Andrew David - FNV Zelfstandigen

Digitaal archiveren
Marianne H.M. Smits
AVK Adviesgroep voor Kantooren bedrijfsinnovatie b.v. te Tilburg
[email protected]
06 – 53 14 51 33
Wie is Marianne H.M. Smits?
• Innovatiecoach & senior-adviseur bij AVK te Tilburg
(www.avk.nl)
•
Haar passie:
–
–
–
–
–
Innovatie!
Effectief en digitaal werken
Het Nieuwe Werken
Gebruik van social media
Management(ondersteuning)
• Inspirerend en enthousiaste trainer, dagvoorzitter,
workshopleider.
• Auteur:
–
–
–
–
Effectief digitaal vergaderen
Het opzetten van een secretaressepool
Digitaal archiveren
Etc.
• Free-lance verslaggever
–
–
2
www.overhetnieuwewerken.nl
Management Support Magazine
Digitaal archiveren
begint met
classificeren
Classificeren
Het aanbrengen van
samenhang tussen
documenten afzonderlijk
en groepen van
documenten
Ontsluitingsknelpunten
• Plaatsbepaling
• Onvolledige dossiers
• Verkeerd gearchiveerd
– Onduidelijke classificatie en codering
• Tip: Classificeren in kleur, bijvoorbeeld
personeel in groen, financien in rood klanten
in blauw etcetera
Rangschikking; het begin van
archiveren
• Methoden:
– Chronologisch; jongste document boven
(projectdossier)
– Numeriek; uniek nummer (kenmerk aan een
poststuk)
– Alfabetisch; op alfabet (medische gegevens naam
en geb.datum)
– Thesaurus (op categorie / gestructureerd)
– JBF (de! ongeschreven standaard)
– Of een combinatie van de genoemde
Standaarden in classificatie
• SISO
• (voor bibiotheken)
• UDC (Wetenschappelijke bibliotheken)
• Universele Decimale Classificatie, de hele
wereld is beschreven in een thesaurus
structuur van iedere keer (maximaal 10) (sub)
categorieën
• Basisarchiefcode - VNG
• Bedrijfsspecifieke Classificatie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
SISO
000. ALGEMEEN
100. WIJSBEGEERTE
200. GODSDIENST
300. SOCIALE WETENSCHAPPEN
310. SOCIALE VRAAGSTUKKEN
330. POLITIEK
340. ECONOMIE
390. RECHTSWETENSCHAP
400. PSYCHOLOGIE
430. OPVOEDING EN ONDERWIJS,
VORMING
490. VORMING EN ONTWIKKELING; HET
MAATSCHAPPELIJK VERKEER
500. WISKUNDE; INFORMATICA;
NATUURWETENSCHAPPEN
570. BIOLOGIE
600. GENEESKUNDE,
GEZONDHEIDSZORG, MILIEU
616. LICHAAMSOEFENING, SPORT
620. SPELEN; HANDENARBEID;
HUISHOUDKUNDE
630. LANDBOUW, TUINBOUW; VISSERIJ
640. TECHNIEK (ALGEMEEN); ENERGIE;
WATER; RIOLERING
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
650. WERKTUIGBOUWKUNDE; METAALBEWERKING;
METEN / REGELEN; VERVOER(MIDDELEN)
657. VERVOER EN VERVOERMIDDELEN
670. ALGEMENE EN CHEMISCHE TECHNOLOGIE
680. VERWERKENDE INDUSTRIE
690. BOUWKUNDE
700. KUNST
710. BOUWKUNST
720. BEELDHOUWKUNST
730. SCHILDER- EN TEKENKUNST
750. GRAFISCHE KUNST
760. FOTOGRAFIE; VIDEO
770. KUNSTNIJVERHEID
780. MUZIEK
790. DANS, TONEEL, FILM
800. TAAL- EN LETTERKUNDE
900. GESCHIEDENIS
920. WERELDGESCHIEDENIS; EUROPESE
GESCHIEDENIS
930. GESCHIEDENIS VAN NEDERLAND
940. GESCHIEDENIS VAN OVERIGE LANDEN EN
WERELDDELEN
950. LAND- EN VOLKENKUNDE
980. LAND- EN VOLKENKUNDE (NEDERLAND)
Systematisch classificatie
• Uitgangspunten:
– Verwante begrippen staan bij elkaar
– Logische opbouw biedt overzicht en maakt
het uitbreidbaar
– Gezochte begrippen systematisch te
benaderen
Voorbeeld
0
Opbouw en instandhouding van de
eigen organisatie
01
Algemene
aangelegenheden
010
Algemeen
011
Public
Relations
02
Bestuur, algemeen
beheer
020
Bestuur,
Samenstelling
vergaderingen
021
Financieel
beheer
03
Personeelsvoorziening
030
Werving en
selectie
personeel
031
Opleiding
personeel
Beperkingen classificatie
• Risico detaillering groot
– Hoofdrubriek – rubriek – subrubriek –
subsubrubriek, etc.
• Regelmatige herziening nodig
– Actualiteit bepaalt bruikbaarheid
• Niet te klasseren onderwerpen
– Opbergen onder algemeen/diversen
– Nieuwe (sub)rubriek
Workshop classificeren
• Maak een overzichtelijke classificatie
• Maximaal drie niveau’s
• Maximaal 10 mappen per niveau
– Niveau 1:
• hoofdrubriek
– Niveau 2:
• rubrieken
– Niveau 3:
• subrubrieken
Evaluatie
• Groepsgewijs:
– bundeling van kennis
– Overtuigen door motivering gemaakte keuze (niet
uit te leggen > niet goed)
• Schakel specialisten in
– Jurist/hoofd p.z./hoofd techn.dienst etc.
• Classificatie: meerdere uitkomsten mogelijk
– Als voor iedereen helder+duidelijk > o.k.
– Denk aan voorbeeld ondernemingsraad
Evaluatie (2)
• Geen mappen: algemeen/diversen
• Kies logische ingangsdatum
• Breng daarna alleen over hetgeen je daadwerkelijk
gebruikt
• Classificatie overal invoeren
(kantoorserver/outlook/papier)
• Organogram productiebedrijf vaak handige kapstok
• Google desktop
Evaluatie (3)
• Zorg voor beheerder van de structuur
• Bibliotheek geen archief
• Aantekeningen op blocnote i.p.v. op
documenten
• Mails opslaan op kantoorserver:
–
–
–
–
Open mailbericht
Kies voor: bestand opslaan als
Kies directory en geef juiste naam
Kies bestand opslaan als ‘outlook-berichtindeling’
(.msg)
– Vervolgens ‘opslaan’.
Het belang van uniform
gebruik bestandsnamen
Een handvat
Uniform gebruik
bestandsnamen
• Uitgangspunt: eenmalige opslag –
meervoudig gebruik!
• Reduceert:
– dubbelingen
– Fouten
• Gebruik: thesaurus! (zie handout)
– ..\..\..\digitaal archiveren informatie\2011\Uniformering
gebruik bestandsnamen.pdf
Digitaal archiveren
en de wet
Een leidraad voor bewaartermijnen
van uw documenten
Redenen voor archivering
• Wettelijk vastgelegd (archiefplicht)
• Noodzakelijk voor bedrijfsvoering
• Verantwoording voor beleid en
uitvoering daarvan
• Historisch belang
Archiefplicht
• Voor overheidsorganisaties en ZBO’s
o.a.:
–
–
–
–
–
–
Archiefwet 1995
Archiefbesluit 1995
Wet openbaarheid van bestuur
Algemene wet bestuursrecht
Algemene wet inzake rijksbelastingen
Wet Bescherming Persoonsgegevens
20
Archiefplicht
Voor niet overheidsorganisaties:
• Verspreid en minder expliciet
–
–
–
–
–
Burgerlijk Wetboek
Algemene Wet Rijksbelastingen
Wet op de Omzetbelasting
Wet Persoonsregistratie
Branchespecifieke wetten zoals:
• Wet op het consumentenkrediet
• Wet geneeskundige behandelingsovereenkomsten
21
Noodzakelijk voor
bedrijfsvoering
• Archiefstukken bevatten informatie
die:
– Taken en activiteiten van organisatie
ondersteunen
– Voortkomt uit taken en activiteiten
– Beslissingen worden genomen op basis van
deze informatie
Verantwoording
voor beleid en uitvoering
• Inzicht bieden in ‘reilen en zeilen’ van
organisatie
– Jaarrekeningen
– Jaarverslagen
• Rechtspositie van de organisatie
• Bewijzen van rechten en
verplichtingen
Bewijswaarde
• Aantonen van rechten en
verplichtingen
–
–
–
–
–
Eigendomsbewijzen
Contracten met afnemers
Arbeidsovereenkomsten
Garantiebepalingen
Etc.
24
Historisch belang
• Historisch onderzoek naar organisatie
–
–
–
–
Jubileum
Afscheid bestuurslid
Publicaties
Tentoonstellingen
Bewaartermijnen
• Permanent:
– Stukken inz. historische groei en ontwikkeling:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
b.v. inz. oprichting, statuten, inschrijving KvK,
beleid en beleidsplannen,
de vermogenssituatie,
jaarverslagen,
notulen van directievergaderingen,
nieuwe producten,
bedrijfspanden,
organisatorische opbouw,
belangrijke gebeurtenissen of activiteiten,
belangrijke samenwerkingsverbanden, etc.
Bewaartermijnen (2)
• 1 jaar:
– Documenten, die gedurende een korte periode
belangrijk zijn.
•
•
•
•
•
•
vakantieschema's,
vacaturelijsten,
verzoeken van medewerkers om vrije dagen,
uitnodigingen voor openingen en recepties,
jaarverslagen van andere instellingen,
vergaderstukken van externe instanties waaraan
medewerkers van het bedrijf deelnemen,
• bestelbonnen,
• week-, maand-, kwartaal- en halfjaarlijkse overzichten,
voor zover die ook opgenomen zijn in jaaroverzichten, etc.
Bewaartermijnen (3)
• 5 jaar:
– Niet van belang voor historisch archief
– én
– wettelijk geen langere bewaartermijn
• Bij twijfel: bewaartermijn verlengen!
Bewaartermijnen (4)
• 7 jaar:
– alle documenten betreffende de rechtspositie
van het bedrijf en de heffing van de belastingen
• Volledigheid van administratie vereist
• 9 jaar:
– Documenten inz. de BTW-heffing op rechten en
verplichtingen voortvloeiende uit onroerende
goederen
• Volledigheid van administratie vereist
Bewaartermijnen vlgs Wet
Bescherming Persoonsgegevens
Na einde dienstverband:
• 7 jaar:
– Fiscaal relevante gegevens:
• Naw; burgerlijke staat; datum indiensttreding;
salarisadministratie
• 5 jaar:
– Loonbelastingverklaringen (ook eerdere)
– Kopie identiteitsbewijs
Bewaartermijnen WBP (2)
• 2 jaar:
– Verslagen functionerings- en
beoordelingsgesprekken
– Administratieve verzuimgegevens
– Arbeidsovereenkomsten en wijzigingen hierin
– Correspondentie over:
• Benoeming; promotie; degradatie; ontslag
– Getuigschriften
– Afspraken inz. werkzaamheden tbv OR
Bewaartermijnen WBP (3)
• Sollicitatiegegevens:
– 4 wkn na beëindiging procedure
• Arbeidsconflict of rechtzaak
– 2 jaar na beëindiging conflict
• Met toestemming werknemer
– Zolang als overeengekomen
– Passief bestand
De archiefwet en uw
organisatie
• Substitutie
– Overbrengen van informatie op papier of andere
gegevensdrager
• Proces goed vastleggen om authenticiteit aan te kunnen
tonen
• Wettelijke bewaartermijnen
– Zie hand-out voor wettelijke en geadviseerde
bewaartermijnen
33
De archiefwet en uw
organisatie
• Stel vernietigings-/bewaartermijnenlijsten
op!
– Voorkomt vernietiging van documenten die niet
verloren mogen gaan
– Ontslaat je van verantwoordelijkheid
34
Regelingen op het gebied
van informatievoorziening
• Voor overheidsorganen: zie bijlage
• Voor private sector: zie bijlage
35
Suggesties voor
bewaartermijnen
• Zie handout
• Raadpleeg: http://www.nvba-info.nl/ ;
Selectiecriteria voor Bewaartermijnen
36
E-mail
tips en trucs
Gebruik sneltoetsen
• Sneltoetsen: 2x zo efficiënt
Aantal
emailhandeling
en
Winst per dag
Winst per week
30
30 minuten
2,5 uur
60
1 uur
5 uur
80
1,2 uur
6 uur
100
1,4 uur
7 uur
Snel, sneller, snelst
• Gebruik sneltoetsen:
–
–
–
–
Ctrl+x = knippen
Ctrl+c = kopieren
Ctrl+v = vastplakken
ctrl+a = alles selecteren
Snel, sneller, snelst (2)
•
•
•
•
•
Ctrl+shift+i = ga naar postvak in
Ctrl+shift+a = nieuwe afspraak maken
Ctrl+shift+m = nieuwe e-mail
Ctrl+shift+c = nieuwe contactpersoon
Ctrl+shift+k = nieuwe taak
• Ctrl+n = nieuwe afspraak/mailbericht/taak (in huidige map)
• Ctrl+g = ga naar datum (in agenda)
• ctrl+r = Beantwoorden email
• ctrl+enter = Verzenden email
Snel, sneller, snelst (3)
•
•
•
•
Ctrl
Ctrl
Ctrl
Ctrl
+
+
+
+
1
2
3
4
=
=
=
=
direct naar inbox
agenda
contactpersonen
taken
Snel, sneller, snelst (4)
• Meerdere bijlagen uit mail in één keer
opslaan:
–
–
–
–
–
–
Open mailbericht met bijlagen
Kies: bestand
Daarna: bijlagen opslaan
Vervolgens: alle bijlagen opslaan
En: o.k.
Alle bijlagen in één map!
Snel, sneller, snelst (5)
• Bijlagen bekijken:
– Klik met rechtermuisknop op email
– Kies: bijlagen weergeven
– Klik op gewenste bijlage
• Mail mét bijlage verplaatsen
–
–
–
–
Op mail gaan staan
Rechter muisknop – kies ‘naar map verplaatsen’
Kies voor agenda/takenlijst
Bericht is gewist uit inbox
Snel, sneller, snelst (6)
• E-mail opslaan als …
– Ga op mailbericht staan,
kies bestand, opslaan als …
Kies bij opslaan als: voor de optie
Outlookbericht indeling (*.MSG)
– Bericht mét de bijlagen,
headers etc. als één bestand
in je eigen mappenstructuur
• Je kunt de mail ook oppakken / slepen vanuit je
postvak in en slepen naar de map in verkenner, dan
maakt windows er automatisch een MSG bestand
van.
Innovatie in Kantoorwerk
Documenten
Communiceren
Samenwerken
Het papierloze
kantoor
Agendabeheer
Relatiebeheer
Documenten
• Creëren zonder typen:
http://www.frankwatching.com/archive/2010/12/06/de-alchemie-vanlivescribe/
– spraakherkenning
b.v. Dragon Naturally Speaking;
http://www.youtube.com/watch?v=u4H9B5vu_eY
– Intelligente pennen
b.v. Intellipens of Livescribe
• Scannen
• Vinden in 3-4 muisklikken en beheren in één perfecte
structuur met adequate autorisatie
• Onontbeerlijk versiebeheer (gebruik versiebeheer in
Word)
• i-Pad als digitaal vergaderdossier
I-pad als digitaal
vergaderdossier
Voorbereiding anders:
• Bijlagen toevoegen aan Outlookafspraak
– Geen toegang!
• Niet zomaar verbinding met server!
• Alternatief:
–
–
–
–
–
Mailen
Sharepoint (i.c.m. SharePlusPro-/Lite-app)
FileBrowser (buiten kantoor is VPN vereist)
Dropbox
Apps: Jeff Meetings, Notubox, iBabs of Mett
Papierloos vergaderen
• Voorbereiden, lezen + aantekeningen
maken:
– Papierloos – niet meer printen
– Stukken openen/aantekeningen op iPad:
• Documenten in PDF
• iAnnotatePDF of Goodreader
– voor kortere stukken tekst/aantekeningen
– Office-documenten maken:
• DocumentsToGo (goedkoopst); QuickOffice,
Pro HD of Pages i.c.m. Numbers en KeyNote
Tijdens vergadering
• Projecteren vergaderstukken
– Beamer + (laptop of)
– iPad2 met Apple VGA-adapter
Notuleren op iPad
• Notuleren met iPad:
– Extern toetsenbord?
– Trefwoorden aanmaken:
• Instellingen – Algemeen – Toetsenbord
– Onderaan: ‘nieuw trefwoord invoegen’
– Bij ‘zin’ tekst invoeren; bij ‘trefwoord’ afkorting
– App Notesplus: typen, tekenen, schrijven,
audio opnemen
– Mindmap als alternatief
Na de vergadering
• Aantekeningen lokaal opgeslagen op
iPad
– Naar server verplaatsen voor archivering
Communiceren:
•
•
•
•
•
•
Chatten (intern); b.v. Communicator; Yammer
Video-vergaderen b.v. Livemeeting; Skype
Online vergaderen b.v. Skype; DimDim
Email
Smartphone
Twitter
Samenwerken
•
•
•
•
•
•
Elektronische agenda
Unified Communication/Communicator
Portals/wiki’s
Email
Delen van documenten (Sharepoint)
Online samenwerken
– Projectplace; Google docs
• Bijdrage van sociale media
Agendabeheer
• Nut van standaardisatie voor optimaal
gebruik van de elektronische agenda,
• Rol van Communicator
• Openheid over afwezigheid
Relatiebeheer
• Online netwerken
• Contactpersonen efficiënt beheren
Dank voor uw aandacht
Marianne H.M. Smits
[email protected]
@mhmsmits