Modulair Intelligent netwerk voor bedrijventerrein Proeftuinen Intelligente Netten Doel 9YbacXi`U]fcd[YVcikX]bhY``][Ybh `c_UU`a]XXYbgdUbb]b[g! net en een thermisch netwerk op een nieuw bedrijventerrein ]b8YjYbhYf"8]h[YV]YXkcfXhYbYf[]YbYihfUU`YbkcfXhcd[YnYhaYh]bhY``][YbhYf]b[bYɛYb" Vraagstukken <cYVcikYbkYYYb]bhY``][Ybha]XXYbgdUbb]b[gbYh modulair op met afstemming op de ontwikkeling van het bedrijvenpark? <cY_cddY`YbkYXYWYbhfUU`cd[YkY_hYXiifnUaYY`Y_hf]citeit aan warmte- en koudevoorzieningen die veelal procesgerelateerd zijn? <cYghifYbYbWcaV]bYfYbkYg`]aɘiWhiYfYbXY YbYf[]YghfcaYb !ViɌYfgYb!df]^nYb3 <cYVYhfY__YbkYY]bX[YVfi]_YfgV]^\Yh]bnYɛYbjUb]bhY`ligente toepassingen voor energievoorziening en -gebruik? KY[UUbXY^if]X]gW\Ycbac[Y`]^_\YXYbbUjUbXYnY XmbUa]gW\Y]bhYfUWh]YhiggYbbYhVY\YYfXYf XYYbYf[]Y! opwekkers en eindgebruikers. Looptijd '^UUf jUbUZ%^i`]&$%& Projectpartners 7 cZY`mGaUfh;f]XGc`ih]cbg¿8]hcbXYfXYY`jUb;8:GiYn]g UUbjfU[YfjUb\Yhdfc^YWhYbbYYahXYgmghYa!]bhY[fUhcf! activiteiten en het energiemanagement voor haar rekening. 5``]UbXYf¿8YbYhVY\YYfXYfcbhkYfdh\YhbYh `Y[h\YhUUb YbVY\YYfh\Yh"GUaYbaYhXYdUfhbYfgkYf_h@]]UbXYf\Yh vernieuwende concept uit. ;YaYYbhY8YjYbhYf¿CdXfUW\h[YjYfjUbXYdfcYəi]bYb actief ondersteuner die het net zo snel mogelijk smart wil maken. @UVcfY`YW¿8]hhYW\b]gW\kYhYbgW\UddY`]^__Ybb]gWYbhfia ontwikkelt en test het nieuwe product en voert audits uit bij de industriële eindgebruikers. HI#Y ZUWi`hY]h9`YWhf]WU`9b[]bYYf]b[¿8YjU_[fcYdjYfnUaY`hYbhcYhghfYgi`hUhYb UXj]gYYfhcjYfYYbjYfUbhkccfXY opschaling. 8<J¿5Xj]Yg!Yb]b[Yb]YifgVifYUijcYfh\YhdfcWYgaUbU[YaYbh aUU_h\YhWcbWYdhiYY`cbhkYfd jYfncf[hYb[]neering en houdt rekening met omgeving en procedures. Smart grid voor een greenfield bedrijventerrein Bij de nieuwbouw van het Bedrijvenpark A1 in Deventer legt een consortium onder leiding van Cofely Smart Grid Solutions een intelligente duurzame energievoorziening aan. Alle elektrische en thermische energie wordt straks lokaal opgewekt via windmolens, zon-PV, biomassaketels of een bio-wkk. Daarnaast wordt ook een warmte- en koudenet met warmtepomp-WKO ingezet. Slimme systemen stemmen energievraag- en aanbod op elkaar af. En intelligente netten met een modulaire opbouw maken opschaling van het bedrijventerrein in de toekomst mogelijk. In het bedrijvenpark in Deventer worden kantoren, bedrijven, koelvrieshuizen en mogelijk elektrische auto’s en verschillende decentrale opwekkers op intelligente netten aangesloten. De intelligentie maakt onderlinge energie-uitwisseling en de combinatie van thermische en elektrische energie mogelijk. “Het wordt het eerste smart grid ter wereld voor een greenfield bedrijventerrein: we creëren een intelligent net bij de nieuwbouw op een braakliggend terrein waar nog geen enkele infrastructuur aanwezig is”, vertelt Leon Straathof, projectleider van Cofely. “Met de experimenten die we hier doen, kunnen we nieuwe activiteiten rond intelligente netten ontwikkelen. Ook onderzoeken we in dit project de juridische mogelijkheden en het juiste financiële model voor de interactie tussen netbeheerder, energieopwekkers, eindgebruikers en dienstenleveranciers.” Gunstige condities Het bedrijventerrein biedt extra gunstige condities voor flexibele sturing van de intelligente netten. “Bijvoorbeeld door de koppeling van de elektriciteitsvoorziening met de grotendeels procesgerelateerde warmte- en koudevoorziening en door een slimme combinatie van energiestromen en –buffers, zoals warmteuitwisseling”, legt Straathof uit. Zo gebruiken kantoren straks warmte- en koudeopslagsystemen in combinatie met warmtepompen. De grotere bedrijven maken gebruik van een collectief biomassaconcept in de vorm van houtkachels. In combinatie met windmolens en zonnepanelen kan daardoor op het bedrijventerrein jaarlijks alle elektriciteit (20.000 MWh) en thermische energie (62.500 GJ warmte en 34.500 GJ koude) duurzaam worden opgewekt. “Straks wordt iedere decentrale opwekker en eindgebruiker voorzien van een ICTvoorziening, een soort slimme meter, om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Zo kunnen we flexibel sturen om het middenspanningsnet optimaal te benutten en een aparte hoogspanningsaansluiting voorkomen.” Modulair netwerk maakt opschaling mogelijk Bij de keuze van de schaalgrootte, bijvoorbeeld van de houtkachels, wordt rekening gehouden met de ontwikkeling van het bedrijventerrein. “Dat was een van de voorwaarden die de gemeente Deventer stelde. Daarom bouwen we de intelligente netten modulair op”, zegt Straathof. “Door de vraag en aanbodsturing van het potentieel zo goed mogelijk te benutten, willen we een aantrekkelijk klimaat creëren met afzetmogelijkheden voor investeerders in duurzame energie. Zo kunnen de eindgebruikers en netbeheerders energie en geld besparen. En dit maakt het ook voor decentrale energieopwekkers interessant zich te vestigen op het bedrijventerrein.” Meer informatie Wilt u meer weten over de toepassing van intelligente netten in Deventer of over de actuele ontwikkelingen in dit nieuwbouwtraject? Neem dan contact op met Leon Straathof van Cofely via [email protected] of bel +31 (0)6 51 08 28 16. Proeftuinen Intelligente Netten Innoveren met energie <Yh]bbcjUh]Ydfc[fUaaU=bhY``][YbhYBYɛYb=D=B\YYəU`g XcY`XY]bhfcXiWh]YjUb]bhY``][YbhYbYɛYb]bBYXYf`UbXhY jYfgbY``Yb"=bhkUU`ZdfcYəi]bYbXcYbkY`YYfYfjUf]b[Ybcd aYhb]YikYhYW\bc`c[]b dUfhbYfgW\UddYbYbgUaYb! kYf_]b[gjcfaYb"8YfYgi`hUhYbjUbXYdfcYəi]bYb\Y`dYb caVY`Ub[f]^_YjfUU[ghi__YbcjYf]bhY``][YbhYbYɛYbcdhY `cggYb"6]^jccfVYY`XcjYfXYVY\cYəYgjUbWcbgiaYbhYb b]YikYVig]bYggWUgYgYbb]YikYkYh!YbfY[Y`[Yj]b["Nc werken we kosteneffectief toe naar grootschalige toepassing jUbXYnYbYɛYb" AYYf]bZcfaUh]Y.kkk"U[YbhgW\Udb`"b`#]bhY``][YbhYbYɛYb Dit is een publicatie van: Agentschap NL NL Energie en Klimaat Croeselaan 15 Postbus 15 | 3521 BJ Utrecht T +31 (0)88 602 70 00 E [email protected] www.agentschapnl.nl © Agentschap NL | mei 2012 2IPIN1222 Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationalisering. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. De divisie NL Energie en Klimaat versterkt de samenleving door te werken aan de energie- en klimaatoplossingen van de toekomst.