więcej - Deutsche Botschaft Warschau

Historia Polski
i stosunków polsko-niemieckich
Wystawa Niemieckiego Instytutu Polskiego
Koncepcja: Matthias Kneip i Manfred Mack
Układ graficzny: Tomasz Kargol
Przy wsparciu Fundacji Roberta Boscha,
Wydawnictwa Cornelsen
i Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec
www.deutsches-polen-institut.de
V O RW O RT / P R Z E D M O WA / I M P R E S S U M
Die vorliegende Broschüre enthält in deutscher und polnischer Sprache 18 Tafeln der Ausstellung „Polnische
Geschichte und deutsch-polnische Beziehungen“. Die
Ausstellung entstand im Zusammenhang mit einem
Lehrwerk gleichen Titels, das im Jahr 2007 im Cornelsen Verlag erschienen ist. Sie wurde seitdem über 100mal in deutschen Schulen, aber auch in Bibliotheken,
Rathäusern und anderen öffentlichen Einrichtungen gezeigt. Auch in Polen, wo sie ebenfalls auf großes Interesse stieß, wurde die Ausstellung mehrfach präsentiert,
u. a. in Warschau, Breslau, Bromberg und Oppeln.
Aufgrund häuﬁger Nachfragen haben wir uns entschlossen, die Ausstellung ins Polnische zu übersetzen,
um auch denjenigen Schülern und anderen Interessenten, die kaum oder wenig Deutsch lesen, die Möglichkeit zu geben, diese Präsentation deutsch-polnischer
Geschichte kennen zu lernen. Damit lässt sich die Ausstellung auch im deutsch-polnischen Schüleraustausch
einsetzen und kann als Anregung zur Auseinandersetzung mit der gemeinsamen Geschichte genutzt werden.
Über Erfahrungsberichte beim Einsatz der Ausstellung
und der Broschüre und über Anregungen, Lob und
Kritik würden wir uns freuen.
Dr. Matthias Kneip, Manfred Mack
(Deutsches Polen-Institut Darmstadt
Niniejsza broszura obejmuje 18 tablic wystawy „Historia Polski i stosunki polsko-niemieckie“. Wystawa
powstała w nawiązaniu do podręcznika o tym samym
tytule, który ukazał się w roku 2007 w wydawnictwie
Cornelsen. Do tej pory wystawę pokazano już ponad
100 razy w niemieckich szkołach, bibliotekach, ratuszach i innych placówkach publicznych. Również i w
Polsce wystawa spotkała się z wielkim zainteresowaniem. Prezentowano ją wielokrotnie, m. in. w Warszawie, Wrocławiu, Bydgoszczy i Opolu.
Właśnie ze względu na to szczególne zainteresowanie
zdecydowaliśmy się przetłumaczyć teksty tablic na
język polski, by uczniom i innym odbiorcom, którzy w
niewielkim stopniu, albo w ogóle nie władają językiem
niemieckim, dać możliwość zapoznania się z naszą
prezentacją historii polsko-niemieckiej. Wykonane w
języku polskim tablice wystawy dają jednocześnie
możliwość zastosowania ich w polsko-niemieckej wymianie młodzieży, jako zachętę do dyskusji nad wspólną
historią.
Będziemy wdzięczni za relacje z doświadczeń w prezentowaniu wystawy i broszury, za propozycje, pochwałę
i krytykę.
Dr. Matthias Kneip, Manfred Mack
(Deutsches Polen-Institut Darmstadt)
Weitere Informationen zum Lehrwerk und zur
Ausstellung ﬁnden Sie unter
http://www.deutsches-polen-institut.de/Projekte/
Projekte-Aktuell/Polnische-Geschichte/index.php
Die Ausstellung kann kostenlos ausgeliehen werden.
Nur die Transportkosten und die Kosten für die
Versicherung müssen übernommen werden.
Kontakt in Deutschland: Manfred Mack, DPI,
+49 (0) 6151-4985-12, [email protected]
In Polen: Dr. Dariusz Wojtaszyn,Willy-Brandt-Zentrum
der Universität Wrocław +48 (0) 71-375 95 16,
[email protected]
Die dazugehörige Publikation ist in Deutschland
über den Buchhandel oder direkt über den Verlag
www.cornelsen.de erhältlich. In Polen kann das
Lehrwerk über BC Edukacja Sp. z o. o.
([email protected]) bestellt werden.
Dalsze informacje dotyczące podręcznika i wystawy
można uzyskać na stronie
http://www.deutsches-polen-institut.de/Projekte/
Projekte-Aktuell/Polnische Geschichte/index.php
Wystawę można wypożyczyć nieodpłatnie, należy
jedynie przejąć koszty transportu i koszty ubezpieczenia.
Kontakt w Niemczech: Manfred Mack, DPI,
+49(0)6151-4985-12, [email protected]
Kontakt w Polsce: dr Dariusz Wojtaszyn, Centrum
im. Willego Brandta na Uniwersytecie Wrocławskim
+48(0)71-375 95 16, [email protected]
Przynależną do wystawy publikację można nabyć
w księgarniach lub bezpośrednio w wydawnictwie
Cornelsen www.cornelsen.de. W Polsce książkę
można zamówić w BC Edukacja Sp. z o. o.
[email protected]
Impressum:
Herausgegeben vom Deutschen Polen-Institut Darmstadt. / Wydawca: Deutsches Polen-Institut Darmstadt
Mathildenhöhweg 2, D-64287 Darmstadt
www.deutsches-polen-institut.de
Übersetzung ins Polnische / Tłumaczenie: Wienczysław
Niemirowski
Polnische Redaktion / Redakcja: Dariusz Wojtaszyn
Mit freundlicher Unterstützung / Przy wsparciu
centrum im. willy brandta
willy brandt zentrum
2
I N H A LT / S P I S T R E Ś C I
Peter Oliver Loew: Polen und die deutsch-polnischen Beziehungen – Ein Überblick . . . . . . . . .
Peter Oliver Loew: Polska i relacje polsko-niemieckie – krótki zarys . . . . . . . . . . . . . . . .
Tafeln / Tablice
Einleitungstafel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tablica wprowadzająca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Drang nach Osten? Ostkolonisation? Landesausbau?
Die mittelalterliche deutsche Ostsiedlung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
„Drang nach Osten”? Kolonizacja wschodnia? Pozyskiwanie terenów osiedleńczych?
Niemieckie osadnictwo wschodnie w średniowieczu . . . . . . . . . . . . . . . .
Der Deutsche Orden. Geschichte und Mythos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zakon Krzyżacki (Niemiecki). Historia i mit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Die polnische Adelsrepublik.
Vom Goldenen Zeitalter zum Niedergang einer Großmacht (1569–1795) . . . . . .
Polska republika szlachecka.
Od złotego wieku do upadku mocarstwa (1569–1795) . . . . . . . . . . . . . . .
›Noch ist Polen nicht verloren …‹ Polen im 19. Jahrhundert: Nation ohne Staat . . .
›Jeszcze Polska nie zginęła …‹ Polska w XIX wieku: Naród bez państwa . . . . . .
Deutschland und Polen nach dem Versailler Vertrag . . . . . . . . . . . . . . . . .
Niemcy i Polska po traktacie wersalskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Polen im Zweiten Weltkrieg (1939–1945) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Polska w II wojnie światowej (1939–1945) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Flucht, Vertreibung und Zwangsumsiedlung
als Folgen des Zweiten Weltkriegs (1939–1947) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ucieczka, wypędzenie i przymusowe przesiedlenie
jako następstwa II wojny światowej (1939–1947) . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Solidarność – Solidarität Gesellschaftlicher Widerstand im Kommunismus . . . . .
Solidarność – Społeczny opór w czasach komunizmu . . . . . . . . . . . . . . . .
Annäherung durch Anerkennung. Die Bundesrepublik Deutschland und Polen . . .
Zbliżenie poprzez uznanie. Republika Federalna Niemiec i Polska . . . . . . . . .
Zwangsverordnete Freundschaft? Die DDR und die Volksrepublik Polen . . . . . .
Przyjaźń nakazana? NRD i Polska Rzeczpospolita Ludowa . . . . . . . . . . . . .
Deutsche und Polen nach 1989. Vom Nachbarschaftsvertrag zur Nachbarschaft . .
Niemcy i Polacy po roku 1989. Od traktatu o dobrym sąsiedztwie do sąsiedztwa .
Polen und Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Polska i Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Polen in Deutschland. Leben zwischen den Kulturen . . . . . . . . . . . . . . . .
Polska i Niemcy. Życie pomiędzy kulturami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Der Deutsche – Der Pole. Nichts als Stereotypen? . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Niemiec – Polak. Nic poza stereotypami? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Polnische Literatur und deutsch-polnische Literaturbeziehungen . . . . . . . . . .
Polska literatura i niemiecko-polskie związki literackie . . . . . . . . . . . . . . .
Deutsches Polen-Institut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Niemiecki Instytut Polski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
4
7
. . . . . . . .
. . . . . . . .
10
11
. . . . . . . .
12
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
13
14
15
. . . . . . . .
16
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
17
18
19
20
21
22
23
. . . . . . . .
24
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.

Download Report