Zakład Kamieniarski PPHU Sati 46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24 tel. kom. 880 370 130, 784 518 593 tel. (+48) 77 546 22 78 [email protected] Ekspozycja nagrobków 46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8 tel. kom. (+48) 666 523 384 tel. (+48) 77 546 21 84 [email protected] LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. od 1499 zł od 76 zł/m² od 280 zł/m² od 320 zł/m² od 280 zł/m² od 76 zł/m² LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr 27 (1213), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202 7706 www.wochenblatt.pl LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nagrobki Płytki granitowe Schody Blaty Kominki Tarasy LARES: Diese Materialien sind lediglich Nowy punkt: Oddział zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 3 – 9 VII 2015, cena 2,40 zł (VAT 5%) WOCHENBLATT.pl LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zeitung der Deutschen in Polen Klein Berlin groß raus Nanu? LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Einer von einem halben DutzendLARES: ZDF-Übertra- Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gungswagen vor der St.-Bartholomäus-Kirche Foto: Till Scholtz-Knobloch Kiwanie W miniony poniedziałek premier Ewa Kopacz (PO) odwiedziła województwo śląskie. Cel? Zdobycie głosów Górnoślązaków w wyborach parlamentarnych. Jednak w walce o względy Górnoślązaków Ewie Kopacz nie ustępuje kandydatka PiS na premiera Beata Szydło, która dzień później gościła w tym regionie. Panie zasypywały Górnoślązaków komplementami, a ich partie prześcigają się w oskarżeniach, dlaczego Górny Śląsk – gospodarcze serce Polski – znalazł się w stanie przedzawałowym. Kiedy uda im się po raz kolejny wmówić Górnoślązakom, że o nich zadbają, wkrótce z tych obiecanek zapewne się wycofają. Niektórzy „tłumaczą” to nawet tym, że są oni ukrytą opcją niemiecką. A przecież wykiwać Niemca to brzmi dumnie. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Tricksereien P remierministerin Kopacz (PO) besuchte vergangenen Montag die Woiwodschaft Schlesien. Zweck: Stimmenfang unter Oberschlesiern für die Parlamentswahl. Doch im Ringen um die Gunst der Oberschlesier steht PiS-Premierkandidatin Szydło, die die Region tags darauf besuchte, Kopacz nicht nach. Beide überschütteten die Oberschlesier mit Komplimenten, wobei sie sich stellvertretend für ihre jeweilige Partei in Anschuldigungen überschlugen, warum Oberschlesien – das wirtschaftliche Herzstück Polens – in akuter Infarktgefahr schwebe. Das Drehbuch ist wohlbekannt: Sobald es gelungen ist, den Oberschlesiern einzureden, das für sie gut gesorgt werde, ziehen sie sich prompt im Krebsgang aus ihren Versprechungen zurück. Manch einer „erklärt” dies damit, dass die Oberschlesier doch eine verkappte deutsche Option hätten. Die Deutschen austricksen klingt doch stolz... Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die – abgesehen von Sportveranstaltungen – materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. vermutlichLARES: ersteNiniejszy Liveübertragung Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. desLARES: deutschen Fernsehens aus Oberschlesien erlebte Oberglogau am Sonntag. Das ZDF sendete aus der St.-Bartholomäus-Kirche. Sie S.do7czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służyLesen wyłącznie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Neuer Direktor Werbung / Reklama Pokoje i restauracja Stary Młyn zaprasza Bernard Czok Der Direktor der Stiftung GerhartHauptmann-Haus in Düsseldorf Winfried Halder wird Nachfolger von Manfred Kittel als Direktor der Stiftung Flucht, Vertreibung, Versöhnung. Überraschend ist auch das Ausscheiden des Historikers Krzysztof Ruchniewicz aus dem Stiftungsrat. S-K warsztat lmechanika pojazdowa lczęści używane llakiernictwo lblacharstwo lwynajem samochodów LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Stary Młyn Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Strzelce Opolskie, ul. Mickiewicza 19 tel. 725 552 700, 77 550 00 03 [email protected] 46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b tel./fax: 77 456 86 58 kom. 602 369 462 (A4) ® 661 333 777 604 963 702 I S S N 2 0 8 2 - 8 1 9 5 CENTRUM POMOCY LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. DROGOWEJ Stary Młyn to pokoje z restauracją i salami bankietowymi, gdzie nowoczesność miesza się z przeszłością. Oferujemy przyjazną i rodzinną atmosferę. Młyn posiada 19 pokoi, w tym 3 apartamenty, plac zabaw, pole do gry w minigolfa oraz saunę. W ogrodzie dostępny jest duży taras. Budynek sąsiaduje z parkiem miejskim. www.autoczok.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8186 7877 Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 2 LARES: Wochenblatt.pl Meinungenopinie 3. – 9. Juli 2015 Kojące uczucie Śląsku, moja!służy wyłącznieilkadodniczytania. temu odbyła sięPowielanie uroczystość LARES: ojczyzno Niniejszy materiał w jakikolwiek sposób zabronione. K odznaczenia Federalnym Krzyżem Zasługi dwóch czołowych przedstawicieli mniejszości niemieckiej – Ryszarda Galli i Bernarda Gaidy. Jest to (patrz str. 6) oczywiście także wyróżnienie za całokształt dotychczasowej działalności MN. Na to ważne zdarzenie w życiu Niemców w Polsce nałożyło się jednak wydarzenie jeszcze większej rangi, daleko przewyższające nas samych. W minioną sobotę w telewizji niemieckiej ZDF można było bowiem obejrzeć bezpośrednią transmisję nabożeństwa, które w odróżnieniu od tradycyjnie transmitowanych nabożeństw nie odbyło się w Niemczech, Austrii czy południowym Tyrolu, tworzących zwarty i zarazem znany dzisiejszym mieszkańcom Niemiec obszar niemieckojęzyczny, lecz na Górnym Śląsku. I w odróżnieniu choćby od tygodnika „Wochenblatt.pl”, msza odprawiona w kościele św. Bartłomieja w Głogówku (Oberglogau) dotarła nie do tysięcy odbiorców, lecz do milionów. Właśnie sprawy powszedniego dnia, które wchłaniamy, bywają autentycznym źródłem wiedzy. I tak oto telewidzowie, którzy odwiedzili na przykład stronę internetową telewizji, mieli okazję przeczytać następujące słowa: „Głogówek leży w pobliżu granicy z Republiką Czeską, w odległości ponad 40 kilometrów na południe od Opola (Oppeln)… Od 25 lat – od chwili przełomu, jaki miał miejsce w roku 1989 – w Głogówku w każdą niedzielę odprawiane jest nabożeństwo w języku niemieckim. Dla wielu mieszkańców Głogówka język niemiecki pozostał językiem serca i modlitwy. Pomimo zmiennych kolei losów w okresie powojennym ludzie w Głogówku i na całym Śląsku zachowali optymizm i narodową LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Beruhigend M it Ryszard Galla und Bernard Gaida sind dieser Tage zwei führende Vertreter der deutschen Minderheit mit dem Bundesverdienstkreuz ausgezeichnet worden. Das ist (siehe S. 6) natürlich auch eine stellvertretende Auszeichnung für die Tätigkeit der deutschen Volksgruppe an sich. Dieses Ereignis wurde dieser Tage dennoch im Leben der Deutschen in Polen durch ein anderes Ereignis in den Schatten gestellt, das weit über uns selbst hinausragt. Das Zweite Deutsche Fernsehen hat vergangenen Sonntag nicht etwa – wie sonst üblich – aus Deutschland, Österreich oder Südtirol, also dem geschlossenen und zugleich dem heutigen Bundesbürger bekannten deutschen Siedlungsgebiet einen Fernsehgottesdienst live übertragen, sondern aus Oberschlesien. Die katholische Messe in der St.-Bartholomäus-Kirche zu Oberglogau erreichte nicht Tausende Leser wie das Wochenblatt, sondern ein Millionenpublikum. Es sind ja gerade die Dinge aus dem Alltag, die ein Mensch aufsaugt, die Wissen wirklich vermitteln. Und so konnte das Fernsehpublikum zum Beispiel auf der Homepage des ZDF lesen: „Oberglogau liegt nahe der tschechischen Grenze, gut 40 Kilometer südlich von Opole (Oppeln) … Seit 25 Jahren wird – nach der Wende im Jahr 1989 – der Gottesdienst in Glogówek jeden Sonntag in deutscher Sprache gefeiert. Für viele Oberglogauer ist das Deutsche ,die Sprache des Herzens’ und des Gebets geblieben. Trotz der wechselvollen Ereignisse und Umbrüche in der Nachkriegszeit haben die Menschen in Oberglogau und ganz Schlesien ihren Optimismus und ihre nationale Identität beibehalten – weil sie an ihrem Fundament und an ihrem Glauben festhalten.“ Anhand der selbstverständlichen Gegenwart des Deutschen in der Messe dürften zahlreiche Menschen erstmals vergegenwärtigt haben, dass Oberschlesien in seiner deutschen Form nicht etwas „gestriges“ oder gar verstaubtes ist, sondern noch immer eine Tatsache des Jahres 2015. Und genau diese innere Genugtuung, einmal einen echten Teil der deutschen Nation darstellen zu können, brachte auch dem Wochenblatt ein ungeahntes Echo. Ein paar Fotos vom Aufgebot der Übertragungswagen vor der Kirche bescherten dem Eintrag bei Facebook Klicks in bisher unangefochtener Rekordhöhe – vermutlich waren auch viele beim Googeln einfach neugierig geworden, die uns sonst gar nicht wahrnehmen. Wer in und vor der Kirche genauer hingeschaut hat, der entdeckte hier neben den Oberglogauern zahlreiche Menschen ohne Funktionen in politischen Gremien oder den Verbänden der Minderheit. So war die Messe für mich auch ein Zeichen dafür, dass wir Minderheit nicht immer mit den Verbänden der Minderheit gleichsetzen sollten. Diese hat eine breitere Basis und das hat meines Erachtens eher etwas Beruhigendes als zu bedauerndes. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Rys. Andrzej Sznejweis LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. tożsamość – ponieważ trwają na gruncie tradycji i wiary”. Widząc, jaką oczywistością była obecność języka niemieckiego podczas mszy, wiele osób zapewne po raz pierwszy uświadomiło sobie, że niemieckość Górnego Śląska nie jest czymś „wczorajszym” czy wręcz staroświeckim, lecz jest nadal faktem w 2015 roku. I właśnie ta wewnętrzna satysfakcja z możliwości zaprezentowania autentycznej cząstki narodu niemieckiego przyniosła również tygodnikowi „Wochenblatt. pl” nieoczekiwany oddźwięk, bowiem kilka zdjęć przedstawiających grupę wozów transmisyjnych stojących przed kościołem sprawiło, że odnośny wpis na Facebooku miał rekordową liczbę od- słon – przypuszczalnie zaciekawił on też wielu googlujących, którzy na co dzień w ogóle nas nie zauważają. Kto zaś będąc w kościele lub przed nim, dokładniej popatrzył, miał okazję stwierdzić, że obok mieszkańców Głogówka przybyło wiele osób nie piastujących żadnych funkcji w gremiach politycznych czy organizacjach MN. Msza była więc dla mnie także oznaką tego, że nie zawsze powinniśmy stawiać znak równości między mniejszością i jej organizacjami, mniejszość niemiecka trwa bowiem na głębszym fundamencie, co w moim odczuciu ma w sobie raczej coś kojącego aniżeli coś, nad czym należałoby ubolewać. Till Scholtz-Knobloch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Prosto z Sejmu Die Gedanken sind frei LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. H Versteckte Risse eute kann man zweifeln, wie es eigentlich um die Lage der europäischen Integration steht. Ein Grexit sowie ein Brexit drohen. Die Unstimmigkeit bezüglich der Flüchtlingspolitik, verschiedene Abhörskandale, die Verteidigungs- sowie die Russlandpolitik stehen als entscheidende Aufgaben vor der EU. Oft hat man das Gefühl, dass die Europäer in all diesen Verhandlungen das so oft deklarierte Gemeinschaftsgefühl nicht beherzigen. Ist es aber nicht vielleicht ein Ergebnis der vertanen Chance, offen über die gemeinsamen, auch bilateralen Beziehungen zu reden, ohne immer auf die Political Correctness zu schauen? Wie kann man sich in großen Sachen vereinigen, wenn ganz kleine Dinge, die mit der europäischen Kultur und dem Geschichtserbe verbunden sind, ständig zu Streit führen? In unserem näheren Umfeld haben Diskussionen um deutsche Einflüsse am Schlesischen Museum Kattowitz zu einem Wechsel des Leiters und zu politischen Auseinandersetzungen geführt. Genauso verhält es sich seit Jahren mit dem Direktorenposten der Berliner Stiftung „Flucht, Vertreibung, Versöhnung“. Das Spielchen geht nun wieder von vorne los, wie aus Medien zu erfahren war. Sind das aber nur Probleme zwischen zwei benachbarten Mitgliedsstaaten – zwischen Polen und Deutschland? Wenn Kanzlerin Merkel heute beim wirtschaftlichen Kollaps Griechenlands mit Hitler verglichen wird, wenn noch vor ein paar Jahren ein Konflikt zwischen Ungarn und der Slowakei wegen der Lage der ungarischen Minderheit ausbrach, dann ist das ein Beweis dafür, dass viele laufende Gespräche und „gute“ Beziehungen auf einem ganz schwachen Fundament fußen. Dieses führt dazu, dass bei Kon- Duży temat W miniony piątek byłem w Zespole Szkół w Dąbrowie, a kilka dni wcześniej w szkole podstawowej w Dziewkowicach. Powodem moich wizyt w tych placówkach było to, że tamtejsi uczniowie i nauczyciele uczestniczyli w ogólnokrajowym konkursie organizowanym przez Senat i posłów zatytułowanym „Szkoła marzeń”. W projekcie tym chodziło o to, by uczniowie poprzez przygotowanie ciekawych prac na ten temat, począwszy od makiet, po utwory literackie, przedstawili, jak wyobrażają sobie swoją szkołę. To była pierwsza część tego zadania, drugą było znalezienie posła opiekuna, który byłby organizatorem tego konkursu na poziomie województwa, a następnie najlepsze prace przedstawił na poziomie ogólnokrajowym, czyli w Senacie, i... zorganizował wyjazd tych dzieci do Sejmu w Warszawie. To wszystko było dla dzieci dużym przeżyciem. Ku mojej radości nauczyciele i dzieci tych dwóch szkół do tej misji wybrali moje biuro, mnie i moich współpracowników. Trzeba też dodać, że jedna z uczennic – Nadia Mendel z Zespołu Szkół w Dąbrowie – otrzymała wyróżnienie i dzięki temu wyraźnie zaistniała w tym konkursie, promując swoją pracę, szkołę i region opolski. Pragnę też dodać, że pozostałym dzieciom, które nie miały możliwości pojechania do Warszawy, drobnymi upominkami podziękowałem za ich trud i rozmawiałem z nimi, dowiadując się, jak zapatrują się na szkołę swoich marzeń. Reasumując – uważam, że jest to bardzo ciekawy projekt, a najciekawsze w nim jest to, że dzieci, które w nim uczestniczyły, zapoznały się z funkcjonowaniem polskiego parlamentu i miały być może pierwszy raz w życiu możliwość bliskiego kontaktu z posłem i biurem poselskim. Inicjatywa zatem bardzo interesująca, a niezmiernie ważne jest w niej również to, że tak dużych tematów podejmują się nauczyciele i dzieci z takich małych miejscowości. Notował Krzysztof Świerc Ein großes Thema I Poseł Ryszard Galla ch war letzten Freitag in der Gesamtschule in Dambrau (Dąbrowa) und ein paar Tage zuvor in der Grundschule in Schewkowitz (Dziewkowice). Der Grund meiner Besuche war der vom Senat und Abgeordnetenhaus organisierte landesweite Wettbewerb „Traumschule“, an dem auch dortige Schüler und Lehrer teilgenommen haben. In dem Projekt ging es darum, dass die Schüler über interessante Arbeiten zum Thema, von Modellen bis hin zu literarischen Aufsätzen, ihre Vorstellungen für ihre Schule darlegten. Dies war allerdings nur der erste Teil der Aufgabe. Der zweite war, einen Abgeordneten zu finden, der als Betreuer den Wettbewerb auf Woiwodschaftsebene ausrichtet und die besten Wettbewerbsarbeiten anschließend auf Landesebene, also im Senat, vorstellt, sowie eine Reise der Kinder zum Sejm nach Warschau organisiert. Für die Schüler war es ein großes Erlebnis. Zu meiner Freude wählten Lehrer und Schüler der beiden Schulen mein Büro – mich und meine Mitarbeiter – für diesen Auftrag aus! Eine der Schülerinnen – Nadia Mendel von der Gesamtschule Dambrau – hat übrigens eine Auszeichnung erhalten und war damit explizit im Wettbewerb erkennbar, wobei sie ihren Wettbewerbsbeitrag, ihre Schule und die Region Oppeln promotete. Hinzugefügt sei, dass ich mich gegenüber den anderen Kindern, die keine Möglichkeit zur Reise nach Warschau hatten, durch kleine Geschenke für ihre Bemühungen bedankte und mich mit ihnen darüber unterhielt, wie sie ihre Traumschule sehen. Resümierend: Das Projekt ist meines Erachtens sehr interessant. Besonders aufschlussreich daran war, dass die teilnehmenden Kinder einen Einblick in den polnischen Parlamentsbetrieb bekommen haben. Alles in Allem also eine sehr nützliche Initiative, bei der sich auch interessanterweise zeigte, dass sogar in solch kleinen Ortschaften Lehrer und Kinder sich gerne mal auch großen Themen stellen. Notiert von Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Der geschasste Direktor des Schlesischen Museums Leszek Jodliński. flikten sind oder Schwierigkeiten Niedaleko nas cząstka NiemiecJegliche w narLARES: Diese Materialien lediglichanderer zumArtLesen bereitgestellt. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. die versteckten Emotionen und nicht racji Śląskiego Muzeum w Katowicach Foto: VdG verarbeiteten Lasten der Vergangenheit wieder ausbrechen. Vor Jahren hat der Journalist und Historiker Klaus Bachmann vor einem Versöhnungskitsch gewarnt. Wie sehr sind wir davon bedroht? doprowadziła do zmiany dyrektora oraz politycznych konfliktów. Tak samo jest już od lat z piastowaniem funkcji dyrektora berlińskiej fundacji Ucieczka, Wypędzenie, Pojednanie, ten konflikt znów rozpoczyna się na nowo – jak donoszą media. Czy to są tylko problemy dwóch sąsiadujących ze sobą państw, problemy pomiędzy Polską i Niemcami? Gdy dziś, w środku gospodarczej zapaści Grecji, kanclerz Angela Merkel porównywana jest do Hitlera, gdy jeszcze przed paroma laty wybuchł konflikt pomiędzy Węgrami a Słowacją o sytuację mniejszości węgierskiej – to jest to dowód na to, że wiele rozmów, które są prowadzone, oraz wiele „dobrych stosunków” jest zbudowanych na bardzo słabej podstawie. Przy takiej podstawie nie można być pewnym, że w wypadku konfliktów czy trudności innego rodzaju ukryte emocje oraz nieopracowane brzemiona przeszłości znów nie wybuchną. Przed laty Klaus Bachmann, dziennikarz i historyk, ostrzegał nas przed „kiczem pojednania”. Jak bardzo jesteśmy tym zagrożeni? Bernard Gaida LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ukryte rysy LARES: Diese Materialienziśsind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. można mieć wątpliwości, jaka D naprawdę jest sytuacja integracji europejskiej. Grozi nam zarówno Grexit, jak i Brexit, mamy różnice zdań wobec polityki azylowej, różne afery podsłuchowe; problematyka obronności, jak i polityka wobec Rosji są decydującymi zadaniami UE. Często mamy wrażenie, że we wszystkich tych negocjacjach Europejczycy milczą wobec tak często deklarowanego poczucia solidarności. Czy to aby nie jest wynik straconej szansy na otwartą rozmowę o wspólnych, ale też bilateralnych stosunkach, bez oglądania się na poprawność polityczną? Jak można się łączyć w sprawach ważnych, kiedy drobnostki związane z europejską kulturą i dziedzictwem historycznym ciągle prowadzą do kłótni? LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Gott ist die Ruhe, und er beruhigt alles. Ihn anschauen, heißt selber ruhen. Bernhard von Clairvaux (1091-1153), Zisterzienser-Abt und Theologe Bóg jest kojącymNiniejszy spokojem, on wszystko uspokaja. Kto go ogląda, spoczywa.Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: materiał służy wyłącznie dosam czytania. Bernhard von Clairvaux (1091–1153), opat cysterski i teolog LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. lediglich Lesen bereitgestellt. Jeglichei społeczeństwo Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 27/1213 LARES: Diese Materialien sind Nr. Politik undzum GesellschaftPolityka Wochenblatt.pl 3 Polenweit: Wahlkampf im Zenit Z Vaterlandu Bahn und Weg frei LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie doAustriaków czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Spotkanie z zagranicy Światowy Związek Austriaków ŻyLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist strengstens untersagt. jącychbereitgestellt. za Granicą organizuje Jegliche co roku Foto: Thomas Wolf Kolejne zabytki dziedzictwa kulturowego? Nauczyciele z zagranicznymi korzeniami Kanclerz Angela Merkel uważa, że w szkołach w Niemczech brakuje nauczycieli z tłem migracyjnym. W przemówieniu wygłoszonym w Lipsku z okazji 80. Niemieckiego Dnia Opieki Merkel powiedziała, że obecnie jedna trzecia dzieci i młodzieży poniżej 15. roku życia ma zagraniczne korzenie, co oznacza, że kraj stanął przez zupełnie Hamburski kompleks Speicherstadt wieczorem nowymi wyzwaniami, na które szkoły W trakcie posiedzenia ONZ-owskiej powinny reagować. dpa organizacji kulturalno-oświatowej UNESCO, jakie odbędzie się w Bonn, nastąpi Rekord sprzedaży muzyki prawdopodobnie wpisanie hamburskie- niemieckojęzycznej go kompleksu magazynowego SpeicherW oficjalnym niemieckim rankinstadt oraz pobliskiej dzielnicy biznesowej gu sprzedaży albumów muzycznych Kontorhausviertel wraz z budynkiem opublikowanym pod koniec czerwca Chilehaus na listę zabytków światowego pierwsze dziesięć miejsc przypadło dziedzictwa kulturowego. Jeżeli tak się po raz pierwszy wyłącznie wykonawstanie, w Niemczech będzie ogółem 40 com niemieckojęzycznym, wśród nich miejsc zaliczanych do zabytków tej kla- takim artystom jak Sarah Connor, Pur sy. Z rezerwą postrzegane są natomiast czy raper KC Rebell. Szczególnie dobrze szanse katedry w Naumburgu, która też sprzedawał się niemiecki hip-hop. Autouzyskała nominację wraz z regionem rzy strony internetowej „Schlagerplanet” Saale-Unstrut. Niedawno Międzynaro- przypuszczają, że sukcesowi niemieckodowa Rada Ochrony Zabytków i Miejsc języcznej muzyki sprzyjają programy Historycznych (Icomos) odrzuciła moż- telewizyjne typu „Sing meinen Song” liwość ich wpisania na listę. czy „Meylensteine”. VDS wielkie międzynarodowe spotkanie w Austrii. Jest tradycją, że impreza odbywa się każdorazowo w innym kraju związkowym. W tym roku spotkanie odbędzie się w dniach 3–6 września w Klagenfurcie, stolicy Karyntii. W programie znajdą się zarówno sesje robocze, jak i imprezy kulturalne. Informacje na stronie www.weltbund.at/aktuelles_termine. asp. IMH LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Żegnaj, Wrocławiu! Federalna Grupa Ojczyźniana Bres- Premierministerin Kopacz bereist das Land nicht mit dem Bus. Foto: Andrzej Otrębski lau-Land, nad którą od 1987 roku patronat sprawowały władze powiatu Borken Die letzten Tage haben gezeigt, dass ski durch Warschau, der ebenfalls nicht w Westfalii, musiała zostać rozwiązana. wirklich gekonnt auf die Fragen von O fakcie tym poinformował starosta po- in der polnischen Politik heute alles Bürgern antworten konnte. Beata Szydło ist zwar auch nicht vor wiatu Borken dr Kai Zwicker, dodając, schon auf die Wahl im Herbst ausgeże decyzję tę co prawda jednogłośnie, richtet ist. Keiner schert sich mehr Ausrutschern gefeit, denn sie will ein jednakże z ciężkim sercem jednogłośnie so recht darüber, dass Małgorzata polenweites Referendum über die Einschulung von Sechsjährigen erreichen, podjęli członkowie grupy przy okazji Spotkania Ślązaków, jakie odbyło się Kidawa-Błońska von der Bürgerplatt- obwohl dieses längst schon Fakt ist und w Hanowerze. Powodem jej rozwiązania form neue Marschallin des Sejm ist, eine Volksabstimmung im Nachhinein było niewątpliwie nieprzerwane zmniej- obwohl sie damit als zweite Frau ne- zumindest komisch aussähe. Doch im szanie się liczby działaczy na przestrzeni Großen und Ganzen muss man zugeminionych lat. S-K ben Ewa Kopacz das wichtigste Amt ben, dass die Kandidatin der PiS einen im Land bekleidet. Nein, das Ziel ist besseren Start im Wahlkampf hingelegt hat und die amtierende Premierminisfür alle klar: Parlamentswahl. terin Kopacz viel Mühe hat, Boden zu nd so ist es auch für einen Journa- gewinnen. Kassel: Promotorzy języka niemieckiego Genauso muss sie gegen all die neulisten schwer, ein Top-Thema der Woche herauszufiltern. Denn wo man en Parteien ankämpfen, von denen die schaut, geht es um die Wahl. Auch wenn Bewegung des ehemaligen Musikstars der Staatspräsident bis heute das genaue Paweł Kukiz wohl die meiste Zustimdzie wyrażałem opinię, że w ostatnich Datum nicht genannt hat, kann ja der mung der Wähler erhält. Doch nicht Laureatami tegorocznej Nagrody 30 latach zapomnieliśmy o tej kulturze Wahlkampf schon einmal beginnen, zu übersehen ist auch eine neue Partei Kulturalnej Języka Niemieckiego i tej cywilizacji oraz niektórych z ich denken sich die klugen Köpfe in den im linken Spektrum – ein Zusammensą: pisarz, historyk i doradca ekonocharakterystycznych cech”. Parteien. Und er wird auf allen mög- schluss des ehemaligen sozialdemoDo grona dotychczasowych lau- lichen Wegen betrieben: Beata Szydło kratischen Chefs Napieralski und des miczny książę Asfa-Wossen Asserate, reatów Nagrody Kulturalnej Języka von der PiS fährt das Land mit einem einstigen Pressesprechers der Palikotzespół muzyczny Wortart Ensemble Niemieckiego zaliczają się między in- Bus ab, Premierministerin Ewa Kopacz Partei Rozenek. Ob nun diese Partei ins z Drezna oraz Instytut Językowy Sił nymi: Dieter Nuhr, Loriot, Biblioteka nutzt dagegen die Bahn. Beide treffen Parlament einzieht, ist ungewiss, aber Niemiecka w Helsinkach, redakcja pro- sich natürlich bei inszenierten Begeg- sie bringt noch mehr Unruhe in die Zbrojnych Austrii. gramu „Sendung mit der Maus” czy też nungen mit den Wählern und sprechen etablierten politischen Kräfte. sfa-Wossen Asserate jest potomspołeczność niemieckojęzyczna Belgii. die an diesem Tag wichtigsten Themen Fazit zu Beginn des Wahlkampfes kiem ostatniego cesarza EtioTrzyczęściowa nagroda jest przyzna- der Politik an. ist: Nach dem Sieg von Andrzej Duda Dabei ist man aber nicht immer auf bei der Präsidentschaftswahl glauben pii, uczęszczał do szkoły niemieckiej wana od 2001 roku przez Fundację im. w Addis Abebie, studiował w Tybindze, Eberharda Schöcka oraz Stowarzyszenie der sicheren Seite, denn Kopacz wurde nun auch viele weitere daran, dass sie es a obecnie mieszka we Frankfurcie nad Języka Niemieckiego z siedzibą w Do- jüngst in Kattowitz von einem jungen schaffen, politisch eine Rolle zu spielen. Menem. W wykładach czy książkach Książę Asfa-Wossen Asserate rtmundzie, do którego należy 40 000 Mann angesprochen, der eine Frage Stellt sich dabei nur die Frage, ob das Foto: Sven Teschke systematycznie napomina Niemców, aby członków z całego świata. Tegoroczna über die Rentensicherung stellte und angebotene Programm auch wirklich w szczególności bardziej szanowali i pie- najróżniejsze aspekty kultury niemiec- uroczystość wręczenia nagrody odbędzie überhaupt keine Antwort bekam. Das das ist, was die Gruppierungen erreichen lęgnowali swój język. W jednym z wy- kiej i jestem zafascynowany wspaniałą się 10 października w Kassel. erinnert an den patzerreichen Spazier- wollen oder nur Augenwischerei. IMH gang des Noch-Präsidenten KomorowRudolf Urban wiadów książę powiedział: „Poznałem kulturą, którą mają Niemcy. Tu i ów- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. U Zaniedbujemy kulturę LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. A LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Werbung / Reklama WOCHENBLATT.pl 7919 Usługi Pogrzebowe LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sprowadzanie z zagranicy LARES: Diese Materialienzmarłych sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Transport mebli Załatwianie formalności Opieka nad grobami 1765 OWY W* R E T OMPU BÓR OPRA Machnik N. K Schodnia Nowa, O LARES: NiniejszyOzimek, materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekDsposób zabronione. www.machnik.ozimek.pl http://www.facebook.com/wochenblattpl nrbereitgestellt. tel. 77 46 60 158 (077) 46−52−456 LARES: Diese MaterialienTel./fax: sind lediglich zum Lesen Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Usługi transportowe, przeprowadzki Niemcy – Polska Polska – Niemcy Walce, województwo opolskie 7033 7489 Zapraszamy do prenumeraty WOCHENBLATT .pl LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. – prenumerata pocztowa (woj. opolskie, śląskie): 119,00 zł LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche –Vervielfältigung ist strengstens untersagt. roczna prenumerata za doliczeniem znaczków pocztowych: 210,00 zł – półroczna prenumerata za doliczeniem znaczków pocztowych: 105,00 zł – kwartalna prenumerata za doliczeniem znaczków pocztowych: 55,00 zł – roczna prenumerata zagraniczna: 120,00 euro – półroczna prenumerata zagraniczna: 60,00 euro LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wSzczegółowe jakikolwiek sposób zabronione. informacje otrzymają Państwo pod nr. tel. 77 45 46 556 Diagnostyka Protetyka lub pod adresem e-mail [email protected] LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Profilaktyka Higiena 8116 Somatologia zachowawcza i estetyczna Implantologia Biżuteria nazębna Zabiegi w narkozie w pełnym zakresie 7874 8182 Miejsce na Twoją LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 77 4 546 556 reklamę www.tanczak.pl, Opole, ul. Orląt Lwowskich 51/1 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Więcej informacji pod numerem telefonu Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8182 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 4 LARES: Wochenblatt.pl BierPiwo 3. – 9. Juli 2015 Saybusch: Glanz und Elend einer hochadligen Familie Von Habsburg zu Heineken Karl-Stephan, Erzherzog von Österreich (Toskanische Linie), wollte eigentlich der erste König eines im Zuge des Ersten Weltkrieges neugeLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. schaffenen polnischen Königreiches werden, aber dann „regierte“ er ein LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Reich von Hopfen und Malz“ und wurde der „Bierkönig“ von Saybusch (Żywiec) in Galizien – nahe der Grenze zum Teschener Schlesien. S LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wThronanwärter, jakikolwiek sposób zabronione. Polnischer Admiral und Erzherzog Karl Stephan von Österreich mit Familie. V.l.n.r.: Renata Maria, Leo Historische Ansicht der Saybuscher Brauerei Karl, Wilhelm, Ehefrau Maria Theresia, Eleonora Marie, Prinz Karl Albrecht; rechts vom Erzherzog: Maria Christina LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. chon im Mittelalter schätzte man Bier als Nahrungs- und Genussmittel. Die Erlaubnis zum Bierbrauen war ein wichtiges Privileg und hatte eine gesetzliche Grundlage. Am 23. April 1516 wurde das älteste Lebensmittelgesetz der Welt durch den Bayernherzog Wilhelm IV. erlassen: Das bis heute in Deutschland gültige Reinheitsgebot. Es besagt, dass nur Hopfen, Malz und Wasser als Bestandteile des Biers erlaubt sind. Bayern gilt damit als Stammland unverfälschter Bierbrautradition, auch wenn man im benachbarten Böhmen stolz auf das „echte“ Pilsener ist. 2001 berichteten polnische Medien über ein großes Ereignis: Der Rückkehr der damals achtundsiebzigjährigen staatenlosen Erzherzogin Maria Christina von Österreich (1923-2012) nach 60-jähriger Emigration in ihre Geburtsstadt Saybusch. Die Rückkehr erfolgte auf Grund einer Einladung des Saybuscher Bürgermeisters, der ihr auch ermöglichte, zwei Zimmer im Neuen Schloss zu beziehen, das einst ihrer Familie gehörte und in dem sie geboren wurde. Gleichzeitig bekam sie die polnische Staatsbürgerschaft zurück, die ihr durch das kommunistische Regime 1946 aberkannt wurde. Dass die Erzherzogin, deren voller Name Maria Christina von Habsburg Prinzessin von Altenburg lautete, wieder in ihrer Heimatstadt leben konnte, hatte sie eigentlich dem Vater des Saybuscher Bürgermeisters zu verdanken, der kurz vor seinem Tod dem Sohn auftrug, sollten die Saybuscher Habsburger einmal wieder nach Polen zurückkommen, dann sollten sie mit allen Ehren empfangen werden, denn in ihrer Brauerei und den anderen Unternehmungen ihres Besitzes gaben sie vielen Einwohnern Lohn und Brot und sie waren durch zahlreiche Kranken- und Wohltätigkeitsanstalten, Schulen und Kirchen große Wohltäter der Stadt. Das in ihrer Brauerei gebraute Bier war, und ist es bis heute, das wohl bekannteste polnische Getränk. Und so wundert es auch nicht, dass das Logo der Brauerei, das unter einer Fürstenkrone ein tanzendes Paar in Krakauer Tracht zeigt, in vielen Ländern der Welt bekannter ist als manches polnische Staatssymbol. Mit der Rückkehr der Habsburgerin fiel auch ein klein wenig Glanz auf die am Fuße der Beskiden gelegene Stadt, gehörten doch zu den Vorfahren von Maria Christina Mitglieder der kaiserlichen österreichischen Familie sowie der spanischen Bourbonen und der königlichen Familien von Sachsen, Bayern, Württemberg oder des Hauses Nassau-Weilburg. Auch der polnischlitauische Hochadel, vertreten durch die Familien Czartoryski und Radziwiłł, zählen zu ihren Verwandten. Einst hatte das Saybuscher Land fast 200 Jahre den Vorfahren des ehemaligen polnischen Staatspräsidenten Komorowski gehört. Prinz Albert Kasimir, ein Sohn des sächsischen Kurfürsten und polnischen Königs August III., und mit Erzherzogin Marie Christine, der Lieblingstochter von Maria Theresia verheiratet, erhielt anlässlich der Hochzeit den Herzogstitel und das Herzogtum Teschen von seiner Schwiegermutter. Seitdem nannte er sich Herzog von Sachsen-Teschen. 1810 erwarb er das in Galizien liegende Saybuscher Land, das Teil seines Teschener Besitztums wurde. Mittelpunkt war die seit 1918/19 geteilte Stadt Teschen. Als von 1290 des Hauses Habsburg-Lothringen, die man heute die polnische Linie nennt. Das Saybuscher Erbe ging an ihren ältesten Sohn Karl Albrecht (Karol Olbracht Habsburg-Lotaryński), der 1888 in Pola (Pula), dem Hauptkriegshafen der Donaumonarchie im heute kroatischen Istrien geboren wurde. Als Oberst und polnischer Staatsbürger trat er 1919 in die polnische Armee ein und kämpfte gegen die Ukrainer und damit auch gegen seinen Bruder Wilhelm sowie gegen die Sowjets. 1920 heirate er eine schwedische Adlige, Gräfin Alice Badeni, die verwitwete Frau des ehemaligen österreichischen Ministerpräsidenten Kasimir Felix Badeni. Wie sein Vater war er ab 1916 als möglicher Kandidat für den polnischen Thron vorgesehen. In diesem Bemühen wurde er sowohl von Kaiser Franz Joseph wie auch von Kaiser Wilhelm II. unterstützt. Der Plan scheiterte aber am jungen österreichischen Kaiser Karl I. Dieser wollte das ehemalige russische Kongresspolen mit Galizien und Teilen der Ukraine und Litauens zu einem neuen polnischen Königreich vereinen und dessen Krone selber tragen. Aber noch bis in die 30er Jahre sahen polnische Monarchisten Karl Albrecht als Thronkandidaten. Sie hofften, dass Józef Piłsudski, in seinem politischen Testament die Monarchie als Staatsform empfehlen würde, was jedoch nicht eintrat. Nach dem Tod seines Vaters übernahm Karl Albrecht das Saybuscher Erbe und baute auch die Brauerei aus. Aus seiner Ehe gingen zwei Söhne und zwei Töchter hervor, wobei ein Sohn bereits zweijährig verstarb. Außerdem gehörte zur Familie ein Sohn aus der ersten Ehe seiner Frau. Da die Ehe gemäß Hausgesetz als unstandesgemäß galt, verzichtete er auf die Führung des Titels eines Erzherzogs, der im öffentlichen Leben Polens sowieso keine Rolle gespielt hätte. Kurz vor Beginn des Zweiten Weltkriegs wurde Karl Albrecht zum Generalmajor der polnischen Armee befördert und im September 1939 Kommandant der Festung Graudenz (Grudziądz). Nach der Niederwerfung Polens versuchten die Deutschen ihn zur Aufnahme in die Deutsche Volksliste zu bewegen, was er jedoch konsequent ablehnte. Er habe sich entschieden Pole zu werden, das Land zu lieben. Im übrigen habe er seine Kinder zu Polen erzogen. Daraufhin wurde sein gesamtes Vermögen unter Treuhandverwaltung gestellt und er selbst bis 1944 in Krakau inhaftiert. Saybusch und Umland wurden 1939 Schlesien angeschlossen. Es war geplant, die polnische Bevölkerung aus- und Volksdeutsche anzusiedeln. Um einen Keil in die Familie zu treiben, wurde die Treuhandverwaltung 1941 gerichtlich veranlasst, der Schwester Eleonore 875.000 und Bruder Wilhelm 300.000 Reichsmark (heute etwa 29 Millionen Euro) zu zahlen. Es wurde angeführt, dass beide nach 1918 die Annahme der polnischen Staatsangehörigkeit abgelehnt hatten und „Reichsdeutsche“ waren. Durch Folter und Haft halbseitig gelähmt und auf einem Auge blind wurde Karl Albrecht 1944 befreit. Doch das neue kommunistische Regime dankte ihm seine Treue zu Polen nicht. Nach der Enteignung durch die Nationalsozialisten wurde er, jetzt als „Rassedeutscher“, erneut enteignet und die polnische Staatsangehörigkeit wurde ihm und seiner Frau aberkannt. Als einziges Zugeständnis erhielten er und seine Frau 1946 die Genehmigung, in das Geburtsland seiner Frau Schweden auszureisen, wo sie in Östervik, der Heimat seiner Frau, lebten. Hier verstarb er 1951. Seine Frau, Alice, überlebte ihn um 36 Jahre. Seine Kinder mussten ebenfalls emigrieren, Tochter Maria Christina lebte bis 2001 als Staatenlose in der Schweiz. Ab 1949 nannten sich Karl Albrecht und seine Familie Prinz bzw. Prinzessin von Altenburg. Diesen Titel hatte 1949 Otto von Habsburg-Lothringen, der damalige Chef des Hauses Habsburg, den Mitgliedern des Saybuscher (polnischen) Zweiges verliehen. Nach der Wende 1989/90 versuchten die Kinder Karl Albrechts den Besitz in Polen wiederzuerlangen. Dieses erwies sich als schwierig, da keines der Geschwister im Besitz der polnischen Staatsangehörigkeit war, obwohl sie alle drei im Polen der Zwischenkriegszeit geboren wurden. Lediglich der Sohn aus der ersten Ehe der Mutter, also der Stiefbruder – als Pater Joachim Mitglied des Dominikanerordens – konnte drei Klagen einreichen. Die beim obersten polnischen Gerichtshof durchgeführten Verfahren endeten bei zwei mit Entscheidungen zuungunsten der polnischen Habsburger. Die dritte Klage zogen diese 2005 zurück, nachdem man sich mit Heineken auf eine Abstandszahlung geeinigt hatte. Diese Zahlung ermächtigte Heineken, wieder das alte Markenzeichen uneingeschränkt zu verwenden. 2001 kam Maria Christina nach Saybusch zurück und lebte dort bis zu ihrem Tod 2012. Dafür stellte ihr die Stadtverwaltung zwei Zimmer im neuen Schloss, das als Museum dient, zur Verfügung. Sie trug ständig schwarze Kleidung und wenn sie Gäste empfing, sprach sie mit diesen nur polnisch. Sie galt als ein Symbol der nationalen Haltung der polnischen Habsburger, die für ihren Patriotismus mit Verfolgung, Haft, Enteignung und Emigration schwer gebüßt haben. Trost für sie war, dass sie liebevolle Aufnahme fand, beliebt war und dass man die Erinnerung an ihre Familie und deren Verdienste um Saybusch wahrt und heute auch über die Brauerei wahrheitsgemäß berichtet. Diesem Anliegen dient vor allem eine entsprechende Präsentation der Betriebsgeschichte im Firmenmuseum, wo man ihr mit dem kleinen schwarzen Koffer und einen Kleiderbügel, ihrem einzigen Besitz als sie nach Saybusch zurück kam, gedenkt. Sie verstarb am 2. Oktober 2012 plötzlich. Bürgermeister Antoni Szlagor sagte damals: „Die ganze Stadt ist in Trauer versunken“. Wer ihrer heute gedenken will, kann Blumen an ihrer Grabstätte in der Konkathedrale Maria Geburt niederlegen. Dort ruht sie an der Seite ihrer Großeltern und ihres mit zwei Jahren verstorbenen Bruders in der Gruft der polnischen Habsburger. Mit dem Tod der Ururururenkelin von Kaiserin Maria Theresia ging die Epoche der polnischen Habsburger zu Ende. Denken wir beim Trinken eines Saybuscher Biers an jene Habsburger, die einst Könige von Polen werden wollten, aber stattdessen hier im Vorland der Beskiden eine neue Heimat fanden. Johanna Lemke-Prediger LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Maria Christina während der 43. Beskiden-Kulturtage 2006 in Saybusch Foto: Lestat (Jan Mehlich)/Commons Wikimedia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bis 1849 relativ selbstständiges HerDie czytania. Erzherzöge Karl zogtum war Teschen nicht ganz den Albrecht, der Saybusch LARES: Diese Materialien lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. striktensind Rekatholisierungsmaßnahmen erben sollte, und Leo Karl, waren wie der Vater bereits polnisch gesinnt und lebten nach 1918Powielanie im LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. w jakikolwiek sposób zabronione. wiederentstandenen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Polen. der Habsburger ausgesetzt. Und so ist Teschen noch heute ein Zentrum des Protestantismus in Polen. Ein buntes Völkergemisch aus Polen, Tschechen, Juden und Deutschen schuf hier ein „kleines Europa“. Da der Herzog kinderlos starb, kamen seine Güter, darunter auch Saybusch, auf dem Erbweg an Erzherzog Albrecht von Österreich-Teschen (1817-1895). Sein umfangreicher Besitz machte ihn zu einem der ersten Großgrundbesitzer und Großindustriellen der österreichischungarischen Monarchie. 1856 gründete er in Saybusch die Brauerei, die bis zur Enteignung durch die deutschen Besatzer 1939 sowie das kommunistische Polen 1945 im Besitz der Habsburger blieb. Auch Albrecht hatte keine direkten Nachkommen, so dass sein Erbe an seinen Neffen Karl Stephan fiel. Dieser war begeisterter Seemann und seit 1912 Admiral der österreichisch-ungarischen Kriegsmarine. Ab 1915 wurde er in polnischen politischen Kreisen sowie von den Mittelmächten als zukünftiger König von Polen gehandelt. Unter seiner Herrschaft nahm die Besitzung Saybusch einschließlich der dortigen Brauerei enormen Aufschwung. Seine Schwester Marie Christina war Königin von Spanien und Bruder Eugen der letzte weltliche Hochmeister des Deutschen Ordens, der einst das Baltikum beherrschte. Er wandelte den Orden 1923 in einen rein katholisch-geistlichen Orden um. Zwei Kinder von Karl Stephan, die Erzherzöge Karl Albrecht, der Saybusch erben sollte, und Leo Karl, waren wie der Vater bereits polnisch gesinnt und lebten nach 1918 im wiederentstandenen polnischen Staat. Ein dritter Sohn, Wilhelm, war ukrainophil und galt als Thronkandidat für ein geplantes Königreich Ukraine. Wilhelm war gegen Ende des Ersten Weltkriegs Kommandeur einer Freiwilligeneinheit, der „Ukrainischen Legion“, und später Offizier in der ukrainischen Armee. Nach 1945 verschleppte ihn der NKWD aus Wien in die Sowjetunion, wo er 1947 starb. Zwei Töchter heirateten in den polnischen Hochadel ein und vertieften so die Verbindungen der „Saybuscher“ mit Polen: Mechthildis heiratete Olgiard Fürst Czartoyski und Renata Maria Hieronymus Prinz von Radziwiłł. Das Bier der 1856 gegründeten Brauerei Saybusch basiert auf drei Rohstoffen: Quellwasser aus den Beskiden und Hopfen und Getreide (Malz) aus dem Umland. Der gute Ruf reicht bis in die Niederlande, denn der dortige Brauereiriese Heineken übernahm die Brauerei nach der Wende. „Bierkönig“ Erzherzog Karl Stephan von Habsburg-Lothringen wurde 1860 auf dem mährischen Gut Groß Seelowitz bei Brünn geboren, er starb als polnischer Staatsbürger 1933 in Saybusch und wurde in der dortigen Kirche Maria Geburt beigesetzt. Verheiratet war er mit Erzherzogin Maria Theresia aus der toskanischen Linie des Hauses Habsburg. Sie stiftete 1914 im Saybuscher Schloss ein Lazarett und leistete dort Pflegedienste. Viele Jahre pflegte sie ihren schwerkranken Mann und starb nur fünf Monate nach ihm. Er ist der Begründer der Saybuscher Linie Foto: Von Wrangel: Les Maisons Souveraines de l’Europe, Stockholm 1899 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 27/1213 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Nr. BierPiwo Wochenblatt.pl 5 Wrocław: Przywróciło życie żołnierzom pruskim i mieszczanom... Piwo w Starym Ratuszu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Żołnierze pruscy z mieszczanami wrocławskimi w Piwnicy Świdnickiej” w pracowni konserwatorskiej Muzeum Miejskiego we Wrocławiu. Po renowacji obraz trafił na wystawę i jest do obejrzenia. Rzeźby nad wejściem do Piwnicy Świdnickiej, kultowego lokalu Wrocławia: on ze spuszczoną głową, ona z pantoflem w ręku i z bojową miną. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dzie, ale udało się m.in. odbić z warPrzy kufelku Ślązacy załatwiali szawskich rąk untersagt. św. Dorotę – patronkę LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens interesy, piwo dostarczało im też osadników niemieckich. Relikwiarz przyjemności towarzyskiej, było jest obecnie na stanie wrocławskiego Muzeum Narodowego, ale wyjęto z niecenione z powodu wartości odżywgo relikwie i przekazano wrocławskiej czych, co miało znaczenie zwłaszarchikatedrze. Raz w roku, wraz z relicza podczas dni postnych, i chroniło kwiami św. Stanisława, patrona Polski, noszone są one w procesji po ulicach przed chorobami. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. P Wrocławia na pamiątkę walki z wielką powodzią w 1997 r. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ito je powszechnie, bo woda z ujęć nawet w dużych miastach była na ogół podłej jakości, więc jej picie mogło skończyć się w najlepszym razie rozstrojem żołądka. Jeszcze w XIX w. działało we Wrocławiu 80 browarów, dziś – nie ma żadnego, poza browarami restauracyjnymi. To historia godna monografii. Właśnie się ukazała. Towarzyszy okazjonalnej wystawie „Piwo we Wrocławiu” we wrocławskim Starym Ratuszu – siedzibie Muzeum Miejskiego Wrocławia. Oglądać ją można do 4 października. Wystawy mają zazwyczaj swe gwiazdy i ta o piwie też je ma. Pierwsza to krata z Piwnicy Świdnickiej, lokalu kultowego. „Kto nie był w Piwnicy Świdnickiej, ten nie był we Wrocławiu” – mawiano, co szefostwo Piwnicy Świdnickiej wykorzystało marketingowo – powiedzenie przekuto w hasło reklamowe i wypisano w tym lokalu na ścianie w Izbie Chłopskiej. Nie ma starszego lokalu gastronomicznego we Wrocławiu. Co więcej, to jedna z najstarszych restauracji na świecie. Funkcjonuje w podziemiach ratusza od około 1300 r. Ten, kto odwiedził Piwnicę Świdnicką, mógł to potwierdzić na piśmie. Na certyfikacie podawano m.in., ile wypiło się piwa – pamiątka raczej nie do pokazania żonie. Notabene jak wyglądał w wielu domach powrót męża z piwiarni, prezentuje jedna z żartobliwych płaskorzeźb na ścianie ratusza nad wejściem do Piwnicy Świdnickiej: kobieta czeka z pantoflem wycelowanym w małżonka. „Poniemiecki remanent” Kratę z Piwnicy Świdnickiej do Wrocławia wypożyczono. Wiedziano, że taka istniała, bo zachowało się zdjęcie – była to ostatnia praca (z 1942 r.) Jaroslava Vonki, znakomitego kowala. Nie wiedziano, czy po 1945 r. trafiła do huty, czy do willi jakiegoś notabla. Podczas kwerendy do wystawy we wrocławskim Muzeum Narodowym „Stwórcze ręce. Sztuka metalu doby modernizmu we Wrocławiu” jego dyrektor, prof. Piotr Oszczanowski, zapytał w Muzeum Narodowym w Warszawie, czy nie mają czegoś z wrocławskiego złotnictwa. Kustosz odparł: „Nie, ale jest jakaś krata, poniemiecki remanent. Nie wiadomo skąd”. I przysłał zdjęcie. Prof. Oszczanowski nie miał wątpliwości – to zaginiona krata od wejścia południowego do Piwnicy Świdnickiej. Zdobi ją sześć charakterystycznych postaci. Są związane wprost lub pośrednio z historią Piwnicy Świdnickiej: diabeł, anioł, wieczny wędrowiec z kijem w ręku, grajek (z kieszeni jego surduta wychodzi małpka), handlarka z pudełkiem na szczotki i z koszem pełnym kwiatów, stara kobieta (ale równie dobrze może być to mężczyzna w habicie). „Żołnierze pruscy z mieszczanami wrocławskimi w Piwnicy Świdnickiej”, druga gwiazda wystawy o wrocławskim piwie, to pokaźnych rozmiarów obraz. Eduard Kaempfer, doskonały malarz, namalował do Piwnicy Świdnickiej dwa bliźniaczej wielkości obrazy, które zawisły w 1907 r. pomiędzy Izbami Mieszczańską i Chłopską. Piwnica Świdnicka przeszła wtedy gruntowny lifting. Na szczęście obrazów po 1945 r. nie zniszczono, zdjęto je i przekazano do muzeum – obecnie jest to Muzeum Narodowe we Wrocławiu. Niestety, zrolowano je tak niefortunnie, że naruszono strukturę malarską obu płócien. Drugie – „Wjazd Fryderyka Wielkiego do Wrocławia 3 stycznia 1741 r.” – jest tak mocno zniszczone, że nie wiadomo, kiedy je zobaczymy. Dr Maciej Łagiewski, dyrektor Muzeum Miejskiego we Wrocławiu, zapewnia, że także ono trafi do Starego Ratusza. Tymczasem w podległej mu pracowni konserwatorskiej zdołali odzyskać pierwotny blask biesiadujący wspólnie w Piwnicy Świdnickiej mieszczanie z żołnierzami pruskimi, w tym z palącym fajkę grenadierem Fryderyka Wielkiego we wspaniałej czapie. Oba obrazy w formie rysunków zdobiły menu Piwnicy Świdnickiej – także jego oryginał na wystawie w Starym Ratuszu można zobaczyć. Marek Perzyński Fotos: Marek Perzyński LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kufel z pokrywą przedstawiającą Uniwersytet Wrocławski, eksponat prezentowany na wystawie „Piwo we Wrocławiu”. Studenci byli stałymi bywalcami Piwnicy Świdnickiej. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w–jakikolwiek ściach ostatnio przy pałacusposób w Jedlin- zabronione. ce koło Jedliny-Zdroju (serwuje m.in. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. „Czerwonego Barona”, piwo nazwane tak na cześć barona Manfreda von Richthofen, Niemca, najsłynniejszego Krata z Piwnicy Świdnickiej, potraktowana w Warszawie jako... „poniemiecki remanent”. lotnika z czasów I wojny światowej, była solą w oku władz Wrocławia. Duktórego nazywano czerwonym baroTylko we Wrocławiu chowni z Ostrowa Tumskiego przekonali nem, bo latał samolotem pomalowanym w XIX wieku było 80 się o tym właśnie podczas wojny piwnej, na kolor czerwony) i w Miedziance koło pod koniec XIV w. Otóż księża załoJanowic Wielkich, miasta, które zapadło browarów, obecnie żyli na Ostrowie Tumskim piwiarnię, się (dosłownie) pod ziemię po 1945 r. na całym Dolnym w której sprzedawali piwo sprowadzane na skutek szkód górniczych – Sowieci Śląsku jest jeden. ze Świdnicy, choć nie mieli do tego prarękami polskich robotników wydobywa. Tak przynajmniej twierdziły władze wali pod nim rudę uranową, nie dbaWrocławia, roszczące sobie na handel jąc o zabezpieczenie domów. Ale małe piwem świdnickim wyłączność. Sprzebrowary nie są bynajmniej fenomenem daż świdnickiego piwa zapewniała duże na Piasku. Reszta zakonników uciekła dolnośląskim. Właśnie zaczął działać zyski, a piwnica ratuszowa (nazwana do lasu. Sprawa zaniepokoiła papieża taki w Olsztynie. z czasem Piwnicą Świdnicką) należa- Urbana IV, bo konflikt się przeciągał. ła do miasta. Rajcy byli oburzeni na- Do Wrocławia przybył papieski roz- Ten browar to skarb kultury śląskiej ruszeniem monopolu piwnego przez jemca, kardynał Tomasz. Legat, jak Sława piwa świdnickiego przeminęła kler. Ale ten nic sobie z tego nie robił. się okazało, sympatyzował z królem. w okresie I wojny światowej, ale DolnoTwierdził, że na Ostrowie Tumskim Zdjął zaraz z miasta klątwę, po czym ślązacy nad tym nie płakali – w tamtym jurysdykcja miasta nie sięga. Władze doprowadził do spotkania zwaśnionych czasie trudno wskazać na Śląsku miasto, miejskie zakazały mieszczanom bywania stron. W 1382 r. wojna piwna zaczęła w którym nie byłoby browaru, a w wiew kościelnej piwiarni. I wzmogły kon- dobiegać końca. Król przyznał miesz- lu było ich po kilka, a nawet – tak jak trole, żeby nie dopuścić do transportów kańcom Ostrowa Tumskiego prawo we Wrocławiu – kilkadziesiąt. Obecnie piwa na Ostrów Tumski. Do eskalacji importu piwa świdnickiego, ale tylko przemysłowy uchował się tylko jeden konfliktu doszło w 1380 r., tuż przed na własne potrzeby. – w Lwówku Śląskim. Produkuje piwo Bożym Narodzeniem. Miasto zarekwiniepasteryzowane. Funkcjonuje wprawrowało wtedy kilka beczek piwa, które Wartość piwa świdnickiego dzie w obiektach z XIX w., ale odwołuje książę legnicki Rupert przesłał swemu Świdnica miała doskonałej jakości się do czasów średniowiecza. To jeden bratu Henrykowi, dziekanowi kapituły wodę, a to przede wszystkim ona – a nie ze skarbów kultury śląskiej. katedralnej. Kapituła odpowiedziała chmiel, jak sugerują reklamy – decyduje Takim skarbem jest też krata z Piwniklątwą, rzuciła ją na miasto 8 stycznia o smaku piwa. We Wrocławiu płytko cy Świdnickiej – gwiazda numer jeden 1381 r. i demonstracyjnie przeniosła zalegają wody gruntowe, dlatego długo wystawy w Starym Ratuszu. Przez lata się do Nysy, stolicy księstwa podległego miał on wodę podłej jakości. Gdy się w Muzeum Narodowym w Warszawie biskupom wrocławskim. Kara ciążyła z problemem uporał, wrocławianie po- traktowano ją po macoszemu – tkwiła nad Wrocławiem już sześć miesięcy, kazali, że są znakomitymi piwowarami w magazynie. Trafiła do Warszawy, jak gdy zjechał do niego król czeski Wa- – w przestrzeni Wrocławia zachowa- mnóstwo innych zabytków wywieziocław IV Luksemburski. Miał odebrać ło się kilka cennych architektonicznie nych po 1945 r. z Dolnego Śląska. Część hołd od stanów śląskich. Ceremonię browarów, ale żaden nie pełni dawnej trafiła do odbudowanych po zniszpowinno zakończyć nabożeństwo, ale funkcji. Przegrały konkurencję z kon- czeniach wojennych kościołów, część księża z powodu klątwy nie chcieli go cernami. Ale karta się odmieniła i piwo do muzeów. Dolnoślązaków to boli, odprawić. Król, uznając to za zniewagę, z molochów zaczyna przegrywać wal- bo zostali zubożeni kulturowo. Kolejne zezwolił żołnierzom na rabunki w ma- kę o podniebienia smakoszy z piwami pokolenie polskich osadników, mające jątkach i domach kleru. Zapełnił się z małych browarów restauracyjnych. We już ugruntowane poczucie tożsamości ratuszowy areszt. Na kilka dni do paki Wrocławiu jest ich już kilka, a kolejne regionalnej, rozpoczęło niedawno akcję trafił nawet opat Jan z braćmi z klasztoru powstają nawet w małych miejscowo- „Oddajcie, co nasze!”. Szło jak po gru- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wojna piwna Ale to wojna piwna małego kalibru. Duża we Wrocławiu też była. Przeszła do historii właśnie pod nazwą wojny piwnej. Choć to tylko epizod w dziejach Wrocławia, to o tym, jak przebiegała, wrocławianie doskonale się orientowali, bo przedstawiały ją malowidła na ścianach Piwnicy Świdnickiej. Po II wojnie światowej je zamalowano. Co ciekawe, podczas wojny piwnej wszyscy byli nadzwyczaj trzeźwi. Szło o duże pieniądze. Skonfliktowali się księża z Ostrowa Tumskiego i rajcy. Poszło o piwo świdnickie, wyborny ówcześnie trunek, poszukiwany na całym świecie. Trzeba było dopiero legata papieskiego, żeby zażegnać spór. Nawet król nic nie wskórał. Tu trzeba wyjaśnić, że Ostrów Tumski był wyspą (obecnie to półwysep), nad którą z czasem wyłączną jurysdykcję zaczął pełnić tylko biskup. Granice pomiędzy „Civitas Sacra” a pozostała częścią Wrocławia wyznaczał słup graniczny, który stał na środku mostu Tumskiego. Kościelna enklawa LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum AktuellesAktualności Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 6 LARES: Wochenblatt.pl 3. – 9. Juli 2015 Warschau: Gleich zwei Bundesverdienstkreuze 70 Jahre Vertreibung: Ein Zeitdokument LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „…in ihrem Land“ Stellvertretend LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die Tragödie des einstigen deutschen Ostens war mit dem Einzug der Roten Armee, Vergewaltigungen oder Deportationen in die UdSSR nicht beendet. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie dosich czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ie zog noch über die Jahre der S Vertreibungen bis etwa 1950. GeLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nau 70 Jahre ist dieser Tage auch der Ausweisungsbefehl aus Wünschelburg (Radków) bei Glatz alt, der als Zeitdokument über die Umstände der Zwangsausweisung in Richtung Görlitz Auskunft gibt. Einleitend heißt es darin am 25. Juni 1945: „Damit die deutsche Bevölkerung wieder ruhig in ihrem Lande leben kann, ist durch die erfolgte Eingliederung der Westgebiete zu Polen Zwangsevakuierung für die gesamte deutsche Bevölkerung aus den Grenzgebieten angeordnet worden.“ Die Zwangsumsiedlung selbst wird zur „Evakuierung“, „in ihrem Land“ zu einer Verballhornung von Heimat. Ausgenommen waren zunächst öffentlich Bedienstete, Facharbeiter, Menschen aus dem Gesundheitswesen sowie Handwerker mit besonderer Genehmigung. In eine dieser Kategorien muss auch die Mutter des TV-Stars Wolfgang Stumph gefallen sein, der bis zum letzten Jahr im ZDF als Kommissar Stubbe „Von Fall zu Fall“ ermittelte. Stumph, der wegen seines sächsischen Dialekts als Vorzeigesachse gilt, kam 1946 schon in „Radków“ zur Welt. In einem Interview der FAZ sagte er 2007 im Hinblick auf die Sehnsucht vieler nach der DDR: „Wir haben zu unseren Eltern auch oft gesagt, was erzählst du von Schlesien oder Königsberg; du bist doch jetzt in Dresden, Bochum, wer weiß wo. Es ist aber die erste Liebe, der erste Kuss, das erste Fahrrad oder Auto, der erste Job, die erste Niederlage, der erste Sieg, was einen bis ins Alter begleitet. Unsere Generation hatte also genauso wenig Verständnis für die vorhergehende wie die jetzige mit unserer. Deshalb habe ich den Film ,Eine Liebe in Königsberg’ gemacht, einen Verständnisfilm, weil die Hauptfigur einen Teil seiner Mutter kennenlernen will und nach Königsberg fährt.“ Till Schotz-Knobloch Befehl vom 25. Juni 1945 zur Aussiedlung der Deutschen aus Wünschelburg LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Ryszard Galla und BernardDiese Gaida mit demMaterialien Bundesverdienstkreuz sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: VdG Einen bewegenden Moment gab es für die deutsche Volksgruppe in Polen am Mittag des 20. Juni in der deutschen Botschaft in Warschau. G deutschen Volkes zu bleiben. Dies werde öffentlich besonders durch die zweisprachigen Ortsschilder ausgedrückt, die das beste Zeichen seien, dass Gespenster der Vergangenheit überwunden werden. Auf der VdG-Homepage ist der Wortlaut der kompletten Rede Bernard Gaidas abgedruckt, in der es heißt: „Verdienstorden bekommt man für besondere Verdienste und ich fand meine Verdienste gar nicht so besonders, wenn ich sie mit der Arbeit von tausenden Menschen in der Gemeinschaft der Deutschen in Polen vergleiche. Deswegen verstehe ich meine Ehrung als eine Würdigung der langjährigen ehrenamtlichen Tätigkeit von einer ganzen Reihe deutscher Schlesier, Pommern, Westpreußen und Ostpreußen, die das Leben der Gemeinschaft versuchen zu aktivieren, motivieren und fortführen. Natürlich habe ich mit der Auszeichnung noch ein Problem. Ich war es nämlich immer so gewohnt, dass man solche Auszeichnungen am Ende der Aktivität als Dank bekommt und so bin ich nicht sicher, was ich jetzt nach der Rückkehr aus Warschau in der Heimat weiter tun soll?“ Doch nicht nur Mitstreiter in den Verbänden fanden das volle Lob Gaidas. Unschätzbar sei ihm auch die Familie. Die Eltern waren es, „die sich darum bemüht haben, dass wir auch in den schwierigsten Nachkriegsjahren Deutsch sprachen.“ LB/S-K LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. leich zwei Führungspersönlichkeiten der organisierten Deutschen wurden auf Vorschlag der Vorsitzenden der Breslauer DSKG Renata Zajączkowska mit dem Bundesverdienstkreuz ausgezeichnet. Der Abgeordnete Ryszard Galla und der VdG-Vorsitzende Bernard Gaida erhielten die Auszeichnung für besondere Verdienste um die deutsch-polnische Versöhnung und Stärkung der Strukturen der deutschen Minderheit aus den Händen des Botschafters Rolf Nikel. „In den letzten 25 Jahren ist die Geschichte der deutschen Minderheit eine Erfolgsgeschichte, Sie Herr Gaida und Sie Herr Galla, haben zu dieser Erfolgsgeschichte maßgeblich beigetragen“, so Rolf Nikel. Keineswegs handelte es sich dabei um einen Ein-Mann-Show, wie Ryszard Galla nach der Auszeichnung betonte: „Ich hatte das Glück, mit vielen außerordentlichen Menschen zu arbeiten. Vor allem will ich den Mitarbeitern der SKGD, des VdG und der Stiftung danken“, hob der einzige Abgeordnete der Deutschen in Polen hervor. Besonders in den letzten Jahren, so Gaida, habe ihm die Gemeinschaft die Ehre gegeben, sie alle nach außen darin zu vertreten, Teil des LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Quelle: Zentralstelle Grafschaft Glatz Österreich: Berlin und Wien in gemeinsamer Verantwortung Neue Ideen für Altösterreicher LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. diesem Zusammenhang tauschte sich Der Beauftragte der Bundesregierung für Aussiedlerfragen und nationale Koschyk mit den österreichischen Minderheiten, Hartmut Koschyk MdB, hat sich zum Abschluss seiner poliRegierungsvertretern auch über die tischen Gespräche in Österreich mit Vertretern des Bundeskanzleramtes „Minority-Safepack”-Initiative der Föderation Europäischer Volksgruppen in Wien, des Ministeriums für Europa, Integration und Äußeres sowie des (FUEV) aus, dem Dachverband der eu„Verbandes der deutschen altösterreichischen Landsmannschaften in ropäischen Minderheiten, dem auch der LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Österreich (VLÖ)” für eine stärkere Kooperation beider Länder in Fragen VdG angehört. Auch der VLÖ sprach sich durch seides Minderheitenschutzes und der Förderung ihrer deutschsprachigen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nen Generalsekretär Norbert Kapeller und – im Hinblick auf das ehemalige Österreich-Ungarn – in Österreich für eine stärkere Zusammenarbeit beider heute als „altösterreichische Volksgruppen in Mittel-, Ost- und SüdostLänder in Vertriebenen- und Volksgrupeuropa” ausgesprochen. penfragen aus und will diesbezüglich K auch mit dem Bund der Vertriebenen In Österreich werden und den Landsmannschaften in der Bundesrepublik Deutschland intensiver kodie deutschsprachigen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. operieren. Mit Dr. Valentin Inzko, dem Minderheiten Hohen Repräsentanten für Bosnien und LARES: Diese Materialien in sind untersagt. Herzegowina, einem verdienten österreidenlediglich östlichen zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens chischen Spitzendiplomaten, der selbst Nachbarstaaten Kärtner Slowene ist, erörterte Koschyk und in Nachfolge die aktuelle Lage in der Balkanregion sowie die konzeptionelle WeiterentwickÖsterreich-Ungarns lung des Minderheitenschutzes auf euals „altösterreichische ropäischer und internationaler Ebene. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wKrawielicki jakikolwiek sposób Gedankenaustausch im „Haus der Heimat” in Wien: Gesandter Stefan von der Deutschen Botschaft Wien, zabronione. Valentin Inzko hatte für seine Verdienste Volksgruppen in Mittel-, Hartmut Koschyk, Robert Kudlicka (Vorsitzender der Karpatendeutschen Landsmannschaft in Österreich), Hansum die Volksgruppenrechte und den Südosteuropa” Günther bereitgestellt. Grech (Vorsitzender der Südmährer Jegliche in Österreich), Gesandter Wolfgang-Lukas Strohmayer vom Europaund LARES: Diese Materialien Ostsindund lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Minderheitenschutz den diesjährigen Außenministerium, Generalsekretär Norbert Kapeller vom VLÖ und Gesandter Georg Woutas vom Ministerium für bezeichnet. Europäischen Karlspreis der SudetenEuropa, Integration und Äußeres (v.l.n.r) Foto: Thomas Konhäuser oschyk war in Wien mit Experten für Menschenrechte, Minderheitenschutz, auswärtige Kulturpolitik, Angelegenheiten der Auslandsösterreicher, der Staaten Mittel-, Ost- und Südosteuropas und der Belange der autochthonen Volksgruppen in Österreich, des Bundeskanzleramtes und des oben genannten Ministeriums zusammengetroffen, hat das „Haus der Heimat”, den Sitz des VLÖ, in Wien besucht und führte mit dem Hohen Repräsentanten für Bosnien und Herzegowina, Dr. Valentin Inzko, einen Meinungs- und Informationsaustausch. Koschyk sieht zahlreiche Möglichkeiten einer stärkeren Zusammenarbeit der Bundesrepublik und Österreichs sowohl bei der Entwicklung der autochthonen Minderheiten in beiden Ländern, bei der Frage der konzeptionellen Weiterentwicklung des Minderheitenschutzes auf der Ebene des Europarates, der Europäi- schen Union, der OSZE und der Vereinten Nationen sowie bei der Förderung der kulturellen und muttersprachlichen Identität der deutschsprachigen Minderheiten in Mittel-, Ost- und Südosteuro- pa. Koschyk nannte als positives Beispiel mehrere gemeinsame öffentliche Auftritte der Botschafter Deutschlands und Österreichs bei Veranstaltungen der Deutschen Minderheit in Tschechien. Auch im Hinblick auf die kulturellen und muttersprachlichen Anliegen der deutschsprachigen-altösterreichischen Volksgruppe in Slowenien gäbe es Berührungspunkte. Schließlich seien beide Länder in Fragen des Minderheitenschutzes engagiert und könnten auf europäischer und internationaler Ebene stärker zusammenarbeiten. In deutschen Landsmannschaft erhalten. Von Wien reiste Koschyk in die slowakische Hauptstadt Pressburg (Bratislava) weiter, um dort mit Vertretern von Regierung und Parlament sowie der Deutschen Minderheit in der Slowakei politische Gespräche zu führen. Thomas Konhäuser/S-K LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 27/1213 LARES: Diese Materialien sind lediglich Nr. Glaubezum undLesen ReligionWiara i religia Wochenblatt.pl 7 Oberglogau: Liveübertragung einer deutschsprachigen Messe im ZDF Klein Berlin groß raus Kronika Parafialna „Wir haben Rotz und Tränen geheult”, berichteten Oberschlesier aus der Bundesrepublik nach der LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Messe. E LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in anderer ohne Wurzeln im Osten schwärmte zudem: „Das war doch mal ein Gottesdienst! Ohne Hopsasa und Trallala oder Gospel-Einlagen.“ Ganz besonders geehrt fühlten sich zu Recht natürlich auch die Oberglogauer – auch die aus dem Westen. Und so kam Oberglogau, das wegen der Gegenwart der deutschen Sprache auch nach dem Krieg oft anerkennend „Klein Berlin“ genannt wird, in Deutschland ganz groß raus – stellvertretend für alle Deutschen Oberschlesiens. Bereits vor Beginn der Fernsehübertragung wurden die Gäste von Pfarrer Ryszard Kinder in deutscher Sprache begrüßt. Beeindruckend war später dann die Predigt von Joachim Kobienia, der im Alltag als Pressesprecher des Oppelner Bischofs tätig ist. So zeichnete er – selbst ein Oberschlesier – das Wesen der Oberschlesier auf eine ergreifende und plastische Weise als Menschen nach, die auch in schwierigsten Zeiten ihren Glauben bewahren konnten und aus diesem Glauben Stärke und Optimismus schöpfen. Schade war allenfalls, dass die Zeit während der Kommunion für Binsenweisheiten über die Rolle Johannes Paul II. in Polen gefüllt wurde oder wie nah doch Christus den Gläubigen sei. In dieser Zeit hätte man dem Fernsehzuschauer auch etwas über das Gotteshaus, den Franziskanerorden in Oberglogau oder Beethovens Schaffen in dieser Stadt berichten können. Gelungen war in jedem Falle auch die musikalische Gestaltung unter Mitwirkung der Kirchenchöre „Loreto“ und „Glogovia“ unter der Leitung von Oskar Koziołek-Goetz und Rafał Miczka. Die Orgel wurde von der jungen Musikstudentin Julianna Petzuch gespielt. Musiker begleiteten die Messe mit Trompete, Horn, Posaune und Tuba, während die Welt da draußen wie ausgestorben schien und die Stadt den Atem anhielt. Foto: Klaudia Kandzia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQWallfahrt nach Wartha: Am Sonntag, dem 12. Juli, pilgern deutsche LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Schlesier wiederuntersagt. nach Warhta. Um 12 Uhr wird das Hochamt gefeiert. Wartha an der Glatzer Neiße ist seit Jahrhunderten ein beliebter Wander– und Erholungsort. Schon im Mittelalter spielte Wartha eine bedeutsame Rolle als Wallfahrtsort. Christen aus allen Teilen Schlesiens pilgerten in die Basilika der „Heimsuchung der Heiligsten Frau Maria“. Alle, die am 12. Juli nach einer Mitfahrgelegenheit suchen, können sich beim VdG Oppeln unter der Telefonnummer 77 453 85 07 anmelden. Der Eigenbeitrag beträgt 50 PLN. Nach dem Hochamt findet eine Museumsbesichtigung statt. Foto: Sebastian Tymkiewicz LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die – abgesehen von Sportübertragungen – wohl erste Liveübertragung des deutschen Fernsehens aus Oberschlesien erlebte am Sonntag Oberglogau. Hier der Einzug zur Messe. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. QQKatowice: 27 czerwca metropo- lita katowicki abp Wiktor Skworc wziął udział w otwarciu Muzeum Śląskiego w Katowicach. Decyzją abp. Skworca w depozyt Muzeum Śląskiemu została przekazana część zbiorów górnośląskiej sztuki gotyckiej i nowożytnej Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach. W wyniku porozumienia fragment kolekcji religijnej sztuki historycznej jest nadal prezentowany w Muzeum Archidiecezjalnym w Katowicach, druga część, przekazana w depozyt, będzie prezentowana w Muzeum Śląskim w ramach Galerii Śląskiej Sztuki Sakralnej. Otwarcie galerii w Muzeum Śląskim nastąpi dopiero jesienią. Scenariusz ekspozycji oraz forma prezentacji powstała w wyniku wspólnych ustaleń Muzeum Śląskiego i Muzeum Archidiecezjalnego ze szczególnym uwzględnieniem warunków konserwatorskich. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Am Ende der Heiligen Messe LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: Till Scholtz-Knobloch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sängerinnen vom Chor Glogovia vor dem Mischpult in der Sakristei Foto: Till Scholtz-Knobloch szczyceni, i słusznie, czuli się oczywiście głogówczanie – także ci z Zachodu. Tak oto Głogówek, który ze względu na obecność w nim języka niemieckiego również po wojnie nie przestano z uznaniem nazywać „Małym Berlinem”, przeżył wielką chwilę w Niemczech – a wraz z nim wszyscy Niemcy z Górnego Śląska. Już przed rozpoczęciem transmisji telewizyjnej gości w języku niemieckim powitał ks. proboszcz Ryszard Kinder. W trakcie mszy duże wrażenie wywarło na jej uczestnikach kazanie wygłoszone przez ks. dr. Joachima Kobienię, który na co dzień udziela się jako rzecznik prasowy biskupa opolskiego. We wzruszający i zarazem plastyczny sposób oddał on – sam będący Górnoślązakiem – istotę duszy Górnoślązaków, określając ich mianem ludzi, którzy nawet w najtrudniejszych czasach potrafili zachować wiarę, czerpiąc z niej siłę i optymizm. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQLaband: Am 19. Juni feierten Christen aus der St.-Georg-Kirche in LaLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. band zusammen mit der evangelisch- Głogówek: Bezpośrednia transmisja mszy niemieckojęzycznej w telewizji ZDF – Wielka chwila Małego Berlina Besucher der Messe „sehen mit dem Zweiten besser“: Der DFK-Vorsitzende von Gogolin Krystian Polański mit Ehefrau Barbara und Tochter Ellen Foto: Till Scholtz-Knobloch Szkoda co najwyżej, że czas antenowy kościelnych „Loreto” i „Glogovia” dzia- augsburgischen Gemeinde zu Gleiwitz einen Gottesdienst. Der Labander Pfarrer Antoni Pleśniak lud dazu auch die Kirchenchöre der beiden Gemeinden, Animato und Georgos, ein. Die Bibeltexte lasen der Organist Adam Król und Vikar Sebastian Olencki. Die Predigt hielt der evangelische Pfarrer Andrzej Wójcik. w trakcie komunii poświęco- łających pod kierownictwem Oskara zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie doudzielania czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób no na sprawy oczywiste, jak rola Jana Koziołka-Goetza i Rafała Miczki. Na orPawłabereitgestellt. II w Polsce. W tym czasieJegliche można ganach zagrała młoda studentka ist muzyki LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung strengstens untersagt. było opowiedzieć telewidzowi choćby Julianna Petzuch. Mszy akompaniowali cokolwiek o samej świątyni, bytności muzycy grający na trąbce, waltorni, puQQJubileusz: 29 czerwca, w Uroczyzakonu franciszkanów w Głogówku czy zonie i tubie, podczas gdy świat na ze- „Płakaliśmy jak bobry” – mówili mi Górnoślązacy z Republiki Federalnej Niemiec, którzy zadzwonili do mnie po mszy. A ktoś inny, nie mający korzeni na wschodnich rubieżach, powiedział z entuzjazmem: „To było dopiero nabożeństwo! Bez zbędnych ozdóbek czy gospelowych wstawek”. Najbardziej za- twórczości Beethovena w tym mieście. wnątrz kościoła był niczym wymarły, Udała się natomiast bezsprzecznie a całe miasto wstrzymało oddech. Klaudia Kandzia/S-K oprawa muzyczna z udziałem chórów stość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, przypada 30. rocznica konsekracji biskupiej arcybiskupa seniora Damiana Zimonia. Ks. Zimoń urodził się 25 października 1934 w Niedobczycach (Niedobschütz). Wykształcenie średnie uzyskał w Liceum Ogólnokształcącym w Rybniku. Studia teologiczne rozpoczął na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął 21 grudnia 1957 w Katowicach. W l. 1969–1975 pełnił funkcję wicerektora Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie. W 1974 roku wszedł w skład redakcji „Gościa Niedzielnego”. Od 1975 do nominacji na biskupa katowickiego był proboszczem parafii mariackiej w Katowicach. W styczniu 1975 otrzymał nominację na członka Komisji Episkopatu Polski do spraw Duchowieństwa. Wykładał w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym, Studium Pastoralnym, Studium Teologicznym, a obecnie – na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. 3 czerwca 1985 został mianowany biskupem katowickim. 25 marca 1992 został ustanowiony arcybiskupem katowickim – metropolitą górnośląskim. Od objęcia rządów w diecezji poświęcił ponad 130 nowych kościołów. kan LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. PfarrerLARES: Gerd Koser,Diese Oppeln Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wort zum Sonntag Vierzehnter Sonntag Im Jahreskres B 05.06.15 1. Lesung: Ez 1,28b-2,5 2. Lesung: 2 Kor 12,7-10 Evangelium: Mk 6,1-6a „Wer ist Jesus für uns?“ Nöten und sogar Tote weckt er auf. So etwas bleibt nicht verborgen. Das wirft auch ein gutes Licht auf das kleine Dorf Nazareth. Und dann komm er zu ihnen und lehrt in der Synagoge. Der Evangelist teilt uns nicht mit, was Jesus gesagt hat; aber es kann nichts anderes sein als die Botschaft, die er überall verkündet: „Das Reich Gottes ist da. Es steht euch offen, wenn ihr euch bekehrt. Wenn ihr anfangt, neu zu leben, wie ich es euch vorlebe, dann ist das Reich Gottes schon jetzt bei euch“. Es ist für die Leute offensichtlich, dass hier einer von ihnen von Gott ergriffen wurde und im Namen Gottes etwas tun und sagen soll. Aber genau das ist der Punkt, an dem sich die Geister scheiden. Man würde lieber von einem Propheten hören, der von weither kommt. Viele Dinge, die in der Ferne geschehen, hält man gerne für wunderbar. Und viele Menschen pilgern lange Wege, um große Leute zu treffen oder wunderbare Dinge zu erleben. Das spielt wohl auch eine Rolle bei den Menschen von Nazareth, die mit Jesus, dem Propheten aus den eigenen Reihen nicht einver- lich: Es geht um die Menschwerdung standen sind. Das ist dann der Punkt, Gottes. Es geht um den Kern unseres wo die Leute sagen: „Wie kommt der christlichen Glaubens. Die Frage, um dazu, so etwas von uns zu verlangen. ER die es geht lautet: Was für einem Gott soll doch nicht so tun als glauben wir? Trauen wir wüsste er alles besser. Er ihm zu, dass er sich ganz Viele Dinge, die in ist doch nur von hier, der und gar auf uns einlässt? der Ferne geschehen, Sohn des Zimmermanns.“ Das Evangelium ist also hält man gerne für Und es heißt: „Sie nahmen mehr als die Nacherzähwunderbar. Und Anstoß an ihm und lehnlung einer geschichtlichen viele Menschen ten ihn ab“ (Mk 6,3b). Die Begebenheit. Es wird zur pilgern lange Wege, Frauen und Männer in Frage auch an uns: Wer um große Leute Nazareth waren sich desist Jesus für uns? Was bezu treffen oder sen nicht bewusst, aber sie deutet mir die Menschwunderbare Dinge haben die alles entscheiwerdung Gottes? Ist es zu erleben. dende Frage gestellt: „Wer eine Glaubenswahrheit, ist Jesus für uns?“ Das ist auch die Frage, die, in theologischen Sätzen verpackt, die jede Christin und jeder Christ sich eine Formel bleibt? Oder ist es eine Wirkstellen muss: „Wem begegne ich in Jesus?“ lichkeit, die von uns Besitz ergreift und Ist Jesus ganz und gar einer von uns und das ist Gottes Sohn. Ja, so ist Gott. Das zugleich der ganz andere? Ist er wirklich ist die Antwort Gottes auf alle Fragen der, der alles von uns fordern kann, weil unseres Lebens. Er weiß wahrhaftig, wie er alles gibt? Der alles fordern kann, weil es bei uns zugeht. Und er nimmt uns in ihm Gott selbst sich gibt? Ist Jesus bloß an, wie wir sind: Menschen, die nichts einer von uns, oder begegnen wir in ihm dringender brauchen als Gott mitten Gott selbst? Mit einem mal wird deut- unter uns. q LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „Einer von uns“, so urteilen die BeLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wohner von Nazareth über Jesus. Dennoch erregt er Aufsehen und hat etwas zu sagen. Er stellt die richtigen Fragen und weiß auch die Antworten, die weiterführen. Und das, was er sagt, passt zu dem, was er tut. Sie staunen über ihn, denn er ist so zu sagen das „Dorfgespräch“ in dem kleinen Ort Nazareth, in dem jeder jeden kennt. Aufsehen und Bewunderung erregt er. Ein Dorf voller „Jesus-Fans“ würde man heute sagen. Dann aber schlägt die Stimmung um. Was der Evangelist nun berichtet ist die Geschichte einer großer Ernüchterung. Da ist der Junge von nebenan, der als Wanderprediger durch das Land zieht und das mit großem Erfolg. Er heilt Kranke, befreit Besessene von ihren LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich bereitgestellt.regionów Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8 LARES: Wochenblatt.pl Auszum denLesen RegionenZ 3. – 9. Juli 2015 Stettin/Berlin: Oder-Delta wird achte sogenannte „Rewilding Europe Region” Auf Safari im Stettiner Haff An der Ostseeküste, an der Schnittstelle von Vor- und Hinterpommern, befindet sich eine einzigartige Naturlandschaft: Das Stettiner Haff. Die Region rund um das Oder-Delta LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wurde kürzlich zur „Rewilding EuroLARES: Diese sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. pe Region” ernannt. UndMaterialien soll nun Touristen locken. D ie „Wildnis“ erstreckt sich von Heidebrink (Międzywodzie) auf der Insel Wollin (Wolin) an der Ostseeküste in Westpommern bis an die Stadtgrenze von Stettin (Szczecin). Weiter bis zum Unteren Peenetal bei Stolpe bis nach Peenemünde an der Mecklenburgischen Küste. Ein Gebiet etwa so groß wie Luxemburg. Was nun noch ursprünglicher und naturbelassener werden soll. So sind jedenfalls die Pläne von der Deutschen Umwelthilfe (DUH), der Stepnicka Organizacja Turystyczna aus Bad Stepenitz (Stepnica) und HOP Transnationales Netzwerk Odermündung, die das Projekt initiiert haben. Ziel ist es Ökotouristen und Naturfreunde anzulocken und somit die regionale Wirtschaft zu fördern. Im Oder-Delta leben Seeadler, Biber, Wisent, Elch, Wolf, Stör und Kegelrobbe neben einer Vielzahl verschiedener anderer Säugetier-, Vogel- und Fischarten in freier Wildbahn. Es ist eines von LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind Konik-Pferde lediglich zum Lesen bereitgestellt. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die falbenfarbenen werden mittlerweile häufig als Landschaftspfleger eingesetzt, wie auchJegliche im polnischen Białowieża-Nationalpark oder im Geltinger Birk an der schleswig-holsteinischen Ostsee. bisher acht Gebieten der internationalen Initiative Rewilding Europe. Andere sind beispielsweise die Südkarpaten in Rumänien, der Velebit an der Küste Kroatiens oder das Donau-Delta. „Das Oder-Delta ist eines der aufregendsten Wildnisgebiete im nördlichen Mitteleuropa, wo Wildtiere in natürlichen Dichten vorkommen. Nicht weit von Berlin und in der Nähe von Stettin und den Sommerbädern entlang der Ostseeküste kann diese wilde Landschaft eine neue Einkommensquelle für die lokale Bevölkerung schaffen“, sagt Iwona Krepic, Vorsitzende der Stepenitzer Tourismusorganisation und polnische Lei- Foto: Staffan Widstrand, Wild Wonders of Europe LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Touristen können in Buchenwäldern Im Vorfeld der Ernennung zur Für den Naturtourismus auf Steilküsten, in Flussdeltas, Auwäl- „Rewilding Europe Region” gab es auch besitzt das Gebiet rund dern, Mooren und trockenen Heide- Kritik. Die Initiative Rewilding Eurolandschaften in der Region um das Haff pe inszeniere ein Naturspektakel, denn um das Stettiner Haff mit Fernglas und Fotoapparat auf die einige der Arten wie die Konik-Pferde großes Potential, sagt Pirsch oder die Wisente hätten sich nur mit LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wgehen. jakikolwiek sposób zabronione. Ulrich Stöcker von der Vogelbeobachtungen, Bootsausflüge Nachhilfe der Menschen dort angesieundVervielfältigung Kanutouren mit Rangernist sollen delt. Doch mittlerweile unterstützen Deutschen Umwelthilfe. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche strengstens untersagt. angeboten werden. Für den Naturtourismus besitzt das Gebiet großes, bislang ungenutztes Potential, betont Ulrich Stöcker. Ziel der Rewilding Europe terin des Oder-Delta Rewilding Teams. Initiative am Stettiner Haff ist es dabei, Zusammen mit Ulrich Stöcker von der den Gästen in jedem Monat des Jahres DUH koordiniert sie das deutsch-pol- Angebote von Wildtierbeobachtungen anzubieten. nische Projekt. laut DUH viele lokale Akteure, wie Behörden, Grundbesitzer, Bewohner, Tourismusunternehmen und Jäger die Oder-Delta Rewilding Initiative. Weitere Informationen über die neue Rewilding Region gibt es im Internet auf der Seite www.rewildingeurope.com oder auf Facebook. jp LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mrągowo: Letnia Olimpiada Młodzieży Mniejszości Niemieckiej Słoneczny weekend nad Jeziorem Czarnym LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zwycięzcy poszczególnych dyscyplin PrawieLARES: 100 osóbDiese wzięło udział w 3. Letniej Olimpiadzie Młodzieży MniejMaterialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. otrzymali medale i dyplomy. Wszyscy szości Niemieckiej na Warmii i Mazurach. Tym razem odbyła się nie jak zaś maskotki – łosie. Dwie cenne napoprzednie w Szczytnie, ale w Mrągowie. Czyżby to miasto wygrało konkurs grody przekazał także Paweł Papke – piłkę i album z autografami członków Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego? – Nic z tych rzeczy – wyjaśniają Joanna Black, kierowniczka biura Związku Stowarzyszeń Niemieckich Warmii i Mazur, oraz Edyta Gładkowska, przedstawicielka Wspólnoty Wschodniopruskiej, główne organizatorki olimpiady. – Od początku założenie było takie, że olimpiada będzie wędrować po różnych miastach. W Szczytnie było bardzo dobrze, ale postanowiłyśmy w tym roku rozruszać Mrągowo – wyjaśniają. Dlatego trzecim współorganizatorem olimpiady był Karol Czerwiński, przewodniczący Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej „Niedźwiedzia Łapa” z Mrągowa. Olimpiada odbyła się 27 i 28 czerwca. Najmłodszy z jej uczestników liczył 14 lat, najstarsi ok. 30. Najwięcej jednak było przedstawicieli rocznika 2000, 1998 i 2002. Najwięcej młodzieży przyjechało ze Szczytna, Mrągowa i Kętrzyna, ale byli także reprezentanci Ostródy, Lidzbarka Warmińskiego, Bartoszyc, Braniewa i Olsztyna. Przeważały dziewczyny. Gościem honorowym olimpiady był Paweł Papke, prezes Polskiego Związku drużyny siatkarskiej – mistrzów świata. Zarówno w rywalizacji sportowej, jak W Szczytnie było i w grze oraz quizie chodziło nie tyle bardzo dobrze, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. o wyniki, co o sam udział i integrację. – Jestem już trzeci raz na olimpiaale postanowiono LARES: Diese Materialien wsind zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dzie. Tu jest fajna atmosfera, można tymlediglich roku rozruszać poznać nowych ludzi i spotkać staMrągowo. rych znajomych, a przy tym dobrze Piłki Siatkowej, poseł, były reprezentant się bawić – mówi Joanna Tarnowska z Urowa. Joanna w poprzednich latach startowała także z powodzeniem w ostródzkich festiwalach piosenki niemieckiej. Sara Graack i Karolina Chybicka z Olsztyna w olimpiadzie biorą udział po raz pierwszy. – Nikogo tu nie znamy, ale liczymy, że miło spędzimy czas i poznamy nowych, fajnych ludzi – mówią. Letnią Olimpiadę Młodzieży Mniejszości Niemieckiej na Warmii i Mazurach sponsorowały: Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji w Warszawie, Konsulat Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Gdańsku, miasto Mrągowo i Związek Młodzieży Wschodniopruskiej. Lek Polski materiał w piłce siatkowej i były zawodnik LARES: Niniejszy służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. drużyny siatkarskiej AZS UWM. Zmagania odbywały LARES: Diese Materialien sind sportowe lediglich zumsięLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. w ośrodku wypoczynkowym położonym nad Jeziorem Czarnym. Każdy uczestnik obowiązkowo musiał wziąć udział w trójboju, na który składało się pchanie kulą, bieg na 60 m i skok w dal. Po nich do wyboru było 5 konkurencji: bieg przełajowy na 1000 m, piłka nożna, siatkówka plażowa, strzelanie z pistoletu pneumatycznego i dart. Najwięcej chętnych było do piłki nożnej. Grały 3-osobowe drużyny mieszane, podobnie jak w siatkówkę plażową. Do Mrągowa przyjechała młodzież ze Szczytna, Mrągowa i Kętrzyna, ale byli także reprezentanci Ostródy, Lidzbarka Warmińskiego, Bartoszyc, Braniewa i Olsztyna. Foto: Lech Kryszałowicz W biegu na 1000 m wystartowało 18 osób, w tym 11 chłopców. Pierwszy na metę po 3,03 min przybiegł Rafał Krasa z Mrągowa (18 lat). Wśród dziewczyn pierwsza była Natalia Ogrodowczyk z Ostródy (19). – Lubię sport i kiedyś trenowałam bieganie, ale kontuzja zmusiła mnie do zaprzestania. Właściwie to nie powinnam już uprawiać żadnego sportu, ale trudno mi bez niego wytrzymać – przyznała. Nie kłamała – potem dzielnie sobie dawała radę w starciach z chłopcami podczas meczów piłki nożnej. Drugi dzień poświęcony został na geocaching, czyli grę terenową (czytaj tekst poniżej). LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schnitzeljagd durch Sensburg LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sonntag Vormittag am MagistratsSee im Stadtzentrum von Sensburg (Mrągowo) auf 53°52´ Nord und 21°18´ Ost. der 3. Sommerolympiade der Jugend der deutschen Minderheit in Ermland und Masuren hingegen historisches Wissen zu Sensburg erwerben. „An jedem der acht Zielpunkte wartet eine Plastikbox mit einem Stempel und Informationen zur dortigen Sehenswürdigkeit“, sagt Ralf Meindl, „und mit der richtigen Antwort auf eine Frage erhält die Gruppe die Koordinaten des nächsten Ziels.“ Und so gehen die Teilnehmer in acht Gruppen mit stetem Blick auf die Technik in ihrer Hand los und suchen historisch wichtige Plätze in Sensburg. Das Ganze war ein Pilotprojekt. In Zukunft soll diese spezielle Stadtführung auch für Touristen und Stadtbewohner zur Verfügung stehen, hofft Ralf Meindl: „Unsere kurzen Informationen sollen als ´Cache´ im Netz zur Verfügung stehen und einen kurzen Stadtrundgang mit dem zusätzlichen Anreiz einer Schnitzeljagd verbinden.“ Die Marketingabteilung der Stadt Sensburg zeigt bereits großes Interesse an dem Projekt. Es muss noch festgelegt werden, wie die Caches verpackt werden sollen. Zusätzlich müssen die Caches bei einschlägigen Seiten im Internet angegeben und geprüft werden. Noch in diesem Jahr soll man auf historische Schnitzeljagd in Sensburg gehen können. Uwe Hahnkamp LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. D LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ie Angabe der Koordinaten ist wichtig, erklärt Ralf Meindl: „Beim Geocaching geht es um die Suche nach bestimmten Punkten über ihre Lage im geographischen Koordinatennetz.“ Das funktioniert wie eine Art Schnitzeljagd. Die Verstecke, die „Geocaches“, mit diesen Koordinaten wurden im Internet veröffentlicht und mithilfe von GPSGeräten gesucht. Statt einfach nur einen Punkt zu suchen, sollten die Geocaching-Teilnehmer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ein Geocaching-Gerät als „Stadtführer“ LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: Uwe Hahnkamp Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 27/1213 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Nr. Wochenblatt.pl 9 Schemrowitz: 150 Jahre Feuerwehr in Schlesien Breslau: Reise ins „Calenberger Land“ Hannöversche Extase Helle Kameraden LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Małgorzata Chilkiewicz von der DSKG weckte mit ihren Grünkohlkreationen die Lust, den unbekannten Kohl einmal LARES: Diese Materialien sind Spritzen lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Neben historischen gab es natürlich auch historische Feuerwehruniformen zu testen. Foto: Klaudia Kandzia Die Deutsche Sozial-Kulturelle Gesellschaft hat ihre „Reise ins unbekannte Deutschland“ am 25. Juni fortgesetzt. Bettina Hellmann legt Blumen an der Gedenktafel für Johannes Hellmann nieder. Fotos: B.H. sagt: Der „Messeparklatz Ost“ – Zentrum von Niedersachsen. Doch so wie Schlesien in viele Piastenfürstentümer geteilt war, so hatte sich auch der Norden Deutschlands in viele kleine Herrschaften der Welfenfürsten geteilt. Und nicht die Fürsten in Braunschweig setzten sich letztlich durch, sondern die des Fürstentums Calenberg, der Keimzelle des späteren Königreichs Hannover, auf dem das heutige Niedersachsen basiert. Die Gäste staunten auch nicht schlecht, welche kulinarischen Besonderheiten der Referent fotografisch an die Wand warf. Etwa den „Calenberger Pfannenschlag“, der optisch wie Erbrochenes daherkommt. Es handelt sich um eine fast dünnflüssige Grützwurstmasse mit Bratkartoffeln und Gurken. Oder natürlich Grünkohl (polnisch: Jarmusz) mit Brägenwurst, einer dicken salamiartigen Wurst, die bis zum BSE-Skandal mit Rinderhirn hergestellt wurde. Der deftige Grünkohl ist quasi niedersächsische Nationalspeise und löst im November kollektive Extase wie sonst nur im Frühjahr Ausflüge in Spargellokale aus. Für die Gäste wurde der gewöhnungsbedürftige Kohl jedoch appetitlich modern zur Verkostung angeboten. Mitarbeiter der DSKG hatten Grünkohl zu Chips frittiert und Grünkohl-Smoothies gereicht. Na, wenn das keine Überraschung gibt, wenn der eine oder andere einmal das Original auf den Teller bekommt… Ruben Gallé Am 13. und 14. Juni fand auf Einladung der Freiwilligen Feuerwehr LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniennerhalb w jakikolwiek sposób zabronione. Schemrowitz und des örtlichen Verdieser Vortragsreihe stellen verschiedene Referenten Regionen eins für die Dorfentwicklung der LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist der strengstens untersagt. Bundesrepublik vor. Für Wochenblatt„12. Wettbewerb alter PferdefeuChefredakteur Till Scholtz-Knobloch erwehrspritzen“ statt. war die Aufgabe nun eine Besondere. I B egleitet wurde dieser von Wettkämpfen verschiedener Löschtrupps der Region. Anlass für die Veranstaltung war der 150. Jahrestag der Gründung des „Schlesischen Provinzial-Feuerwehrverbandes“. Vor dem Beginn der Wettkämpfe von Schemrowitz (Szemrowice) bei Guttentag fand jedoch in der Grundschule eine Konferenz zum Gründungsjubiläum statt. Anwesend waren hierbei der Landrat des Kreises Rosenberg, Stanisław Belka, Guttentags Bürgermeisterin Róża Koźlik, Pfarrer Henryk Schröder aus Kreuzburg sowie hochrangige Feuerwehrleute mit Stanisław Renk an der Spitze. Aus Deutschland waren Bettina und Peter Johann Hellmann aus der Familie von Johannes Hellmann angereist, dem „Vater der schlesischen Feuerwehr“, ebenso Gerd Schrammen vom Deutschen Feuerwehr-Museum in Fulda und zwei junge Kameraden von der Freiwilligen Feuerwehr in Weimar. Einst hatte er in Hannover, in dessen Nähe er aufwuchs, in Vorträgen öfter über die Heimat seiner Familie – Breslau und sein schlesisches Umland – gesprochen. Nun stand er vor einem Breslauer Publikum und referierte über „hannöversche“ Sehenswürdigkeiten und Besonderheiten. Womit wir gleich bei der ersten wären: Ein Hannoveraner schätzt es nämlich gar nicht, wenn Auswärtige Adjektive wie „hannoveranisch“ oder – noch schlimmer – „hannoveraner“ verwenden. Allenfalls das schriftsprachliche „hannoversche“ wird geduldet. An sich, so Scholtz-Knobloch, heiße es, die Hannoveraner sprächen das beste Hochdeutsch. Dennoch könne man die Bewohner der niedersächsischen Landeshauptstadt an manchen Worten oder einem langgezogenen und genuschelten „a“ erkennen. In den hannöverschen Kneipen „krökelt“ man zum Beispiel anstatt „Tischfußball“ zu spielen. Lange Jahrhunderte war Braunschweig – oder wie der Hannoveraner LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Feuerwehrfahrzeug vom einstigen „Spritzenverband Koschmieder aus Sollarnia“ (Solarnia) Helmut Polewka, Chronist der Freiwilligen Feuerwehr Roswadze (Rozwada) und Mitglied der Historischen Kommission beim Oppelner Woiwodschaftsverband der Freiwilligen Feuerwehren, hielt ein Referat zur „Geschichte des Schlesischen Feuerwehrverbandes von 1863 bis 1938“, das Gerd Schrammen ausgearbeitet hatte. Im Anschluss wurden verdiente Feuerwehrleute mit Medaillen und Urkunden geehrt. Bettina Hellmann erhielt für ihre Arbeit an der Digitalisierung der in der Staatsbibliothek Berlin lagernden Bestände der „Schlesischen Feuerwehrzeitung“ von 1914 bis 1930 eine Ehrenmedaille. Eine solche gab es ebenso für Gerd Schrammen für seine jahrelange Tätigkeit zur Erschließung der Geschichte der Schlesischen Feuerwehr. Am Nachmittag ging eine Abordnung der Gäste zur Schemrowitzer Feuerwache, wo von Rudolf Hyla 2008 eine Gedenktafel für Johannes Hellmann angebracht worden war. Hier legten die Bundesdeutschen Blumen nieder. Am 14. Juni gab es letztlich das eindrucksvolle Defilee verschiedener alter Feuerwehrspritzen sowie die Wettkämpfe. Ob jung oder alt – alle Feuerwehrleute mussten zeigen, dass sie auch mit der alten Technik zurechtkommen. B.H./S-K LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. durchs Land und berichtet von seinen Abenteuern LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Heute macht er eine Zeitreise ins Mittelalter V or 760 Jahren ließ der böhmische Adlige Oberstmarschall Wok von Rosenberg (Rožmberk) am Fuße der Bischofskoppe (Biskupia Kopa) die Burg Wogendrossel erbauen. Um dies zu feiern, organisiert Neustadt O.S. (Prudnik) am 5. Juli ab 13:00 Uhr auf dem Schlossplatz einen Mittelalterlichen Jahrmarkt. Auf dem Programm stehen Rittergefechte, Ritterrüstungen zum Anschauen und Anprobieren sowie ein Mittelaltermarkt mit Produkten, die damals gegessen wurden. die damals lebten, wussten natürlich aber nicht, dass sie im Mittelalter leben. Für sie war wichtig, ob einer Fürst oder Mönch oder nur ein einfacher Bauer war. Denn der Stand, in den man hineingeboren wurde, bestimmte das ganze Leben. Die Welt der mittelalterlichen Menschen war sehr stark vom Christentum geprägt. Ab in die „Neue Welt“ Man kann nicht genau sagen, wann das Mittelalter endete, doch es gibt ein Ereignis, das als Anfang einer neuen Zeit gilt: Am 12. Oktober 1492 erreichte Christoph Kolumbus mit seinen Schiffen Amerika. Und mit der Entdeckung Amerikas beginnt der Aufbruch Europas in eine „Neue Welt“ und in ein neues Zeitalter. Und noch etwas veränderte die Welt – der Buchdruck. Jetzt mussten Bücher nicht mehr mühsam Buchstabe für Buchstabe von Hand abgeschrieben werden, sondern Nachrichten konnten massenhaft auf Zettel gedruckt und verteilt werden. Neue Gedanken konnten sich so in Windeseile in ganz Europa verbreiten. Zum Beispiel die Ideen von Martin Luther, der um 1517 die Kirche erneuern und reformieren wollte. q Auch Ritter des Templerordens werden am 5. Juni ab 13:00 Uhr inw Neustadt O.S. in die Zeit des LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie jakikolwiek sposób zabronione. Mittelalters einführen. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: Klaudia Kandzia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sindzum lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Was gab´s Essen? Kartoffeln oder Tomaten kannte man im Mittelalter noch nicht, denn diese wurden erst später aus Amerika mitgebracht, das noch nicht entdeckt war. Und wenn man nicht sehr reich war, gab es auch keinen Zucker oder Salz. Gewürzt wurde nur mit Kräutern. Dafür aßen die Menschen Schnepfen, Amseln und manche sogar Igel. Sie tranken kalten Wein zum Frühstück, aber auch nur dann, wenn sie reich waren. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Warum heißt das Mittelalter eigentlich „Mittelalter”? Gwarek wollte es wissen und fand heraus: Weil das Mittelalter zwischen zwei Zeiten, zwischen einer alten und einer neuen Zeit liegt. Es bildet eine Zeitspanne von ungefähr tausend Jahren, in etwa die Zeit zwischen dem Jahr 500 und 1500. Die Menschen, Gefecht, das, -e – walka, starcie in Windeseile – w mgnieniu oka Rüstung, die, -en – zbroja Schnepfe, die, -n – bekas (ptak) Stand, der, Stände – stan LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Konzept: Klaudia Kandzia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 10LARES: Wochenblatt.pl 3. – 9. Juli 2015 List otwarty: Do rodziców dzieci I klas gimnazjum w województwie opolskim TERMINE Lepsze zrozumienie dziedzictwa kulturowego Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. SKGD-GemeinQQGrocholub: DerLARES: devorstand Walzen (Walce) und der DFK LARES: Diese sinddzieci lediglich zumrokuLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Grocholub (Grocholub) laden fürMaterialien das erste asze kończą w tym dwujęzycznośćuntersagt. mieszkańców jest tutaj 70% firm z kapitałem Juliwochenende zum Sommerfest ein. Veranstaltungsort ist der Fußballplatz in Grocholub. Im Programm u.a. das Konzert des Blasorchesters „Jablunkovanka“ aus Jablunkau (Jablunkov), ein Auftritt der Tanzgruppe „EXIT-Walce“ und der Tiroler Musikband „Kwaśnica Bavarian Show“ sowie ein oberschlesisches Programm mit Musik- und Kabaretteinlagen von Roman Kurosz (Radio Piekary). W szkołę podstawową i od września 2015 rozpoczną edukację w gimnazjum. Jest to punkt zwrotny w życiu Waszych dzieci. W nowej szkole czekają nowe wyzwania oraz wybory, które wpłyną na ich życie. Po okresie, kiedy to głównie Państwo jako rodzice decydowaliście o tym, z jakich dodatkowych zajęć dziecko będzie korzystać, następuje okres, w którym coraz większe znaczenie w tym zakresie zaczyna odgrywać grupa rówieśnicza. Często przypadkowy, a nawet szkodliwy głos i opinia koleżanki czy kolegi zaczyna decydować o tym, jakie zainteresowania i pasje będą rozwijane, a które będą odkładane na dalszy tor. Współcześnie do najważniejszych umiejętności, które są kluczowe dla pozycji w świecie, w tym także na rynku pracy, należy znajomość języków. Z perspektywy regionu opolskiego jesteśmy w tej szczęśliwej sytuacji, iż nasze dzieci dzięki regulacjom dotyczącym języków mniejszości mogą od najmłodszych lat uczyć się dwóch języków: obcego – najczęściej języka angielskiego – i języka niemieckiego jako języka mniejszości. zagranicznym w województwie to firmy z kapitałem niemieckim. pielęgnowana. Mamy dzisiaj świadomość, iż ze względów historycznych nie zawsze możliwe było przekazanie języka niemieckiego z pokolenia na pokolenie w rodzinie. Dlatego tak istotne są dzisiaj wybory dokonywane w szkole i powrót do bogactwa śląskich rodzin. Niniejszym chciałbym Państwa serdecznie zachęcić do tego, aby Wasze dziecko uczęszczało w gimnazjum na dodatkowe lekcje języka niemieckiego jako języka mniejszości. W tym celu należy podpisać odpowiednią deklarację – wniosek dostępny w szkole – bądź skorzystać ze wzoru, jaki znajduje się na stronie bilingua.haus.pl. Proszę przy tym kierować się dobrem dziecka i szansami, jakie mu Państwo w ten sposób otwieracie. Dzisiejszy wysiłek będzie procentował w przyszłości. Warto również pamiętać o tym, że na tym etapie edukacja jest dla dziecka zupełnie bezpłatna, w przeciwieństwie do wszelkich kursów językowych dla dorosłych w przyszłości. Rafał Bartek przewodniczący TSKN LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. QQPrudnik: Muzeum Ziemi Prudnic- kiej, Prudnicki Ośrodek Kultury i Biblioteka Publiczna zapraszają w 760. rocznicę rozpoczęcia budowy zamku Woka z Rosenberga i początków miasta nad rzeką Prudnik na Jarmark Średniowieczny, który odbędzie się 5 lipca (plac Zamkowy w Prudniku). W programie m.in. pokazy Grupy Rekonstrukcji Historycznych „Wiwern”, obozowisko średniowieczne, pokazy fechtunku, warsztaty tańca, gier średniowiecznych, łucznictwa, tor do rzucania włócznią i toporem, przymierzalnia ubiorów średniowiecznych do zdjęcia pamiątkowego, kiermasz zielarski bonifratrów („dobrych braci”), przejażdżki na koniach przy wieży oraz bryczki po mieście oraz koncert barda Tolka Murackiego – „Nohavica po polsku” (patrz też str. 9). Możliwość edukacji języka niemieckiego jako mniejszości bazuje jednak na zasadzie dobrowolności i co za tym idzie – wymaga przekonania dziecka, iż warto podjąć ten wysiłek. Ten dodatkowy czas poświęcony na naukę niemieckiego dziś nic nas nie kosztuje, ale w perspektywie kilku lat będzie oznaczać lepsze miejsce na rynku pracy, ale też lepsze zrozumienie dziedzictwa kulturowego Śląska, którego tak jak mówi arcybiskup Nossol, nie sposób zrozumieć bez znajomości języka niemieckiego. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że znajomość niemieckiego – jednego z pięciu najważniejszych języków na świecie (używanego jako ojczystego przez ponad 100 milionów ludzi na świe- cie, a zwłaszcza w Europie) to nie tylko możliwość swobodnego kontaktu z krewnymi w Niemczech, to nie tylko możliwość edukacji czy pracy w krajach niemieckojęzycznych ale to przede wszystkim zwiększone szanse na regionalnym rynku pracy. Według aktualnych statystyk nawet do 70% firm z kapitałem zagranicznym w województwie opolskim to firmy z kapitałem niemieckim, które zainteresowane są pracownikami ze znajomością niemieckiego. Wiele z nich tylko dlatego otworzyły tutaj swoje siedziby i filie, iż wychodziły z założenia, że znajomość języka niemieckiego jest tutaj czymś powszechnym, a historyczna LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Breslau: Bundesverdienstkreuz für Joanna Rostropowicz Mission: Zurück mit deutscher Kultur LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQRaschau: Vom 6. bis 10. Juli findet Professorin Joanna Rostropowicz ein mehrbändiges Lexikon mit dem TiLARES: Diese sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. das Projekt „Mini miasto – KleinMaterialien Raschau” tel „Die Schlesier von den frühesten seine Fortsetzung, in dessen Rahmen die Kinder des Vereins Pro Liberis Silesiae ihre eigene Stadt bauen und verwalten sowie viele interessante Berufe kennenlernen. trägt seit Montag den Verdienstorden der Bundesrepublik Deutschland. Gewürdigt wurde sie für ihre Bemühungen um die deutsche Kultur in Oberschlesien. Anfängen bis heute“, in dem man unter anderem berühmte Töchter und Söhne der Region findet, darunter immerhin 13 Nobelpreisträger. Nach der Veröffentlichung des ersten Bandes wären viele Oberschlesier verwundert gewesen, erzählt Rostropowicz. „Das kann doch gar nicht sein! Man hat uns immer gesagt, Oberschlesien hätte keine begabten Menschen hervorgebracht“, soll es aus der Bevölkerung geheißen haben. Mit diesem Vorurteil hat Rostropowicz aufgeräumt. Geschätzt wird sie für ihre Arbeit auf deutscher und polnischer Seite – das Bundesverdienstkreuzes ein Beweis der Anerkennung. Denn dieses wurde beantragt von deutschen und polnischen Wissenschaftlern, die allerdings anonym bleiben wollen. „Erfolg hat viele Väter“, sagt Rostropowicz, „Ich frage nicht, wer dahintersteckt. Ich freue mich einfach.“ Die Auszeichnung überreichte die deutsche Generalkonsulin Elisabeth Wolbers im Breslauer Generalkonsulat. Marie Baumgarten QQOpole: Biblioteka Austriacka zaLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. prasza na spotkania wakacyjne – „Poranki z niemieckim”. To darmowa oferta, gdzie można się uczyć języka niemieckiego: od 13 do 17 lipca będzie niemiecki od podstaw, a od 3 do 7 sierpnia odbędzie się cykl „Niemiecki w podróży”. ist der 1. April, als Professorin JoLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Esanna Rostropowicz die Nachricht aus Deutschland erreicht, sie werde mit dem Bundesverdienstkreuz ausgezeichnet. „Ich dachte, es wäre ein Aprilscherz“, lacht die Historikerin von der Oppelner Universität. Einige Tage später kommt Post aus Warschau und zerstreut alle Zweifel. Der deutsche Botschafter Rolf Nikel teilt mit, dass Bundespräsident Joachim Gauck positiv über eine Verleihung entschieden habe. Unklar ist, wer sich für die oberschlesische Historikerin eingesetzt hat. Um das Bundesverdienstkreuz zu erhalten, muss vorher ein Antrag gestellt werden. Dieser wird dann eingehend geprüft. Im Falle von Joanna Rostropowicz waren es ihr Einsatz als QQBreslau: Vom 18. Juni bis 13. Prof. Rostropowicz (rechts) im Gespräch mit Generalkonsulin Wolbers September dieses Jahres findet dieNiniejszy AusLARES: materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. stellung über die Geschichte der AvantVorsitzende des Wissenschaftsrates im ist, deren Einflüsse aus Westen, Süden gardeLARES: Breslaus „Dzikie Pola“ (Wildes Feld) Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche ist strengstens untersagt. Lubowitzer Eichendorff-Zentrum und undVervielfältigung Osten einströmten. Die deutsche statt, organisiert vom Zeitgenössischen Museum Breslau (Muzeum Współczesne Wrocław) in Zusammenarbeit mit der Nationalen Kunstgalerie. Anschließend wandert die Ausstellung weiter nach Kaschau (Košice), Bochum und Agram (Zagreb). Die Ausstellung präsentiert Kunstwerke, Filme, dokumentarische Fotografien, Objekte und Tonaufnahmen - fast 500 Objekte aus dem Bereich der bildenden Kunst, Architektur, Städtebau, Theater, Film, Design und Alltagsleben in Breslau aus den 60er Jahren bis zur Gegenwart. J. Rasim Foto: Marie Baumgarten die Herausgabe der Eichendorff-Hefte sowie ihre zahlreichen Publikationen über die schlesische Kultur, die den Bundespräsidenten überzeugt haben. Als „oberschlesische Patriotin“, wie sie von sich selbst sagt, wolle sie das Bewusstsein dafür schärfen, dass Schlesien ein Schmelztiegel mehrerer Kulturen Sprache und Kultur haben in der Region tiefe Spuren hinterlassen, und Versuche wie in kommunistischen Zeiten, diese aus der schlesischen Kultur zu entfernen, seien deshalb schlichtweg „Unsinn“. Die deutsche Kultur müsse „nach Schlesien zurückkommen“ heißt ihre Mission. Zu ihren Arbeiten gehört LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Schloss Buchwald: Friedrich Wilhelm Graf von Reden vor 200 Jahren verstorben Der schlesische Berghauptmann LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQOppeln: Der VdG wartet noch Vor 200 Jahren, am 3. Juli 1815, im Schloss Buchwald (Bukowiec) im bis zum 31. Juli aufDiese Anmeldungen zum LARES: Materialien sind lediglich zumstarb Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wettbewerb „Schicksal der Deutschen in Polen nach 1945“. Literarische Texte mit maximal 70 Seiten Umfang kann man unter [email protected] einsenden. Riesengebirge der schlesische Berghauptmann und preußische Minister Friedrich Wilhelm von Reden, der 1786 in Anerkennung seiner Verdienste um den schlesischen Bergbau den Grafentitel erhalten hatte. organizuje w lipcu kurs kelnerski dla osób bez zatrudnienia z województwa opolskiego. W ramach 3-miesięcznego kursu oferowane są bardzo atrakcyjne stypendia. Więcej informacji na www. igsilesia.pl. ren. Bereits als Jugendlicher entschloss er sich eine Berglehre zu machen, und begann an der Universität Göttingen Jura und Naturwissenschaften zu studieren. 1773 legte er sein erstes juristisches Staatsexamen ab, ein Jahr später das zweite. Während seiner Studienreise in England lernte er das Berg- und Hüttenwesen des zur damaligen Zeit sehr fortschrittliche Landes kennen. Die große Begabung des Friedrich Wilhelm von Reden wurde früh von seinem Onkel Freiherr von Heinitz, dem damaligen Bergbauminister Preußens, erkannt. Mit seiner Hilfe wurde von Reden 1778 zum königlich preußischen Kammerherrn und Oberbergrat ernannt und ein Jahr später zum Direktor des schlesischen Oberbergamtes in Breslau. Von Reden erarbeitete einen umfassenden Plan zur Initiierung des Bergbaus Wilhelm von Reden wurde in Ostoberschlesien und im WaldenQQOpole: Izba Gospodarcza Friedrich am 23. März 1752 in Hameln gebo- burger Land, wo sich reiche Erz- und LARES:„Śląsk” Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Kohlevorkommen befanden. Unter Graf von Reden begann eine umfangreiche Entwicklungspolitik in Schlesien, die auch die Gewinnung und Ansiedlung von qualifizierten Arbeitskräften, eine Produktionssteigerung und vor allem eine Verbesserung der Produkte beinhaltete. Graf von Reden suchte nach neuen Technologien und ließ deswegen in England eine Dampfmaschine kaufen, die 1788 erfolgreich ihren Betrieb in der Friedrichshütte in Tarnowitz aufnahm. 1796 wurde mit dem Bau der Gleiwitzer Eisengießerei begonnen und man betrieb mit Nachdruck die Herstellung von modernen Maschinen. Graf von Reden zeichnete sich nicht nur als ein kompetenter Verwaltungsmann aus, sondern war darüber hinaus ein hochbegabter Geologe und Bergbautechniker. Johannes Rasim LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. w domu spotkań w Brońcu. QQOppeln: Noch bis zum 10. Juli kann man sich für das Projekt des BJDM „City Bound Berlin“ anmelden. Die Initiative ist an Jugendliche im Alter von 13 bis 17 Jahren gerichtet. Mehr Infos unter www. bjdm.eu. Łukasz Biły Foto: Paweł Drozd QQBroniec: Mniejszość niemiecka w Borkach Wielkich zaprasza 4 lipca Niniejszy o goLARES: materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dzinie 16.00 na święto 25-lecia istnienia i działalności. Uroczystość się LARES: Dieseodbędzie Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 1852, zum 100. Geburtstag, wurde auf dem Redenberg in Königshütte (Chorzów) ein Denkmal zu Ehren von Graf von Reden enthüllt, das von König Friedrich Wilhelm IV. persönlich einweiht wurde. Nach der Zerstörung wurde das Reden-Denkmal 2002 erneut eingeweiht, jedoch nur mit polnischsprachiger Inschrift. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Zeitgenössische Zeichnung von Friedrich Wilhelm von Reden (1752-1815) untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.11 27/1213 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Nr. Gleiwitz: Fundamente des Beuthener Tores freigelegt Oppelner LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nachrichten LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Weit über 600 Unterstützer haben QQMniejszość chce ułatwić konbereits eine Petition unterschrie- Gleiwitz vor archäologischer Sensation sultacje społeczne: Mniejszość nie- ben, wonach die kürzlich entdeckten miecka z Opola chce ułatwić sposób Fundamente des Beuthener Tores nicht wieder zugeschüttet LARES:werden Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sollen. Nach kühnen Plänen einiger LARES: Diese sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Gleiwitzer Bürger soll dasMaterialien Tor sogar wieder aufgebaut werden. A us Sicht von Lokalhistorikern war es keine Sensation, als vor anderthalb Monaten die Fundamente des Beuthener Tores in der Nähe der Gleiwitzer Rings bei Bauarbeiten freigelegt wurden. Von Woche zu Woche werden in Gleiwitz Stimmen lauter, die den Wiederaufbau des Tores fordern. Bekommt Gleiwitz eine neue Touristenattraktion? Monika Michnik vom Gleiwitzer Museum drückt zunächst auf die Euphoriebremse: „Das Tor wurde Ende des 15., Anfang des 16. Jahrhunderts gebaut. Das heißt, es handelt sich hier nicht um ein Überbleibsel eines mittelalterlichen Wehrsystems der Stadt Gleiwitz, wie es oft fälschlicherweise dargestellt wird. Das Objekt ist durchaus bekannt, weil es auf einigen alten Darstellungen der Stadt gut erkennbar ist. Nach dem Zweiten Weltkrieg entdeckte allerdings der bekannte Gleiwitzer Architekt Franciszek Maurer, dass dieses Tor erst Mitte des 19. Jahrhunderts wieder rekonstruiert nachgebaut wurde. Umgangssprachlich wurde es „Weißes Tor“ genannt, da es aus weißem Kalkstein erbaut wurde. Wenige Jahre später wurde es aber wieder abgerissen, da sich die Stadt rasant zu entwickeln begann und die Durchfahrt durch das Tor zu schmal und zu umständlich wurde. Noch im 19. Jahrhundert wurden auf einem Teil der Fundamente Bürgerhäuser errichtet. Die restlichen wurden später beim Verlegen der Kanalisation sowie von Wasser- und Stromleitungen zum Teil stark beschädigt.“ Pomysłodawca ustawy o konsultacjach – radny Marcin Gambiec. Foto: VdG przeprowadzania konsultacji społecznych Quelle: Kattowitzer Staatsarchiv, Abteilung Gleiwitz w mieście – taki komunikat podali przedLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. stawiciele pod przewodnictwem radnego Marcina Gambcauntersagt. na konferencji prasowej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens 25 czerwca. Projekt uchwały, który już trafił do ratusza, zakłada, że prezydent z własnej inicjatywy lub na wniosek rady może zarządzić przeprowadzenie konsultacji społecznych w sprawach ważnych dla miasta lub dzielnicy. Dodatkowo taką decyzję mogłaby podjąć rada miasta na wniosek stu mieszkańców, uprawnionych do brania udziału w konsultacjach. Konsultacje społeczne przeprowadzane tą metodą miałyby dotyczyć ważnych spraw zarówno dla całego miasta, jak i poszczególnych dzielnic. Projekt ma być poddany pod głosowanie w sierpniu. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Marcin Paternoga den freigelegten Fundamenten Weißen Tores LARES: Diese Materialien sindanlediglich zum desLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: Johannes Rasim zugeschüttet werden? Der Leiter der In Gleiwitz könnte Forschungsarbeiten Marcin Paternoga demnächst die von der Firma Archeo-Complex sieht mehrere Lösungen: „Die freigelegten Zeichnung des Beuthener Tores von 1846 vom Volkswirtmittelalterliche Fundamente werden zuerst einmal von schaftler und Kunstmäzen Alexander von Minitoli Schutzanlage uns konserviert und es gibt mehrere (1806-1887) LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. freigelegt werden. Möglichkeiten, dass die Fundamente zu- Aspekt, der für Historiker eine echte QQKölner Stiftung fördert mindest teilweise für die Öffentlichkeit Sensation wäre: „Wesentlich interessanSchüler aus untersagt. Neustadt: Die Schüler LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche strengstens sichtbar bleiben. Auch eine Rekonstrukter Vervielfältigung wäre die Fundamente der ist mitteldes Gymnasiums Nummer 1 in Neustadt Seitens des zuständigen Kattowitzer Konservators Dr. Aneta Borowik gibt es noch keine Entscheidung. Die Gleiwitzer Stadtväter stehen einer Rekonstruktion des Beuthener Tores jedoch ablehnend gegenüber, denn diese hätte nicht nur die Schließung der Auslaufstraße vom Gleiwitzer Ring in Richtung Süden bedeutet, sondern auch den Abriss eines Bürgerhauses, auf dessen Grund das Tor zum Teil stand. Soll nun alles wieder tion des Turmes wäre durchaus denkbar, beispielsweise einige Meter versetzt. Als das Ratiborer Tor 1987 entdeckt wurde, hieß es zunächst, dass es unmöglich sei, die stark befahrene Straße in diesem Bereich zu sperren. Wie wir aber erlebt haben, war es doch möglich, den Verkehr umzuleiten. Alles hängt von den finanziellen Möglichkeiten der Stadt Gleiwitz ab.“ Monika Michnik sieht in diesem Zusammenhang noch einen weiteren alterlichen Schutzanlage in Richtung Süden weiter freizulegen, die sich voraussichtlich bis zu zehn oder 15 Meter vom Tor befinden müssen. Sie würden uns Aufschluss darüber geben, wie breit der Wassergraben war und wie die Schutzanlage der Stadt im 13. und 14. Jahrhundert gebaut wurde. Darüber wissen wir sehr wenig, denn sie wurde Anfang des 15. Jahrhunderts bei der Belagerung durch die Hussiten zerstört.“ Johannes Rasim O.S. (Prudnik) konnten im Rahmen eines Austauschprogrammes unter dem Titel „Kinder ohne Grenzen“ die letzte Juniwoche im Rheinland verbringen. Dabei lernten sie Gleichaltrige sowohl aus Deutschland, als auch aus der Ukraine kennen. Im Programm der Studienreise gab es auch Sprachunterricht und zum Beispiel auch die Erarbeitung von Wörterbüchern. Das Gymnasium Nummer 1 hat in den vergangenen 15 Jahren etwa 40 Austauschprogramme durchgeführt – vor allem mit Partnern in Deutschland, aber auch in der Ukraine. Großen Anklang finden vor allem stets Sportprojekte. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Werl: Schlesierwallfahrt zur Trösterin der Betrübten Solidarität mit Bootsflüchtlingen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. QQ25 lat DFK Krzyżowa Dolina: Bogaty program zaoferowało publiczności DFK Krzyżowa Dolina podczas jubileuszu 25-lecia istnienia, który odbył się 21 czerwca. W ramach imprezy przygotowano oprócz różnorodnego programu artystycznego także wystawę obrazującą 25 lat działalności, jak i dwujęzyczny referat na temat historii lokalnego DFK. Jubileuszowe podziękowania skierowano szczególnie do zasłużonych dla DFK osób: Paula Kokotta – pierwszego przewodniczącego, Walentego Felixa, Helmuta Golenia oraz Maksymiliana Sklorza. W ramach uroczystości gratulacje przekazali także burmistrz Ozimka Jan Labus, przewodniczący struktur miejsko-gminnych TSKN Klaus Leschik, sołtys Bernard Sklorz oraz przewodniczący TSKN Rafał Bartek. Unter dem Motto „Habt Vertrauen und fürchtet Euch nicht“ fand die diesjährige Werler Wallfahrt der Heimatvertriebenen und Spätaussiedler aus Nieder- und Oberschlesien und aus demmateriał Leobschütz-Branitzer Gebiet LARES: Niniejszy służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. statt, die traditionsgemäß zum Hochfest von Peter und Paul stattfindet. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ie kaum eine andere Stadt im Wes- W 1953 kamen zur Schlesierwallfahrt mit Josef Kardinal Frings und Bundeskanzler Konrad Adenauer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. weit über 70.000 LARES: Diese Materialien Schlesier sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nach Werl. ten Deutschlands ist die Hellwegstadt Werl in Westfalen von Schlesiern geprägt worden: In den ersten beiden Nachkriegsjahren wuchs Werl um ein Drittel an, in dem sie über 3.000 Flüchtlinge und Vertriebene aufnahm, wovon die allermeisten Schlesier waren. Und auch seit den 70er Jahren nimmt Werl kontinuierlich Spätaussiedler auf – die meisten stammen aus Oberschlesien. Die Schlesier waren es auch, die den unbedeutenden Wallfahrtsort Werl zum drittgrößten in Deutschland machten. Die 1946 vom Vertriebenenbischof Maximilian Kaller (1880-1947) initiierten, und ein Jahr später zum ersten Mal offiziell durchgeführten Wallfahrten für die Vertriebenen, machten Werl bekannt. Vor allem war es die Schlesierwallfahrt von 1953 mit dem Kölner Erzbischof Josef Kardinal Frings und Bundeskanzler Konrad Adenauer, die Werl berühmt machte. Nach unterschiedlichen Angaben kamen damals 70.000 bis 100.000 Schlesier zum Werler Gnadenbild. „Die Zahl der Pilger zur Schlesierwallfahrt geht seit den 60er Jahren stetig zurück, ähnlich wie bei anderen Wallfahrten und in anderen Wallfahrtsorten auch, aber die Schlesier sind bis heute in unserem Jahresprogramm eine feste Größe“, bestätigt Wallfahrtsleiter Franziskanerpater Ralf Preker. Das Pontifikalamt der diesjährigen Schlesierwallfahrt hielt der Paderborner Weihbischof Matthias König, der in seiner Predigt auf den vergangene Woche erstmals begangenen Gedenktag an Flucht und Vertreibung einging: „Wir wissen, dass Wunden nicht heilen, wenn sie ignoriert werden, sondern, dass sie nur heilen können, wenn sie behandelt werden. Das scheint auch in der Politik angekommen zu sein. Die Vertreibung war ein großes Unrecht und ein unbeschreibliches Leiden, das auch unendlich viele Opfer gefunden hat.“ Bischoff König sagte weiter: „Bei meiner langjährigen Arbeit als Seelsorger habe ich oft die Verbitterung über die verlorene Heimat der Vertriebenen erlebt, anderseits stellte ich immer wieder mit Bewunderung fest, wie groß die Versöhnungsbereitschaft bei ihnen war. Für mich ist es immer wieder überraschend, wie groß die Hilfe- und Spendenbereitschaft der Vertriebenen ist, wenn es um ihre alte Heimat, aber auch um die Hilfe für die neuen Bewohner ihrer Heimat geht.“ QQDeutsche Berufsberatung als Vorbild: Teilnehmer des Projektes „changes@work”, an dem der BJDM mitwirkt, verbrachten die Zeit vom 21. bis 24. Juni in Würzburg. Gemeinsam mit Gleichaltrigen aus Deutschland lernten die Gymnasiasten ein Berufsleben in Deutschland kennen, einschließlich einer Berufsberatung. Ein konkretes Ergebnis der Studienreise ist die Idee, ein Schreiben an den Oppelner Stadtpräsident Wiśniewski mit der Absicht zu richten, diesen zu einem ähnlichen Berufsberatungssystem auch in Oppeln zu animieren. Die Jugendlichen haben auch am Sprachunterricht teilgenommen und gegenseitig ihre Herkunftsregion präsentiert. Łukasz Biły Foto: Klaus Kynast LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Weihbischof Matthias König im Gespräch mitJegliche der Vorsitzenden desVervielfältigung St.-Hedwigs-Werkes Elisabeth Reiß ausist Rietberg. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. strengstens untersagt. Das St.-Hedwigs-Werk in Lippstadt ist der Hauptorganisator der Schlesierwallfahrten in Werl und in Bochum-Stiepel. In den Fürbitten wurde besonders für die Flüchtlinge unserer Zeit gebetet. „Das Schicksal der Bootsflüchtlinge im Mittelmeer heute kann man mit dem Schicksal der Menschen, die vor 70 Jahren vertrieben wurden, nicht vergleichen, weil es damals wie heute ganz andere Ursachen hat – dennoch gibt es Ähnlichkeiten und die vertriebenen Schlesier können die Not und das Elend eines Flüchtlings besonders gut nachvollziehen. Jede Art von Feinseligkeit den Flüchtlingen gegenüber, ist eine schwere Verfehlung gegen die Menschlichkeit“, betonte König. Klaus Kynast, Johannes Rasim Oppelner Nachrichten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. war eine Zeitung, die von 1895 bis 1935 im Oppelner Land erschien. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum RAtgeberPorady Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 12LARES: Wochenblatt.pl 3. – 9. Juli 2015 Porady: Transgraniczne użytkowanie pojazdów – część I Przegląd przepisów celnych w Szwajcarii LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Użytkowanie pojazdów na terenie s ist in Europa ein Leichtes, die Grengęsto zaludnionej Europy zapewnia zen mehrerer Zollgebiete an einem nam mobilność, dzięki której w ciąTag zu passieren. Diese grenzenlose Freiheit kann jedoch mitunter zu ungu jednego dnia jesteśmy w stanie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. angenehmen Überraschungen führen, przekroczyć granice wielu państw sollten dabei die Zollvorschriften misslub obszarów przyjmoachtet werden.untersagt. Welche es sind, erfahLARES:celnych. DieseTaMaterialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens ren Sie im Detail bereits in einer Woche wana bez większego zastanowienia im zweiten Teil unseres Beitrags zur „wolność” może jednak czasem progrenzüberschreitenden Nutzung von wadzić do przykrych niespodzianek. Fahrzeugen am Beispiel der Schweiz. E D zieje się to wtedy, gdy w pewnych sytuacjach nie są przestrzegane przepisy celne lub też nie są one brane pod uwagę, a import pojazdów (drogowych pojazdów silnikowych oraz przyczep/naczep) na teren Szwajcarii (szwajcarskiego obszaru celnego) może rodzić pytania w wielu różnych przypadkach: nione są z podatku VAT oraz cła, o ile LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ich wartość nie przekracza 300 franków szwajcarskich. untersagt. W odniesieniu do zareLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens jestrowanych na szwajcarskim obszarze celnym i naprawianych za granicą pojazdów obowiązuje zasada, zgodnie z którą użyte części/materiały podlegają ocleniu. Poza tym należy odprowadzić podatek VAT od opłaty za wykonane prace naprawcze (z uwzględnieniem kosztów użytych materiałów), o ile przekroczona została kwota 300 franków szwajcarskich. W przypadku dokonywania wpisów do książki przeglądów technicznych pojazdu przez zagraniczne warsztaty samochodowe należy zwrócić uwagę na fakt, że po dokonaniu zgłoszenia i ocleniu również szwajcarski urząd celny dokona w niej odpowiedniej adnotacji dotyczącej płatności. Pozwoli to zapobiec niepotrzebnym pytaniom dotyczącym oclenia w przypadku przyszłych kontroli na terenie Szwajcarii. Dla wyjaśnienia należy też dodać, że paliwo znajdujące się w baku pojazdu zwolnione jest z opłat celnych. Dotyczy to również dodatkowego paliwa w rezerwowym kanistrze o pojemności nie przekraczającej 25 litrów. Rys. Andrzej Sznejweis LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. I. Import zagranicznego pojazdu nabytego przez osobę zamieszkałą na terenie Szwajcarii Obowiązuje zasada, zgodnie z którą nieoclone i nieopodatkowane pojazdy (zarówno nowe, jak i używane) nabyte za granicą w celu stałego użytkowania ich na terenie Szwajcarii, po przekroczeniu granicy podlegają niezwłocznemu zgłoszeniu w urzędzie celnym przez osobę zamieszkałą na terenie szwajcarskiego obszaru celnego. Tam też następuje opodatkowanie i oclenie pojazdu. nego. materiał Takie samo prawo przysługuje skutkuje zwolnieniem z opłaty celnej. zabronione. Towary wwiezione LARES: Niniejszy służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób również zagranicznym studentom, któOczywiście należy przy tym odpowiedna teren Szwajcarii rzy jednak mogą korzystać ze swoich nio udokumentować zmianę miejsca LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung strengstens untersagt. zagranicznych pojazdów bez ponoszenia zamieszkania. To samo odnosi sięist do sydo prywatnego użytku tuacji, w której osoby zamieszkałe na telub jako darowizna renie Szwajcarii przynajmniej przez rok dla innej osoby przebywały za granicą (np. w związku z pracą czy studiami) i – nie rezygnuzasadniczo zwolnione jąc przy tym z miejsca zamieszkania są z podatku VAT oraz w Szwajcarii – wróciły właśnie ze swoim LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do Powielanie w jakikolwiek sposób pojazdem do kraju. Obowiązek oclenia zabronione. cła, czytania. o ile ich wartość i opodatkowania będzie miał jednak zanie przekracza 300 Jegliche LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Rubryka jest tworzona przez stosowanie, jeśli pojazd był użytkowany franków szwajcarskich. Krzysztofa Świerca za granicą krócej niż 6 miesięcy. II. Użytkowanie zagranicznych pojazdów na terenie szwajcarskiego obszaru celnego przez osoby zamieszkałe za granicą Osoby stale zamieszkujące za granicą (jak np. turyści czy biznesmeni) mają możliwość tymczasowego wwozu zarejestrowanego tam pojazdu i użytkowania go na terenie szwajcarskiego obszaru celnego bez ponoszenia jakichkolwiek opłat celnych. Jeśli jednak zarejestrowany za granicą pojazd będzie, nawet krótkotrwale, użytkowany przez osobę zamieszkałą na terenie Szwajcarii (np. przez krewnych czy znajomych), może to grozić jego ocleniem i opodatkowaniem, a dodatkowo nałożeniem grzywny i wszczęciem postępowania karnego. opłat celnych przez cały okres studiów. W przypadku pracowników po upływie dwuletniego zezwolenia – w zależności od istnienia miejsca zamieszkania na terenie Szwajcarii – zazwyczaj konieczne jest dopuszczenie do swobodnego obrotu, skutkujące opodatkowaniem i ocleniem. Istnieje również możliwość zwolnienia z opłat celnych, jeśli w odpowiedniej deklaracji pojazd zostanie zakwalifikowany jako składnik mienia osobistego. Użytkowanie zagranicznych pojazdów firmowych przez pracowników W przypadku użytkowania zagranicznych pojazdów firmowych przez zamieszkałego na szwajcarskim obszarze celnym pracownika pojazd musi zostać zgłoszony w szwajcarskim urzędzie celnym bez uprzedniego wezwania. Jeśli zostaną spełnione odpowiednie warunki, wydane zostanie zezwolenie na użytkowanie pojazdu na krajowym obszarze celnym, wraz ze zwolnieniem z opłat celnych. Zezwolenie takie nie dotyczy jednak prywatnego użytkowania pojazdu na obszarze celnym. Dozwolone są jednak przejazdy pomiędzy miejscem zamieszkania a zagranicznym miejscem pracy, ewentualnie przejazdy do klien- Naprawa pojazdów za granicą Towary wwiezione na teren Szwajcarii tów mających swą siedzibę na szwajcar- do prywatnego użytku lub jako darowiskim obszarze celnym. W przypadku zna dla innej osoby zasadniczo zwolużywania pojazdu do innych celów pracownik będzie musiał go opodatkować i oclić. Należy przy tym zauważyć, że zgodnie ze szwajcarskim prawem o ruchu drogowym zarejestrowanie zautorzy dzisiejszego poradnika już granicznego pojazdu jest obligatoryjne, na wstępie podkreślili, że tak zwana jeśli przynajmniej dwa razy w miesiącu wolność w użytkowaniu pojazdów na tenie znajduje się on za granicą i nie jest renie Europy Zachodniej, zapewniająca tam parkowany. oraz firmę Smuda Consulting. Zachęcamy również do odwiedzenia strony www.intertax24.com oraz www.smuda-consulting.com. Zagraniczne pojazdy pracowników/ studentów Pracownicy posiadający zezwolenie na pobyt okresowy mogą na własny wniosek uzyskać pozwolenie umożliwiające im użytkowanie swojego zagranicznego pojazdu bez ponoszenia opłat celnych przez okres dwóch lat od momentu pierwszego wjazdu na teren Szwajcarii. Obowiązuje to niezależnie od pobytu na terenie szwajcarskiego obszaru cel- Wolność tak, ale... A Foto: K. Świderski LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dotyczących transgranicznego użytkowania pojazdów, o czym jest mowa w dzisiejszej lekcji. A zatem wszystkie przepisy, Ryszard Galla zasady czy nakazy dotyczące chociażby użytkowania zagranicznych pojazdów firmowych przez pracowników, naprawy pojazdów za granicą i szereg innych powinny nam być dobrze znane. Notował Krzysztof Świerc nam tak pożądaną wcześniej mobilność, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w której jakikolwiek sposób dzięki w krótkim odstępie czasu zabronione. III. Zagraniczne pojazdy a miejsce przekraczać wiele granic, może zamieszkania na terenie Szwajcarii LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichemożemy Vervielfältigung ist strengstens untersagt. też być dla nas powodem wielu nieprzyPrzeprowadzka do Szwajcarii i opo- datkowanie pojazdu jako mienia osobistego (lub wyposażenia) przy spełnieniu pewnych specyficznych warunków jemnych sytuacji. Oczywiście stać się tak może tylko wtedy, jeśli nie znamy przepisów celnych LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Koblenz: Wenn Oppeln und Koblenz sich treffen ... Fortlaufende KOOP-Partnerschaft austauschen. Ihr Können präsentierten Vom 15. bis zum 19. Juni 2015 beÜber ihre Eindrücke sie am letzten Tag des Aufenthalts bei suchte eine 13-köpfige Delegation von den beiden der gemeinsamen Umsetzung des Lottovon Schülern und Lehrern der GeKochbuchprojekts, der Gestaltung eines Briefings konntensposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek Kochrezepteflyers, dem Filmschnitt sosamtschule für Wirtschaft (GSW, sich die Schüler beim wie dem verfassen eines Blogartikels mit Zespół Szkół Ekonomicznych) in LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Stand-Up-Paddling ist strengstens Bildauswahl. untersagt. Oppeln ihre rheinland-pfälzische Die KOOP-Zusammenarbeit, die am Moselstausee die GSW-Schuldirektorin Ewa NoPartnerschule Julius-Wegeler (JWS) austauschen. wak-Kübler als unaufgezwungen und in Koblenz. Ziel der Reise war es, die vor Kreativität strotzend bezeichnete, vor kurzem aufgenommene KOOPverschaffte den Schülern der diesjähriPartnerschaft (KO für Koblenz – OP gen Begegnung eine Möglichkeit, ihre LARES: materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek besichtigten die Teilnehmer sposób den Lotto- zabronione. Sprachkenntnisse zu verbessern, die für Oppeln) zu vertiefen undNiniejszy diese Betrieb und die Görres-Druckerei in professionelle Ausstattung der deutdurchLARES: neu definierte Erwartungen Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung istder strengstens untersagt. Koblenz, um in Arbeitsprozessen schen Schulräume zu bewundern und im Austausch voranzubringen. Unternehmen (Offset-Druckmaschi- die Aufgeschlossenheit der Deutschen A uf dem Programm standen am ersten Tag des Aufenthalts eine feierliche Begrüßung durch den Schulleiter Carsten Müller, eine Stadttour durch Koblenz sowie der Besuch der Festung Ehrenbreitstein und des Deutschen Ecks. Der Höhepunkt war jedoch ein gemeinsames Zubereiten und Kochen KOOP-Teilnehmer mit Betreuern am Deutschen Eck in Koblenz von deutschen und polnischen Speisen, was die ganze Gruppe besser zusammenwachsen ließ. Der gelungenene Auftakt des nächsten Tages bildete ein Fotovideoprojekt Foto: Grzegorz Hussak „Gemeinsamkeiten und Unterschiede szenisch dargestellt“, bei dem alle Schüler gängige Vorurteile über die beiden Nationen schauspielerisch aufs Korn zu nehmen versuchten. Anschließend nen, Veredelung eines Druckprodukts, Layout) Einblick zu erhalten und sich bei den Fachmitarbeitern über einen wahren Gestaltungsauftrag für ein „Promi-Kochbuch“ Rat zu holen. Über ihre Eindrücke von den beiden Briefings konnten sich die Schüler beim Stand-Up-Paddling am Moselstausee zu erfahren. Die polnischen Lehrer wiederum regte der Aufenthalt in Koblenz zur Suche nach Möglichkeiten an, einen baldigen Austausch von polnischen und deutschen Lehrkräften aus den Bereichen Medien und Fotografie zu organisieren. Katarzyna Żukowska LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.13 27/1213 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Nr. WirtschaftGospodarka Gospodarka: Atomowi, węglowi i gazowi E.ON powiedział adieu Ekologia ponad wszystko LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Menedżerowie niemieckiego konKoncern E.ON zapewnia, jednym z liderów, nie tylko nad Renem, a to właśnie te potężne koncerny cernu energetycznego E.ON, który że już od przyszłego w ogromnej części decydują o tym, jak należy do najpotężniejszych tego w najbliższych latach będzie i powinna roku będzie pozyskiwać wyglądać na świecie polityka energetypu przedsiębiorstw na świecie, energię wyłącznie tyczna. zapowiedzieli rezygnację z tradyLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wz jakikolwiek sposób zabronione. odnawialnych źródeł! cyjnych dotąd źródeł energii i diaPierwsza piętnastka LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Przypomnijmy, że E.ON, który notometralnie zmieniają prowadzoną wany jest w Niemieckim Indeksie Giełdotąd politykę firmy. W ładze tego koncernu podkreślają w oficjalnym oświadczeniu, że ich decyzja podyktowana jest olbrzymimi zmianami, jakie dokonują się na globalnych rynkach energetycznych, które już teraz potrzebują zdecydowanych, odważnych zmian. A te w pierwszej fazie przemian mogą przynieść pewne straty. Mimo to kierownictwo E.ON-u postanowiło iść tą drogą przemian, twierdząc, że jest to proces nieodwołalny. Innowacja i presja Jednak zdaniem ekspertów od rynku energetycznego, głównym motywem decyzji, jaką podjęły władze E.ON-u, jest wyraźny spadek cen energii, a to z kolei spowodowane jest nadmierną zdolnością produkcyjną elektrowni oraz rozbudowa odnawialnych źródeł energii. Fakty te sprawiły, że już od dwóch lat ceny energii spadają i obecnie są niższe o 25 procent w porównaniu z tym samym okresem roku 2013. Stąd menedżerowie E.ON postanowili, że dotychczasowa koncepcja funkcjonowania ich firmy nie podoła na dłuższym dystansie wyzwaniom, jakie zaczynają się kreślić w najbliższych latach. Efekt? E.ON zdecydował, że w najbliższej przyszłości skoncentruje się wyłącznie na pozyskiwaniu energii ze źródeł odnawialnych. Korzystając z okazji, należy przypomnieć, że E.ON jest obok innych koncernów energetycznych funkcjonujących w tej branży, jak Vattenfall, RWE i EnBW, dowym Akcji (DAX) zatrudnia obecnie około 60 tysięcy osób. Obroty tego koncernu wynoszą 122 miliardy euro, ale ze względu na kryzys w państwach południowej Europy niemiecka firma musiała w ostatnim czasie obniżyć wartość aktywów o około 4,5 miliarda euro. Między innymi przez ten fakt nieoczekiwanie pojawiły się obawy, że bieżący rok E.ON zakończy stratami finansowymi. Co jest pewnym szokiem dla firmy, która w ostatnich latach praktycznie notowała wyłącznie zyski. Warto przypomnieć w tym miejscu, że w 2011 roku ze względu na przymusowe wyłączenie na cały kwartał elektrowni atomowych Unterweser i Isar, E.ON poniósł bardzo poważne straty i z tego powodu zdecydował się zaskarżyć rząd federalny, a także rządy landów, w których znajdowały się wspomniane elektrownie, domagając się odszkodowania. Odszkodowania wcale nie śladowego, bo sięgającego 380 milionów euro. Joann Engel LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Konwencjonalne źródła E.ON już dzisiaj zapewnia, że w najbliższej przyszłości definitywnie pożegna się z produkcją energii z atomu, węgla i gazu. Koncern zapewnia również, że już od przyszłego roku będzie pozyskiwać energię wyłącznie z odnawialnych źródeł! To jednak nie wszystko, bo okazuje się, że nowa strategia E.ON-u przewiduje także zarządzanie sieciami energetycznymi i gazociągami oraz koncentrowanie się na dogodnych dla klientów LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Siedziba E.ON w Essen rozwiązaniach. O czym mowa?zum Okazuje jest jednak programem, któryJegliche zakłada LARES: Diese Materialien sind lediglich Lesen bereitgestellt. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. się, że obok odejścia od wytwarzania ograniczoną produkcję energii i co za Foto: Wiki05/Wikipedia energii w tradycyjny dotąd sposób, a zatem z konwencjonalnych źródeł, E.ON, którego główna siedziba znajduje się w stolicy Nadrenii Północnej-Westfalii – Düsseldorfie, rezygnuje także z globalnego handlu energią i działalności eksploracyjnej. Nowa strategia E,ON nie tym idzie – likwidację miejsc pracy, lecz jest efektem olbrzymiego zaawansowania technicznego i innowacyjnego oraz presji ze strony klientów, których oczekiwania w ostatnich latach zdecydowanie wzrosły i nic nie wskazuje na to, że trend ten w najbliższym czasie miałby się osłabić. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Gospodarka: Sopelek pojawi się też w Chmielowicach Opolski gigant LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Kto nie ryzykuje... KiedyLARES: w 1988 roku powstawała w Opolu firma która zum stała się Diese Materialien sindSopelek, lediglich Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Sopelek jest untersagt. jednym z największych z czasem znaczącym producentem lodów w Polsce, mało kto podejrzewał, w Polsce producentów lodów, które wyże przetrwa dekadę, a co dopiero dwie. Tymczasem przedsiębiorstwo to za twarzane są tradycyjnymi metodami. Ba, firma ta jeszcze pięć lat temu spetrzy lata będzie obchodziło 30-lecie istnienia. K cjalizowała się niemal wyłącznie w pro- w Chmielowicach za 3 miliony złotych swojego nowego zakładu produkcyjnego, o powierzchni półtora tysiąca metrów kwadratowych. Pracę będzie mogło tam znaleźć nawet trzydzieści osób i to jeszcze w tym roku, bo w planach jest zakończenie budowy tego zakładu przed nadejściem zimy. A jego powstanie jest efektem tego, że wytwórnia znajdująca opolskiego. A o tym, jaką pozycję zajmuje Sopelek w swojej branży, świadczy też to, że jego specjaliści zajmują się doradztwem przy otwieraniu nowych lodziarni i kawiarni w kraju, co też jest dowodem tego, że nie boi się rosnącej konkurencji, a wręcz ją buduje. To się nazywa znać swoją wartość. Krzysztof Świerc Powstanie nowego dukcji i sprzedaży tak zwanych lodów włoskich, ale dzięki temu, że podjęła dezakładu firmy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. cyzję o poszerzenia swojego asortymenSopelek jest efektem tu o lody gałkowe oraz kawę, odniosła LARES: Diese Materialien tego, sind żelediglich untersagt. ogromny sukces. Bo jak inaczej nazwać wytwórniazum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens to, że od dwóch lat zaopatruje w swoje znajdująca się wyroby lodziarnie i kawiarnie nie tylko w Opolu, przy w województwie opolskim, gdzie przecież konkurencja jest spora, ale w niemal obecnych potrzebach całej Polsce! Przede wszystkim zaś na tei oczekiwaniach renach jeszcze bardziej konkurencyjnych Inwestycja za 3 mln zł LARES: Niniejszy materiał niż Opolszczyzna, bo w województwie klientów służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Najlepszym tego przykładem jest dolnośląskim, śląskim, małopolskim isind kontrahentów stała podjęcie przez właścicieli tego przedi wielkopolskim, a to nie zdarza się częLARES: Diese Materialien lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. się już zbyt mała. siębiorstwa decyzji o wybudowaniu sto przedsiębiorstwom z województwa toś powie: trzy lata to dużo i wiele w tym czasie może się jeszcze wydarzyć. Owszem, ale patrząc na dynamiczny rozwój tej firmy można zakładać, że wydarzy się wiele, ale pozytywnego, bo opolski producent lodów nie tylko koncentruje się na zachowaniu stanu posiadania i utrzymaniu swojej silnej pozycji w Opolu, lecz planuje kolejne przedsięwzięcia. się w Opolu, przy obecnych potrzebach i oczekiwaniach klientów i kontrahentów stała się już zbyt mała. Z kolei we wspomnianych Chmielowicach tej powierzchni będzie zdecydowanie więcej i mają tam być produkowane lody gałkowe, Lodziarnia „Sopelek” w Opolu Foto: Sylwia Kołakowska bardzo popularne nie tylko w Polsce, nie tylko produkowane lody oraz wyroby bo coraz sprzedawane są rów- cukiernicze, ale znajdować sięsposób tam będzie zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie doczęściej czytania. Powielanie w jakikolwiek nież za granicą, pod nazwą „Prawdzi- również siedziba władz firmy oraz mawe Lody”. Poza tym należy podkreślić, gazyny surowców do produkcji,ist a także LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung strengstens untersagt. że w nowej hali w Chmielowicach będą gotowych produktów. Schlesische Wirtschaftsschau Deutsche Phoenix Contact tig über 14.000 Beschäftigten weltweit, auch die Umweltänderungen prüfen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie czytania. Powielanie wauf jakikolwiek sposób öffnet do in Breslau kann“, sagte Breslaus Stadtpräsident verteilt neun Produktionsstätten, 50 zabronione. Der deutsche Konzern Phoenix Niederlassungen und 30 Partnerunter- Rafał Dutkiewicz. Zu den möglichen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Contact, Produzent von elektrischen nehmen. Die Firma führt den gesamten Rechtsänderungen gehört unter andeVerbindungs- und elektronischen Interfacetechniken sowie Automatisierung, hat seinen polnischen Sitz im Breslauer Business-Park eröffnet. Dort hat das Unternehmen den alten Betrieb Rheinmetall-Borsig saniert. Das Angebot beschränke sich nicht allein auf Elektronik- und Automatikprodukte oder -systeme. Den Kunden werden auch Fortbildungen, Workshops und Seminare angeboten“, erklärte Dorota Czech, Marketingdirektorin bei Phoenix Contact Polen. Für die Abwicklung von Aufträgen aus Polen habe man in Breslau zudem ein 850 Quadratmeter großes Lagerhaus gebaut. Phoenix Contact ist ein Familienunternehmen mit Zentrale im deutschen Blomberg und gegenwär- Produktionsprozess durch, vom Entwurf einzelner Artikel über die Vorbereitung und Herstellung notwendiger Werkzeuge und Maschinen. Im Jahr 2014 verbuchte Phoenix Contact Einnahmen von fast 1,8 Milliarden Euro. rem der Wegfall der Mehrwertsteuer für Unternehmen, die sich ein Elek troauto zulegen, oder auch die Auflage zur Verwendung von energiesparender Materialien bei Gebäudesanierungen. Im Angebot sollen sich auch so genannte grüne Ausschreibungen finden, wie sie in Wien 2004 bis 2007 eingeführt wurden und der österreichischen Hauptstadt bisher 44 Millionen Euro Einsparungen und eine Verringerung der Emissionen um 100.000 Tonnen beschert haben. „Uns geht es konkret darum, die Ausschreibungsbestimmungen so zu gestalten, um umweltgerechte Lösungen zu fördern und den Auftragnehmern auch abzuverlangen“, sagte Dutkiewicz. Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wien als Vorbild für Breslau LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung istvon strengstens untersagt. Breslau plant die Installation Luft- und Lärmüberwachungsstationen sowie Rechtsänderungen zur Förderung von Umweltschutzmaßnahmen – genau so, wie es seit Jahren in Wien der Fall ist. So soll Breslau fünf neue Luft- und zehn Lärmüberwachungsstationen bekommen. „Die Messdaten werden allgemein zugänglich sein, so dass jeder den Zustand der Umwelt und gegebenenfalls LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Die österreichische Hauptstadt Wien ist für Breslau zum Vorbild geworden. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: Normandavies/Wikipedia Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 14LARES: Wochenblatt.pl SportSport 3. – 9. Juli 2015 Leichtathletik: Siege für Schrader und Vetter Oeser und Rath mit WM-Pass LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in Peking höchstwahrscheinlich einen viel größeren Leistungsfortschritt nötig. Seine lange Reise ins Nichts setzt derweil Pascal Behrenbruch fort. Der Europameister von 2012 (Helsinki) kam trotz seines 3. Platzes erneut auf eine miseinsgesamt 8.419 Punkten, deutlich vor rable Punkteausbeute (7.826), die seine dem zweitplatzieren Willem Coertzen WM-Träume zunichte gemacht haben. aus Südafrika (8.341). Das zur WMTeilnahme berechtigende Minimum Oesers gelungenes Comeback betrug 8.150, doch diese Zahl hatte er Anders verhielt es sich bei den Fraubereits beim Meeting im österreichi- en. Hier entschied für mehrere Deutsche schen Götzis im Mai deutlich (8.415) das Ringen um Punkte vom Sein oder mehr als erreicht. Dort konnte auch Kai Nichtsein bei der August-WM. Zwei Kazmirek, der mit einem guten Ergebnis Sportlerinnen sind als Siegerinnen aus von 8.462 gewann, die Qualifikation dem Kampf um das Mindestergebnis erreichen, und auch Rico Freimuth von 6.150 Punkten hervorgegangen. Beschaffte damals die benötigten 8.380 sonders bemerkenswert ist das ComePunkte. Am vergangenen Wochenende back von Jennifer Oeser acht Monate zogen sich die Beiden wegen gesund- nach der Geburt ihres Kindes. Die 6.306 heitlicher Probleme während des Wett- Punkte brachten der Vize-Weltmeisterin bewerbs zurück. Vor zwei Jahren hat aus Berlin (2009) den 2. Platz. Auch die Schrader in der Hauptstadt Russlands direkt hinter ihrem Rücken platzierte 8.670 Punkte für die Silbermedaille ge- Claudia Rath konnte die vorgenannte braucht. Seine jetzige Form ist offenbar Norm mit 6.290 Punkten erfüllen. In stabil, dennoch hat er für eine Medaille Ratingen mussten die Beiden der Nie- Immer weniger Zeit bleibt bis zum wichtigsten Leichtathletik-Event der Saison: der 15. Weltmeisterschaft in Peking vom 22. bis 30. August. Viele Sportler kämpfen noch um einen Pass für die Veranstaltung, während andere diesen bereits in der Tasche haben. derländerin Anouk Vetter (6.387) den Vortritt geben. Gescheitert ist leider Lilli Schwarzkopf. Die virusgeschwächte Olympia-Zweite von London gab vor dem 800-m-Lauf endgültig auf. Die einzige deutsche Sportlerin, die sich bereits zuvor die WM-Teilnahme sicherte, war Carolin Schäfer mit ihren eindrucksvollen 6.547 Punkten. Zum Schluss nun die Ergebnisse der besten deutschen Athleten in den jeweiligen Männer- und Frauenkonkurrenzen, also Schrader und Oeser, die ihnen die erwähnte Punkteausbeute brachte. Schrader: 100-m-Lauf: 10,78 s; Weitsprung: 7,81 m; Kugelstoßen: 14,80 m; Hochsprung: 1,92 m; 400-m-Lauf: 48,19 s; 110-m-Hürdenlauf: 14,08 s; Diskuswerfen: 44,97 m; Stabhochsprung: 5,00 m; Speerwerfen: 56,57 m; 1500-m-Lauf: 4:27,28 min. Oeser: 100-m-Hürdenlauf: 13,88 s; Hochsprung: 1,84 m; Kugelstoßen: 14,23 m; 200-m-Lauf: 24,91 s; Weitsprung: 6,26 m; Speerwerfen: 45,03 m; 800-m-Lauf: 2:15,63 min. Witold Wolak LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zweitägigem Ringen in Ratingen LARES: Diese Materialien sind lediglichhatzum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nach (Nordrhein-Westfalen) sich am vergangenen Sonntag die Situation unter den Zehn- und Siebenkämpfern endgültig geklärt: Deutschland wird sowohl bei den Männern wie bei den Frauen von jeweils einem Trio vertreten sein. Schrader konkurrenzlossłuży wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał Die Wettkämpfe in Ratingen waren fürsind die deutschen LeichtathletikLARES: Diese Materialien lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mehrkämpfer die letzte Möglichkeit, sich für die Weltmeisterschaft in der chinesischen Hauptstadt zu qualifizieren. Der 28-jährige Michael Schrader hatte dieses Problem nicht: Der aktuelle Vize-Weltmeister aus Moskau genoss völlig unbelastet seinen Auftritt vor dem deutschen Publikum und erzielte dabei einen unanfechtbaren Sieg mit LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Michael Schrader LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: Erik van Leeuwen/Wikipedia Piłka nożna: Mistrzostwa Europy do lat 21 Pożegnalna klęska LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niemiecka reprezentacja uważana była za jednego z głównych kandydatów do zdobycia złotego medalu mistrzostw Europy piłkarzy do lat 21, które odbywają się w Czechach. Jednak w półfinale tego turnieju nasz team uległ w Ołomuńcu Portugalii aż 0-5! T grać wyłącznie na lewej stronie. W ten sposób Yaunes stracił połowę swojej wartości, przez co wyraźnie ucierpiała też siła ofensywna niemieckiego teamu. Kończąc, należy dodać, że popełniano błędy już przy powołaniach do kadry na czeski turniej. I tu pojawia się kolejne pytanie: dlaczego nie znalazł się w niej rozgrywający Mitschell Weiser, który w minionym sezonie z dużym powodzeniem walczył w barwach Bayernu Monachium i to nie tylko o ligowe punkty, ale także w Champions League? Odpowiedź na to pytanie i na wiele innych, choćby takich: czemu nie powołano np. Ruedigera z VfB Stuttgart, Gaudino, Scholla z Bayernu, Sane, Platte z FC Schalke 04, Durma z Borussii Dortmund i kilku innych (poza Draxlerem z FC Schalke który był kontuzjowany) – powinien teraz znaleźć Horst Hrubesch oraz DFB (Niemiecki Związek Piłki Nożnej) i wyciągnąć stosowne wnioski na przyszłość. Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy służyrządzili wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nadal materiał bowiem na murawie rywale i bezlitośnie wykorzystywali błędy LARES: Diese Materialien sind niemieckiego lediglichzespołu. zumJużLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. w defensywie ym samym prysły nadzieje na zdobycie złotego medalu przez podopiecznych Horsta Hrubescha, co było ich celem. Prawda jest jednak taka, że w konfrontacji ze znakomicie wyszkoloną technicznie Portugalią młodzi Niemcy byli po prostu bez szans. Różnica pomiędzy oba teamami polegała nie tylko na lepszym wyszkoleniu technicznym młodzieży z Półwyspu Iberyjskiego, ale – co szczególnie zaskakujące – także na szybkości, dynamice i dojrzałości taktycznej. minutę po wznowieniu gry wykorzystał to Joao Mario, podwyższając prowadzenie swojej drużyny na 4-0, a w 71. minucie Ricardo Horta strzałem z dystansu ustalił wynik tego pojedynku na 5-0, pieczętując awans Portugalii do finału. Zmierzy się w nim z ekipą Szwecji, która w drugim półfinale ograła Danię 4-1. Do przerwy po meczu Losy tej konfrontacji w praktyce rozstrzygnięte zostały już w pierwszej połowie, w której Portugalczycy zaaplikowali nam trzy bramki. W 25. minucie po znakomitym podaniu Ivana Cavaleiro, Bernardo Silva wyprowadził swój zespół na prowadzenie, a 8 minut później było już 2-0. Tym razem po akcji Paulo Oliveiry do siatki trafił Ricardo Pereira. Po stracie tego gola Niemcy odważniej zaatakowali i byli nawet bliscy zdobycia kontaktowej bramki (Schulz 36. min) i Younes (37. i 45.), ale golkiper Portugalii nie dał się zaskoczyć, a jakby tego było mało, w pierwszej minucie doliczonego czasu gry po zagraniu Joao Mario, Olvan Cavaleiro fantastycznym uderzeniem w okienko niemieckiej bramki podwyższył prowadzenie ekipy Rui Jorge na 3-0. Po przerwie Niemcy w zasadzie nie zmienili stylu ani tempa swoich akcji, choć selekcjoner Horst Hrubesch wprowadził po przerwie do gry w miejsce słabego Geisa – Meyera, a 5 min później Schulza zamienił na Bittencourta. Błędne decyzje? Po takiej klęsce warto zapytać, czy aby na pewno niemiecki szkoleniowiec nie popełnił błędów w składzie i ustawieniu taktycznym swoich podopiecznych. Niestety, pomimo dużej sympatii do Horsta Hrubescha wydaje się jednak, że kilka decyzji personalnych podjętych przez niego przed tym meczem było błędnych. Najważniejsza – przed meczem zrezygnował z wystawienia w pierwszej jedenastce Meyera – ofensywnego pomocnika, który był najlepiej wyszkolonym technicznie piłkarzem tego teamu, a w jego miejsce desygnował do gry Cana. Can to znakomity piłkarz, ale przede wszystkim „z wykształcenia” jest defensywnym rozgrywającym lub prawym obrońcą, a jego mocno umięśniona sylwetka i wzrost (184 cm, 82 kg) sprawia, że przed polem karnym rywala jest mało zwrotny i bardzo czytelny dla przeciwników. To zresztą potwierdził mecz z Portugalczykami. Z kolei wspomniany Meyer jest urodzony do takiej gry (169 cm i 65 kg). Dodajmy, że wspomnianego Cana w roli defensywnego rozgrywającego zastąpił w tym meczu Foto: Vorusse86/Wikipedia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Amin Younes był najrówniej grającym piłkarzem niemieckiej drużyny podczas czeskich mistrzostw Europy do lat 21. wystąpił Heintz, który grał dotąd w dru- zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób Kilka personalnych goligowym Kaiserslautern (od 1.07.2015 Dokumentacja meczu decyzji podjętych przez r. wVervielfältigung 1.FC Köln), a nie znalazł sięist defenLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche strengstens untersagt. Portugalia – Niemcy 5-0 (3-0) sor wicemistrza Niemiec, VfL Wolfsburg Horsta Hrubescha przed tym meczem było błędnych. – Knoche. Podobnie było z druga linią. Tam z kolei trener postawił na Kimmicha, który rozgrywki 2014/15 spędził w drugiej lidze (RB Lipsk), a zrezygnował z Arnolda, który ze wspomnianym Wolfsburgiem wywalczył srebrny medal Bundesligi i zaliczył już występy w pierwszej reprezentacji Niemiec u Joachima Löwa. Ba, Arnold w czeskim turnieju nie zaliczył ani minuty, co mocno skrytykował, i słusznie, trener Wolfsburga Dieter Hecking. Błędów na koncie Horsta Hrubescha było znacznie więcej, w tym taktycznych, jak choćby przestawienie lewoskrzydłowego i bardzo zdolnego Yaunesa na prawe skrzydło – tylko dlatego, że przeciętny Schulz nie jest prawonożny i mógł Bernardo Silva (25.), Ricardo Pereira (33.), Olvan Cavaleiro (45+1), Joao Mario (46.), Ricardo Horta (71.) Portugalia: Sa – Ricardo Esgaio, Paulo Oliveira, Tobias Figueiredo, Guerreiro (64. Joao Cancelo) – William Carvalho – Joao Mario, Sergio Oliveira – Bernardo Silva (50. Rafa), Ricardo Pereira, Ivan Cavaleiro (46. Ricardo Horta). Niemcy: ter Stegen – Korb (87. Klaus), Ginter, Heintz, C. Günter – Geis (46. M. Meyer) – Kimmich, Can – Younes, N. Schulz (50. Bittencourt) – Volland. Żółta/czerwona kartka: Bittencourt (75.) Żółte kartki: Ricardo Esgaio (Portugalia) oraz Kimmich (NIemcy) Widzów: 9876 Sędzia: Anastasios Sidiropoulos (Grecja) LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Geis, który wypadł wyjątkowo blado. To jednak niestety nie wszystkie błędLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ne decyzje niemieckiego sztabu szkoleniowego. Horst Hrubesch na przykład do ataku, mimo że miał w składzie kilku bardzo ofensywnych zawodników (jak choćby Malli), posłał tak naprawdę lewego obrońcę – Schulza. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Inne pomyłki Poza tym na środku obrony, fatalnie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. spisującej się w spotkaniu z Portugalią, Boks: Frajda dla adeptów pięściarstwa! LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. „Wiking” wsindOpolu! LARES: Diese Materialien lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Tę konfrontację akurat przegrał, ale Na zaproszenie Opolskiego Klubu Bokserskiego 1 lipca w stolicy wojewódzzawodowych ringach stoczył łącznie twa opolskiego w hali przy ulicy Głogowskiej gościł jeden z najbardziej na 31 pojedynków, z których na swoją koznanych obecnie polskich pięściarzy zawodowych wagi ciężkiej Mariusz Wach. rzyść rozstrzygnął aż 30. Wspomniana 35-letni bokser, noszący pseudonim „Wiking”, poprowadził trening otwarty dla wszystkich chętnych, a także zajęcia dla kadry Opolskiego Klubu Bokserskiego, ale udział w zajęciach mogli wziąć także dzieci, młodzież i dorośli. Frajda była olbrzymia, bo pochodzący z Krakowa i mierzący 202 cm wzrostu Marcin Wach był raz pretendentem do tytułu mistrza świata w wadze ciężkiej! przegrana wstydu jednak pięściarzowi nie przynosi, bo poniósł ją w konfrontacji z niekwestionowanym i wciąż aktualnym mistrzem świata wszech wag, Ukraińcem Władimirem Klicz- ką. A ten w pojedynku z Mariuszem Wachem bronił pasów mistrza świata aż czterech organizacji – IBF, WBO, IBO i WBA! Było zatem od kogo się uczyć i z kim porozmawiać, bo obok „Wikinga” tylko Albert Sosnowski, jako drugi polski pięściarz, miał możliwość stoczenia potyczki z tak fantastycznym mistrzem, jak Władimir Kliczko. Zresz- tą obecnie Mariusz Wach znajduje się w bardzo dobrej formie i przygotowuje się do kolejnych poważnych walk. Być może więc raz jeszcze w swojej karierze będzie miał szanse stoczenia potyczki o mistrzostwo świata, a może dzięki wizycie w Opolu tu, nad Odrą, narodzi się przyszły champion? Oby. Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.15 27/1213 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Nr. SportSport Piłka nożna: Mistrzostwa świata w piłce nożnej kobiet Przez USA do Vancouver LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. cjalistka w naszej drużynie od strzelania W ćwierćfinale trwających w Kanarzutów karnych – Sasić. dzie piłkarskich mistrzostwa świata kobiet reprezentacja Niemiec pokoPo meczu powiedziały Silvia Neid, selekcjonerka reprezentacji nała w Montrealu Francję po serii LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niemiec: – Pierwsza połowa w naszym rzutów karnych 5-4 i awansowała wykonaniu była bardzo słaba, bo Frando półfinału, gdzie 1.07.2015 (w śroLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. cuzki miały zbyt wiele miejsca, przez co raz po raz gotowało się pod naszą dę, po zamknięciu numeru „Wochenbramką. Drugie 45 minut z naszej perblattu”) zmierzy się z reprezentacją spektywy było już o wiele lepsze, ale USA, która z kolei w 1/8 okazała się nie mam wątpliwości – nie był to nasz lepsza od Chinek, zwyciężając 1-0. najlepszy dzień, ale za to sprzyjało nam K szczęście. Jestem bardzo szczęśliwa, że udało nam się wygrać w serii rzuLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tów karnych i zachować szanse na grę o złoty medal. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens onfrontacja Niemek z Francuzkami określana była mianem szlagieru czy przedwczesnego finału, i to nie tylko z uwagi na to, że podopieczne Silvii Neid zajmują pierwsze miejsce w rankingu FIFA, a „trójkolorowe” są na trzeciej pozycji, ale również z tego powodu, że oba teamy na kanadyjskich boiskach prezentowały się dotąd zdecydowanie najkorzystniej, co zresztą w stu procentach potwierdziły w ćwierćfinale. Jednak tylko Niemki zachowały marzenia o grze w wielkim finale, który rozegrany zostanie 6.07.2015 roku w Vancouver. Celia Sasić, napastniczka reprezentacji Niemiec: – Długo mecz nie układał się po naszej myśli, ale nie rezygnowałyśmy, walczyłyśmy jak lwice, wierząc w siebie i w naszą szansę. Dzięki temu udało nam się przezwyciężyć słabość, rywala i awansować do półfinału. Dzsenifer Marozsan, rozgrywająca reprezentacji Niemiec: – Wszystkie perfekcyjnie wykonałyśmy rzuty karne i dzięki temu awansowałyśmy do kolejnej rundy. Gdyby jednak wcześniej zabrakło nam przekonania i wiary w siebie, także w chwili, kiedy straciłyśmy gola, to zapewne zakończyłybyśmy naszą przygodę Foto: NatiSythen/Wikipedia na mistrzostwach świata na fazie ćwierćzespołów było już zmęczenie i wycze- finałowej, a tak – gramy dalej. Krzysztof Świerc kiwanie na rzuty karne, co, jeśli chodzi o Francuzki, było akurat taktyką błędną, bo nie od dzisiaj wiadomo, że niemiecDokumentacja meczu kie futbolistki, podobnie jak futboliści, Niemcy – Francja 1-1 (0-0), rzuty karne specjalizują się w strzelaniu „karnia5-4 ków”. Tę prawdę i tym razem Niemki Sasić (84. karny) – Necib (64.) potwierdziły, choć należy przyznać, Niemcy: Angerer – Maier, Krahn, Peter, że podopieczne Philippe Bergeroo i w tej Kemme – Goeßling (79. Behringer), Leusztuce okazały się godnymi rywalkami, polz – Laudehr, Mittag (46. Marozsan), Popp 70. Däbritz) – Sasić. bo pomyliły się tylko raz, i to w ostatniej, Francja: Bouhaddi – Houara-d’Homme5. serii, kiedy to strzał Lavogez obroniła aux, Georges, Renard, Majri – Thomis Angerer, co oznaczało awans Niemek (69. Lavogez), Henry, Abily, Necib – Delie do półfinału. Wcześniej jednak w ze(101. Hamraoui), Le Sommer (90. + 1 spole francuskim pewnie 4 jedenastki Thiney). z rzędu wykorzystały: Thiney, Abily, NeŻółte kartki: Mittag, Goeßling, Marozcib i Renard. Natomiast w niemieckim san, Leupolz (Niemcy) i Delie, Georges teamie wszystkie zawodniczki utrzymały (Francja) nerwy w ryzach, a celnie do siatki kolejWidzów: 24 859 no strzelały: Behringer, Laudehr, Peter, Sędzia: Carol Anne Chenard (Francja) Marozsan i oczywiście największa spe- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Słaby początek Pierwsza odsłona tego meczu zdecydowanie należała do Francuzek, które zdominowały nasze zawodniczki w środkowej strefie boiska i raz po raz zagrażały bramce strzeżonej przez Angerer. A ta broniła wyśmienicie, ale i szczęśliwie, bo w kilku sytuacjach była już bezradna, jak choćby w pierwszej minucie, kiedy to Thomis nie trafiła z 5 metrów do pustej bramki. Takich sytuacji podopieczne Philippe Bergeroo w pierwszych 45 minutach miały kilka, a mimo to nie umieściły piłki w niemieckiej siatce! Nerwy, brak umiejętności, pech? Być może wszystkiego po trochu, ale faktem jest, że Niemki do przerwy szczęśliwie bezbramkowo remisowały, licząc, że po zmianie stron role się odwrócą. Nadine Angerer (w czarnej koszulce) była bohaterką ćwierćfinałowego meczu Niemek z Francją. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bramkowy musieliśmy czekać aż do 84. Silvia Neid: Jestem minuty, kiedy to strzał Maier zatrzymała LARES: Diese Materialien bardzo sind lediglich Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. szczęśliwa,zum Lesen ręką wbereitgestellt. polu karnym „trójkolorowych” że udało nam się wygrać w serii rzutów karnych i zachować szanse na grę o złoty medal. Majri i kanadyjska arbiter nie miała wątpliwości – podyktowała rzut karny, który pewnym strzałem w lewy dolny róg bramki strzeżonej przez Bouhaddi zamieniła na gola Sasić. W ostatnich 6 minutach regulaminowego czasu gry Niemki rzuciły się do jeszcze bardziej zdecydowanego ataku, chcąc w samej końcówce pojedynku strzelić zwycięswoją przewagę przekuła w zdobycie skiego gola, ale przeciwniczki nie dały gola, którego w 64. min strzałem z 18 się więcej razy zaskoczyć. metrów (piłka po drodze odbiła się jeszcze od defensorki Niemiec Krahn Niemiecka specjalność i zmyliła w bramce Angerer) zdobyła To z kolei oznaczało dogrywkę, ale Dobra końcówka Nacib. Strata gola podziałała na Niemki w niej emocji było już jak na lekarstwo, W rzeczywistości jednak obraz gry jak zimny prysznic, bo z miejsca przy- bo żadna z drużyn nie chciała zaryzynie uległ zmianie, nadal lepsze wraże- stąpiły do ofensywy, spychając rywalki kować na tyle, by nadziać się na kontrę. nie sprawiała Francja, która w końcu do głębokiej defensywy. Jednak na efekt Do tego bardzo widoczne w grze obu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wokół niemieckiego futbolu Ingolstadt Kachungę LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie domaczytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Elias Kachunga podpisał czteroletni kontrakt z beniaminkiem Bundesligi LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. FC Ingolstadt 04. 23-letni snajper dotąd bronił barw SC Paderborn, który w zakończonych rozgrywkach niemieckiej ekstraklasy został zdegradowany do 2.Bundesligi. „W Ingolstadt będę miał wspaniałe możliwości. Mogę się tutaj rozwijać, a doświadczenie zdobyte wcześniej może pomóc drużynie utrzymać się w Bundeslidze” – powiedział Kachunga, który w minionym sezonie strzelił sześć bramek w 32 meczach. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Matip „sroką” Kameruńczyk Joel Matip nosi się z zamiarem opuszczenia FC Schalke 04 i przeniesienia się do angielskiego Newcastle United. Ponoć nowy menedżer popularnych „srok” Steve McClaren chce za wszelką cenę sprowadzić tego 23-letniego zawodnika na St James’ Park, bo wierzy, że urodzony w Bochum obrońca wzmocni defensywę jego zespołu. Ponoć Newcastle United jest skłonne zapłacić za Matipa 10 milionów funtów. Warto dodać, że piłkarzowi temu kontrakt z teamem z Gelsenkirchen kończy się w czerwcu 2016 roku. Joel Matip w minionym sezonie 1. Bundesligi rozegrał 21 meczów dla Schalke 04, w których strzelił dwie bramki. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Elias Kachunga został nowy snajperem beniaminka Bundesligi – FC Ingolstadt. Szwajcar w Nadrenii 18-letni Szwajcar Nico Elvedi w minionym tygodniu przeszedł z FC Zurych do Borussii Mönchengladbach, wiążąc się z klubem z Nadrenii 4-letnim kontraktem. Elvedi jest kapitanem reprezentacji Szwajcarii do lat 19, wystąpił w niej dwanaście razy i zdobył dwie bramki. Nico to wielki talent, który może występować zarówno jako stoper, jak i prawy obrońca czy też grać w środku pomocy. W zeszłym sezonie zawodnik ten wystąpił w meczu FC Zurych przeciwko Borussii Mönchengladbach w ramach rozgrywek Ligi Europy, ale na Borussia Park szwajcarski zespół był bez szans, ulegając „źrebakom” 0-3. Foto: Borusse86/Wikipedia Manchester rezygnuje Według angielskich mediów Manchester United zrezygnował z pozyskania Ilkaya Gündogana, który od dłuższego czasu znajdował się w orbicie zainteresowań „czerwonych diabłów”. Z okazji natychmiast skorzystało kierownictwo Borussii Dortmund, oferując piłkarzowi przedłużenie wygasającego latem przyszłego roku kontraktu, ale... reprezentant Niemiec ją odrzucił! Mimo to Gündogan zostanie jednak w Dortmundzie – przyznał agent zawodnika. Pytanie tylko, jak po odrzuceniu przez niego podpisania nowej umowy przyjmą go w zespole koledzy i fanatyczna publiczność BVB na Signal-Iduna-Park... Wszystko wskazuje na to, że Ilkay Guendogan pozostanie w Borussii Dortmund. Foto: Michael Kranewitter/Wikipedia występów w reprezentacji Szwajcarii, związał się z Moguncją 4-letnim kontraktem i wiele wskazuje na to, że będzie pożytecznym wzmocnieniem, bo w solidnej szwajcarskiej ekstraklasie rozegrał 235 spotkań, zdobywając 29 bramek. „Jestem szczęśliwy, że wszelkie formalności dotyczące mojego transferu do 1.FSV zostały już zamknięte i stałem się częścią Bundesligi – jednej z najlepszych lig na świecie” – oświadczył Fabian Frei. Belga Obbiego Oulare z Club Brugge, którego władze zaakceptowały ofertę niemieckiego klubu – 6,5 miliona euro. Dzięki temu transfer ten powinien zostać sfinalizowany w ciągu kilku najbliższych dni. Oulare w klubie z Signal-Iduna Park ma zastąpić Ciro Immobile, który prawdopodobnie wróci do włoskiej Serie A, a najprawdopodobniej do SC Napoli, bo w Bundeslidze się nie sprawdził, ale czy sprawdzi się Oulare? Belg w pierwszym zespole z Brugii zadebiutował we wrześniu ubiegłego Oulare bliski BVB roku i od tamtej pory rozegrał w belgijBorussia Dortmund rozpoczęła skiej ekstraklasie19 spotkań, zdobywając „zbrojenia” przed nadchodzącym se- tylko trzy bramki. Krzysztof Świerc zonem i zapragnęła sprowadzić do siebie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Z Basel do Mainz 26-letni Szwajcar Fabian Frei, który do tej pory występował w FC Basel, od najbliższego sezonu będzie bronił barw 1.FSV Mainz 05. Rozgrywający ten, który ma na swoim koncie siedem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 16LARES: Wochenblatt.pl AllerleiRóżności 3. – 9. Juli 2015 Pinnwand Schwarz Rot Gold LARES: Niniejszy służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQmateriał Auch 2016 dabei: Es steht endlich QQ Sommer-Dschungelcamp: Dieses fest. Der Moderator Oliver Geissen wird auch Jahr findet auch im Sommer das DschungelTuchfühlung Deutschland Gähn… LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung istmit strengstens untersagt. im kommenden Jahr die Castingshow camp statt. Dort sollen ehemalige Dschunie ARD hat angekündigt, dass ab 6. Juli montags bis freitags jeweils um 18:00 Uhr ein neues Wissensspiel laufen wird. Die Meldung an sich verbreitet Gähnen, denn der wievielte Aufguss mit höchstwahrscheinlich blauem Studio, einer Spannung vortäuschenden Melodie und irgendwelchem Buzzer-Getöne nach Zeitablauf einer Fragerunde soll „Wer weiß denn so was?“ eigentlich werden? Wenn man die Langeweile zusätzlich noch erhöhen möchte, geht man absolut kein Risiko mit den ewig gleichen Fratzen ein. Denn vermutlich stehen humboldt’sche Bildungsideale wie bei der Mutter aller Quizshowformate „Wer wird Millionär?“ weniger und Klamauk mit omnipräsenten B-Promis stärker im Mittelpunkt. Eine an sich ausgelutschte Idee geht im Grunde nie den Weg, den Zuschauer mehr zu fordern, sondern unterstellt mehr und mehr Debilität. Die Schraube der Vorhersehbarkeit kennt keine Grenzen. Da übernimmt Bernhard Hoecker den Part des Allwissenden, Kollege Elton, der inhaltlich nie über seinen von den Sendern verlautbarten „Kultstatus“ als ShowPraktikant hinausgekommen ist, den des amtlichen Vollpfostens. Dem Duo wird – welch sensationeller Einfall – in jeder Sendung noch ein anderer deklarierter „Promi“ hinzugesellt. Vermutlich die üblichen Verdächtigen wie Wigald Boning, Hugo Egon Balder, Ralf Schmitz oder andere, die auch nicht hella und sicher ebenso von Sinnen sind. Und um das Elend perfekt zu machen, darf als Moderator natürlich Kai Pflaume die inszenierte Posse als Liebling aller Schwiegermütter moderativ kaputtschnulzen. Es werden sich sicher auch diesmal Leute finden, die im Studio als Publikum klatschen. Wenn die Quote dennoch nicht stimmt, findet sich schon ein Grund, das ganze mit irgendeinem Fernsehpreis retten zu wollen. Till Scholtz-Knobloch gelcampbewohner mitmachen. Es sind dazu schon viele bereit und sie wollen diesmal 150 Prozent von sich geben. Manche wollen mitmachen, weil sie einst zu wenig aktiv waren, manche weil sie Dr. Bob wieder sehen wollen und manche dagegen, wie z.B. Micaela Schäfer, um Brüste zu sehen, weil sie angeblich schon seit langem keine gesehen hat. Außer Micaela wollen u.a. Promis wie „Deutschland sucht den Superstar“ mode- Costa Cordalis, Joey Heindle, Melanie Müller rieren. In diesem Jahr hat er es gekonnt ins Camp. Insgesamt 27 Kandidaten. gemacht und so will ihn RTL wieder dabei haben. Sein Vertrag wurde bis 2017 verlänEtwas zu posten ist besser als gert. „Ich freue mich auf die neuen Projek- gar nichts: So lautet wohl auch die Devise te und bin glücklich, dass wir unsere lang- des Models Sarah Knappik. Letztens postejährige, erfolgreiche Arbeit auch in den nächsten Jahren fortsetzen werden“, so wird der Moderator in der Pressemitteilung zitiert. Die Besetzung der Jury ist noch nicht bekannt. Foto: CHR!S/Wikipedia D LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. QQ Kürzlich beim Kunstvon Pro Liberis LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. festival Silesiae in Raschau LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Foto: Pro Liberis Silesiae Werbung / Reklama Achtung!!! QQKinderplanung: Der Sänger Norman Langen, der eine richtigsłuży große Karriere dank LKW-Fahrersposób (CE) und Busfahrer (DE) LARES: Niniejszy materiał wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek zabronione. DSDS macht, ist mit seiner Freundin schon seit längerer Zeit glücklich zusammen. sofort in Thüringen/Deutschland gesucht. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche ab Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die beiden bauen auch schon ein Haus. Foto: Philipp von Ostau Das Glück soll noch perfekter werden, der Star will ein Kind und wie er gegenüber Promiflash gesagt hat, bei einem soll es nicht bleiben. Am besten wäre es so ganz klassisch, erst einmal ein Junge und dann ein Mädchen. Der nächste große Schritt in ihrer Beziehung soll bald erfolgen. Kenntnisse der deutschen Sprache in Wort und Schrift, Fahrerkarte und Führerschein mit Eintrag 95 sind nötig. Wir zahlen Stundenlohn, Spesen, An- und Abfahrtgeld, Urlaubs- und Weihnachtsgeld, Sonn-, Feiertags- und Nachtzuschläge. Ein deutscher unbefristeter Arbeitsvertrag ist möglich. Bewerbungen unter: FAHRZEIT GmbH & Co. KG. Johannesstraße 112 D-99084 Erfurt oder per Mail: [email protected], Herr Geyer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. te sie auf ihrem Facebook-Account ein Foto, QQVielleicht verlobt: Bei einer Pre- was die Fans und Bekannten zum nachdenWimbledon-Party zeigten sich beide zum ken brachte. Sie haben sich Sorgen um Sarah ersten mal in der Öffentlichkeit zusammen: gemacht. Auf dem Foto sah man ihr dunkelblaues, geschwollenes Knie. Der Bluterguss trägt alle Farben, die ein Bluterguss nur haben kann. Was nun wirklich passiert ist, dazu hat sich die junge Blondine nicht geäußert. Sie schrieb nur, dass es sehr peinlich war. 8190 Foto: Harald Bischoff LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bastian Schweinsteiger und Ana Ivanović. QQFußballerhochzeit: Der Fußballstar Mats Hummels und seine Verlobte Cathy Fischer haben sich endlich nach acht Jahren das Ja-Wort gegeben. Jetzt ist Cathy offiziell eine Spielerfrau, die den Namen „Hummels“ stolz trägt. Trotz Regen und einem kleinen Autounfall feierten die beiden und ihre Gäste in München. Auf Instagram postete Mats ein paar Hochzeitsfotos und bedankte sich dabei bei Hugo Boss für den Anzug, den er bei der Hochzeit getragen hat, doch zu diesm Anzug haben viele eine andere Meinung – schön war er nicht wirklich. Karolin Trela Die beiden Sportler strahlten LARES: Niniejszy materiał służygegenüber wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. den Fotografen, wie die Bunte.de berichtet. Was noch strahlte, war ein Ring, der LARES: Diese Materialien sindmehrlediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. auf dem Finger der 27-Jährigen funkelte. Es war ein dicker Diamant, der auf einem schmalen Band aus mehreren kleinen Steinen sich präsentierte. Ob der Ring eine wichtige Bedeutung hat wissen nur die beiden. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Werbung / Reklama LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Oferujemy: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Osinymateriał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:46-070 Niniejszy 77 400 98 01, 607 312 555 ul. Opolska 3a LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8114 WOCHENBLATT.pl Impressum / Stopka redakcyjna Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich. Redaktionsanschrift: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, E-Mail: sw@ wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna Durecka: „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“, „Wirtschaft“; Juliane Preiß (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia Kandzia: „Kirche und Gesellschaft”. Übersetzung: Andrzej Szypulski. Korrektur: Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Mokrzycka, [email protected]. Vertrieb, Marketing: Sylwia Kołakowska, [email protected]. Adres redakcji: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, e-mail: [email protected]. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja: Anna Durecka – „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”, „Gospodarka”; Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”; Klaudia Kandzia – „Kościół i społeczeństwo”. Tłumaczenia: Andrzej Szypulski. Korekta: Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Mokrzycka, [email protected]. Sprzedaż, marketing: Sylwia Kołakowska, [email protected]. Homepage: www.wochenblatt.pl, Onlineredakteur: Juliane Preiß Strona internetowa: www.wochenblatt.pl, redaktor: Juliane Preiß Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o., ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole. Nr indeksu 368202. Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000 0005 7800 0577 Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090 2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP. Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska Nakład/Auflage: 5850 Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen. Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą) Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec. 8187 Kontakt: Biuro redakcji/Redaktionsbüro: tel./faks +48 77 45 46 556 Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA, Ruch SA, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00 Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
© Copyright 2025 ExpyDoc
