Arbeitsgemeinschaft Plattdüütsch in de Kark

Arbeitsgemeinschaft
Plattdüütsch in de Kark
Neddersassen/Bremen
www.plattduetsch-in-de-kark.wir-e.de
De Vörsitter: Pastor i. R. Walter Scheller Immenhoop 20 29320 Hermannsburg
 05052 / 9122603; e-mail: [email protected]
De Geschäftsföhrerin: Pastorin Anita Christians-Albrecht Rhedener Straße 25 31303 Burgdorf
 05136 / 89 22 87, Fax: 05136 / 89 05 69; e-mail:[email protected].
Bürotieden (Frau Gerda Wilmsen un faken ok Pastorin Christians-Albrecht):
Middeweek un Freedag van 8.30 bit 12.30 Ühr
Konto: BIC: NOLADE21BUF, IBAN: DE 7125151371 0000 007252, Stichwoord: Plattdüütsch in de Kark
Gott het sik dat so dacht, leeve Rundbreef-Lesers, dat wi in een
Krüüz leevt: De een Balken wiest noh boven, de verbindt uns
Minschen mit de Eer. De tweete Balken verbindt mi un di.
Gott seggt: Ik laat mi finnen, wenn ji mi van Harten söken doot
(Jeremia 29,13). Gott un Minsch findt sik, wenn beide Sieten mit’n
Harten dorbi sünd.
Von Gott sien Siet is nu allens klor. He is jümmer mit’n Harten bi
uns. Dat het he in Jesus düütlich wiest. Boven un ünnern sünd verbunnen. Wat mit
Wiehnachten anfangt, bringt he an’n Stillen Freedag un Ostern to een gooet End.
Bi uns Minschen is dat nich jümmer so düütlich. Gott van Harten söken – dat strengt uns an.
Noh Kark gahn, den Dudelkasten utmaken, to’n Nohdinken un to’n Beden kommen - dat
köst' Tied.
Een 'Füürwehrgott' müch uns lever ween. Dat is een Gott, de springt jümmer in, wenn dat
brennt. Obber to annern Tieden lett he di in Ruh un du bruukst di nich wieter üm em to
kümmern. Dorför betohlst du de Karkenstüür un geihst eenmol in’n Johr noh dat groode
'Füürwehrfest' an’n Heiligobend.
Mit dit Modell het uns Kark sik lang över Woter holen. In de letzten
Johren kommt obber jümmer mehr Lüüd op de Idee, of man den
'Füürwehrbidrag' nich ok noch sporen kunn.
Wat schall de Kark nu doon? Se dinkt noh över frischen Wind in’n
Gottesdeenst, bringt Globenskurse in’n Gang. Dat is allens good.
Obber se markt: De frischen Methoden alleen rett' uns nich. Laa uns
van vöörn dormit anfangen, dat wi Gott van Harten söökt. Jesus
seggt: Dor mööt sik bloß twee eenig ween un gemeensom den
Vadder in’n Himmel bidden (Matthäus 18,19). Dat reckt al, un dor
liggt denn Segen op.
Gröten deit mit disse Gedanken van Harten un in d' Naam van de gesamte Vörstand
Pastor Andreas Beneke ut Rhade
1
Anita Christians-Albrecht (Hg.)
Losungen 2016 plattdüütsch
Burgdorf 2015
ISBN 978-3-00-051118-9
Dat eerste Mal bütt de Arbeitsgemeinschaft 'Plattdüütsch in de
Kark' för 2016 die Losungen up Platt an. Een Arbeitsgrupp ut
Oostfreesland het de Bibeltexten mit vööl Freud överdragen un
se mit passend Gebeden un Gesangen tosamem stellt. Anita
Christians-Albrecht het denn allns dörkeken un dorup Acht geven, dat ok Minschen buten Oostfreesland wat mit de Losungen
anfangen köönt. Dat Översetten van de Losungen hebbt wi ut de
glieke Grund maakt, ut de wi ok plattdüütsch Gott'sdeensten un
Radioandachten maakt un Lieder un Bibeltexten in't Plattdüütsche överdraagt:
Plattdüütsch helpt, dat Gott sien Woord bi Minschen ankummt. Nich bloot bi de,
de mit Platt upwussen sünd. Plattdüütsch is liek herut un versöcht, ohn Förmeln
un Floskeln direkt to seggen, wat meent is.
Wi bedankt uns ganz düchtig bi de Oostfreeske Bibelgesellschaft un bi de Losungsspende. Se
hebbt dat mögelk maakt, dat wi dit Book rutgeven kunnen un dat ok bloot 5 €/Stück kösten
deit. Bestellen kann man de Losungen unner [email protected], of 05136
/ 89 22 87 of in d' Bookhannel (ISBN 978-3-00-051118-9).
Adventskalenner
plattdüütsch
Advent mal up Platt? Een ganz besünnere Idee het de
Plattdüütschbeupdragte van de Hannoversche Landeskark in disse Johr in d' Updrag van de AG 'Plattdüütsch in de Kark Neddersassen / Bremen' umsett' un
een Adventskalenner mit körte plattdüütsche Texten
un feine Fotos (natürlich in bunt) as Upsteller rutgeven.
Fotografeert hebbt Hartwig A. Braun un Jürgen Laleike ut de Karkengemeen van Anita ChristiansAlbrecht in Bröckel un Klaus Wilmsen ut Burgdörp.
De 'Adventskalenner plattdüütsch' laadt in, dat man
een beten to
Ruh kummt in
de Vörwiehnachtstied un
dor an denkt,
worum wi dit
Fest överhoopt fiert.
He kann bi de AG ([email protected] of 05136 / 89 22 87) bestellt warden un köst'
6 € / Stck (+ Versand).
2
100. Katholikendag in Leipzig
van'n 25. - 29. Mai 2016
Ok ditmal willt wi as ökumenisch Arbeitsgrupp weer nah d' Katholikendag fohrn un vertelln, wat wi as Plattdüütschen in de Karken so maakt.
Wokeen kummt noch mit nah Leipzig? De sall sük driest bi Anita Christians-Albrecht melden. Wi sünd jümmers een heel munter Trupp un
hebbt vööl Spaaß.
Schützen, Honnig, Heideblüte – plattdeutsch verklärt oder up Platt verkloort?
Kirche auf dem Land im Wandel
Wi laadt van Harten in to uns nächste plattdüütsche Dagfoht in't
Pastoralkolleg in Loccum. Ditmal middent in d' Sömmer, van'n 20. – 24. Juni 2016.
De fiefte Unnersöken doröver, wat uns Karkenlüüd so meent un denkt, ut'n Märt 2014, het
van Dag brocht, dat dat in de letzte Johrteihnten immer mehr Gott'sdeensten gifft, de sük up
de Lebensgeschicht van de Minschen of de Johrestied oder een Fest in't Döpr betrecken
(t. B. Inscholen, Kark to't Schützenfest, Heideblütengott'sdeensten usw.). Ok plattdüütsche
Gott'sdeensten ward in disse Tosamenhang jümmer faker nahfraagt. Doröver un ok över de
Kark up't Land willt wi mit'nanner diskuteeren. Verscheeden Referenten helpt uns dorbi.
Bitlang hebbt Ricarda Rabe, Dr. Harm Cordes un Dr. Thomas Schlegel al toseggt. De meent:
'Wokeen an Land denkt, stellt sük faak verslapen Dörpen vör. Man jüst dor is vööl los.'
Wenn een bloot een poor Daag mit dorbi wesen kann, is dat ok keen Problem. Wi beden ok
een 'Körtförm' van uns plattdüütsch Pastoralkolleg an van Dingsdagmiddag bit Dönnerdagmiddag. Dat Programm (Ji findt dat in de nächste Rundbreef) is so plaant, dat man ok van
disse twee Daag wat het.
Anmelden köönt Ji Jo bi Anita Christians-Albrecht of direkt in Loccum bi Frau Beneke (Tel.:
05766 / 81126). Deelnehmen köönt all, de Kark up Platt maakt oder maken willt.
Plattdüütsche Familienfreetied 2016
De Freetied up Baltrum in dit Johr het de anto 50
Mitfohrers vööl Spaaß maakt. För ehr weer kloor: Wi
willt ok 2016 weer up een Insel. Dorum geiht de
plattdüütsche Familienfreetied för Olln, Kinner,
Omas, Opas un Jungvolk 2016 van'n 23. bit 30. Juli in
de 'Kajüte' up de oostfreeske Insel Langeoog
(www.awo-kajuete.de; fief Minüten van d' Strand!).
Dat Leit van de Freetied hebbt ok 2016 Pastor Reinhard Stolz un Pastorin Anita Christians-Albrecht.
Meldt' Jo bitte bold an!
3
Theda Ahlrichs:
Lucht in
Düüstern
Plattdeutsche Lieder für
Gottesdienst und Gemeinde.
Herausgegeben von Anita
Christians-Albrecht.
De Kennung: Biheft 23.
LIT-Verlag Münster
2016, 208 S., 24,90 €
Anita Christians-Albrecht:
Zuspruch aus dem Äther
Plattdeutsche Radioandachten als Beispiele konkreter Verkündigung, Dialekt und Religion,
Band 6, LIT-Verlag Münster 2016. 184 S., 24.90 EUR, ISBN 978-3-643-13003-7.
Beide Booken kriegt de, de ehr bit to'n 31. Dezember 2015 bi uns vörbestellen doot,
jeweils to'n Inführungspries van 20 €.
__________________________________________
För Jo Kalenner:
20. Dezember 2015 (4. Advent), Klock 10 - Pattdüütsch Kark in d' St. Nicolai-Kark
in Altengamme, Kirchenstegel 11, Hambörg.
20. Dezember (4. Advent), Klock 11 - Plattdüütsch Kark mit de Seniorenkantoree
un Pn. A. Christians-Albrecht in d' Neustädter Hof- und Stadtkark, Rote Reihe 8, Hannover
24. Dezember (Heiligabend), 18 Ühr - Plattdüütsch Kark in Marx, Marxer Hauptstr. 31
26. Dezember (2. Fierdag), Klock 10 - Plattdüütsch Festkark mit Pn. A. Christians-Albrecht in
Ihlow-Ochtelbur/Ostfr. mit Antje Buhr (Sopran) un Jürgen un Janik Albrecht (Gitarre)
26. Dezember (2. Fierdag), Klock 11 - Plattdüütsch Kark mit Prädikant Hans-Peter Matthies,
Versöhnungsgemeen Havelse, Schulstraße 5, 30823 Garbsen
_________________________________________
Weltgebeedsdag plattdüütsch 2016 ut Kuba
Nehmt Kinner up, denn nehmt ji mi up
De Arbeitskring ut Westfalen het de Weltgebeedsdagsördnung ut Kuba in ehr
Plattdüütsch överdragen. Besten Dank dorför! De Heften kösten eenzeln 1,50 €
(ab 10 Ex. 0,60 €/Stück + Porto) un köönt bi Anita Christians-Albrecht bestellt
warden. För 10 € köönt wi de Texten ok as Datei wiedergeven.
__________________________________________
De AG Plattdüütsch in de Kark Neddersassen/Bremen wünscht Jo all van Harten ’n wunnerboren Advents- un Wiehnachtstied! Un denn vööl Segen un
Free för 2016. Gott seggt ja: 'Ik will jo good toproten un Mood maken, as
wenn 'n Moder hör Kind över de Wangen strickt un seggt: Nu bedaar di man:
Ik bün ja bi di!' (Jes 66,13, nah Otto Buurman, Hochdeutsch-plattdeutsches Wörterbuch. Bd. 9. Neu
münster 1971. S. 902)
Jo Anita Christians-Albrecht
4
Plattform
Plattdüütsch in de Kark
Gnodenbringen Wiehnachtstiet
Kristklocken lüüdt:
„Is Wiehnachtstiet!“ –
Wi fiert un sünd vergnöögt,
schenkt un vergeevt,
vör luuter Leevd,
de sik in Harten röögt.
Is’t blots en Droom
– vör‘n Wiehnachtsboom –
„de gnodenrieke Tiet?“ –
Leevt wietümher
nich use Eer
vondoog in Krieg un Striet? – –
Wi froogt: „Woneem
is Bethlehem,
de Stall, de Kripp, dat Kind?” –
Wi froogt: “Wanneer
de heele Eer
torügg to’n Freden findt?” –
Heel ohn‘ Verstand
rüst männich Land,
liek as’t jüm lüsten deit.
Schall düsse Wohn
so wiedergohn,
bit all’ns koppheister geiht? …
„Kristklocken lüüdt!“ –
De Wiehnachtstiet
mokt künnig: „Freid un Freen!“ –
Dat sünd us‘ Wünsch:
Künn blots de Minsch
Mol gooden Willens ween!
August Theis (1922-2003 /
Diesten bi Hermannsburg)
ut: August Theis, … dör de Puusteblom.
Riemels un Vertell’n in Heidjer Platt.
1983; S.128f
Frohe, gesegnete Winnachen Jük alle mit düt lüttje Gedicht von August Theis!
Wat düt Johr bi de Plattform so los wär? – So mannichein Jubiläum:
An’n 31. Oktober hat dat Nedderdüütsche Bibelzentrum Barth sien‘ 14. Geburtsdag fiert.
Mehr as 100 Lüüd sünd dorbi wesen. Hein Kröger hat mitfiert un uk in’n Nomen von de Plattform gratuleert. Bi dat Jubiläum is ein‘ neien Mitarbeiter inführt worden: de Religionspädagoge Ulrich Kahle. Hein hat dor noch dat neie Bauk ut de Reege Dialekt und Religion / Religion und Dialekt in‘n LIT-Verlag vorstellt, dat hei tohopen mit Johannes Pilgrim, den Leiter
von‘n Bibelzentrum, rutgeben hat: De Bibel un de Plattdüütschen. 126 S. ISBN 978-3-64312635-1. In dat Buk gaht dat uk um de Geschichte von dat Plattdüütsche Bibelzentrum.
5
An’n 14. November vor 150 Johrn is Ludwig Harms in Hermannsburg storben. Dor staht in de nächste Utgobe von de KENNUNG ’ne ganz Masse öber
in. Taun Bispeel min Artikel mit de Öberschrift: Das menschliche Geheimnis
der Hermannsburger Erweckung: die plattdeutsche Sprache. ’n Kort-Utgobe
von den Artikel staht al in Mitmachen. Veerdeljohrsheft von dat ELM Hermannsburg (Heft 3. 2015; S. 7-11) unner de Öberschrift: Ganß buersch un
niederträchtig. Vom Geheimnis guter Verkündigung. Zum 150. Todestag von
Ludwig Harms.
Johann Diedrich Bellmann, de düt Johr an’n 8. Mai 85 Johre oold worden
wär, hebbt wü an’n 15. November in Buxtehude ehrt: Jan Graf von‘n NDR
in Kiel hat Bellmann-Leider sungen. Dr. Reinhard Goltz von’n INS in Bremen un Dr. Heinrich Kröger hebbt vertellt von Bellmann sien Leben un
von dat, wat hei maakt un leist‘ hat. Walter Marquardt ut Immenbeck,
hat leest: Texte ut Lüttjepütt, Inseln ünner den Wind, Margareta Jansen …
Bi de Gelegenheit is ein‘ neiet Bauk öber Bellmann vorstellt worden:
Heinz Werner Pohl: Mein Briefwechsel mit Johann Diedrich Bellmann. LIT
Verlag Münster 2015 (De KENNUNG Biheft 24). – Literaturwissenschaftliche Anmerkungen tau de Breife hat Prof. Dr. Dieter Stellmacher, Göttingen, theologische Bemerkungen heff ik schreben, un Dr. Heinrich Kröger hat dat Biographische bidraagen.
Anner Johr, 2016, dat hebbt Jü gewiss al lange in’n Kalenner staahn, is use groode PlattformJubiläum in Barth. Dor kummt Anfang 2016 noch ’ne extro Inlodung for.
23. Veerlänner-Dreepen an’n 23. un 24. April 2016 in dat Nedderdüütsche
Bibelzentrum Barth: 25 Johre Plattform Plattdüütsch in de Kark
In Barth is 1582 de Förstlike Drückerye gründt worden, dor is – as Wichtigstet – de plattdüütsche Barther Bibel druckt worden. Man nich bloots de.
Mine Frau un ik hebbt düt Johr ’ne Estland-Reise maakt un könn‘ üsch in Tartu dat Eesti Kirjandusmuuseum (dat Estnische Literatur-Archiv) ankieken. Se hebbt üsch dor twei Stunnen
lang Bäuker, Zeitungen, Breife wiest un ganz veel vertellt. Un ik könn‘ dor tatsächlich ‘n
Exemplor von de 2. Uplaage von Balthasar Rüssow (1536-1600/eerste estnische Pastor an
de Heiligeist-Kerke in Tallin) sine plattdüütsche Chronica der Provinz Lyfflandt in’e Hand
hoolden. Düsse 2. Uplaage is gedrückt to Bart dorch Andream Seitern 1584. Ganz lebennig
vertellt Rüssow dor in de Geschichte von Estland un Lettland von’n 13. Johrhunnert an, von
de Reformation, von dat Enne von‘n Düütschen Orden un von’n Livlännischen Krieg (155883). De groode estnische Schriftsteller Jaan Kross (1920-2007) hat dor ‘n dicken, spannenden
Roman öber schreben, 4 Bänne – up Düütsch: Das Leben des Balthasar Rüssow. Rütten &
Loening, Berlin 1986 und Hanser, München 1995. Dor sünd in de Anmerkungen uk Utschnitte ut de Chronik zitiert – up Platt.
Von Rüssowen un sine Chronik will ik anner Johr in Barth lütt betten von vortellen un ut vorlesen.
Dat greut‘ Jük von Harten
Jaue Walter Scheller
Pastor i.R. Walter Scheller, Vorsitzender - Immenhoop 20, 29320 Hermannsburg
Telefon (0 50 52) 9 122 603 E-Mail: [email protected]
Bankverbindung: Kirchenamt Celle - Stichwort „Plattform Plattdüütsch in de Kark“ - IBAN DE76520604100000006106 BIC: GENODEF1EK1
6

Download Report