Muurgedichtenwandeling - De Muurgedichten van Leiden

Wandeling langs de Muurgedichten van Leiden
Tijdens deze wandeling zie je bijna dertig van de ruim honderd Muurgedichten van Leiden. En daarbij kom je ook nog eens langs de mooiste
plekjes van de stad!
Startpunt is het NS-station Leiden Centraal. De complete tocht kost je zo’n twee à drie uur. Onderweg passeer je diverse eet- en drinklokalen.
Het project "Gedichten op Muren" is gestart in 1992 met een gedicht van de Russische dichteres Marina Tsvetajeva. Het aanbrengen van de
muurgedichten is een initiatief van de stichting TEGEN-BEELD. Op de website van www.muurgedichten.nl staat alle informatie over de
muurgedichten van het project inclusief de volledige teksten en vertalingen.
1. Vanaf de voorkant (stadszijde) van het station rechtuit de stad in (Stationsweg). Direct links is het Visitor
Centre Leiden met informatie over de stad. Over de Rijnsburgerbrug rechtsaf (1e Binnnenvestgracht) langs de
achterzijde van het Volkenkundig Museum. Bij de Morschpoort staat één van de drie gedenkstenen voor
Marinus van der Lubbe (de andere twee bevinden zich in Leipzig en Berlijn). Door de Morschpoort en direct
vóór de brug linksaf. Op het grasveldje staat het door Jan Kleingeld ontworpen monument voor de
Indiëstrijders. Rechtdoor langs molen de Put en vanaf de Rembrandtbrug is rechts het eerste muurgedicht
van deze wandeling te zien: Maaiie op it iis van Jan Piter Troelstra.
2. Over de brug rechtdoor (Weddesteeg) met rechts een pleintje met een kunstwerk ter ere van Rembrandt die
hier geboren is (zie ook links de gevelsteen). Iets verder staat links op een achtergevel Misterio van Jorge
Eduardo Eielson.
3. Einde weg rechts over de stoep langs de modern vormgegeven bloemenkiosk voor de voormalige
Wittepoortkazerne. Hierna voorzichtig oversteken over het zebrapad en door de onderdoorgang
("Boerhaavepoort"). Over pad langs de Witte Singel lopen en bij eetcafé de Grote Beer de hoek om. Hierna
rechtsaf over de Kazernebrug. Kijk achterom naar Sensation van Jean-Nicolas Arthur Rimbaud.
4. Rechtdoor naar het gebouw van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde. Op de binnenplaats
staat Omeros van Derek Walcott, maar dat kan alleen bekeken worden als één van de poortjes van het
gebouw open staat. Indien poortjes gesloten: links om gebouw heen. Daarna rechts en de betonnen brug
oversteken. Vanaf de overzijde zie je een fraaie Indonesische élong (er staat "Gereisd heb ik overal, maar
nooit trof mijn oog groter wijsheid dan hier"; een aardig voorbeeld van zelfgenoegzaamheid van de hier
werkende geleerden).
5. Over de brug direct links over het gras langs de singel (pas op voor hondenpoep!) en bij het volgende
(houten) bruggetje naar links. Rechts de achterzijde van de Hortus en links op het lelijke betonnen gebouw
Code d'Honneur van Ida Gerhardt (door studenten aangeboden aan de rector magnificus èn geen deel van
het muurgedichtenproject!).
6. Rechtdoor langs het gebouw (Paterstraatje) en eerste links richting Boek I Ode XIV van Horatius.
7. Eerste rechts en onder een poort over de brug rechtdoor (Doelensteeg). Vlak voor het Rapenburg staat links
het gedicht Eb van M. Vasalis (dit is het 110e gedicht van het project).
8. Brug over het Rapenburg oversteken en op hoekhuis rechts sonnet XXX van Shakespeare.
9. Terug over de brug en linksaf (Rapenburg). Rechts door hek en poortje naar de Hortus. Direct rechts aan de
gevel het gekalligrafeerde gedicht van Sugawara no Michizane.
10. Hortus verlaten en rechtsaf (Rapenburg). In de zijstraat rechtst (Nonnensteeg) de haiku Een woedende zee
van Bashõ uitgezocht door de voormalige bewoner van het pand, de sterrenkundige Vincent Icke.
11. Vanuit de Nonnensteeg terug naar het rapenburg en de Nonnenbrug oversteken (Kloksteeg). Alleen tijdens
kantooruren over de brug rechtsaf naar de voormalige universiteitsbibliotheek op Rapenburg 70-74. In het
trappenhuis (door de voordeur rechtdoor; in zaal links eerste deur) Hebban olla vogala nestas hagunnan
(het oudste liefdesgedicht in de Nederlandse taal) en buiten (binnendoor of rechtsom langs het gebouw naar
de tuin) aan de achtergevel Stoa van Albert Verwey.
12. Door de Kloksteeg. Links op nummer 8 For Whom The Bell Tolls van Ernest Hemingway. Linksaf over het
Pieterskerkplein. Op zijgevel nummer 4 Chanson d’automne van Paul Verlaine.
13. Verder langs kerk en eerste straat links (Muskadelsteeg), eerste rechts (Lokhorststraat). Linksaf
(Pieterskerkgracht) en speelplaatsje op voor zicht op Rivier/zandbank van Niikuni Seiichi.
14. Terug naar kruispunt en rechtdoor (Pieterskerkstraat). Kerk rechts laten liggen en over Pieterskerkhof naar
hoek Kloksteeg/Nieuwsteeg naar het allereerste muurgedicht van het project: Mijn verzen… van Marina
Ivanovna Tsvetajeva op de gevel van antiquariaat Burgersdijk & Niermans (tevens uitgever van de boekjes
over de muurgedichten).
15. Verder door de Nieuwsteeg en bij Zonneveldstraat op de tegenoverliggende hoek het sonnet De
Schoolverlater van Gerrit Komrij.
16. Linksaf (Zonneveldstraat) en langs de koffer van het kunstwerk Bagage van Ram Katzir naar nummer 18 met
Aqui van Octavio Paz. Aan de overzijde net om de hoek het 101ste muurgedicht De Profundis van Garcia
Lorca.
17. Vanaf de Zonneveldstraat rechtdoor (Ketelboetersteeg). Aan het eind staat Regen, meer en wind van Danila
Stoyanova.
18. Einde links (Breestraat) en bij Stadslokaal Burgerzaken even binnenkijken naar het gedicht Paul ter
nagedachtenis aan de overleden Leidse dichter Paul Marijnis van wie elders in Leiden het muurgedicht
Zwarte Zwanen is aangebracht (niet op de route).
19. Verder aan de linkerzijde van de Breestraat tot de Pieterskerk-Choorsteeg met gelijk links XXIV - Testamente
II van Pablo Neruda.
2
20. De Pieterskerk-Choorsteeg links laten liggen en de Breestraat hier oversteken via het zebrapad. Eerste steeg
rechts (Kapelsteeg) en daar lopen we Het woord is machteloos van Cees van Hoore tegemoet.
21. Rechtdoor (Vismarkt) en linksaf over de Koornbrug. Aan de overzijde staat direct links in de Burgsteeg Creek
Fable van Wotkoce Okisce.
22. Over Koornbrug rechtsaf (Nieuwe Rijn). Langs zijstraat (Beschuitsteeg) met The hours rise van Edward
Estlin Cummings. Volgende links (Hartesteeg) met direct om de hoek Danse Africaine van Langston
Hughes.
23. Einde Hartesteeg links (Nieuwstraat). Rechtdoor onder poort met leeuw. Direct links achter de poort een
ghazal van Nasir Kazmi.
24. Langs de Burcht door steegje naar de Oude Rijn. Voetgangersbrug oversteken, linksaf en direct weer rechts
(Dullebakkersteeg). Einde steeg linksaf (Haarlemmerstraat). Rechtdoor door deze winkelstraat over kruispunt
met kerk. In de tweede straat rechts staat Wij zullen het leven… van Hans Lodeizen.
25. Verder door de winkelstraat (Haarlemmerstraat) de 3e steeg rechts (Ursulasteeg). Links het eerste deel van
het naamloze Tule, riet, papier, taf van Bernlef.
26. Einde steeg linksaf (Caeciliastraat) en links het tweede deel van Tule, riet, papier, taf van Bernlef.
27. Einde straat, bij Verborgenheden van Kaváfis, rechtsaf (Turfmarkt)
28. Rechtdoor naar molen De Valk. Linksaf over wandelpad langs het water (Kiekpad). Eerste brug
(Rijnsburgerbrug) rechtsaf (Stationsstraat). Rechtdoor terug naar NS-station Leiden Centraal.
De eerste 101 muurgedichten zijn gepubliceerd in een tweetal boekjes voorzien van foto's en met een inleiding van Marleen van der Weij: De titels
'Dicht op de Muur - Gedichten in Leiden' (ISBN 90 75089 08 2) en 'Dicht op de Muur 2 - Gedichten in Leiden' (ISBN 90 75089 11 2) verschenen bij
uitgever Burgersdijk & Niermans te Leiden. De boekjes zijn in Leiden verkrijgbaar in elke boekhandel, o.a. bij Burgersdijk & Niermans, De Kler en
Kooyker.
Deze versie juni 2015 © Muurgedichten.nl.