Brief van de voorzitter van het gebiedsbestuur EW, Arjen

Betreft: Nieuwe NWO strategie en governance
Beste EW onderzoekers en andere betrokkenen,
Met dit bericht breng ik u graag op de hoogte van een aantal actuele ontwikkelingen bij NWO.
NWO-strategie
Gisteren heeft NWO haar strategie 2015-2018 gepresenteerd. De kerntaak van NWO blijft het bevorderen
van kwaliteit en vernieuwing in vrij en thematisch wetenschappelijk onderzoek binnen alle disciplines. Aan
deze basis voegt de NWO-strategie nieuwe accenten toe die de verbindingen tussen onderzoekers en het
bedrijfsleven en de maatschappij zullen versterken. Sterker dan in de afgelopen jaren zal NWO
samenwerking en samenhang bevorderen: tussen onderzoekers, tussen disciplines, tussen universiteiten en
kennisinstellingen onderling, tussen nationaal en internationaal, en tussen wetenschap en belanghebbenden
in de samenleving. In het verlengde hiervan vraagt de Wetenschapsvisie van het kabinet aan NWO bij de
totstandkoming van de Nationale Wetenschapsagenda leiding te geven aan het secretariaat en mede
invulling te geven aan de uitvoering van die agenda. Voorts wordt de permanente commissie grootschalige
wetenschappelijke infrastructuur ondergebracht bij NWO. De nieuwe NWO-strategie kunt u vinden op de
NWO-website http://www.nwo.nl/over-nwo/strategie.
NWO-organisatie
Tegen deze achtergrond en mede op basis van de evaluatie van NWO en het daaropvolgende advies bevat de
Wetenschapsvisie ook voornemens ten aanzien van aanpassing van de governance en organisatie van NWO.
Tijdens de bijeenkomst gisteren heeft Staatssecretaris Sander Dekker een nieuw model voor de governance
en organisatie van NWO aangekondigd. De contouren van dit model zijn opgesteld door een werkgroep van
enkele leden van het Algemeen Bestuur van NWO en enkele voorzitters van gebieden en instituten onder
leiding van onafhankelijk voorzitter prof.dr. Douwe Breimer, emeritus en voormalig rector Universiteit
Leiden. Dit model komt in de plaats van het advies ‘Van lappendeken naar een nationaal discours en centrale
programmering’ van de heer Koos van der Steenhoven, dat eerder veel stof deed opwaaien.
De nieuwe organisatie moet het mogelijk maken dat NWO ook in de toekomst en met een bredere opdracht
haar taken optimaal uitvoert. Dit vraagt om een NWO dat zich meer dan nu strategisch positioneert, wint
aan besluitvaardigheid en organiserend vermogen, middelen flexibeler kan inzetten, meer werkt vanuit één
samenhangende programmering en beter in staat is NWO-brede en interdisciplinaire samenwerking te
stimuleren. Voor stakeholders wordt NWO hiermee transparanter. De Wetenschapsvisie geeft aan dat
veranderingen onder andere betrekking zullen hebben op het centrale bestuur (versteviging van de
bestuurskracht van de centrale leiding), de advisering (door een grote variëteit aan stakeholders), de
bureauorganisatie en de positionering van de instituten. Breimer sprak met veel partijen en kwam
vervolgens tot het ontwerp van het nieuwe model voor de governance en organisatie van NWO. Dit model
waarborgt dat NWO in de toekomst haar (bredere) taken optimaal kan uitvoeren, een groot draagvlak in de
wetenschap en bij andere stakeholders geniet, werkt op basis van gezamenlijke visie en samenwerking over
disciplines heen, een grote flexibiliteit heeft om in te spelen op ontwikkelingen in wetenschap, beleid en
maatschappij, beschikt over een efficiënte bureauorganisatie met voldoende aanpassingsvermogen en
transparant is naar partners en stakeholders. Bestaande werkwijzen, verworvenheden en best practices
worden verankerd in de nieuwe organisatie. Wetenschappers en andere partijen, die nu deelnemen in de
decentrale besturen, blijven een belangrijke rol vervullen.
Wat houdt de nieuwe NWO-organisatie in? NWO wordt ingedeeld in vier domeinen: Bètawetenschappen,
Technische & Toepassingsgerichte Wetenschappen, Geestes- & Maatschappijwetenschappen en
Zorgonderzoek & Medische Wetenschappen. Het domein Bètawetenschappen omvat de huidige gebieden
Aard- & Levenswetenschappen (ALW), Chemische Wetenschappen (CW), Exacte Wetenschappen (EW) en
Natuurkunde/FOM. Het domein Technische & Toepassingsgerichte Wetenschappen wordt gevormd vanuit het
huidige STW. Het domein Geestes- & Maatschappijwetenschappen omvat de huidige gebieden Maatschappij-
& Gedragswetenschappen (MaGW) en Geesteswetenschappen (GW). Het domein Zorgonderzoek & Medische
Wetenschappen wordt gevormd vanuit het huidige ZonMw. STW en ZonMw verwerven meer dan de helft van
hun inkomsten van buiten NWO en hebben daardoor een heel andere portefeuille aan steunvormen dan de
‘gewone’ gebieden. Elk domein krijgt een eigen bestuur. De vier voorzitters zullen naast een algemeen
voorzitter en een zakelijk directeur de nieuwe Raad van Bestuur (RvB) van NWO vormen. Verder kent de
governance een Raad van Toezicht en een Raad van Advies. Alle NWO-instituten worden samen in één
aparte beheers-/uitvoeringsorganisatie gepositioneerd onder de RvB. Nadere informatie over de aanpassing
in de NWO governance en organisatie is te vinden op de NWO-website:
http://www.nwo.nl/actueel/nieuws/2015/hoofdlijnen-nieuw-nwo-bekend.html.
Positie Exacte Wetenschappen
De EW disciplines astronomie, informatica en wiskunde vallen in het domein bètawetenschappen, net als de
disciplines chemie, fysica, levenswetenschappen en aardwetenschappen. Het bètadomein is daarmee een
goede afspiegeling van de bètafaculteiten aan de universiteiten en verreweg het grootste domein. De
daadwerkelijke implementatie van deze nieuwe organisatie vergt nog de nodige uitwerking. Exacte
Wetenschappen heeft reeds veel ervaring met samenwerking tussen meerdere disciplines binnen één gebied,
en zal die ervaring inbrengen ten behoeve van een herkenbare positie voor de disciplines in het bètadomein.
De gebiedsbesturen zullen als zodanig verdwijnen, maar naar verwachting zal er per domein wel een aantal
inhoudelijke organen worden ingericht. Het vrije onderzoek zal vanzelfsprekend een centrale rol spelen
binnen de nieuwe structuur, tegelijkertijd biedt deze ook ruimte aan interdisciplinair onderzoek binnen de
domeinen en aan domeinoverstijgend onderzoek. De bureauorganisatie wordt aangepast op de nieuwe
structuur. Nadere details zijn op dit moment nog niet bekend. Via de gebruikelijke kanalen houdt EW u op de
hoogte tijdens dit veranderingsproces. Voor vragen kunt u terecht bij Louis Vertegaal ([email protected] of
070-3440699).
Met vriendelijke groet,
Namens het Gebiedsbestuur Exacte Wetenschappen,
Prof. dr. Arjen Doelman
Voorzitter

Download Report