NWO Strategie 2015-2018

Strategie
2015-2018
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Toekomst
Vernieuwing
Ontdek
Antwoorden
Versterk
Kies
Onderzoekers
Bevorder
Innovatie
Wetenschap
Internationaal
Stimuleer
Ontwikkel
Bied
Inspireer
Samenwerking
Impact
Investeer
Doorbraak
Herken
Bouw
Talent
Verbind
onderzoek
NWO Strategie 2015-2018
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
April 2015
De NWO Strategienota 2015-2018 en de uitwerking ervan
kunt u vinden op www.nwo.nl/strategie.
NWO Strategie 2015-2018
De Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek zet zich ook de
komende jaren in voor een sterk wetenschapsstelsel in Nederland. De kerntaak is kwaliteit
en vernieuwing in de wetenschap te bevorderen.
NWO financiert het beste onderzoek, zowel
onderzoek uit nieuwsgierigheid als onderzoek
naar vraagstukken die de wereld bezighouden.
Nog meer dan in de voorgaande jaren zal NWO
samenwerking en verbinding in het onderzoek
in Nederland stimuleren. Daar betrekt NWO ook
maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven bij.
NWO
nu en straks:
hoofdlijnen
6
een sterk wetenschapsstelsel
NWO Strategie 2015-2018
De Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is medeverantwoordelijk voor de ontwikkeling van
de wetenschap in Nederland. De kerntaak is:
bijdragen aan een sterk wetenschapsstelsel
in Nederland en vergroten van de bijdrage van
de wetenschap aan de samenleving.
NWO voert haar taken uit samen met en in het belang van vele partijen; in de eerste
plaats onderzoekers en universiteiten, maar ook ministeries, bedrijven en maatschappelijke organisaties. In de rol van nationale onderzoeksfinancier bevordert
kwaliteit en vernieuwing
NWO allereerst de kwaliteit en vernieuwing van het wetenschappelijk onderzoek aan
universiteiten en nationale onderzoeksinstituten. Ook verbindt zij die met de vragen
verbinden met maatschappelijke
uitdagingen
en behoeften van overheid, bedrijfsleven en andere maatschappelijke en kennisorganisaties. De komende jaren zal NWO voortbouwen op het beleid van voorgaande
jaren door de huidige financieringsinstrumenten in grote lijnen te handhaven.
Door daarin accenten aan te brengen, zullen de gewenste ontwikkelingen, zoals tot
uitdrukking gebracht in de Wetenschapsvisie 2025 van het kabinet 1, in de Nederlandse
wetenschap worden ondersteund.
samenwerking bevorderen
Sterker dan in de afgelopen jaren zal NWO samenwerking bevorderen: tussen
onderzoekers, tussen disciplines, tussen universiteiten en kennisinstellingen
onderling, tussen nationaal en internationaal onderzoek, en tussen wetenschappers
en belanghebbenden in de samenleving. Door partijen samen te brengen, door in
samenwerking en in samenhang onderzoek te programmeren en door strategievorming te bevorderen. Samen met de andere organisaties in de kenniscoalitie
– VSNU, KNAW, TNO en TO2, Vereniging Hogescholen, VNO-NCW en MKB-Nederland –
zal NWO de aanzet geven tot de formulering van één Nationale Wetenschapsagenda, die voor een groot deel van de Nederlandse kennissector zal kunnen dienen
als kompas en gezamenlijke inspiratiebron.
Langs deze lijnen zal NWO zich in de komende jaren verder ontwikkelen tot een
nationale onderzoeksorganisatie
brede, nationale onderzoeksorganisatie die medeverantwoordelijkheid neemt voor
de Nederlandse wetenschap en het belang daarvan voor welzijn en welvaart. Leidend
daarbij zijn een breed gedeelde visie op de dynamiek van wetenschap (Kader 1),
de ontwikkelingen in buiten- en binnenland (Kader 2) en goed samenspel met de
partijen die samen staan voor sterke wetenschap in Nederland (Kader 3). Met als doel
tastbare resultaten te behalen voor de wetenschap, de samenleving en onze kennispartners (Kader 4).
1 Wetenschapsvisie 2025: keuzes voor de toekomst. Ministerie van OCW, november 2014
7
NWO Strategie 2015-2018
Kader 1
Visie: sterke en
verbonden
wetenschap
NWO
nu en straks:
hoofdlijnen
Wetenschap doet groeien…
Onze huidige welvaart en welzijn komen voort uit de
resultaten en toepassingen van wetenschappelijk
onderzoek. Onze behoefte aan kennis groeit: om de
grote maatschappelijke uitdagingen tegemoet te treden,
voor economische ontwikkeling, voor begrip van en
reflectie over onszelf en de wereld, voor beter beleid
en nieuwe producten.
en bloeit…
Wetenschap anno 2015 kent weinig grenzen.
Onderzoeksgroepen werken internationaal samen en
talentvolle onderzoekers gaan naar de plekken waar
zij hun ambities het beste kunnen realiseren. Nieuwe
vakgebieden ontstaan in reactie op nieuwe uitdagingen
en door nieuwe onderzoeksmethoden die mogelijk zijn
door technologische vooruitgang. De Nederlandse
wetenschap staat internationaal hoog aangeschreven en
draagt actief bij aan de internationale ontwikkelingen.
met ruimte voor talent…
Talentvolle onderzoekers bouwen op een sterke basis
in een of meerdere wetenschappelijke disciplines en
werken van daaruit samen met collega’s uit andere
vakgebieden. Passie en creativiteit zijn drijvende
krachten, net als streven naar vooruitgang, een open
houding en een gezonde mate van competitiviteit.
Onderzoekers zijn – zeker in Nederland – vaak ook
docent en inspireren nieuwe generaties jonge mensen.
en samenwerking.
Wetenschappelijk onderzoek is een proces met veel
belanghebbenden. Moderne wetenschap is verbonden
met onderwijs, met partijen in de samenleving en met
het bedrijfsleven. Kennis delen en samenwerken met
mensen en organisaties buiten de wetenschap behoort
steeds meer tot het werk van de wetenschapper.
Deze samenwerking legt de basis voor innovatie en
maatschappelijke impact van wetenschap. ‘Vrij’ en
‘thematisch’ onderzoek gaan vaak hand in hand.
8
NWO Strategie 2015-2018
Kader 2
Kader 3
Wereldwijd
De verantwoordelijkheid voor het nationale
wetenschaps- en innovatiebeleid ligt bij de ministeries
van OCW en EZ. Daarnaast spelen verschillende
partijen een belangrijke rol:
Omgeving:
ontwikkelingen
in buiten- en
binnenland
Toenemende mobiliteit en concurrentie van talentvolle
onderzoekers op zoek naar de beste omgeving om hun
ideeën en carrière vorm te geven.
Internationalisering en schaalvergroting van
wetenschapsbeoefening: grotere behoefte aan en
noodzaak tot gezamenlijke agendavorming en
strategische planning, onder meer gericht op mondiale
uitdagingen.
Kruisbestuiving tussen vakgebieden en tussen
wetenschappelijke en maatschappelijke uitdagingen
waardoor boeiende nieuwe onderzoeksterreinen
ontstaan.
Transitie naar open toegankelijkheid van de resultaten
van met publieke middelen gefinancierd onderzoek:
open access en open data.
Groeiende investeringen in wetenschap in een groeiend
aantal sterke wetenschapslanden.
Nederland
Profilering van universiteiten op basis van sterktes in
onderzoek en onderwijs, met kansen voor nationale
samenwerking en krachtenbundeling over de grenzen
van instellingen heen.
Meer samenwerking tussen universiteiten, hogescholen
en instituten voor toegepast onderzoek die leidt tot
een dynamische verbinding van fundamenteel, praktijkgericht en toegepast onderzoek waardoor snellere
toepassing van onderzoeksresultaten mogelijk is.
Gezamenlijke onderzoeksprogrammering – onder meer
vastgelegd in innovatiecontracten – tussen wetenschap,
overheid, bedrijven en maatschappelijke organisaties.
Toenemende druk op onderzoekers en beperkte ruimte
om hun ideeën en creativiteit de volle ruimte te geven
als gevolg van krappe budgetten, toenemende
oormerking van onderzoeksmiddelen en een veelvoud
aan sturende agenda’s voor onderzoek.
Vruchtbaar
samenspel binnen
de Nederlandse
wetenschap
De universiteiten zijn de grootste wetenschapsorganisaties en zorgen voor de basisvoorwaarden
voor wetenschappelijk onderzoek in Nederland en de
verbinding tussen onderzoek en hoger onderwijs,
mogelijk gemaakt door basisfinanciering van het
ministerie van OCW.
NWO is de nationale onderzoeksfinancier met OCW als
belangrijkste opdrachtgever. NWO heeft als opdracht
het versterken en bevorderen van kwaliteit en
vernieuwing in het wetenschappelijk onderzoek aan de
Nederlandse universiteiten en nationale onderzoeksinstituten, en het bevorderen van de impact
van wetenschap op de samenleving en economie.
De KNAW vervult als onafhankelijk genootschap van
wetenschappers de rol van ‘geweten’ van de wetenschap,
is onafhankelijk adviseur van de overheid en beheert
meerdere nationale onderzoeksinstituten.
De grote nationale instituten voor toegepast
onderzoek (TO2-instituten) vormen met universiteiten
en hogescholen een belangrijke schakel tussen
fundamentele wetenschap, praktijkgericht en toegepast
onderzoek en innovatie.
Ministeries, het bedrijfsleven en maatschappelijke
organisaties zijn medefinanciers van en partners
bij onderzoek, identificeren de behoeften aan
nieuwe kennis en zijn de drijvende krachten in de
toepassing ervan.
9
NWO Strategie 2015-2018
Kader 4
Beoogde
resultaten
2015-2018
Continuering en versterking van de Nederlandse
deelname aan Europese onderzoeksprogramma’s en
van de samenwerking met China, India en Brazilië.
Open toegang zonder embargoperiode tot de resultaten
van publiek gefinancierd wetenschappelijk onderzoek,
met maatwerk voor publiek-private samenwerking.
NWO
nu en straks:
hoofdlijnen
Voor de kennispartners
Een greep uit de resultaten waar NWO zich sterk
voor maakt de komende jaren:
Voor de onderzoekers
Betrouwbare onderzoeksfinanciering die open staat
voor alle vernieuwende ideeën, mono- multi- of
interdisciplinair, nieuwsgierigheidsgedreven of
maatschappelijk geïnspireerd, met meer ruimte voor
risicovol onderzoek.
Talentprogramma’s die aansluiten op de behoeften,
kansen en carrièreperspectieven van jonge
onderzoekers.
Beheersing van de lasten voor onderzoekers die het
aanvraag-, beoordelings- en selectieproces met
zich meebrengt.
Meer financieringsmogelijkheden voor samenwerking
tussen onderzoekers: in teams, tussen disciplines,
over de grenzen van instellingen heen en met
internationale partners.
Meer financieringsmogelijkheden voor strategische
samenwerking met een langetermijnperspectief
(5-10 jaar).
Een nationale strategie voor investeringen in grote
tot zeer grote onderzoeksfaciliteiten.
Steun voor organisatie van en strategievorming door
onderzoekers.
Voor de samenleving
Een inspirerende Nationale Wetenschapsagenda die
de wetenschappelijke sterktes verbindt met
maatschappelijke en economische uitdagingen.
Verbinding van onderzoeksagenda’s voor de
topsectoren met maatschappelijke uitdagingen en
internationale agenda’s.
Snellere en effectievere toepassing van onderzoeksresultaten door sterkere verbindingen tussen
fundamenteel, praktijkgericht en toegepast onderzoek
en effectieve kennisbenutting in themaprogramma’s.
Wederzijds stimulerende samenwerking, bundeling
van krachten en gedeelde prioriteiten, onder meer
investeringen in onderzoek en innovatie.
Sterke nationale onderzoeksinstituten met (inter)nationale onderzoeksfaciliteiten die volop samenwerken
met universiteiten, bedrijfsleven en samenleving en
fungeren als zwaartepunt op hun terrein en als regionale
kennispartners.
Een open, professionele en slagvaardige organisatie
met kennis van zaken van en groot draagvlak bij de
Nederlandse wetenschap die haar middelen flexibel en
krachtig inzet over alle wetenschappelijke disciplines en
een betrouwbare partner is voor betrokken partijen.
Speerpunten
NWO
2015-2018
12
NWO Strategie 2015-2018
Als een van de grootste wetenschapsfinanciers in Nederland zal NWO – binnen de
krachtige bijdrage
door de overheid beschikbaar gestelde financiële kaders – een krachtige bijdrage
leveren aan de realisatie van de doelen zoals geformuleerd in de kabinetsvisie op de
wetenschap. Het uitgangspunt hiervoor is de ambitie dat in 2025 de Nederlandse
wetenschap een broedplaats is voor talent, een internationale topspeler in het
bereiken van grensverleggende doorbraken, nauw verbonden met de maatschappij,
en met maximale impact.
De NWO-strategie 2015-2018 formuleert de bijdrage die de zogenoemde tweede
geldstroom voor wetenschappelijk onderzoek kan leveren aan de realisatie van die
visie. De speerpunten voor de komende jaren volgen logisch uit de positie van NWO
Wetenschapsvisie 2025
in het wetenschapsbestel en ook zijn ze – net als de wetenschapsvisie van het kabinet
– een antwoord op de dynamiek in het internationale wetenschapsbestel (Kader 2).
In de periode 2015-2018 zal NWO haar beleid en financieringsinstrumenten in grote
lijnen voortzetten, met daarin nadruk op drie speerpunten:
Speerpunt 1
Samenwerking binnen
de wetenschap
Individuele talentontwikkeling en competitie zijn belangrijke uitgangspunten
van het huidige NWO-beleid. In de komende jaren zal NWO daarnaast meer
nadruk leggen op het bevorderen van samenwerking binnen de wetenschap.
wederzijdse inspiratie
Samenwerking draagt onder meer bij aan wederzijdse inspiratie, nieuwe invalshoeken en ook robuustheid in onderzoek en zal via programmering en financiering worden gestimuleerd op alle niveaus: binnen onderzoeksgroepen, tussen
wetenschappers uit verschillende disciplines, onderzoeksinstellingen, en over
landsgrenzen heen.
Speerpunt 2
Wetenschappelijke
krachtenbundeling bij het
tegemoet treden van
maatschappelijke uitdagingen
Krachtenbundeling op nationaal niveau voor onderzoek naar maatschappelijke
impact van onderzoek
uitdagingen – waaronder economische – vergroot de slagkracht en impact van
onderzoek, zeker wanneer er ook sprake is van internationale samenwerking.
Waar sterkere verbindingen meerwaarde kunnen bieden zal NWO hiervoor
initiatieven nemen. Onder meer door een actieve bijdrage aan de ontwikkeling
verbinding met
toepassingsgericht onderzoek
van een Nationale Wetenschapsagenda, aan de implementatie ervan met
inzet van het themabeleid en andere financieringsinstrumenten, en door hierbij
verbindingen te bevorderen tussen wetenschappelijk, praktijkgericht en
toegepast onderzoek.
13
NWO Strategie 2015-2018
Speerpunt 3
rganisatie en strategievorming
O
binnen de wetenschap
Nederland heeft er baat bij als onderzoekers en andere partijen zich effectief
Speerpunten
NWO
2015-2018
nationale strategieën ontwikkelen
organiseren en samen strategieën formuleren op onderdelen van de wetenschap,
nationaal en internationaal. Vanuit de verankering van alle wetenschappelijke
disciplines in NWO en met inzet van het brede netwerk zal NWO de organisatie
van onderzoekers binnen en tussen disciplines ondersteunen. Binnen het
academische veld, maar ook tussen wetenschap, overheid, bedrijfsleven en
andere maatschappelijke partijen.
Deze speerpunten bepalen de ontwikkeling van alle onderdelen van het NWO-beleid:
financiering van talent en vrij onderzoek, programmering en financiering van
thematisch onderzoek, publiek-private samenwerking en kennisbenutting,
investeringen in (inter)nationale onderzoeksfaciliteiten, internationaal beleid en
de NWO-onderzoeksinstituten.
Stabiliteit
én nieuwe
accenten
16
NWO Strategie 2015-2018
Een duidelijke koers
De strategie voor de jaren 2015-2018 bouwt voort op de koers die in de voorgaande
brede verantwoordelijkheid
strategienota’s is uitgezet 2 en die heeft geleid tot een brede opdracht en verantwoordelijkheid.
NWO heeft de afgelopen jaren in aanvulling op de basistaken van een ‘research
council’ – het in nationale competitie beoordelen van bottom-up ingediende
onderzoeksvoorstellen – en op de rol als beheerder van nationale onderzoeks-
nieuwe taken
instituten nieuwe taken op zich genomen. Het versterken van de samenwerking
tussen wetenschap en bedrijfsleven was daar een van. De actieve opstelling van
NWO in het topsectorenbeleid heeft onder meer geresulteerd in gezamenlijke
programmering en nieuwe vormen voor publiek-private samenwerking in wetenschappelijk onderzoek. Met de ontwikkeling en uitvoering van het grootschalige
Zwaartekrachtprogramma is bijgedragen aan interuniversitaire samenwerking in
nationale zwaartepunten. Met de formulering van de Nationale Roadmap voor
nationale en internationale
agendavorming
Grote Onderzoeksfaciliteiten is een start gemaakt met de noodzakelijke nationale
agendavorming. In internationaal verband heeft NWO mede vormgegeven aan
strategische onderzoekssamenwerking in Europa. Daarnaast zijn er duurzame
relaties opgebouwd met onderzoeksorganisaties in voor Nederland belangrijke
wetenschapslanden buiten Europa.
In de Wetenschapsvisie 2025 krijgt NWO extra taken toebedeeld, waaronder een
speciale rol in de ondersteuning van het opstellen van een Nationale Wetenschapsagenda en in het ontwikkelen van een nationale strategie voor grootschalige
onderzoeksfaciliteiten. NWO zal zich in de komende jaren verder ontwikkelen tot
een brede, nationale onderzoeksorganisatie. Daarbij zullen belangrijke onderdelen
van het beleid worden voortgezet waaronder basistaken die NWO al jaren uitvoert
ten dienste van vrij onderzoek, en kwaliteit en vernieuwing van de Nederlandse
wetenschap.
Hieronder volgt op hoofdlijnen hoe de speerpunten zullen doorwerken in het
NWO-beleid. In de Uitwerkingsnota NWO Strategie 2015-2018 wordt dit nader
toegelicht en uitgewerkt.
2 Thema’s met Talent (2002-2005), Wetenschap Gewaardeerd! (2006-2010), Groeien met Kennis (2011-2014).
17
NWO Strategie 2015-2018
NWO als financier
Talent en vrij onderzoek
De tweede geldstroom blijft een belangrijke bron van financiering voor nieuwe
ideeën in alle wetenschappelijke disciplines. Het voornaamste instrument hiervoor,
Stabiliteit
én nieuwe
accenten
de Vrije Competitie, houdt een belangrijke plaats in het NWO-beleid. De Vernieuwingsimpuls, hét nationale programma voor wetenschappelijk talent, zal worden
voortgezet in de huidige omvang.
Nieuwe accenten:
De opzet van de Vernieuwingsimpuls, dat wil zeggen de Veni-, Vidi- en
Vici-beurzen en de selectieprocedure zullen waar nodig worden bijgesteld om de
aansluiting te verbeteren met de carrièreontwikkeling van onderzoekers in
verschillende disciplines, de ontwikkelingen in het universitaire personeelsbeleid
en de kansen in Europese competities. (Speerpunt 1)
De Vrije Competitie wordt aangepast om meer ruimte te bieden aan
interdisciplinair onderzoek en samenwerking in teams binnen één instelling,
maar ook over instellingen en landsgrenzen heen. (Speerpunt 1)
carrièreondersteuning
interdisciplinair onderzoek
Onderzoek aan maatschappelijke en
economische uitdagingen
NWO blijft met inzet van haar themaprogramma’s en andere instrumenten
275 miljoen euro per jaar investeren in onderzoek binnen het topsectorenbeleid,
waarvan om en nabij 100 miljoen in publiek-private samenwerking.
Nationale Wetenschapsagenda
topsectoren
partnerschappen
Nieuwe accenten:
NWO zal in opdracht van het kabinet en samen met KNAW, VSNU, Vereniging
Hogescholen, TNO en TO2, VNO-NCW en MKB-Nederland zorgdragen voor een
Nationale Wetenschapsagenda die wetenschappelijke sterktes en uitdagingen
combineert met maatschappelijke en economische uitdagingen op nationaal
niveau. In aanloop naar dit proces heeft NWO een aanzet gemaakt door
een zestal uitdagingen te identificeren die wetenschap en maatschappelijke
uitdagingen verbinden. (Speerpunt 2)
In de bijdrage aan de topsectoren zal worden ingezet op verbinding van de
onderzoeksagenda’s met internationale en maatschappelijke uitdagingen.
De Nationale Wetenschapsagenda zal hiervoor het kader bieden. (Speerpunt 2)
Er komen meer financieringsmogelijkheden voor onderzoekslijnen met een
looptijd van vijf tot tien jaar. Daartoe zal binnen de inzet op publiek-private
samenwerking meer ruimte worden geboden aan strategische partnerschappen
tussen universiteiten, bedrijven en maatschappelijke organisaties. (Speerpunt 2)
18
NWO Strategie 2015-2018
Fundamenteel, praktijkgericht en toepassingsgericht onderzoek worden sterker
verbonden via het Nationaal Regieorgaan voor Praktijkgericht Onderzoek
(NRPO-SIA) en samenwerking met de TO2-instituten. (Speerpunt 2)
In financieringsprogramma’s gericht op onderzoek aan maatschappelijke en
economische uitdagingen zal NWO naast plannen voor kennisbenutting ook de
track record van onderzoeksconsortia in kennisbenutting meewegen bij de
beoordeling en selectie. (Speerpunt 2)
onderzoek hogescholen en
TO2-instituten
kennisbenutting
Grote onderzoeksfaciliteiten
NWO blijft investeren in noodzakelijke grote onderzoeksfaciliteiten, nationaal en
internationaal.
Nieuwe accenten:
NWO zal inzetten op meer nationale coördinatie en bijdragen aan een nationale
strategie voor grote tot zeer grote onderzoeksfaciliteiten. Bij NWO wordt
hiervoor een permanente commissie ingesteld met de opdracht een nationale
strategie te formuleren voor investeringen in grootschalige onderzoeksinfrastructuren. (Speerpunt 3)
Financiering zal binnen het kader van deze nationale strategie worden ingezet.
(Speerpunt 1)
nationale coördinatie
nationale instrumenten
NWO-instituten
Voor NWO blijven de eigen onderzoeksinstituten belangrijke instrumenten bij het
versterken van de nationale wetenschappelijke infrastructuur en bij strategievorming
en coördinatie. NWO financiert acht onderzoeksinstituten: ASTRON (radio-astronomie),
CWI (wiskunde en informatica), FOM-AMOLF (moleculair- en materiaalonderzoek),
FOM-DIFFER (funderend energieonderzoek), FOM-Nikhef (subatomaire fysica), NIOZ
(zee- en kustonderzoek), NSCR (criminaliteit en rechtshandhaving) en SRON (ruimteonderzoek), evenals het NLeSC (e-science, in samenwerking met SURF) en DANS
(duurzame opslag van en toegang tot digitale onderzoeksgegevens, in samenwerking
met KNAW). De instituten staan alle in dienst van het Nederlandse wetenschapsveld.
internationale kwaliteit
Nieuwe accenten:
De komende jaren zal NWO extra inzetten op de nationale rol en meerwaarde
van de instituten.
Hiervoor wordt een afwegingskader ontwikkeld waarmee op termijn kan worden
beoordeeld of een instituut moet worden versterkt dan wel afgebouwd, of juist
een nieuw instituut moet worden opgericht. (Speerpunt 1)
De instituten zullen vanuit hun missie en nationale rol inzetten op een bijdrage aan
de Nationale Wetenschapsagenda. Naast beoordeling op de eigen merites zullen
de instituten in samenhang met de KNAW-instituten worden geëvalueerd op hun
internationale kwaliteit en hun nationale rol en meerwaarde. (Speerpunt 2)
19
NWO Strategie 2015-2018
Ondersteunend beleid van NWO
Open science: open access publishing en open data
De visie van NWO is dat resultaten van publiek gefinancierd onderzoek direct na
afronding vrij toegankelijk moeten zijn. Daarom zet NWO haar stimuleringsbeleid op
Stabiliteit
én nieuwe
accenten
dit terrein actief voort.
Nieuwe accenten:
In 2015 komt NWO met aangescherpte subsidievoorwaarden betreffende open
toegang zonder embargoperiode voor de resultaten van door NWO gefinancierd
onderzoek. (Speerpunt 2)
NWO start op 1 januari 2015 met een pilot datamanagement. Wetenschappers zal
gevraagd worden aan te geven hoe ze hun onderzoeksdata willen opslaan met
het oogmerk van vindbaarheid en geschiktheid voor hergebruik. In de loop van
2016 zal het datamanagementbeleid NWO-breed gaan gelden. (Speerpunt 2)
subsidievoorwaarden open access
open data
Internationaal beleid
Actieve deelname van Nederlandse onderzoekers en instellingen aan onderzoekssamenwerking in Europa en daarbuiten is een kenmerk van sterke wetenschap.
De daaruit volgende internationale krachtenbundeling vergroot de impact van het
onderzoek. NWO zal bottom-up en via deelname aan internationale programmering
samenwerking blijven bevorderen, uitgaande van de behoeften van de Nederlandse
wetenschap. De strategische samenwerking die over de jaren is opgezet met de
nieuwe wetenschapslanden China, India en Brazilië, wordt voortgezet.
internationale samenwerking
Europees beleid
Nieuwe accenten:
Om de aansluiting van de Nederlandse wetenschappelijke sterktes met
internationale programmering te vergroten, streeft NWO ernaar om in alle
thematische programma’s een internationale component in te bouwen.
(Speerpunt 2)
NWO zal sterker inzetten op beïnvloeding van Europees beleid en daarin inbreng
vanuit de wetenschap bevorderen. Ook zal NWO de deelname aan Europese
onderzoeksprogramma’s stimuleren via onder meer de Nationale Wetenschapsagenda en de EU-matchingsregeling. (Speerpunten 1 en 2)
Samenwerking en strategievorming
NWO stimuleert en ondersteunt vanuit haar nationale rol en sterke verankering in de
wetenschap zelforganisatie en strategievorming in het Nederlandse onderzoek en
verbindt ook door wetenschappelijke disciplines te helpen (inter)nationale (sector)plannen te formuleren. NWO zal de strategische samenwerking in de kenniscoalitie
met VSNU, KNAW, TNO en TO2, Vereniging Hogescholen, VNO-NCW en MKBNederland continueren.
20
NWO Strategie 2015-2018
Nieuwe accenten:
NWO wil haar positie als platform voor alle disciplines in de wetenschap benutten
en zal het ondersteunen en stimuleren van zelforganisatie, agendavorming en
strategievorming voor de wetenschap verankeren in haar kerntaken. (Speerpunt 3)
Binnen de kenniscoalitie wil NWO de samenwerking verbreden naar
meer afstemming van beleid en daarmee het gezamenlijke pleidooi voor meer
investeringen in onderzoek en innovatie extra kracht bijzetten.
(Speerpunten 1 en 3)
platform voor disciplines
meer investeringen
Werkwijze NWO: flexibel en efficiënt,
gebaseerd op best practices
NWO blijft financiering toekennen op basis van kwaliteit, in nationale competitie
onderzoeksaanvragen beoordelen en selecteren door middel van peer review.
Zorgvuldigheid, transparantie en toetsbaarheid van de procedures blijven voorop
staan.
efficiëntie in beoordeling
aanvraagdruk
passende kwaliteitscriteria
diversiteit
Nieuwe accenten:
NWO staat open voor alternatieve beoordelingssystemen die onderzoekers
minder belasten.
Met OCW en de universiteiten zal worden overlegd hoe de aanvraagdruk meer
in balans te brengen is met de beschikbare middelen.
Bijzondere aandacht komt er voor het gebruik van passende kwaliteitscriteria
voor multi- of interdisciplinair onderzoek. NWO zal hiervoor best practices uit
de eigen organisatie en internationale zusterorganisaties benutten.
NWO zal blijven inzetten op voldoende ruimte voor alle talent in de Nederlandse
wetenschap en zal in de eigen procedure de gelijke kansen voor mannen en
vrouwen extra bewaken.
NWO-organisatie
De Wetenschapsvisie 2025 formuleert binnen het vernieuwde wetenschapsbeleid
een aantal nieuwe taken voor NWO. Tegen deze achtergrond en mede op basis van
recente evaluaties van NWO bevat de Wetenschapsvisie ook voornemens ten aanzien
van aanpassing van de governance en organisatie van NWO. Het doel daarvan
brede onderzoeksorganisatie
toekomstbestendig
is voorwaarden te scheppen zodat NWO ook in de toekomst en met een bredere
opdracht haar taken optimaal uit kan voeren. Dit vergt dat NWO zich meer dan nu
strategisch positioneert, wint aan besluitvaardigheid, middelen flexibeler kan
inzetten, meer werkt vanuit één samenhangende programmering en beter in staat is
NWO-brede en interdisciplinaire samenwerking te stimuleren. Voor stakeholders zal
NWO op deze wijze transparanter worden.
21
NWO Strategie 2015-2018
De veranderingen zullen onder andere betrekking hebben op het centrale bestuur
(versteviging van de bestuurskracht van de centrale leiding), de advisering (door een
grote variëteit aan stakeholders), de bureauorganisatie en de positionering van de
instituten. Bestaande werkwijzen, verworvenheden en best practices van NWOonderdelen worden verankerd in de nieuwe organisatie. Wetenschappers en andere
partijen die nu deelnemen in de decentrale besturen, blijven een belangrijke
Stabiliteit
én nieuwe
accenten
inhoudelijke rol vervullen.
De voornemens uit de Wetenschapsvisie zullen verder worden uitgewerkt, met
ruimte voor nadere keuzes en invulling. De uitwerking wordt in 2015 ter hand
genomen waarna op basis van concrete plannen de NWO-organisatie zal evolueren
naar haar vernieuwde vorm. Voorop staat dat NWO haar verantwoordelijkheden en
taken zal blijven uitvoeren met de kwaliteit die past bij de kerntaken.
22
NWO Strategie 2015-2018
Uitnodiging
Maatschappelijke
uitdagingen voor
de Nederlandse
wetenschap?
In de komende jaren zal NWO medeverantwoordelijkheid
dragen voor de ontwikkeling en uitvoering van een
Nationale Wetenschapsagenda die de maatschappelijke
en economische uitdagingen verbindt met wetenschappelijke sterktes in Nederland en een inspiratiebron
kan vormen voor vernieuwend onderzoek. In de aanloop
naar zo’n nationale agenda heeft NWO een begin gemaakt
met het identificeren van kansrijke uitdagingen voor
de wetenschap die voortkomen uit maatschappelijke en
economische uitdagingen.
Met een brede kring van bij NWO betrokken wetenschappers is van gedachten gewisseld over mogelijke
multidisciplinaire ‘uitdagingen’, waarin de Nederlandse
wetenschap sterk is en kan bijdragen aan het aanpakken
van maatschappelijke uitdagingen, zoals benoemd in
de Europese Grand Challenges en aan de onderzoeksagenda’s van de Nederlandse topsectoren. Deze
uitdagingen omvatten inspirerende onderzoeksvragen
die de potentie hebben om te leiden tot doorbraken.
De uitdagingen kunnen ook kennisorganisaties
verbinden en jonge en aankomende onderzoekers
inspireren en zijn een uitnodiging aan maatschappelijke
organisaties, kennisinstellingen, departementen en
bedrijfsleven om gezamenlijk invulling te geven aan
een Nationale Wetenschapsagenda voor Nederland.
Circulaire economie
De transitie naar een circulaire economie: hoe kunnen
10 miljard mensen in 2050 op een duurzame manier
samenleven?
Bouwstenen van leven
Het ontrafelen van de bouwstenen van het leven: leven
kunnen we pas echt begrijpen wanneer we de bouwstenen
van het leven zelf kunnen maken.
Complexiteit
Fundamenteel begrip van complexe processen en
systemen zoals de hersenen, (sociale) netwerken,
verstedelijking en geavanceerde materialen:
door complexe processen en systemen te begrijpen,
kunnen we deze ook controleren en beïnvloeden.
Kwaliteit van leven
De veranderende en vergrijzende samenleving brengt
nieuwe uitdagingen mee rond de kwaliteit van het
leven van mensen, van de vroege jeugd tot en met de
ouderdom en met inbegrip van lichamelijk, geestelijk
en sociaal welbevinden.
Big data
Relevante informatie halen uit omvangrijke volumes
data en datastromen (big data) en aanverwante
vraagstukken op het gebied van privacy, veiligheid en
identiteit.
Veerkrachtige samenleving
Het identificeren van adaptieve en innovatieve
capaciteiten in de samenleving en van de
maatschappelijke en culturele transities en
transformaties die zich voordoen: bepalen waaraan
een samenleving haar veerkracht ontleent en hoe
deze te bevorderen.
23
NWO Strategie 2015-2018
De rollen van
wetenschapsfinancier
NWO
NWO dient de Nederlandse wetenschap en haar
ontwikkeling en bevordert de impact ervan op de
maatschappij. De hoofdtaak is het financieren van
wetenschappelijk onderzoek aan Nederlandse publieke
onderzoeksinstellingen, in het bijzonder de universiteiten.
NWO richt zich op alle wetenschappelijke disciplines
en onderzoeksvelden. De middelen wordt ingezet
via nationale competitie op basis van kwaliteit en
onafhankelijke beoordelings- en selectieprocedures.
NWO is een brede, nationale onderzoeksorganisatie
met een actieve bijdrage aan verschillende onderdelen van
het nationale wetenschaps- en innovatiebeleid.
Daarom vervult NWO verschillende rollen:
Financieren
Talentvolle wetenschappers / vrij onderzoek /
themaprogramma’s / grote onderzoeksfaciliteiten
Programmeren
Wetenschap voor de samenleving /
internationale samenwerking
Samenbrengen
Wetenschappelijke disciplines / nationale instituten /
publiek-private samenwerking
Ondersteunen
Open science / nationale strategievorming
Beïnvloeden
Wetenschapsbeleid / Nederland en Europa
Elke vier jaar stelt NWO in overleg met stakeholders een
strategie op, met daarin de keuzes en accenten in het
beleid voor de komende jaren.
Financieren
Programmeren
Nederlandse
wetenschap
Nationaal en
internationaal
Samenbrengen
Beïnvloeden
Ondersteunen
Colofon
Productiebegeleiding
NWO, Voorlichting en Communicatie
Fotografie
Alamy
FLPA, Image Source
Corbis
Dreamstime
ESA
Flickr commons
Hollandse Hoogte
Reyer Boxem
Sander Chamid
Esa - J.Mai/dpa
Peter Hilz
Image Stock & People GmbH
ITAR-TASS/ Pavel Golovkin
Mary Evans Picture Library Ltd.
Olivier Middendorp
Frank Muller
Erik-Jan Ouwerkerk
Polaris Images
Pim Ras
Siebe Swart
Jan Woitas
iStock
NASA
Sascha Schalkwijk
Shutterstock
Radu Bercan
Catwalker
Yury Zap
Special Collections, University of Amsterdam [15105]
Ontwerp
WIM Ontwerpers, Den Haag
Drukwerk
Impressed, Pijnacker
Creativiteit
Passie
Bundel
Openheid
Ondersteun
Kwaliteit Kennis
Onderscheid
Kansen Nieuwsgierigheid
Creëer
Mensen
Begrijp
Deel
Inzicht Uitgave:
Nederlandse Organisatie
voor Wetenschappelijk Onderzoek
Bezoekadres:
Laan van Nieuw Oost-Indië 300
Den Haag
Postadres:
Postbus 93138, 2509 AC Den Haag
Telefoon 070 344 06 40
[email protected]
www.nwo.nl
April 2015

Download Report