Artikel over de mogelijkheden van certificering voor

PRAKTIJKZAKEN
Accreditatie, kan het anders?
Het willen leveren van kwaliteit is altijd een drijfveer van de huisarts. ‘Daar
heb ik toch geen heel complex systeem van accreditatie voor nodig?’ Herkent
u dit gevoel? Belangrijk is terug te keren naar de basis: wat is mijn rol als
Voor de ISO/NEN methodiek is het
van belang dat:
• klanttevredenheid wordt verhoogd
• er wordt gewerkt volgens de NHG stan-
daarden
• er een goed bijgehouden patiëntendossier
bestaat
• de werkwijzen in de praktijk worden beheerst, gemonitord en waar nodig worden
verbeterd
• u alleen opschrijft wat anders niet wordt
beheerst. Basic, dus.
NHG Praktijk Accreditering
huisarts? Wat moet er minimaal geregeld zijn en wat is niet écht noodzake-
NHG Praktijk Accreditering (NPA) is een
kwaliteitskeurmerk en methode voor systematisch verbeteren specifiek voor de
Nederlandse huisartsenpraktijk. Inmiddels kunnen ook Zorggroepen via NPA
worden geaccrediteerd.
Voor NPA gelden ook de uitgangspunten 1 tot en met 4 zoals bij ISO/NEN genoemd. Het grote verschil is dat het een
erg complex en bureaucratisch systeem is.
Er is veel verplichte inhoud en het is weinig flexibel per praktijk in te richten. Er is
wel aangegeven dat er wordt gewerkt aan
een eenvoudiger en uitdagender systeem.
lijk? Een kwaliteitssysteem is nodig, maar de vraag is hoe.
Tekst: Bianca Semmekrot en Lieme Huib Osinga
Conclusie: het kan anders!
U heeft als praktijk meerdere keuzes om
uw praktijk op orde te hebben:
N
iemand zal de vraag stellen:
Moet ik aan de wet voldoen? Graag kijken wij met
u wat de wet zegt over ‘kwaliteit’. De basiswetgeving hiervoor is: de Wet op de
Beroepen in de individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) en de Kwaliteitswet
Zorginstellingen. In deze wetten staat
onder meer het volgende: ‘De huisarts
organiseert zijn beroepsuitoefening op
zodanige wijze en voorziet zich zodanig
van materieel, dat een en ander leidt of
redelijkerwijze moet leiden tot verantwoorde zorg. […] Het uitvoeren […]
omvat mede de systematische bewaking,
beheersing en verbetering van de kwaliteit van de zorg.’
‘Verantwoorde zorg’ is eveneens gedefinieerd. Er dient daarvoor evidence based
gewerkt te worden en de zorg die aan de
patiënt wordt verleend, moet worden geregistreerd.
De ‘systematische bewaking, beheer-
20
• Een
sing en verbetering’ betekent dat een
praktijk een ‘kwaliteitssysteem’ heeft.
Kwaliteitssysteem
Een goede manier van werken in de huisartsenpraktijk is gebaseerd op team-werk­
afspraken. Dat geeft systematische beheersing in de vorm van bijvoorbeeld een vastgelegde taakverdeling. Voorbeeld: spreek
af dat een doktersassistente drie keer per
jaar de visitetas controleert. Plan die controlemomenten in. Is de controle uitgevoerd, dan meldt de assistente dat en kan
de actie op ‘afgehandeld’ worden gezet.
Ook zien we bijvoorbeeld dat in de
griepvaccinatieperiode veel patiënten
worden gevaccineerd. Volgens de Wet
BIG is vaccineren een voorbehouden
handeling door een arts. Het vaccineren
door een doktersassistente mag formeel
alleen indien de huisarts de assistente
daarvoor aanwijst, haar onder supervisie
laat werken en daartoe formeel ook
bekwaam verklaart. De doktersassistente
dient zichzelf ook bekwaam te achten,
bijvoorbeeld op basis van scholing en ervaring. Het systematisch bewaken van
deze voorbehouden handelingen is concreet zichtbaar door een schriftelijke bekwaamheidsverklaring en de supervisie
door de huisarts.
Wordt in de dagelijkse praktijk onverhoopt een fout gemaakt, dan kan daarvan
een melding worden gedaan in het kwaliteitssysteem. Dit wordt vaak Veilig Incident Melden(VIM) of Melding Incident
Patiënt (MIP) genoemd. Als dergelijke
meldingen worden bijgehouden, kunnen
ze worden gebruikt om te zoeken naar
systematische verbeteringen in het werk.
Voor huisartsenpraktijken zijn digitale
kwaliteitssystemen beschikbaar voor het beheersen, bewaken en verbeteren. Hier wordt
het kwaliteitssysteem gemonitord. De huisarts of praktijkmanager kan dan op elk moment zien wat de status is van het werk.
Accreditatie of niet?
Een kwaliteitssysteem op zich voldoet
dus om te voldoen aan de wet en regelgeving. U doorloopt een checklist, al dan
niet in samenwerking met een extern bureau, en zorgt er voor dat uw praktijk op
orde is. U kunt ook zelf (interne) audits
houden en het systeem zelf beheersen
zonder dat u het laat certificeren door
een externe instantie.
Meerdere zorgverzekeraars stimuleren
praktijken om systematisch te werken
aan het op peil houden en verder verbeteren van de kwaliteit van de zorg. Hiervoor belonen ze momenteel praktijken
die een officiële accreditatie hebben. De
audit door een certificerende instelling
waarborgt voor de zorgverzekeraar dat
het kwaliteitssysteem functioneert. De
kosten voor de externe audit wegen veelal
niet geheel op tegen de extra vergoeding
door de zorgverzekeraar. Echter een officiële accreditatie maakt het ook bij pati-
ënten en andere zorgverleners zichtbaar
dat u kwaliteitsgericht werkt. Vaak is de
externe audit ook de stok achter de deur
om het kwaliteitssysteem draaiende te
houden. En niet te vergeten een waardering voor u en uw praktijkmedewerkers
voor de inzet.
Verschillen tussen de methodieken
In principe is met relatief weinig papierwerk een kwaliteitssysteem certificeerbaar. Het doen is hierbij belangrijker dan het hebben van protocollen. We
zien hierbij echter wel verschillen tussen de diverse gebruikte, door zorgverzekeraars en LHV erkende, methoden.
In willekeurige volgorde kort de verschillen:
ISO 9001/NEN 15224: ISO 9001 is de
internationale norm voor kwaliteitsmanagementsystemen. NEN 15224 is een
verbijzondering voor zorgorganisaties
van de wereldstandaard ISO 9001.
kwaliteitssysteem zonder officieel
certificaat. Hierbij is de kwaliteit van werken niet anders dan bij een gecertificeerde
methode. Het is alleen niet meetbaar voor
zorgverzekeraar en patiënt. U ontvangt
geen vergoeding van de zorgverzekeraar,
maar u hoeft ook geen jaarlijkse kosten aan
de certificerende instantie te betalen. Dit
valt in veel gevallen tegen elkaar weg.
• Een officiële accreditatie via NPA, ISO 9001
of NEN 15224.
• Indien een praktijk over één van deze accreditaties beschikt, dan geldt er een vrijstelling voor de IFH visitatie vanaf 2016.
Advies is vooral:
• Hou het simpel en bruikbaar
• Doe het omdat u het wilt en niet omdat het
moet
• Kijk wat past bij uw praktijk •
Bianca Semmekrot praktijkmanager Medichain en Lieme Huib
Osing, Maarn Consult.
21