Au Fond - Dilemma`s verbinden

Au fond
Dilemma’s
verbinden
Kredietverlening aan of onder garantie van de (decentrale) overheid wordt als risicovrij
beschouwd. Dat vertaalt zich in lage tarieven voor leningen. De gemeenten en provincies
lopen zelf wel risico op de garanties die zij afgeven voor de financiering van projecten.
Vaak gaat het om projecten die het maatschappelijk belang dienen, maar die zij zelf niet
willen of kunnen uitvoeren. De risico’s gedurende de looptijd van het krediet zijn voor de
garantgever soms moeilijk in te schatten.
Voor de bank ligt hier een dilemma. Enerzijds mag zij ervan uitgaan dat in het besluit­
vormingsproces de maatschappelijke wenselijkheid van een project voldoende is afgewogen
tegen de financiële risico’s ervan. Anderzijds kan de bank door haar expertise de waarschijn­
lijkheid en de omvang van de risico’s wellicht beter
schatten. Als de overheid is gewezen op de mogelijke
risico’s en deze de garantieverlening toch wil doorzetten,
moet de bank een lastige afweging maken: het besluit­
vormingsproces respecteren of uit overweging van
zorgplicht toch niet tot kredietverlening overgaan.
BNG Bank kan door haar
expertise op het gebied
van duurzaamheid én
risicomanagement een
belangrijke rol spelen
Ondertussen zien provincies (en ook gemeenten) zich
voor een andersoortig dilemma geplaatst. In de provin­
ciale verkiezingsstrijd was de plaatsing van windmolens
een prominent thema. De bouw van grootschalige wind­
molenparken lijkt vrijwel onvermijdelijk om aan de duur­
zaamheidsdoelstellingen te voldoen, maar de tegenstand
vanuit allerlei belangengroeperingen is groot. Horizon­
vervuiling en lawaai zijn de meest gebezigde argumenten.
Kijken we een laag dieper, dan blijkt de bevolking over
het algemeen bepaald niet negatief over duurzame energieopwekking als zodanig. We
zien dat er op diverse plaatsen collectieven van bewoners tot stand komen die gezamenlijk
binnen hun gemeenschap energieneutraliteit willen bewerkstelligen. Deze projecten, rijp
en groen, verdienen op zich alle aandacht om verder te worden uitgewerkt. Een prima
voorbeeld waar zulke initiatieven toe kunnen leiden, is te vinden op Samsø in Denemarken.
Onze koning en koningin hebben zich onlangs laten informeren hoe vanuit de bevolking
van het eiland zelf, met behoud van de kwaliteit van de leefomgeving, een energieneutrale
samenleving tot stand is gekomen.
Voor de provincies is de afweging: doorzetten op de grootschaligheid en dwars tegen de
weerstand van delen van de bevolking ingaan, met het risico op langdurige procedurele
vertraging, of inzetten op vergroten van de betrokkenheid van de bevolking bij duurzame
energie, bijvoorbeeld door het financieel ondersteunen van lokale coöperatieve projecten.
Daarbij is dan de financiële haalbaarheid weer de onzekere factor. BNG Bank kan hierbij
door haar expertise op het gebied van duurzaamheid én risico­management een belangrijke
rol spelen. Zeker wanneer sprake is van de noodzaak van externe financiering, waarvoor
garantstelling noodzakelijk is. Met een gedegen toetsing van de haalbaarheid en door het
aandragen van alternatieven geeft de bank invulling aan haar zorgplicht. Niet alleen op
financieel gebied, maar ook op het terrein van duurzame ontwikkeling. De opinie van de bank
kan belangrijke input vormen voor de besluitvorming bij de provincies. De vraagtekens van
de dilemma’s bij bank en provincies veranderen dan in gezamenlijk geplaatste uitroeptekens.
Carel van Eykelenburg
Voorzitter Raad van Bestuur BNG Bank
[email protected]
B&G 2015 -2
1