Programma studiedag NVFVG 2015

Congres NVFVG
Evidence based practice in de
verstandelijk gehandicaptenzorg
Donderdag 9 april 2015
De Schakel
Oranjelaan 10
Nijkerk
Voorwoord
Het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Fysiotherapeuten voor
Verstandelijk Gehandicapten, de NVFVG, nodigt u met genoegen uit aanwezig
te zijn op ons jaarcongres met als titel:
Evidence based practice in de verstandelijk gehandicaptenzorg
Binnen het werk als fysiotherapeut in de verstandelijk gehandicaptenzorg willen
en moeten we ook steeds meer evidence based handelen. Echter het onderzoek
en de kennis rond de (algemene) fysiotherapie is meestal niet of moeilijk
toepasbaar op onze doelgroep (mensen met verstandelijke beperkingen). Om
toch mee te kunnen gaan in de huidige professionalisering en kwaliteitsverbetering hebben we als thema voor dit jaarcongres gekozen: ’Evidence based
practice in de verstandelijk gehandicaptenzorg’.
Ofwel hoe krijg je het als individuele fysiotherapeut of afdeling voor elkaar
Evidence Based Practice om te zetten naar de dagelijkse praktijk in het werken
met mensen met een verstandelijke beperking. We denken dan aan de
toepasbaarheid van bestaande richtlijnen op onze doelgroep en het meetbaar
maken van effecten van therapie.
Onderwerpen die aan bod komen zijn: richtlijnen, richtlijnontwikkeling en
PROM’s. Meten van fitheid, meten van arrousal en gezonde leefstijl.
Het congres vindt plaats op donderdag 9 april 2015 in congrescentrum De Schakel
in Nijkerk. Het belooft een interessante dag te worden, met een onderwerp dat
ons allen bezig houdt. Aarzel niet en schrijf u snel in!
Wij bedanken de leden van de congrescommissie die dit jaar weer een mooi
programma hebben samengesteld.
Kom en laat je inspireren!
U bent van harte welkom op het NVFVG-jaarcongres.
Met vriendelijke groet,
Bestuur NVFVG
Aleid Laan, Mariët Horsthuis en Annelies Huysse
3
Dagvoorzitter
Programma-overzicht
Opening en afsluiting
9.00
Binnenkomst en registratie met koffie en thee
• 9.30 Opening door de dagvoorzitter
Dr. Ruud van Wijck
9.45
1ste plenaire sessie
Richtlijnen in de fysiotherapie voor verstandelijk gehandicapten
Philip van der Wees
2e plenaire sessie
6
Nut, noodzaak en ontwikkeling van richtlijnen voor de praktijk en een presentatie van de twee richtlijnen
Ina Boerema
Dr. R. (Ruud) van Wijck / Centrum voor Bewegingswetenschappen - UMCG
Plenaire sprekers
6
Sessies 1 t/m 3
1.
Philip van der Wees / Radboud UMC
6
2.
Ina Boerema / Trimbos Instituut
6
10.35
3.
Alyt Oppewal / Erasmus MC
7
11.25Pauze
11.40
1ste ronde workshops
Workshop sprekers
12.40
Lunch en Algemene Ledenvergadering (ALV)
Workshops 1 t/m 6
13.40 3e plenaire sessie
Het meten van lichamelijke fitheid bij mensen met een verstandelijke beperking
Alyt Oppewal
1.
Aly Wanninge / Hanze Hogeschool Groningen
8
2.
Marieke Wouters & Anna van der Zanden / Reinaerde
8
3.
Anneke Boerlage / Erasmus MC
9
8 tm 11
14.30Pauze
4.
Josje Thijssen / Abrona
14.45
2e ronde workshops
8 tm 11
15.45
3e ronde workshops
8 tm 11
16.45
Plenaire afsluiting door de dagvoorzitter
Dr. Ruud van Wijck
9
5.
Marleen Laroy-Noordzij / De Twenste Zorgcentra
10
6.
Harry Jan Keizer & René van Remmerden / Fysiotherapie de Molengaard
11
17.00Borrel
4
5
Programma-informatie plenaire sessies
9.45
1ste plenaire sessie
Richtlijnen in de fysiotherapie voor verstandelijk gehandicapten
Philip van der Wees
Radboud UMC - Ontwikkeling Richtlijnen en PROM’s
De toepassing van richtlijnen in de gezondheidszorg heeft in de afgelopen 20
jaar een enorme ontwikkeling doorgemaakt. In Nederland gebruiken we de
volgende definitie voor richtlijnen: ‘Document met aanbevelingen, gericht op
het verbeteren van de kwaliteit van zorg, berustend op systematische
samenvattingen van wetenschappelijk onderzoek en afwegingen van de vooren nadelen van de verschillende zorgopties, aangevuld met expertise en
ervaringen van zorgprofessionals en zorggebruikers’.
In een richtlijn staan aanbevelingen voor preventie, diagnostiek en hulp bij een
bepaald probleem of een bepaalde stoornis. Richtlijnen ondersteunen hulpverleners bij hun besluitvorming en handelen door zo concreet mogelijk aan te
geven wat ze het beste kunnen doen. De aanbevelingen in richtlijnen zoveel
mogelijk met onderzoek onderbouwd. Richtlijnen zijn geen wettelijke voorschriften; ze bieden vooral houvast. De aanbevelingen zijn gebaseerd op de
‘gemiddelde’ patiënt, maar uiteindelijk nemen hulpverleners zelf het besluit
over de juiste zorg, toegespitst op de specifieke situatie van hun patiënt.
Tijdens de presentatie gaan we in op de toepassing van richtlijnen binnen
evidence-based practice en hoe richtlijnen gebruikt kunnen worden om van
aanbevelingen voor de ‘gemiddelde’ patiënt naar de beste behandeling van de
individuele patiënt te komen.
10.35
2de plenaire sessie
Nut, noodzaak en ontwikkeling van richtlijnen voor de praktijk en een presentatie van de twee richtlijnen
Drs. Ina Boerema
Trimbos-instituut - Projectleider Richtlijnen Implementatie & Onderzoek
Een van de manieren om in de dagelijkse praktijk te werken volgens Evidence
Based Practice is door gebruik te maken van richtlijnen.
Het ontwikkelen van richtlijnen, waarin resultaten van recent onderzoek is
geïntegreerd, is niet eenvoudig. Deze presentatie geeft een toelichting van het
ontwikkelproces, de werkwijze en het belang van richtlijnen in het algemeen.
gepresenteerd:
• Signaleren van lichamelijke problemen bij mensen met een verstandelijke
beperking.
In de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking worden lichamelijke
klachten niet altijd herkend of tijdig gesignaleerd. Deze richtlijn is hiervoor een
hulpmiddel.
• Signaleren van pijn bij mensen met een verstandelijke beperking.
Pijn is een belangrijk waarschuwingssignaal voor een ziekte of aandoening en is
naast hartactie, bloeddruk, ademhaling en temperatuur de vijfde vitale functie.
Pijn op tijd signaleren en goed op ernst kunnen beoordelen is juist bij mensen
met een verstandelijke beperking heel belangrijk omdat zij pijn vaak minder
goed kunnen uiten of anders uiten en ook vaker met pijn gepaard gaande ziekten
en aandoeningen hebben. Deze richtlijn beoogt het signaleren van pijn helpen
verbeteren.
13.40 3de plenaire sessie
Het meten van lichamelijke fitheid bij mensen met een verstandelijke beperking
Alyt Oppewal
Erasmus UMC - Meten lichamelijke fitheid bij VB
Uit het GOUD onderzoek is gebleken dat ouderen met een verstandelijke
beperking veelal weinig actief zijn en een slechte lichamelijke fitheid hebben.
Hierdoor lopen ze een verhoogd risico op gezondheidsproblemen en onnodige
(vroegtijdige) afname van zelfstandigheid. Bewegen en het trainen van fitheid
moeten daarom een prominentere rol krijgen in de zorg voor mensen met een
verstandelijke beperking. Fitheidstesten zijn hierin een belangrijk middel om de
fitheidniveaus te monitoren en evalueren, en daarmee de effecten van
fysiotherapeutische en beweeginterventies meetbaar te maken. Door effecten
van therapieën meetbaar te maken, en daarmee evidence-based te gaan werken,
kan tevens het vak fysiotherapie zich door ontwikkelen.
In deze presentatie wordt ingegaan op het belang van het gestandaardiseerd
testen van fitheid, wordt een overzicht gegeven van onderzoek naar geschikte
fitheidstesten voor mensen met een verstandelijke beperking, en wordt ingegaan
op de rol die de fysiotherapeut hierin kan spelen.
Daarnaast zullen twee multidisciplinaire richtlijnen voor professionals worden
6
7
Programma-informatie workshops
11.40
14.45
15.45
1ste ronde workshops
2e ronde workshops
3e ronde workshops
Workshop 1
Duurzame implementatie gezonde leefstijl van mensen met een
verstandelijke beperking: onderzoek en praktijk
Dr. Aly Waninge
Hanzehogeschool Groningen - Lector
Koninklijke Visio - Fysiothereapeut
Tien zorgorganisaties voor mensen met een verstandelijke beperking in Noord
Nederland bieden hun cliënten verschillende interventies gericht op een gezonde en actieve leefstijl. Duurzame borging en implementatie in de dagelijkse
praktijk blijkt echter nog lastig.
Binnen de innovatiewerkplaats Active Ageing van mensen met een verstandelijke
beperking worden richtlijnen en handreikingen ontwikkeld voor de duurzame
implementatie van een gezonde leefstijl bij mensen met een verstandelijke
beperking. Hiertoe voert de Hanzehogeschool Groningen in samenwerking met
deze zorgorganisaties en het HBO/MBO onderwijs, toegepast wetenschappelijk
onderzoek uit.
De bestaande interventies van de deelnemende zorgorganisaties worden getoetst
aan een nieuw ontwikkeld gedragsbeschrijvend model en belemmerende en
bevorderende factoren worden in kaart gebracht. Daarnaast vinden praktische
samenwerkings- en kennisdeelprojecten plaats waaraan meerdere disciplines
van de zorgorganisaties deelnemen.
8
kinderen met een verstandelijke beperking.
Anna van der Zanden heeft tijdens haar master afstudeeronderzoek meegewerkt
aan de pilotstudie naar de uitvoerbaarheid en betrouwbaarheid van de fittesten.
Doelstelling: Meer leren en ervaren van veldtesten die de fitheid van kinderen
met een matige of ernstige verstandelijke beperking in kaart brengen.
Werkvorm: Deels presentatie over de uitkomsten van het pilot onderzoek naar de
uitvoerbaarheid en betrouwbaarheid, deels zelf oefenen met testen
Take home message: Het is een hele klus om de fitheid van kinderen met een
verstandelijke beperking in kaart te brengen, maar niets is onmogelijk!
Workshop 3
Gedrag of pijn, wat zou het zijn?
Dr. Anneke Boerlage
Hanze Hogeschool Groningen
De groep mensen met een verstandelijke beperking is divers wat betreft de
cognitieve mogelijkheden en etiologie, waardoor het moeilijk is om met
zekerheid vast te stellen of iemand pijn lijdt. Bij velen van hen is er een groter
risico op pijn, bijvoorbeeld door gebrekkige verbale communicatie zodat men
pijn niet kan melden, lichamelijke handicaps en bijkomende aandoeningen.
Ook laten mensen met verstandelijke beperking bij pijnmomenten vaak gedrag
zien dat afwijkt van wat men zou verwachten. Als gevolg daarvan wordt de
prevalentie van pijn bij mensen met een verstandelijke beperking vaak
onderschat en wordt pijn onderbehandeld.
De nieuwe richtlijn: ‘Signaleren van pijn bij mensen met een verstandelijke
beperking’ is een belangrijke stap voorwaarts en draagt bij aan de verbetering
van de kwaliteit van leven van de doelgroep.
Tijdens de workshop worden de eerste bevindingen gepresenteerd aan de hand
van voorbeelden uit de praktijk.
Tijdens deze interactieve workshop wordt de richtlijn geïntroduceerd en gebruik
van één van de pijnmeetinstrumenten nader toegelicht.
Workshop 2
Het meten van fitheid bij mobiele kinderen met een matige tot ernstige verstandelijke beperking
Marieke Wouters & Anna van der Zanden
Reinaerde - (resp.) Bewegingswetenschapper en projectleider /
Kinderfysiotherapeut
Workshop 4
Richtlijn Signaleren lichamelijke problemen bij volwassenen met een verstandelijke beperking
Josje Thijssen
Abrona - Arts Verstandelijk Gehandicapten (AVG) en voorzitter richtlijn werkgroep
Marieke Wouters doet in haar promotieonderzoek onderzoek naar de fitheid van
Het Trimbos Instituut heeft in opdracht van de V&VN samen met een werkgroep
9
bestaande uit professionals een richtlijn voor begeleiders gemaakt over
signaleren van lichamelijke (waaronder ook motorische) problemen en daarna
het handelen tot en met een consult bij de arts. De lichamelijke problemen
kunnen veroorzaakt zijn door een ziekte maar ook door een bijwerking van een
geneesmiddel.
Hier was behoefte aan gezien de veelal agogische begeleiders die niet getraind
zijn op dit gebied.
Dat is des te nijpender omdat de cliënten doorgaans niet het vermogen hebben
om zich adequaat te uiten terwijl er bij hen wel sprake is van multimorbiditeit
en polyfarmacie. De Richtlijn is een hulpmiddel om op een methodische wijze
te leren kijken, luisteren, en handelen.
In de workshop zal ik ingaan op de Richtlijn en samen met de aanwezigen de
verbinding maken met het werk van fysiotherapeuten. De Richtlijn is geheel
gebaseerd op experts opinions maar wel evidence based. Waarom dat zo is komt
ook aan de orde.
Workshop 5
BuienRadar DAVID
Marleen Laroy-Noordzij
De Twentse Zorg Centra - Gedragskundige / Meten van arrousal
Uitdagend gedrag (o.a agressie, zelfbeschadiging) bij mensen met een ernstige
verstandelijke beperking heeft voor zowel clienten als begeleiders een grote
impact op het welzijn en werken. Het BuienRadar DAVID project is opgezet met
als doel om de begeleider direct en voortdurend inzicht te geven in een
versimpelde representatie van de variaties in het niveau van opwinding van de
cliënt, welke zijn gemeten met behulp van een draagbare bio-sensor
(electrodermale activiteit; EDA). Het voortdurend volgen van de staat van
opwinding van de cliënt zou voor begeleiders voorspelbaarheid van uitdagend
gedrag kunnen vergroten en beter in staat stellen op het juiste moment te
interveniëren. Hiermee uitdagend gedrag voorkomen of verminderen.
Het project is tot stand gekomen in een samenwerking tussen De Twentse Zorg
Centra (drs, M.E. Laroy-Noordzij) en de Universiteit Twente (dr. M.L.Noordzij).
Workshop 6
4Fit; een programma om de gezonde leefstijl van jongeren met een licht verstandelijke beperking te bevorderen
Harry Jan Keizer & René van Remmerden
Fysiotherapie de Molengaard
Het 4Fit programma is een programma om de gezonde leefstijl voor jongeren met
een licht verstandelijke beperking te bevorderen. Deze jongeren zijn woonachtig
in Assen of gaan in Assen naar school.
4Fit is een samenwerking van 4 organisaties; MEE Drenthe, Fysiotherapie de
Molengaard, Uwant2Move en Diëtistenpraktijk Drenthe. De uitvoering wordt
gedaan door studenten Bewegingsagogiek van het Drenthe College
(studierichting Sport en Bewegen). Begeleiding van de studenten wordt gedaan
door de beide inleiders en Stijn v.d. Graaf (diëtiste). Financiering van het project
is verkregen bij de gemeente Assen en WerkPro.
De samenwerkers in 4Fit hebben zich ten doel gesteld om de jongeren d.m.v.
een traject van ervarend leren op diverse gebieden sterker te maken. Dit zijn:
een goede basis om fysieke arbeid te verrichten (verbeteren van kracht en
conditie), plezier in bewegen te krijgen (door sporten) en de kennis van
voedingsproducten te verbeteren en aandacht te hebben voor gevolgen van
keuzes (m.b.v. de sterrenmap).
Om een stevige basis voor de langere termijn te leggen wordt tevens ingestoken
op de inzet, c.q. versterking van het sociale netwerk van de deelnemers.
In het onderzoekproject is een smartphone applicatie ontwikkeld die begeleiders
op eenvoudige wijze hiertoe in staat stelt. Eerste gebruikers onderzoek toont aan
dat 86% van de begeleiders positief over het gebruik van BuienRadar DAVID. In
de workshop zal de achtergrond van het tot stand komen van de smartphone
applicatie worden toegelicht. Hierbij zal nadrukkelijk worden stilgestaan bij de
mogelijkheden en onmogelijkheden van het meten van biofysiologische maten
bij zowel clienten als begeleiders.
10
11
Inschrijven
Er zijn naast 3 plenaire sprekers ook 6 workshops. Er zijn drie workshoprondes:
u kunt drie workshops kiezen. U kunt tijdens het inschrijven via onderstaande link
uw voorkeur aangeven voor de drie workshops die u wilt bijwonen.
Inschrijven kan tot 2 april 2015. Inschrijvingen worden verwerkt op volgorde van
binnenkomst.
U kunt zich online inschrijven via de volgende link op mijn fysionet:
https://www.mijnfysionet.nl/Event/00003422
Prijzen
Leden van de NVFVG betalen €75,- en niet-leden betalen €150,- voor deelname.
Locatie
De Schakel, Oranjelaan 10, 3862 CX Nijkerk, 033 246 0804
Openbaar vervoer
De Schakel is goed bereikbaar per trein. Het NS Station ligt op slechts 2
minuten lopen van De Schakel. NS Station Nijkerk is te bereiken met de stoptrein
vanaf de intercity stations Amersfoort, Utrecht en Zwolle (2 x per uur).
Parkeergelegenheid
Op het terrein van de Schakel kunt u gratis parkeren. Tevens kunt u vrij parkeren in
de aangrenzende woonwijk en bij het NS-station (P+R). Let op aan de Oranjelaan
(doorgaande weg) kunt u gratis parkeren middels een parkeerschrijf (blauwe zone).
Annuleren
Op deze bijeenkomst zijn de betalingsvoorwaarden en klachtenregeling van het
KNGF van kracht, zie de volgende links:
• Betalingsvoorwaarden
https://www.fysionet.nl/scholing/betalingsvoorwaarden-vakinhoudelijkebijeenkomsten-141014_.pdf
• Klachtenregeling
https://www.fysionet.nl/scholing/kngf-klachtenregeling-scholing-141014_.pdf
Annulering dient schriftelijk te geschieden, via e-mail [email protected].
Accreditatie
Voor dit congres is accreditatie aangevraagd voor het deelregister Algemeen
Fysiotherapeut.
12
Nederlandse Vereniging van Fysiotherapeuten voor Verstandelijk Gehandicapten (NVFVG)
Postadres
Postbus 248, 3800 AE Amersfoort
T
E
033 467 29 00
[email protected]
W
W
http://nvfvg.fysionet.nl
www.defysiotherapeut.com
2015© NVFVG Amersfoort. Alle rechten voorbehouden
Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk of
kopie of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Nederlandse
Vereniging van Fysiotherapeuten voor Verstandelijk Gehandicapten te Amersfoort (NL).

Download Report