`Dure allure`, scholengemeenschap in Hoofddorp in financiële nood`

Scholengemeenschap in Hoofddorp in financiële nood
Dure allure
Kapitale verbouwingen
keerden de krimp
bij de Katholieke
Scholengemeenschap
Hoofddorp. Maar de
grote investeringen
in het ‘merk KSH’
brachten de middelbare
school met 950
leerlingen diep in de
financiële nood. Een
reconstructie.
Tekst Arno Kersten
Beeld Wim Stevenhagen
In 2012 viert de Katholieke Scholenge-
rector in van buiten, maar die stopt er na
meenschap in Hoofddorp, een éénpitter
een halfjaar mee.
met honderd medewerkers, haar 25-jarig
En dan, in de zomer van het jubileumjaar,
bestaan. Juni van dat jaar krijgt het per-
neemt Mees het heft zelf in handen, als de
soneel een opmerkelijk bericht te horen.
nieuwe interimmer. Volgens governance-
Voorzitter Mark Mees van het toezichthou-
principes is het zeer ongebruikelijk dat toe-
dende stichtingsbestuur gaat de dagelijk-
zichthouders overstappen naar een direc-
se leiding in handen nemen. Tijdelijk, als
tiepost in dezelfde organisatie. Zijn voor-
interim rector, tot er een goede oplossing
malige collega’s in het stichtingsbestuur
is gevonden voor de directie-vacature die is
worden nu geacht hem te controleren.
ontstaan.
Bovendien heeft Mees nog een andere
Mees (49), bedrijfskundige en jarenlang
betaalde baan, bij het UWV. Hij is daar-
werkzaam bij KLM en later Capgemini,
om maar parttime op school. De dagelijk-
raakt in 2010 betrokken bij de scholenge-
se leiding ligt vooral in handen van het
meenschap. Hij zit op dat moment voor de
managementteam. Daarbinnen is de VVD-
VVD in de gemeenteraad van Haarlemmer-
collega inmiddels benoemd tot conrector.
meer. Een VVD-fractiegenoot in de raad is
Ze stapt uit de gemeenteraad, omdat ze
op de school werkzaam als stafmedewerker.
zegt het raadswerk niet te kunnen combi-
Van haar hoort hij, naar eigen zeggen, dat
neren met de drukke baan op de school.
er iemand gezocht wordt voor het stich-
10
tingsbestuur, een vrijwilligersfunctie. Mees
Noodzaak
gaat praten met de rector en met de ver-
En er is werk aan de winkel. De kwakke-
trekkende voorzitter. Die zomer neemt hij
lende en relatief kleine vwo-afdeling staat
het stokje over als voorzitter.
sinds 2012 officieel te boek als zwak. Het
De leerlingpopulatie is dan al jaren aan het
inspectiepredicaat staat niet fraai op het
krimpen. Telde KSH ooit meer dan twaalf-
resumé. Ook financieel is het alle hens aan
honderd leerlingen, in 2011 zakt de teller
dek. Het slinkende leerlingaantal baart
voor het eerst onder de duizend. De rector,
zorgen. De omvang van het personeels-
belast met de dagelijkse leiding, wordt dat
bestand daalt lange tijd niet mee. Sterker,
najaar door het stichtingsbestuur aan de
terwijl de inkomsten tussen 2010 en 2013
kant gezet. Het bestuur huurt een interim-
krimpen met acht ton (11 procent), stij-
Onderwijsblad06
21 maart 2015
gen de totale uitgaven juist met een ton.
kersverse raad van toezicht. Mees wordt
krijgt om de school als merk in de markt te
Er is te laat ingegrepen in de omvang van
benoemd als de nieuwe vaste bestuurder.
zetten. Als eerste worden – die zomervakan-
de personele formatie, constateerde ook
Bij het UWV stopt hij niet lang daarna.
tie – de aula en de mediatheek onderhanden genomen. Daar blijft het niet bij. Voor
de Onderwijsinspectie afgelopen herfst,
toen de KSH onder verscherpt financi-
Nieuwe wind
later gepland onderhoud, zoals groot schil-
eel toezicht werd geplaatst. Is dit dezelfde
Op de KSH is dan al goed te merken dat er
derwerk, wordt naar voren gehaald. En als
school die in 2011 nog bij de inspectie in
een nieuwe wind waait. Profileren wordt
absolute blikvanger verrijzen er vijf fraaie
beeld is vanwege haar royale buffers? Ja.
bijna een doel op zich. Het onderwijs gaat
muziekstudio’s, waar leerlingen zich op
De schoolleiding erkende dat de reserves
op de schop, met meer aandacht voor
allerhande instrumenten kunnen uitleven.
stevig waren. Maar, zo luidde de repliek: er
De restyling is een operatie die bijna twee
komen investeringen aan, en extra uitga-
jaar in beslag neemt. In de tussentijd ver-
ven vanwege een reorganisatie.
Snijden in de personeelslasten is bittere
noodzaak, want de exploitatie is scheefgegroeid. Er staat te veel personeel op de
loonlijst, en er zijn verhoudingsgewijs veel
ondersteunende krachten. De vakbonden
worden aan tafel geroepen. Dat resulteert
in een sociaal plan dat juni 2013 ingaat
‘De school
moest toch
op de centen
letten?’
wonderen personeelsleden zich: de school
moest toch op de centen letten? In de
medezeggenschapsraad moet Mees meermaals uitleggen hoe de verbouwingen te
rijmen zijn met de bezuinigingen. Volgens de directeur staan die los van elkaar.
De investeringen komen uit de financiële
reserves, daar zijn ze voor.
In twee jaar tijd wordt er bijna anderhalf
en twee jaar loopt: eerst een jaar tijd voor
miljoen euro gestoken in gebouw, inrich-
vrijwillig vertrek, daarna volgt zonodig
gedwongen ontslag.
muziek, cultuur en vreemde talen. Het
ting en leermiddelen. De exploitatie, die
Als het sociaal plan voor het personeel
onderwijs moet beter, én anders om de
tot dusver beperkte tekorten liet zien,
start, zit Mees al bijna een jaar op de direc-
KSH te onderscheiden van andere scholen
schiet diep in het rood. In het jubileumjaar
tiestoel. Uit gegevens van DUO blijkt dat
in de regio. Onder docenten wordt gemop-
lijdt KSH een verlies van bijna negen ton.
de interimmer voor een voltijdbaan in de
perd dat het ene na het andere plan de
Het jaar erna, in 2013, bedraagt het verlies
boeken staat. In de zeven maanden van
bestuurskamer uitvliegt.
zelfs meer dan een miljoen euro, dik vijf-
januari tot en met juli 2013 incasseert hij
Om het stoffige imago af te schudden,
tien procent van de baten. En dat ondanks
99.600 euro. Na de zomer houdt zijn inte-
moet ook de uitstraling anders. Voorjaar
de onverwachte meevaller van enkele ton-
rimschap op. Zijn voormalige collega’s in
2012 wordt er een binnenhuisarchitect uit
nen die KSH dankzij het Herfstakkoord
het stichtingsbestuur vormen dan al de
Heemstede aangetrokken, die de opdracht
op de rekening gestort kreeg. n
21 maart 2015
Onderwijsblad06
11
Het eigen vermogen holt achteruit van
2,9 miljoen naar 963.000 euro eind 2013.
De banktegoeden slinken met maar liefst
drie miljoen euro. Van de royale reserves is
niet veel meer over. Er moet niet veel meer
tegenzitten.
Zorgen
Het gebouw staat er dan fonkelend bij,
het leerlingaantal zit weer in de lift, maar
in de bestuurskamer groeien de financiële zorgen. Bij de begroting 2014 doemt
begin vorig jaar opnieuw een flink exploitatieverlies op. Het verwachte tekort loopt,
na nieuwe berekeningen, op tot zesenhalve ton. De situatie is nijpend. Als er niets
gebeurt, bestaat de kans dat eind van dat
jaar de rekeningen niet meer kunnen worden betaald. De bonden worden weer aan
ren, bankieren bij de overheid. Maar de
tafel geroepen, om de gedwongen fase
redding komt uit een andere hoek. Want
van het sociaal plan te vervroegen. Des-
de bestuurder heeft tegelijkertijd aan een
Reactie
Mark Mees
ondanks zullen de effecten pas vanaf 2015
alternatieve oplossing gewerkt, die hij
“Toen ik binnenkwam bij KSH, stonden
merkbaar zijn in de personeelsuitgaven.
in eerste instantie nadrukkelijk als ‘plan
we te boek als degelijk, maar weinig inte-
Het blijkt dan ook dat er tijdens het soci-
B’ voorspiegelt: een fusie met een gro-
ressant. We werken natuurlijk aan onder-
aal plan juist extra personeel van buiten is
ter schoolbestuur. Met stichting Iris, een
wijskwaliteit, maar het kost een paar jaar
ingehuurd, met name voor de stafonder-
bestuur van vijf middelbare scholen voor
voordat je dat kunt cashen. Dus we wisten
steuning.
Christelijk Voortgezet Onderwijs, zijn de
ook: er zal een investering in het gebouw
In de zomer brengt de Onderwijsinspectie
banden goed. KSH en Iris trekken al samen
nodig zijn. Als je het product niet snel
de financiën van de KSH in kaart. Er wordt
kunt verbeteren, dan moet je de verpak-
verscherpt toezicht ingesteld. De school
king verbeteren.
is financieel erg kwetsbaar, aldus het eind
oktober vastgestelde onderzoeksrapport.
Door de magere reserves is de scholengemeenschap niet opgewassen tegen nieuwe tegenvallers. Het eigen vermogen zal
bijna naar nul teruglopen, voordat de buffer vanaf 2017 weer kan groeien. Het is de
vraag of de KSH dat nog wel redt. Want
Fonkelend
gebouw,
leerlingaantal
in de lift
Er zijn ook functionele investeringen
gedaan. We hebben een mediatheek neergezet, de aula aangepakt en groot onderhoud, dat voor later op de planning stond,
naar voren gehaald, zoals schilderwerk.
Andere scholen in de regio hebben een
nieuw gebouw gekregen, of zijn ermee
bezig. Wij zullen in dat geweld mee moeten. Soms moet je anticyclisch investeren.
dan moet het leerlingaantal jaarlijks flink
De investeringen hebben zich terugbe-
blijven toenemen tot uiteindelijk zo’n elfhonderd. Op die groei heeft de schoollei-
op met de aanbesteding van leermidde-
taald. Een jaar later zijn meteen honderd
ding zijn financiële prognoses gebaseerd.
len en schoonmaakdiensten. En, toeval of
leerlingen meer ingestroomd. Die toena-
Bovendien moeten eerst de dreigende beta-
niet, sinds een jaar huurt KSH de control-
me is er niet gekomen doordat we op de
lingsproblemen de wereld uit.
ler in die al jaren voor Iris werkt.
borden hadden staan dat we zo’n geweldi-
Mees slaagt erin tijd te winnen, onder
Onder begeleiding van adviesbureau BMC
ge onderwijskwaliteit hebben. Nu moeten
meer doordat hij om tafel gaat zitten met
prepareren de twee schoolbesturen een
we doorpakken met de onderwijskwali-
leveranciers om facturen op te schuiven.
intentiebesluit voor een bestuursover-
teit, want die verpakking werkt maar een
Bij het ministerie van Onderwijs infor-
dracht per 1 augustus 2015. Op maandag-
paar jaar.
meert hij over de mogelijkheden voor
middag 9 maart, een kleine maand na de
Als je de liquiditeit ziet teruglopen, moet
een kasschuif. Dat zou betekenen dat een
aankondiging van de overname van Roc
je wat scherper aan de wind zeilen. Mijn
deel van de rijksbijdrage een aantal maan-
Leiden, hemelsbreed twintig kilometer ver-
management-opdracht is nu te zorgen
den eerder op de rekening wordt gestort.
derop, zijn de medewerkers van de KSH
voor langdurige stabiliteit en continuïteit
Bovendien wil hij graag schatkistbankie-
officieel ingelicht. N
op alle vlakken, onderwijs en financieel.”
12
Onderwijsblad06
21 maart 2015

Download Report