Samen stage lopen in de lerarenopleiding

Samen stage lopen in de lerarenopleiding
Implementatie en evaluatie van diverse
team teaching modellen
●
Velov – 26 februari 2015
Marlies Baeten (ELAnt), Mathea Simons (UA), Peggy Roumans (KdG)
konijn
goudvis
cavia
hond
kat
fret
konijn
schaap
geit
goudvis
muis
cavia
hond
kat
parkiet
varken
koe
kanarie
rat
fret
konijn
slang
vogelspin
schaap
geit
goudvis
muis
koe
cavia
hond
kat
parkiet
varken
kanarie
rat
schorpioen
lama
Team teaching tijdens stages
Stages
Individuele stage
Enkele lessen observeren
Enkele lessen geven
Observatie participatie actieve zelfstandige stage
Team teaching
Samenwerking
Tussen of meer 'aspirant(leraren
Op vlak van planninglesvoorbereiding implementatielesgeven en evaluatie
Wie werkt al met team teaching
Wie zou met team teaching willen werken
6
Even aan de slag!
Groep A- Aan welke mogelijke modellen denk je
Groep B- Welke voordelen zie je 'voor aspirantleraar mentor leerlingen(
Groep C- Welke nadelen zie je 'voor aspirantleraar mentor leerlingen(
7
Verschillende team teaching modellen
Uit: Baeten & Simons (2014) in Teaching and Teacher Education
8
*
Twee “good practices”
• Team teaching aan de SLO van UA
• Team teaching aan de GLO van KdG
9
SLO-UA
10
SLO-UA
11
SLO-UA: initiële situatie
Observatiemodel
Sequentieel
Parallel
- Individueel of samen
voorbereiden (4
lessen)
- Elke aspirant-leraar
geeft 2 lessen in
aanwezigheid van
mentor en duopartner
- Elke aspirant-leraar
observeert 2 lessen
van duo-partner
12
1
SLO-UA: pilootproject
Observatiemodel
Sequentieel
Parallel
104 aspirant-leraren
8 aspirant-leraren
6 aspirant-leraren
- Individueel of samen
voorbereiden (4
lessen)
- Elke aspirant-leraar
geeft 2 lessen in
aanwezigheid van
mentor en duopartner
- Elke aspirant-leraar
observeert 2 lessen
van duo-partner
- Samen voorbereiden
(4 lessen)
- Samen les geven
(beurtelings
lessequensen; in staat
over te nemen)
- Samen reflecteren
- Samen voorbereiden
(4 lessen)
- Apart les geven
(klasgroep opgedeeld;
elke aspirant-leraar
geeft dezelfde les; in
apart leslokaal)
- Samen reflecteren
13
Wat willen we te weten komen?
Wat zijn de voor- en nadelen van
sequentieel en parallel lesgeven
volgens aspirant-leraren, mentoren en leerlingen in de klas?
Groep B en C, wat denken jullie?
14
2
Evaluatie
Respondenten
Aspirant-leraren – observatiemodel
Instrumenten
Vragenlijst (open en gesloten vragen)
-
Aspirant-leraren – gelijke statusmodel
Steun
Professionele groei
Werkdruk
...
Vragenlijst (open en gesloten vragen)
- Idem vragenlijst observatiemodel
- Voor- en nadelen van specifieke
modellen
Mentoren – gelijke statusmodel
Interview
- Ervaring met team teaching
- Voor- en nadelen van specifieke
modellen
Leerlingen – gelijke statusmodel
Vragenlijst (open en gesloten vragen)
- Voor- en nadelen van specifieke
modellen
15
Resultaten – Aspirant-leraren
•
Observatiemodel
Steun
“Zo kan je terugvallen op iemand anders.”
“De duopartner als lotgenoot en
referentie.”
“Het was fijn om M
de eerste stage niet
SD
alleen te staan.” a
3.87
0.77
Dialoog
3.69b
0.88
Professionele groei
3.42c
0.78
Werkdruk
3.24c
0.88
Samen voorbereiden
2.65d
0.99
Vergelijking en competitie
2.01e
0.70
Angst en ongemak
1.84f
0.87
16
3
Resultaten – Aspirant-leraren
•
Observatiemodel
Steun
Dialoog
“Erg handig om over het verloop van de
stage te discussiëren.”
M feit dat je klankbord
SD
“Ideeën uitwisselen,
had en je indrukken
kon
aftoetsen
aan die
a
3.87
0.77
van je duopartner.”b
3.69
0.88
Professionele groei
3.42c
0.77
Werkdruk
3.24c
0.87
Samen voorbereiden
2.65d
0.99
Vergelijking en competitie
2.01e
0.70
Angst en ongemak
1.84f
0.87
17
Resultaten – Aspirant-leraren
•
Observatiemodel
“Boeiend om de verschillen in stijl/inhoud van
lesgeven te zien en hoe de leerlingen erop
reageren.”
M
SD
“Ik zag bij de ander
sterke punten die ik zelf
Steun
3.87a
0.77
nog mis.”
Dialoog
3.69
0.88van
“Extra kans om
teb leren (feedback
Professionele groei elkaar).”
3.42c
0.77
Werkdruk
3.24c
0.87
Samen voorbereiden
2.65d
0.99
Vergelijking en competitie
2.01e
0.70
Angst en ongemak
1.84f
0.87
18
Resultaten – Aspirant-leraren
•
Observatiemodel
Steun
Dialoog
Professionele groei
Werkdruk
“Samenwerken vraagt extra inspanning en
M
SD
extra tijdsbesteding.”
a
“Als je alleen
werkt,
kan
je
ook
goed
3.87
0.77
doorwerken zonder
tijd te verliezen met
b
3.69
0.88
taakverdeling en planning.”
c
3.42
0.77te stemmen
“Moeilijk om
je agenda overeen
met je duopartner.”
3.24c
0.87
Samen voorbereiden
2.65d
0.99
Vergelijking en competitie
2.01e
0.70
Angst en ongemak
1.84f
0.87
19
Resultaten – Aspirant-leraren
•
Observatiemodel vs. sequentieel vs. parallel lesgeven
Steun
O=S=P
Dialoog
O=S=P
Professionele groei
O>P
Samen voorbereiden
O<S
Werkdruk
O=S=P
Vergelijking en competitie
O=S=P
Angst en ongemak
O=S=P
20
Resultaten – Aspirant-leraren
•
Verschillen tussen sequentieel en parallel lesgeven?
Persoonlijke groei: P > S
Feedbackgerelateerde problemen: P > S
Angst en ongemak: P > S
Werkdruk: S > P
Weinig realiteitswaarde: S > P
21
Resultaten - Mentoren
Parallel lesgeven
Sequentieel lesgeven
Voor mentoren
- Praktische organisatie
Voor mentoren
+ Leerwinst
+ Meer input voor evaluatie van aspirant-leraren
+ Meer vertrouwen in leskwaliteit
Voor aspirant-leraren
+ Individueel lesgeven
Voor aspirant-leraren
+ Steun
+ Professionele groei
+ Persoonlijke groei
- Gebrek aan compatibiliteit
- Weinig betrokkenheid en verantwoordelijkheid
- Zwakke relatie met mentor
Voor leerlingen
+ Leerwinst
- Verschillen in leerinhouden
Voor leerlingen
+ Rijke en gevarieerde lessen
- Verwarrend
- Zwakke relatie met aspirant-leraar
22
Resultaten - Leerlingen
•
Vragenlijsten
• Stellingen
Leerlingen
MS
SDS
MP
SDP
Voordelen
3.06
0.51
3.41
0.61
P>S
Nadelen
2.72
0.75
2.22
0.49
S>P
23
Resultaten – Leerlingen
• Open vragen
Voordelen
Nadelen
P>S
Hoge concentratie/betrokkenheid
Leuke sfeer (gezellig, ontspannen, rustig)
Leerwinst
Vlot tempo
S>P
Verwarrend, complex
Verschillen tussen leraren
Lage concentratie/betrokkenheid
Variatie
Leraren onderbreken elkaar
S>P
Veel steun
Variatie
Meerdere meningen
Leraren steunen elkaar en vullen aan
P>S
Klasgroep opsplitsen
Slechte sfeer
Veranderen van klaslokaal
Weinig leerwinst
Snel tempo
Meer input verwacht
24
Conclusie team teaching SLO-UA
Waardering van sequentieel versus parallel lesgeven
•
Aspirant-leraren
• Zowel sequentieel als parallel lesgeven hebben voor- en nadelen
•
Mentoren
• Meer voordelen maar ook meer nadelen van sequentieel lesgeven
•
Leerlingen
• Meer voordelen van parallel lesgeven
25
Twee “good practices”
• Team teaching aan de SLO van UA
• Team teaching aan de GLO van KdG
26
Team teaching GLO-KdG
27
Assistent-leraarmodel
Vb: In de les over metend rekenen legt juf An de begrippen kilogram en
liter uit. Terwijl zij uitlegt en demonstreert, maakt Meester Tom een
bordschema. Hij kijkt toe of alle leerlingen aandachtig zijn en
intervenieert waar nodig. Nadien vullen de leerlingen individueel een
oefenblaadje in. Zowel juf An als meester Tom lopen door de klas en
helpen leerlingen met vragen.
Vb: De les over verkeer start met een quiz. Meester Tom is de
quizmaster. Juf An bedient het interactieve whiteboard en houdt
de score bij. Na de quiz worden de correcte antwoorden overlopen.
Juf An toont de correcte antwoorden op het whiteboard en meester
Tom geeft uitleg bij elk antwoord. Nadien gaat meester Tom verder
met de leerstof over het verkeer. De leerlingen volgen de les en
vullen ondertussen een invulblaadje in, waarbij ze enkele
verkeerssituaties moeten tekenen. Juf An loopt door de klas en kijkt
toe of alle leerlingen kunnen volgen en de invulblaadjes correct
invullen.
28
*
Assistent-leraarmodel met de mentor
Vak
Nederlands
Wiskunde
Frans
Lichamelijke
opvoeding
Muzische vorming:
muziek
Muzische vorming:
beeld
Student/mentor
Geeft de les
Mentor/student
individuele begeleiding bij
inoefening
Geeft de les, legt techniek Helpen aan de toestellen,
uit en demonstreert
klassikaal overzicht
bewaren
Geeft de les
Begeleidt/helpt leerlingen
met instrumenten + orde
bewaren
Geeft de les: techniek
Materialen uitdelen,
uitleggen + demonstreren verlengde instructie +
organisatie bij opruimen,
uitwassen van gebruikt
materiaal
29
Gelijke-statusmodel (parallel lesgeven)
Vb: Voor de les over spelling wordt de klasgroep opgesplitst in twee
groepen: de beren (de sterke leerlingen ) en de tijgers (de leerlingen
die baat hebben bij extra instructie). Meester Tom en juf An leggen
elk de spellingsregels uit aan één groepje. De beren mogen na de
instructie van meester Tom al snel zelfstandig aan het werk. Naast
de basisleerstof zijn er ook extra oefeningen voor hen voorzien. De
tijgers krijgen bij juf An enkel de basisleerstof, die op een trager
tempo wordt uitgelegd.
Vb: Tijdens de les godsdienst leren de leerlingen over gevoelens.
Daarvoor wordt gebruik gemaakt van een gevoelensspel. Om alle
kinderen voldoende te betrekken bij de les, wordt de klasgroep
opgesplitst. Juf An speelt het spel met een groepje leerlingen en
tegelijkertijd speelt meester Tom het spel met het andere groepje
leerlingen. Bij de groepsindeling zien zij er op toe dat de extraverte
leerlingen gelijkmatig verspreid worden over beide groepjes.
30
Gelijke-statusmodel (parallel) met de mentor
Vak
Lichamelijke
opvoeding
Muzische vorming:
muziek
Wiskunde
Nederlands
Frans
Godsdienst
Wereldoriëntatie
Student/mentor
Mentor/student
Turnzaal in twee delen verdelen en hetzelfde spelen in
kleinere groepjes.
Eenzelfde werkvorm (bv. ritmische oefeningen) in kleine
groepjes in twee aparte lokalen.
Lessen die organisatorische uitdagingen vormen (bv. meetof weeglessen) in kleine groepjes laten doorgaan.
Ook differentiatie: klassikale instructie, daarna begeleidt
student zwakke groep
Lessen waarbij moet gelezen worden in twee groepen
organiseren om meer oefenkansen te bieden.
Spreekoefeningen in kleine groepjes organiseren = meer
oefenkansen.
Filosoferen in kleine groep, deurwachter bij godly play,
begeleiden van groepjes bij bibliodrama
Quiz over een bepaald onderwerp in twee subgroepen.
31
Gelijke-statusmodel (lesgeven in stations)
Vb: Tijdens de les w.o. over het dierenrijk splitsen juf An en meester
Tom de klas willekeurig op in twee groepen. Juf An behandelt de
reptielen, meester Tom behandelt de amfibieën. Na 25 min.
wisselen de groepjes, zodat elke leerling in kleine groep informatie
over zowel reptielen als amfibieën krijgt.
Vb: Voor het inoefenen van de leerstof over tweeklanken (ei/ij) wordt de
klasgroep opgesplitst. Juf An begeleidt de leerlingen die individueel
oefeningen maken in hun werkboek. Meester Tom speelt het spel
‘galgje’ met de andere leerlingen. Bij het spel ‘galgje’ komen
uitsluitend woorden met ei/ij aan bod. Nadien wisselen de groepjes.
32
1
Gelijke-statusmodel (stations) met de mentor
Vak
Nederlands
Frans
Student
Schrijfopdracht: verhaal
Leesopdracht: fictie
Schrijfopdracht
Spelling
Drama
Beeld: opdracht met papier
Hoekenwerk: spreekopdracht
Wiskunde
Wegen, meten, ontdekken
Lichamelijke
opvoeding
Wereldoriëntatie
Tikspel
Muzische vorming
Mentor
Schrijfopdracht: gedicht
Leesopdracht: non-fictie
Leesopdracht
Taalbeschouwing
Beeld
Beeld: opdracht met klei
Hoekenwerk: toezicht houden +
begeleiden bij andere hoeken
Toepassingen: oefeningen in
werkboek
Balspel
Hoekenwerk: bv. proefjes met Hoekenwerk:
zintuigen
Wat als zintuigen minder
functioneren
33
Team teaching GLO-KdG
•
Context
2de sem: 30 stagelessen gespreid over 3 stageperioden
• 1 dag, 2 dagen, 7 dagen
8 lessen in duo
4 lessen assistent-leraarmodel
-
2 lessen als hoofduitvoerder
-
2 lessen als assistent-leraar
4 lessen gelijke-statusmodel
22 individuele lessen
-
2 lessen parallel lesgeven
-
2 lessen ‘stations’ onderwijs
8 lessen observatie door duo-partner
34
2
Wat willen we te weten komen?
•
Welk(e) team teaching model(len) zijn meest wenselijk voor
toepassing door eerstejaars aspirant-leraren?
•
Hoe ervaren zij team teaching en hangt dit samen met
studentkenmerken (motivatie, bekwaamheidsgevoelens, prestaties
1ste sem, ...)?
•
Hoe leren zij tijdens een stage met team teaching (in vergelijking met
een individuele stage) en hebben de leerpatronen een impact op de
prestaties?
•
Wijzigt hun visie op samenwerking tussen leraren (door de ervaring
met team teaching)?
35
Evaluatie
Respondenten
Instrumenten
Aspirant-leraren
Vragenlijst (open en gesloten vragen)
- Motivatie
- Bekwaamheidsgevoelens
- Visie op samenwerken
- Persoonlijkheid
- Leerpatronen
- ...
Mentoren
Vragenlijst (open en gesloten vragen)
- Ervaring met team teaching
- Voor- en nadelen van specifieke modellen
36
3
Eerste reacties – mentoren / lectoren
•
•
Sommige scholen reageren heel positief omdat zij zelf
ook aan team teaching doen.
Vooral vragen bij organisatorische aspecten
•
•
•
•
•
Voorbereidingen?
Hoe organiseren?
Hoe beoordelen?
Student met mentor in team teaching gemengde
reacties bij beide partijen
Onbekend met de term team teaching alhoewel dit in de
praktijk wel wordt toegepast
37
Eerste reacties – aspirant-leraren
•
Gerustgesteld samen voor de klas
•
Verdeling van de duo’s
•
Bezorgd over organisatorische luik
•
•
•
samen voorbereiden = duidelijke afspraken nodig!
samenwerken met mentor niet evident
te weinig tijd om alle lessen te plannen in de voorziene tijd =
puzzel
38
Condities voor implementatie
39
Condities voor implementatie
Voorbereiding op team teaching op hogeschool
-
Wat is team teaching + voordelen / nadelen
Uitleg bij verschillende modellen met vb.
Feedback leren geven / ontvangen
Hoe samen een les voorbereiden?
Wat als samenwerking niet goed loopt?
40
Verdere timing
• Dataverzameling aspirant-leraren
-
Februari – maart – mei 2015
• Dataverzameling mentoren
- Mei 2015
• Analyse
• Vervolgonderzoek
- Leerpatronen tijdens team teaching
- Effecten van diverse team teaching modellen
41
ELAnt-project “Team teaching”
42
Meer info
•
Team teaching GLO
[email protected]
•
Team teaching SLO
[email protected]
•
ELAnt-project
[email protected]
43