Technische woningkwaliteit Lieve Vanderstraeten & Michael Ryckewaert www.steunpuntwonen.be Inleiding • Grote Woononderzoek 2013: 2 luiken – Vragenlijst bij 10 000 huishoudens – Woningscreening bij de helft van deze huishoudens • Woningscreening – Inwendige en uitwendige screening – Doel: betrouwbaar algemeen (objectief) beeld fysische staat woning – Nood objectieve screening Nieuwe methodologische opzet Heel wat aspecten geen vergelijkingspunt Te beschouwen als een ‘Nulmeting’ Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 2 Methodologie • Methode die aansluit bij centraal instrument in het Vlaamse woningkwaliteitsbeleid: Het conformiteitsonderzoek – Elementaire veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten controleren – Vastgelegd in technisch verslag • Voor woningen enerzijds en kamers anderzijds (die te huur worden aangeboden) – Bij gebrek (afh. aard/ernst): strafpunten toegekend Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 3 Methodologie • Methode die aansluit bij centraal instrument in het Vlaamse woningkwaliteitsbeleid: Het conformiteitsonderzoek – Elementaire veiligheids-, gezondheids- en woonkwaliteitsvereisten controleren – Vastgelegd in technisch verslag – Bij gebrek (afh. aard/ernst): strafpunten toegekend – Alle strafpunten samen = eindscore – Eindscore < 15 strafpunten: uitreiking van conformiteitsattest – Conformiteitsattest = officieel document aangeeft woning voldoet aan Vlaamse woonnormen Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 4 Methodologie • Methode GWO 2013 – Gebaseerd op technisch verslag & conformiteitsonderzoek – Vertaald door Steunpunt Wonen & SumResearch ism Wonen-Vlaanderen naar checklist – Veldwerk uitgevoerd door opgeleide enquêteurs IPSOS – Screening adhv checklist op tablet: Stabiliteit & niet-structurele elementen gevels & daken Indicatie van vochtproblemen Afwerking van plafonds, muren & vloeren Staat van ramen en deuren Veiligheid van de trappen Technische installaties Kwaliteitsvereisten i.v.m. het comfort in woning Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 5 Methodologie • Methode GWO 2013 – Indicator technische woningkwaliteit • Gescreende gebreken GWO kregen score gelijkaardig aan de strafpunten van het technische verslag Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 6 1 SCORE GWO 2013 3 9 15 zeer ernstig ernstig Stabiliteitsproblemen Niet-structurele gebreken dak en muren meerdere plaatselijk Opstijgend vocht plaatsen Insijpelend vocht Condensatievocht Afwerking vloeren beperkt ernstig Afwerking muren Afwerking plafonds Gebreken aan raam & glaswerk niet algemeen algemeen Gebreken aan de trap Gebreken aan elektrische installatie Gebreken aan verwarmingsinstallatie Gebrek sanitaire kwaliteitsvereiste Ontbreken sanitaire kwaliteitsvereiste Ontbreken vaste verwarming leefruimte Ontbreken kwaliteitscriteria ivm lichtinval Ontbreken criteria ivm verluchting andere ruimtes Ontbreken criteria ivm verluchting ruimte gasinstall. Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 7 Methodologie • Methode GWO 2013 – Indicator technische woningkwaliteit • Gescreende gebreken GWO kregen score gelijkaardig aan de strafpunten van het technische verslag • Analoog met conformiteitsonderzoek: – Totaalscore < 15: woning van toereikende kwaliteit – Totaal ≥ 15: woning van ontoereikende kwaliteit Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 8 Methodologie • Kwaliteitsgarantie data – Opleiding met test + uitgebreide handleiding (SumResearch, De Luyck, Vandekerckhove, 2012) voor aanvang – Opvolging tijdens veldwerk • Onderzoeksbureau IPSOS veldwerk: opsporing fraude • Systematische controle van de eerste 3 woningopnames op consistentie en volledigheid (bijsturing indien nodig) • Willekeurig werden 1 tot 8 woningopnames wederom gecontroleerd op betrouwbaarheid – Na afronden veldwerk extra kwaliteitscontrole en betrouwbaarheidsanalyse • Inschatten betrouwbaarheid uitgevoerde woningscreenings • Overschatte gebreken uit analyses gelaten Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 9 Methodologie • Kwaliteitsgarantie data – Datacleaning • Schriftelijke opmerkingen enquêteurs verwerkt • Interne inconsistenties weggewerkt • Overschatte gebreken uit analyse • Representativiteit steekproef – Weegfactor (woningtype, leeftijd, grootte huishoudens en ruimtelijke eenheid) • Extrapolaties – Het aantal bij het rijksregister gekende huishoudens in Vlaanderen op 1/1/2013 (2,69 miljoen) Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 10 Resultaten 1. Resultaten in evolutief perspectief 2. Resultaten over de aard en omvang van de gebreken bij het volledige Vlaamse woonbestand 3. Resultaten woningen van ontoereikende kwaliteit 4. Structureel ontoereikende woningen Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 11 Resultaten in evolutief perspectief • Evolutie van het comfort: – Verschil in meetwijze: Beoordeling van de enquêteur (GWO 2013) versus de beoordeling van de bewoner (vroeger) Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 12 Resultaten in evolutief perspectief • Evolutie van het comfort * ** *** Geen klein comfort: een van de kenmerken van klein comfort ontbreekt Klein comfort: stromend water in de woning, wc met waterspoeling, badkamer of douche Middelmatig comfort of beter: klein comfort, centrale verwarming Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 13 Resultaten in evolutief perspectief • Evolutie van verwaarloosde woningen – Beoordeling technisch opgeleide ambtenaar van AROHM (2005) versus beoordeling (opgeleide) enquêteur (2013) – Stabiel: 2% in 2005, 1% in 2013 Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 14 Resultaten 1. Resultaten in evolutief perspectief 2. Resultaten over de aard en omvang van de gebreken bij het volledige Vlaamse woonbestand 3. Resultaten woningen van ontoereikende kwaliteit 4. Structureel ontoereikende woningen Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 15 Gebrek voldoende netto-oppervlakte woning 16000 Ander gebrek verluchting 667000 Gebrek verluchting gainstallatie type b of… 206000 Gebrek lichtinval 123000 Gebrek verwarming leefruimte 33000 Gebreken aan sanitaire vereisten 432000 Ontbreken van sanitaire vereisten 117000 Risico op CO-vergiftiging 296000 Gebreken centrale verwarmingsinstallatie 102000 Gebreken elektrische installatie 571000 Gebreken aan trap 757000 Afwerking vloeren 190000 Afwerking muren 507000 Afwerking plafonds 435000 Gebreken ramen, deuren en glaswerk 324000 Water in de kelder 144000 Schade door condensatievocht 435000 Beperkte vochtproblemen 435000 Niet-structurele gebreken dak & muren 240000 Uitgebreide vochtproblemen 110000 Uigebreide problemen dak/buitenmuren 31000 Bron: GWO 2013 4-3-2015 0 1000000 2,69 milj. 2000000 16 Gebrek voldoende netto-oppervlakte woning 16000 Ander gebrek verluchting 667000 Gebrek verluchting gainstallatie type b of… 206000 Aandelen hoger bij: Gebrek lichtinval 123000 - Private huur & eigenaar vs Gebrek verwarming leefruimte 33000 sociale huur - Voor vs na 1960 gebouwd Gebreken aan sanitaire vereisten 432000 Ontbreken van sanitaire vereisten 117000 Risico op CO-vergiftiging 296000 Gebreken centrale verwarmingsinstallatie 102000 Gebreken elektrische installatie 571000 Gebreken aan trap 757000 1.Geen goede handgrepen 2.Geen goede borstwering Afwerking vloeren 190000 3.Trap te steil Afwerking muren 507000 4.Loopvlak niet intact Afwerking plafonds 435000 Gebreken ramen, deuren en glaswerk 324000 Water in de kelder 144000 Schade door condensatievocht 435000 Beperkte vochtproblemen 435000 Niet-structurele gebreken dak & muren 240000 2,69 Uitgebreide vochtproblemen 110000 milj. Uigebreide problemen dak/buitenmuren 31000 Bron: GWO 2013 4-3-2015 0 1000000 2000000 17 Gebrek voldoende netto-oppervlakte woning 16000 • Geen opengaand raam Ander gebrek verluchting 667000 • Geen verluchtingsrooster Gebrek verluchting gainstallatie type b of… 206000 1. WC Gebrek lichtinval 123000 2. Keuken Gebrek verwarming leefruimte 33000 3. Leefruimte(s) Gebreken aan sanitaire vereisten 432000 4. Slaapkamer(s) Ontbreken van sanitaire vereisten 117000 5. Badkamer Risico op CO-vergiftiging 296000 Gebreken centrale verwarmingsinstallatie 102000 Gebreken elektrische installatie 571000 Gebreken aan trap 757000 Afwerking vloeren 190000 Aandelen hoger bij: Afwerking muren 507000 - Private huur & eigenaar vs sociale huur Afwerking plafonds 435000 - Voor vs na 1960 gebouwd Gebreken ramen, deuren en glaswerk 324000 Water in de kelder 144000 Schade door condensatievocht 435000 Beperkte vochtproblemen 435000 Niet-structurele gebreken dak & muren 240000 2,69 Uitgebreide vochtproblemen 110000 milj. Uigebreide problemen dak/buitenmuren 31000 Bron: GWO 2013 4-3-2015 0 1000000 2000000 18 Gebrek voldoende netto-oppervlakte woning 16000 Ander gebrek verluchting 667000 Gebrek verluchting gainstallatie type b of… 206000 Gebrek lichtinval 123000 Gebrek verwarming leefruimte 33000 Gebreken aan sanitaire vereisten 432000 Ontbreken van sanitaire vereisten 117000 Risico op CO-vergiftiging 296000 Gebreken centrale verwarmingsinstallatie 102000 1. Loshangende stopcontacten Gebreken elektrische installatie 571000 2. Elektrisch toestel badkamer Gebreken aan trap 757000 3. Problemen in zekeringskast Afwerking vloeren 190000 Afwerking muren 507000 Aandelen hoger bij: Afwerking plafonds 435000 - Private & sociale huur vs eigenaar Gebreken ramen, deuren en glaswerk 324000 - Alleenstaanden en 1oudergezin Water in de kelder 144000 vs koppels Schade door condensatievocht 435000 Beperkte vochtproblemen 435000 Niet-structurele gebreken dak & muren 240000 2,69 Uitgebreide vochtproblemen 110000 milj. Uigebreide problemen dak/buitenmuren 31000 Bron: GWO 2013 4-3-2015 0 1000000 2000000 19 Gebrek voldoende netto-oppervlakte woning 16000 Ander gebrek verluchting 667000 Gebrek verluchting gainstallatie type b of… 206000 Gebrek lichtinval 123000 Gebrek verwarming leefruimte 33000 Gebreken aan sanitaire vereisten 432000 Ontbreken van sanitaire vereisten 117000 Risico op CO-vergiftiging 296000 Gebreken centrale verwarmingsinstallatie 102000 Gebreken elektrische installatie 571000 Gebreken aan trap 757000 Afwerking vloeren 190000 Afwerking muren 507000 Afwerking plafonds 435000 Gebreken ramen, deuren en glaswerk 324000 Aandelen hoger bij: Water in de kelder 144000 - Private & sociale huur vs eigenaar Schade door condensatievocht 435000 - Groot- en regionaalstedelijk vs Beperkte vochtproblemen 435000 de rest Niet-structurele gebreken dak & muren 240000 - Systematische daling naar 2,69 bouwperiode woning Uitgebreide vochtproblemen 110000 milj. Uigebreide problemen dak/buitenmuren 31000 Bron: GWO 2013 4-3-2015 0 1000000 2000000 20 Gebrek voldoende netto-oppervlakte woning 16000 Ander gebrek verluchting 667000 Gebrek verluchting gainstallatie type b of… 206000 Gebrek lichtinval 123000 Gebrek verwarming leefruimte 33000 Gebreken aan sanitaire vereisten 432000 Ontbreken van sanitaire vereisten 117000 Risico op CO-vergiftiging 296000 Aandelen hoger bij: Gebreken centrale verwarmingsinstallatie 102000 - Private & sociale huur vs Gebreken elektrische installatie 571000 eigenaar Gebreken aan trap 757000 - Oudere woningen (systematische daling) Afwerking vloeren 190000 - Twee laagste Afwerking muren 507000 inkomensquintielen vs anderen Afwerking plafonds 435000 - Groot- en regionaalstedelijk vs de rest Gebreken ramen, deuren en glaswerk 324000 Water in de kelder 144000 Schade door condensatievocht 435000 Beperkte vochtproblemen 435000 Niet-structurele gebreken dak & muren 240000 2,69 Uitgebreide vochtproblemen 110000 milj. Uigebreide problemen dak/buitenmuren 31000 Bron: GWO 2013 4-3-2015 0 1000000 2000000 21 Gebrek voldoende netto-oppervlakte woning 16000 Ander gebrek verluchting 667000 Gebrek verluchting gainstallatie type b of… 206000 Gebrek lichtinval 123000 Gebrek verwarming leefruimte 33000 Gebreken aan sanitaire vereisten 432000 Ontbreken van sanitaire vereisten 117000 1. Onvoldoende verluchtingsRisico op CO-vergiftiging 296000 mogelijkheden of gebrekkig onderhoud 2. Gebreken aan de toestellen Gebreken centrale verwarmingsinstallatie 102000 Gebreken elektrische installatie 571000 Gebreken aan trap 757000 Afwerking vloeren 190000 Aandelen hoger bij: Afwerking muren 507000 - Huurder vs eigenaar - Laagste vs hogere inkomens Afwerking plafonds 435000 - Alleenstaanden en 1oudergezin Gebreken ramen, deuren en glaswerk 324000 vs koppels Water in de kelder 144000 - Groot- en regionaalstedelijk vs Schade door condensatievocht 435000 de rest - Oudere woningen (voor 1960) Beperkte vochtproblemen 435000 Niet-structurele gebreken dak & muren 240000 2,69 Uitgebreide vochtproblemen 110000 milj. Uigebreide problemen dak/buitenmuren 31000 Bron: GWO 2013 4-3-2015 0 1000000 2000000 22 Aard en omvang gebreken van totale Vlaamse bewoonde woonbestand % t.o.v. het volledige Vlaamse bewoonde bestand 100 90 80 70 ± 1 578 000 60 50 ± 1 215 000 40 30 ± 571 000 20 10 0 ±134 000 ±136 000 Ernstige Ernstige bouwtechnische bouwtechnische gebreken gebreken Andere Gebreken elektrische Gebreken Gebreken Gebreken Andere Gebreken Gebreken bouwtechnische installatie verwarmingsinstallatie binnenklimaat en bouwtechnische elektrische verwarmings- binnenklimaat gebreken basiscomfort Vanderstraeten & Ryckewaert gebreken installatie installatie basiscomfort Technische woningkwaliteit & 23 Resultaten 1. Resultaten in evolutief perspectief 2. Resultaten over de aard en omvang van de gebreken bij het volledige Vlaamse woonbestand 3. Resultaten woningen van ontoereikende kwaliteit 4. Structureel ontoereikende woningen Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 24 Indicator technische woningkwaliteit • Definitie woningen van ontoereikende kwaliteit: Woningen met een score ≥ 15 = op de indicator van de technische woningkwaliteit • 37% van de Vlaamse woningen ( ± 1 miljoen woningen) zijn van ontoereikende kwaliteit volgens de screening van het GWO 2013 Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 25 Woningen van ontoereikende kwaliteit 100 90 80 70 60 % 50 40 30 20 10 0 Naar bouwperiode 46 42 37 27 voor 1945 1946-1960 1961-1980 1981-2000 100 90 80 70 60 % 50 40 30 20 10 0 23 na 2000 Naar huishoudtype 47 41 31 32 alleenstaand eenoudergezin koppel zonder koppel met kind kind Vanderstraeten & Ryckewaert Naar deelmarkt 100 90 80 70 60 % 50 40 30 20 10 0 44 private huurder sociale huurder 33 eigenaar 100 90 80 70 60 % 50 40 30 20 10 0 47 Naar graad van verstedelijking 42 Grootstedelijk 43 37 35 Regionaal- Kleinstedelijk Overgangsstedelijk gebied Technische woningkwaliteit 31 Platteland 26 Gemiddelde score indicator technische kwaliteit 30,0 Verdeling score 25,0 Score 20,0 Gem. score: 28,2 • 22% score 0 • 41% score 1 tot 14 • 37% score ≥ 15 verwarmingsinstallatie elektriciteit waterkraan binnenklimaat comfort 15,0 trappen ramen en deuren 10,0 afwerking vocht 5,0 Gem. score: 3,6 stabiliteit 0,0 woningen score < 15 Vanderstraeten & Ryckewaert woningen score ≥ 15 Technische woningkwaliteit 27 Woningen van ontoereikende kwaliteit Aard en omvang van de gebreken Gebrek voldoende netto-oppervlakte woning Ander gebrek verluchting Gebrek verluchting gainstallatie type b of bijkomende… Gebrek lichtinval Gebrek verwarming leefruimte Gebreken aan sanitaire vereisten Ontbreken van sanitaire vereisten Gebreken verwarmingsinstallatie Gebreken elektrische installatie Gebreken aan trap Afwerking plafonds, muren en vloeren Gebreken ramen en deuren Water in de kelder Schade door condensatievocht Beperkte vochtproblemen Niet-structurele gebreken dak & muren Uitgebreide vochtproblemen Uigebreide problemen dak/buitenmuren 0 Vanderstraeten & Ryckewaert 2% 7% 3% 26% 21% 26% 12% 14% 35% 7% 2% 24% 18% 10% 57% 44% 29% 28% 25 50 75 100 % ten opzichte van woningen van ontoereikende kwaliteit Technische woningkwaliteit 28 Resultaten 1. Resultaten in evolutief perspectief 2. Resultaten over de aard en omvang van de gebreken bij het volledige Vlaamse woonbestand 3. Resultaten woningen van ontoereikende kwaliteit 4. Structureel ontoereikende woningen Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 29 Structureel ontoereikende kwaliteit • Welke aanpassingen (herstellingen, aangepast gebruik) zijn mogelijk zonder structurele ingrepen, met relatief beperkte kosten, via bijkomende sensibilisering en/of regulering? – Welke ‘quick wins’ zijn mogelijk om aandeel toereikende woningen te doen stijgen? • Inschatting van het segment woningen waar – eenvoudige aanpassingen niet volstaan – op zijn minst uitgebreidere renovaties nodig zijn – dan wel dat er tot vervanging dient overgegaan structureel ontoereikende kwaliteit 4-3-2015 30 Structureel ontoereikende kwaliteit – Aangepast gebruik, onderhoud en herstellingen aan de technische installaties – Enkel vastzetten stopcontacten en verkeerde opstelling van toestellen in vochtige ruimtes: 21% on- toereikend – Herstel / vernieuwing zekeringskast: 9% on- toereikend Wegwerken gebreken technische installaties via sensibilisering / betere controle (cfr. verplicht onderhoud verwarmingsinstallatie) – In totaal 38% woningen van ontoereikende kwaliteit naar categorie toereikende kwaliteit 4-3-2015 31 Structureel ontoereikende kwaliteit – Beperkte herstellingen en aanpassingen – Alle nodige ruimtes voorzien van verluchting: 12% on- toereikend – Condensatieproblemen wegwerken: 2% on- toereikend – Afwerking loopvlak trappen, handgrepen en borstweringen, afwerken plafond, muren en vloeren: 3% on- toereikend – Combinatie van alle voorgaande aanpassingen uitvoeren: 16% on- toereikend 4-3-2015 32 Structureel ontoereikende kwaliteit VLAAMSE WOONBESTAND 63% 37% Woningen van ontoereikende kwaliteit Technische installaties & Beperkte aanpassingen 13% 24% 63% ± 650 000 woningen Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 33 Structureel ontoereikende kwaliteit VLAAMSE WOONBESTAND 13% 24% 63% Woningen met een structureel ontoereikende kwaliteit (± 350 000 woningen) • Aard en type gebreken – – – – – Stabiliteitsproblemen Vochtproblemen Gebreken aan ramen en deuren Te steile trap Ontbreken sanitaire basiscomfortvereiste, gebrekkige lichtinval of niet halen van de minimale woonoppervlakte (eventueel in combinatie met de voorgaande gebreken) Vanderstraeten & Ryckewaert Technische woningkwaliteit 34 Aandeel woningen met een structureel ontoereikende kwaliteit Ontoereikende kwaliteit Structureel ontoereikende kwaliteit 100 100 90 90 80 70 80 Naar bouwperiode 70 60 60 % 50 46 42 30 20 20 40 27 16 30 23 5 4 voor 1945 1946-1960 1961-1980 1981-2000 eigenaar na 2000 100 90 90 30 20 10 10 100 % 50 40 24 21 0 0 60 44 33 20 13 10 70 47 % 50 37 40 80 Naar deelmarkt 80 Naar huishoudtype 70 private huurder sociale huurder Naar graad van verstedelijking 60 47 % 50 40 41 32 31 19 30 14 9 10 10 0 alleenstaand 43 42 eenoudergezin koppel zonder kind Vanderstraeten & Ryckewaert koppel met kind 20 14 37 16 35 14 10 31 14 11 0 Grootstedelijk Regionaalstedelijk Kleinstedelijk Overgangsgebied Technische woningkwaliteit Platteland 35 Conclusies 1 • Deel van het ‘grijze wooncircuit’ met nietgedomicilieerde bewoning en informele woonvormen blijft buiten beeld 4-3-2015 36 Conclusies 2 • Eigenaars in betere woningen dan (sociale) huurders – 33% vs 44/47% ontoereikende kwaliteit – 10% vs 24/21% structureel ontoereikende kwaliteit • Verklaringen? – Lager aandeel renovaties sinds 2002 ? 67% gerenoveerd bij de eigenaarswoningen, 43% gerenoveerd bij de huurwoningen (deelrapport 4) maar onderrapportering is mogelijk ! 4-3-2015 37 Conclusies 2 • Zwakke prestaties sociale huur – Voor trappen, zekeringskast, lichtinval en verluchting presteert sociale huur beter dan de andere (cfr. genormeerde bouw) – 38% condensatieproblemen vs. 16% in het algemeen • Verklaringen? – 60% sociale huurwoningen uit de periode 1945 – 1991: grootschalige productie, hoogbouw, experimenten met prefabtechnieken lage bouwfysische kwaliteit ? – Genormeerde maximale oppervlakte compacte woningen, hogere vochtgevoeligheidsklasse meer condensatierisico (in combinatie bvb met besparen op stookkosten?) – Bemoeilijken krappe herhuisvestingsmogelijkheden renovaties van de grotere complexen? 4-3-2015 38 Conclusies 4 • Sensibilisering en/of regulering aangewezen voor – Veilige trappen en overlopen – Technische, vooral elektrische installatie – Verluchting in samenhang met betere isolatie, met mogelijk impact op vocht / condensatieproblemen 4-3-2015 39
© Copyright 2024 ExpyDoc
