Energie - Steunpunt wonen

Energie.
Wat leert ons het Grote Woononderzoek?
Wesley Ceulemans & Griet Verbeeck
Universiteit Hasselt
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. De resultaten van het grote woononderzoek 2013’
Brussel, Vlaams Parlement, De Schelp – 3 maart 2015
www.steunpuntwonen.be
Inhoud
•
•
•
•
Inleiding
Isolatie in de woningen
Verwarming in de woningen
Relatie met achtergrondkenmerken
–
–
–
–
Bouwperiode
Eigendomsstatuut
Type woning
Socio-economische kenmerken
• Energieprestatiecertificaat
• Conclusie
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
2
1. Inleiding
• Grote Woononderzoek 2013
– Bevraging (10 000 huishoudens)
• Isolatie in de woning
• Energieprestatiecertificaat
– Objectieve screening (5 000 huishoudens)
• Verwarming in de woning
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
3
2. Isolatie in de woningen
Aanwezigheid van isolatie in de woningen, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013
100
90
80
70
16
11
12
30
17
22
33
35
49
8
8
60
69
17
11
40
66
77
62
11
9
70
50
20
60
14
50
30
44
51
41
45
8
23
10
31
0
WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013
Isolerend glas
Dakisolatie
(Bijna) overal aanwezig
Leidingisolatie
Niet overal aanwezig
Muurisolatie
Niet aanwezig
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Vloerisolatie
2005: N = 5 216
2013: N = 10 010
4
2. Isolatie in de woningen
Aanwezigheid van isolatie in de woningen, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013
100
90
80
70
16
11
12
30
17
22
33
35
49
8
8
60
69
17
11
40
66
77
62
11
9
70
50
20
60
14
50
30
44
51
41
45
8
23
10
31
0
WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013
Isolerend glas
Dakisolatie
(Bijna) overal aanwezig
Leidingisolatie
Niet overal aanwezig
Muurisolatie
Niet aanwezig
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Vloerisolatie
2005: N = 5 216
2013: N = 10 010
5
2. Isolatie in de woningen
Aanwezigheid van isolatie in de woningen, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013
100
90
80
70
16
11
12
30
17
22
33
35
49
8
8
60
69
17
11
40
66
77
62
11
9
70
50
20
60
14
50
30
44
51
41
45
8
23
10
31
0
WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013
Isolerend glas
Dakisolatie
(Bijna) overal aanwezig
Leidingisolatie
Niet overal aanwezig
Muurisolatie
Niet aanwezig
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Vloerisolatie
2005: N = 5 216
2013: N = 10 010
6
2. Isolatie in de woningen
Aanwezigheid van isolatie in de woningen, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013
100
90
80
70
16
11
12
30
17
22
33
35
49
8
8
60
69
17
11
40
66
77
62
11
9
70
50
20
60
14
50
30
44
51
41
45
8
23
10
31
0
WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013
Isolerend glas
Dakisolatie
(Bijna) overal aanwezig
Leidingisolatie
Niet overal aanwezig
Muurisolatie
Niet aanwezig
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Vloerisolatie
2005: N = 5 216
2013: N = 10 010
7
2. Isolatie in de woningen
Aanwezigheid van isolatie in de woningen, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013
100
90
80
70
16
11
12
30
17
22
33
35
49
8
8
60
69
17
11
40
66
77
62
11
9
70
50
20
60
14
50
30
44
51
41
45
8
23
10
31
0
WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013 WS 2005 GWO 2013
Isolerend glas
Dakisolatie
(Bijna) overal aanwezig
Leidingisolatie
Niet overal aanwezig
Muurisolatie
Niet aanwezig
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Vloerisolatie
2005: N = 5 216
2013: N = 10 010
8
3. Verwarming in de woningen
• 82% van de Vlaamse woningen beschikt over
centrale verwarming
• Aardgas (68%) voornaamste energiebron
gevolgd door stookolie (23%) en elektriciteit
(7%)
• Steenkool, hout, butaan- of propaangas nog
weinig gebruikt
• Tussen 2005 en 2013 verschuiving van stookolie
naar aardgas als hoofdbrandstof
Aardgas
Stookolie
Elektriciteit
Andere
Woonsurvey 2005
54%
34%
8%
4%
Grote Woononderzoek 2013
68%
23%
6%
3%
Vlaamse energiebalans
61%
28%
7%
4%
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
9
3. Verwarming in de woningen
• 70% van de Vlaamse woningen (met centrale
verwarming) heeft een gasketel en 25% een
stookolieketel
– 58% van de gasketels hebben een label (CE, HR,
HR+, HRTop)
– 29% van de stookolieketels hebben een label
(CE, Optimaz, Optimaz Elite)
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
10
3. Verwarming in de woningen
• Duurzame energie nog zeer beperkt
– Gemiddeld voor Vlaamse woningen: 9%
• Warmtepomp: 1%
• Zonnecollectoren (warm water): 2%
• Zonnepanelen (elektriciteit): 8%
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
11
4. Bouwperiode
Aandeel woningen naar bouwperiode, in %, Vlaanderen, 2013
2013: N = 10 010
100
90
80
70
Oliecrisis
60
K-peil
EPB
18%
8%
50
40
49%
26%
30
20
10
0
Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Na 2005
12
4. Bouwperiode
Aandeel woningen waar isolerend glas (bijna) overal aanwezig is naar
bouwperiode, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013
100
90
80
K-peil
70
60
EPB
Renovatie
50
40
Oliecrisis
30
20
10
0
Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005
Woonsurvey 2005
Grote Woononderzoek 2013
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Na 2005
2005: N = 5 216
2013: N = 10 010
13
4. Bouwperiode
Aandeel woningen waar dakisolatie (bijna) overal aanwezig is naar bouwperiode,
in %, Vlaanderen, 2005 en 2013
100
90
80
60
50
EPB
K-peil
70
Renovatie
Oliecrisis
40
30
20
10
0
Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005
Woonsurvey 2005
Grote Woononderzoek 2013
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Na 2005
2005: N = 5 216
2013: N = 10 010
14
4. Bouwperiode
Aandeel woningen waar muurisolatie (bijna) overal aanwezig is naar
bouwperiode, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013
100
90
80
K-peil
EPB
70
60
50
40
30
Oliecrisis
20
10
0
Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005
Woonsurvey 2005
Grote Woononderzoek 2013
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Na 2005
2005: N = 5 216
2013: N = 10 010
16
4. Bouwperiode
Aandeel woningen waar vloerisolatie (bijna) overal aanwezig is naar
bouwperiode, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013
100
90
80
EPB
70
60
K-peil
50
40
30
20
Oliecrisis
10
0
Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005
Woonsurvey 2005
Grote Woononderzoek 2013
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Na 2005
2005: N = 5 216
2013: N = 10 010
17
4. Bouwperiode
• Oudere woningen beduidend minder dan
gemiddeld (82%) centrale verwarming
Aanwezigheid van centrale verwarming in de woningen naar bouwperiode, in %,
Vlaanderen, 2013
100
90
80
70
60
90
91
77
67
83
96
97
85
69
50
40
30
20
10
2013: N = 5 002
0
Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Na 2005
18
4. Bouwperiode
Belangrijkste energiebron of brandstof van de verwarming in de woning
naar bouwperiode, in %, Vlaanderen, 2013
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Voor 1919 1919-1945 1946-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2000-2005
Aardgas
Stookolie
Elektriciteit
Andere
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Na 2005
2013: N = 5 002
19
5. Eigendomsstatuut
Isolatie van de woningen naar eigendomsstatuut, in %, Vlaanderen, 2013
100
90
80
9
13
15
19
8
12
70
18
8
60
36
7
37
30
54
54
57
6
69
75
12
50
40
41
79
78
69
6
10
74
57
20
57
47
10
6
40
36
33
10
25
4
21
0
Eigenaar Private Sociale Eigenaar Private Sociale Eigenaar Private Sociale Eigenaar Private Sociale
huurder huurder
huurder huurder
huurder huurder
huurder huurder
Isolerend glas
Dakisolatie
(Bijna) overal aanwezig
Muurisolatie
Niet overal aanwezig
Niet aanwezig
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Vloerisolatie
2013: N = 10 010
20
5. Eigendomsstatuut
Belangrijkste energiebron of brandstof van de verwarming in de woning naar
eigendomsstatuut, in %, Vlaanderen, 2013
100
91
90
80
70
75
68
65
60
50
40
30
27
23
20
10
6
11
4
3
13
4
1
0
Vlaanderen
Eigenaar
Private huur
2
6
1
Sociale huur
Eigendomsstatuut
Aardgas
Stookolie
Elektriciteit
Andere
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
2013: N = 5 002
21
5. Eigendomsstatuut
• De huurwoningen beschikken meer dan
gemiddeld (70%) over een gasketel
– Private huur: 79%
– Sociale huur: 93%
• In de private huurwoningen beschikken
ketels minder dan gemiddeld over een label
– Gasketel: 51% (tov 58% Vlaanderen)
– Stookolieketel: 19% (tov 29% Vlaanderen)
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
22
5. Eigendomsstatuut
• Duurzame energie voornamelijk in de
eigendomswoningen
– 1 op de 10 Vlaamse eigendomswoningen
beschikt over zonnepanelen
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
23
6. Type woning
Isolatie
• Isolerend glas (76% vs 78%) en dakisolatie
(71% vs 68%) zowel in eengezinswoningen als
appartementen zeer courant aanwezig
• Muurisolatie (43% vs 50%) en vloerisolatie (29%
vs 38%) minder aanwezig bij
eengezinswoningen dan appartementen
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
24
6. Type woning
Isolatie: evolutie tussen 2005 en 2013
• Aanwezigheid isolerend glas en vloerisolatie
nemen toe in eengezinswoningen en
appartementen
• Aanwezigheid van dak- en muurisolatie nemen
toe in eengezinswoningen, maar stagneren in
appartementen
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
25
6. Type woning
Belangrijkste energiebron of brandstof van de verwarming in de woning naar
type woning, in %, Vlaanderen, 2013
100
87
90
80
70
68
62
60
50
40
30
30
23
20
10
6
4
3
11
4
3
0
Vlaanderen
Eengezinswoning
0
Appartement (incl., serviceflat)
Type woning
Aardgas
Stookolie
Elektriciteit
Andere
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
2013: N = 5 002
26
7. Socio-economische huishoudkenmerken
• Hoe hoger geschoold, hoe beter de woning geïsoleerd
Volledig of gedeeltelijke isolatie van de woningen naar opleidingsniveau, in %,
Vlaanderen, 2013
100
90
85
85
89
93
86
79
80
67
70
71
65
58
60
50
45
50
46
41
40
28
30
29
20
10
0
Isolerend glas
Lager onderwijs
Dakisolatie
Lager middelbaar
Muurisolatie
Hoger middelbaar
Vloerisolatie
Hoger onderwijs
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
2013: N = 10 010
27
7. Socio-economische huishoudkenmerken
• Tewerkgestelden beschikken meer dan gemiddeld over isolatie
Volledig of gedeeltelijke isolatie van de woningen naar activiteitsstatus, in %,
Vlaanderen, 2013
100
90
83
85
82
93
73
80
70
65
83
71
62
60
46
50
49
49
47
40
32
33
30
32
20
10
0
Isolerend glas
Werkloos
Dakisolatie
(Brug)pensioen
Muurisolatie
Ziek*/arbeidsongeschikt
Vloerisolatie
Tewerkgesteld
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
2013: N = 10 010
28
7. Socio-economische huishoudkenmerken
• Woningen van alleenstaanden en eenoudergezinnen beschikken minder dan
gemiddeld over isolatie
Volledig of gedeeltelijke isolatie van de woningen naar huishoudtype, in %,
Vlaanderen, 2013
100
90
83
89
90
94
73
80
79
87
68
70
65
60
49
50
56
51
47
40
33
33
38
30
20
10
0
Isolerend glas
Alleenstaand
Dakisolatie
Eenoudergezin
Muurisolatie
Koppel zonder kind
Vloerisolatie
Koppel met kind
2013: N = 10 010
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
29
7. Socio-economische huishoudkenmerken
• Hoe hoger het inkomen, hoe beter de woning geïsoleerd
Volledig of gedeeltelijke isolatie van de woningen naar inkomen, in %,
Vlaanderen, 2013
100
90
95
85 89 92
82
72
80
75
84
87
71
69
70
52
60
61
54
45 47
50
37
40
44
31 32
30
20
10
0
Isolerend glas
Dakisolatie
1
Muurisolatie
2
3
4
5
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Vloerisolatie
2013: N = 10 010
30
7. Socio-economische huishoudkenmerken
Verwarming
• Significante verschillen voor inkomensniveau,
activiteitsstatus en opleidingsniveau naar
aanwezigheid van centrale verwarming
• Ouderen (45+), gepensioneerden,
laagopgeleiden en laagverdieners vaker
stookolie als hoofdbrandstof
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
31
7. Socio-economische huishoudkenmerken
• Huishoudens met meer dan gemiddeld (9%)
duurzame energie
– Vierde (12%) en vijfde (12%) inkomensquintiel
– Leeftijdsgroep 35-44 (13%) en 45-64 (12%)
– Tewerkgestelden (13%)
• 2 werkenden in het huishouden (19%)
– Opleidingsniveau hoger middelbaar (9%) en hoger
onderwijs (14%)
– Koppels met kind (17%)
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
32
8. Energieprestatiecertificaat
• European Energy Performance of Buildings
Directive
– Energieprestatiecertificaat (EPC) bestaande
gebouwen
• 01/11/2008: EPC Verkoop
• 01/01/2009: EPC Verhuur
– Energiezuinigheid woning
• Energiescore en aanbevelingen
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
33
8. Energieprestatiecertificaat
Kennis van het EPC bij de huurders naar eigendomsstatuut en jaar van intrek, in
%, Vlaanderen, 2013
100
80
60
40
20
0
39
45
Huurder
Private huurder
20
Sociale huurder
43
34
Voor 2009
N = 2 173
Na 2009
Jaar van intrek
Type verhuurder
Private eigenaar zonder bemiddeling
Private eigenaar na bemiddeling van een immobiliënkantoor
Private eigenaar na bemiddeling van een sociaal verhuurkantoor
Sociale Huisvestingsmaatschappij
OCMW
Bedrijfsvennootschap
Percentage huurders
kent het EPC
42
50
8
22
14
56
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
34
8. Energieprestatiecertificaat
Kennis van het EPC bij de huurders naar socio-economische
huishoudkenmerken, in %, Vlaanderen, 2013
74
48
39
46
41
23
34
30
26
22
19
35
27
42
45
Koppel zonder kind
31
45
55
51
50
Eenoudergezin
100
90
80
70
60
50
40
30
20
N = 2 173
42
Inkomensquintiel
Leeftijdsgroep
Activiteitsniveau
Opleidingsniveau
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
Koppel met kind
Alleenstaand
Hoger onderwijs
Hoger middelbaar
Lager middelbaar
Lager onderwijs
Arbeidsongeschikt
Werkloos
(Brug)pensioen
Tewerkgesteld
65+
45-64
35-44
18-34
5
4
3
2
1
10
0
Huishoudtype
35
8. Energieprestatiecertificaat
Opmaak van het EPC bij de verhuurders, in %, Vlaanderen, 2013
100
90
62% van deze verhuurders wist niet dat het EPC verplicht was
80
70
60
50
42
40
40
30
20
13
10
5
0
Alle huurwoningen
Verhuur sinds 1 januari 2009: N = 663
Gedeelte huurwoningen
Geen enkele huurwoning Niet van toepassing / Geen
antwoord
• 1 op de 3 verhuurders verhuurt via immobiliënkantoor
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
36
8. Energieprestatiecertificaat
• Gebruik van het EPC bij de woningkeuze
– Eigenaars: 39%
– Huurders: 10%
• Gebruik van het EPC bij de onderhandeling
van de aankoop/huurprijs
– Eigenaars: 8%
– Private huurders: 6%
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
37
Conclusie
• Isolatie in de Vlaamse woningen
– Isolerende beglazing en dakisolatie meest aanwezig
– Duidelijke vooruitgang tussen 2005 en 2013 maar nog
een groot deel woningen zonder dakisolatie,
muurisolatie en vloerisolatie
• Verwarming in de Vlaamse woningen
– Verschuiving naar aardgas als hoofdbrandstof
– Nog groot aantal ketels zonder label
– Hernieuwbare energie nog zeer weinig toegepast in
Vlaanderen
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
38
Conclusie
• Achtergrondkenmerken
– Kleiner aandeel aanwezigheid van isolatie en
aanwezigheid van ketels met label
• Woningen gebouwd voor 1970
• Huurwoningen
• Woningen van ouderen (45+),
gepensioneerden, laagopgeleiden (lager
onderwijs, lager middelbaar), laagverdieners
(eerste tem derde inkomensquintiel) en nietwerkenden
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
39
Conclusie
• Energieprestatiecertificaat
– Minder dan 1 op de 2 huurders kent het EPC
– Het EPC wordt quasi niet gebruikt bij de
onderhandeling over de aankoop/huurprijs
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
40