Beleidsaanbevelingen: wat leert ons het Grote

Beleidsaanbevelingen.
Wat leert ons het Grote Woononderzoek?
Sien Winters
KU Leuven - HIVA
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013’
Brussel, Vlaams Parlement, De Schelp – 3 maart 2015
www.steunpuntwonen.be
Inhoud
Doelstellingen woonbeleid:
1. Verbeteren van de betaalbaarheid
2. Verbeteren van de kwaliteit
Doelstellingen buiten het woonbeleid
3. Eigendomsverwerving aanmoedigen
4. Bouwactiviteit stimuleren
(Optimaal ruimtegebruik)
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
2
1. Verbeteren van de betaalbaarheid
Vaststellingen:
- Betaalbaarheidsproblemen toegenomen, hoewel niet
volgens alle indicatoren
- Betaalbaarheidsproblemen het grootst en het meest
toegenomen op de private huurmarkt
- Betaalbaarheidsprobleem is in eerste plaats een
inkomensprobleem
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
3
1. Verbeteren van de betaalbaarheid
Aanbevelingen:
- Woonbeleid moet (samen met andere beleidsdomeinen)
een antwoord bieden
- Door substantiële uitbreiding huursubsidie / sociale
huisvesting
- W.b. sociale huisvesting:
- niet noodzakelijk een pleidooi voor verlaging van de huurprijs
- Misschien wel voor evaluatie van differentiatie van huurprijs
naargelang inkomen
- Te bekijken binnen bredere kader van financiering sociale
huisvesting
- W.b. eigendomsverwerving:
- Van algemene steun (woonbonus) naar selectieve steun
(sociale leningen)
- W.b. private huur:
- Voorzichtig met huurprijsregulering
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
4
2. Verbeteren van de kwaliteit
Vaststellingen:
- Aanzienlijke vooruitgang geboekt op vlak van comfort
- Aan 37% van de Vlaamse woningen zijn ingrepen
vereist om ze te laten voldoen aan de normen van de
Vlaamse Wooncode
- 13% van de Vlaamse woningen vereist omvangrijke en
structurele aanpassingswerken
- De grootste problemen zijn te vinden op de huurmarkt
- Vooral zwakste groepen slecht gehuisvest
- Vochtproblematiek verbetert niet
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
5
2. Verbeteren van de kwaliteit
Aanbeveling:
- Nood aan een globaal renovatieplan, met duidelijke
doelstellingen en verantwoordelijkheden
- Verantwoordelijkheid voor noodzakelijke werken ligt
in eerste plaats bij eigenaar
- Overheid moet er op toezien dat basiskwaliteit voor
iedereen aanwezig is en alle nodige acties daartoe
ondernemen
 drie soorten instrumenten
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
6
2. Verbeteren van de kwaliteit
Communicatieve instrumenten:
- Informatiecampagne naar breed publiek over o.a.:
-
Correcte plaatsing toestellen
Nazicht technische installaties
Ventilatie
Gezondheids- en veiligheidsrisico’s
- Ondersteuning en begeleiding zwakke groepen, o.a.
energiebesparende ingrepen
- Wie verspreidt de informatie?
- Vastgoedmakelaars
- Gemeentelijke woondiensten
- Woonwinkels, SVK’s, huurdersbonden, opbouwwerk…
- Vorming en opleiding professionelen:
- Vlaamse kwaliteitsnormen in opleiding architecten
- Vorming lokale actoren
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
7
2. Verbeteren van de kwaliteit
Juridische instrumenten (regulering):
- Normering voor nieuwbouw:
- Stroomlijning van normen (Vlaamse
kwaliteitsnormen, ruimtelijke ordening, energie,
sociale huisvesting...)
- Bv: trappen en trapleuningen, ballustrades,
toegankelijkheid van de woning
- Kwaliteitsbewaking bestaande woningen:
- Afstemming EPC en CA
- Differentiatie in sancties bij ongeschiktverklaring
naargelang ernst van gebrek
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
8
2. Verbeteren van de kwaliteit
Financiële instrumenten (belastingen en subsidies):
- Voor eigenaars-bewoners:
- Vlaamse renovatiepremies sterker richten op
grootste problemen
- Eerder subsidie via gerichte premies dan via
(brede) woonbonus
- Voor eigenaars-verhuurders:
- Renovatiepremies uitbreiden naar deze groep?
- Logisch dat energiepremies ook voor deze groep
van toepassing zijn
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
9
2. Verbeteren van de kwaliteit
- Voor private huurders:
- Kleine aanpassingswerken verder aanmoedigen
- Derde betalersregeling verkennen
- Voor publieke actoren: nood aan een globaal
renovatieplan voor de sociale huisvesting
- Gebaseerd op goede inventaris (beschikbaar voor SHM’s,
niet voor andere actoren)
- Plan op lange termijn
- Met duidelijke financiële afspraken
- En met inbegrip van strategie op vlak van herhuisvesting
Bij dit alles: er is een grens aan wat verbeterbaar is!
Geen overheidsfinanciering voor renovatie wanneer vervanging
voorkeur verdient!
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
10
3. Eigendomsverwerving aanmoedigen
Vaststellingen:
Onderzoek over de woonbonus (Haffner, Van den Broeck & Winters, 2014):
- Overheidsuitgaven voor eigen woningbezit moeten in
verhouding zijn tot de netto-positieve effecten van
eigen woningbezit op welvaart
- De verhouding van subsidies voor eigenaars en
huurders lijkt daarmee niet overeen te komen
- Enkele argumenten die hiervoor werden aangehaald
in dit onderzoek, krijgen bevestiging in het GWO
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
11
3. Eigendomsverwerving aanmoedigen
Aanbevelingen:
- Meer neutrale behandeling van huur en eigendom
- Dit kan een verdere afbouw van overheidssteun voor
eigendomsverwerving betekenen (zie ook OESO, 2015)
- Maar ook het meer gelijk belasten van huur en eigendom
- Hiervan kan een positief effect op de huurmarkt worden
verwacht
- Te bekijken of specifieke overheidssteun voor aanbod op
de private huurmarkt nog bijkomend wenselijk is
- Mogelijk is hier selectiviteit aangewezen
- Net zoals ook bij de resterende steun voor
eigendomsverwerving grotere selectiviteit gewenst is
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
12
4. Bouwactiviteit stimuleren
Vaststellingen:
- Woningvoorraad volgt aangroei huishoudens
- Ook aard van de aangroei lijkt demografische
evolutie te volgen
- Aangroei komt meer en meer tot stand via
transformatie van bestaande gebouwen, vooral in
steden
- Bevindingen over woningkwaliteit noodzaken
omvangrijke renovatiewerken
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
13
4. Bouwactiviteit stimuleren
Aanbevelingen:
- Globale stimulering (traditionele) nieuwbouw lijkt niet aan
de orde.
- In lijn met wat voorafgaat wel stimulering nodig van
woningrenovatie
- Vanuit ruimtelijke doelstellingen kan stimuleren van
transformatie van bestaande gebouwen naar woningen
overwogen worden
- Maar ook hier weer dient beleid selectief gericht te zijn op
gebieden en segmenten waar markt zelf onvoldoende
reageert op de noden
- Gezien belang van voldoende woningvooraad en van
tewerkstelling in de sector blijft monitoring vereist.
Studiedag ‘Wonen in Vlaanderen anno 2013. Wat leert ons het Grote Woononderzoek 2013?’
14

Download Report