met uitgebreide verwijzing naar gebruikte literatuur

Gods partner
ontmoeting met het Jodendom
Willem Zuidema
derde druk
ten Have / Baarn
De weg van den mens
volgens de chassidische leer
Martin Buber
oorspronkelijke titel
‘Der weg des Menschen ’
Nederlandse vertaling door Louise Moor
L. J. C. Boucher
te ’s-Gravenhage 1951
Ik die verborgen ben – Esther
Friedrich Weinreb
is te downloaden op:
kabbalabib.be/teksten/esther.doc
Is It I Lord?
Ben ik het Heer?
AVINOE - ONZE VADER
Over de joodse achtergronden
van het Onze Vader
Prof. Dr. Th.C. de Kruijf
Dr. M.J.H.M. Poorthuis
© 1985, Secr. RK Kerkgenootschap in
Nederland, tel 076 5223 444
Prijs €5,70 exclusief verzendkosten
Lucht, Water, Vuur
Willem Zuidema
ten Have / Baarn (1996)
De song - Here I am Lord, Is It I
Lord?
werd in 1981 geschreven door Daniel
L. Schutte (USA 1947)
n.a.v. Jesaja 6:8.
Het Bijbelse begrip ‘gerechtigheid’ Tsedaqah – gerechtigheid wordt meestal gekoppeld aan de deugd van
is geen juridische term, maar gaat vrijgevigheid; tegenwoordig vaak ‘sociaal behoeftigen’, veelal door sociale
diensten of speciale fondsen. (En dit zijn de woorden, ten Have, Baarn 2001.
over samenwonen.
Arthur Green) blz. 202
Samen wonen in vrijheid en vrede in een Bevrijding van de kultus, bevrijding tot mens-zijn: rein en onrein
samenleving waar ieder mens uit de verf
mag komen, niet buiten de boot valt en
'Gerechtigheid is de term die het jodendom verkiest boven andere termen
mag leven in overvloed.
welke meer een beroep doen op het gevoel. Want ook de liefde vraagt om
gerechtigheid, en mijn relatie tot de naaste staat niet los van de relaties
welke die naaste met derden onderhoudt. Ook de derde is mijn naaste.
De rituele wet van het jodendom is de strenge tucht die in funktie staat van
deze gerechtigheid. Alleen iemand die er in geslaagd is aan zijn eigen natuur
een strenge regel op te leggen, is in staat het gezicht van de ander te
herkennen. (Gods partner, blz. 172)
Soms heet dat ‘Gods koninkrijk’ of de
‘Messiaanse tijd’.
Het Hebreeuwse woord ‘shalem’ betekent compleet en verenigd, en ligt aan
de oorsprong van van het woord ‘shalom’, wat vrede betekent.
Het is door een concrete reactie op de noden van anderen waarmee wij
eenheid en harmonie stimuleren, en dat is de kern van ware vrede en
verlossing voor onze maatschappij (Maimonides).
De apostel Paulus deelt met ons zijn
inzicht dat de schepping reikhalzend
uitziet naar het ‘openbaar worden van
de kinderen Gods’.
Romeinen 8 : 19 (NBV)
De schepping ziet er reikhalzend naar uit dat openbaar wordt wie Gods
kinderen zijn.
Geboorte
Wanneer op aarde een nieuw leven
wordt verwekt, komt de hemel in
beweging. Een ziel wordt gezocht en
143. In welke toestand bevinden zich de zielen in hun voor-lichamelijk
bestaan?
In bewuste toestand. Zij hebben kennis van de ideeën (vergelijk 124, 146),
toegerust die na veertig dagen zijn
intrek zal nemen in het nieuwe lichaam
dat geboren gaat worden.
zodat, evenals bij Plato, alle aardse weten slechts herinnering aan dit
praeëxistente weten is.
Die goddelijke ziel komt uit de
spirituele wereld en verliest de
herinnering aan haar hemelse oorsprong.
Wat blijft is een vermoeden, een
heimwee naar toen.
In de Talmoed staat dat de mens voor zijn geboorte rein van geest is en alles
weet. Zodra hij echter bij de geboorte het daglicht ziet, slaat een engel hem
boven de mond en vergeet hij alles. De rest van het leven probeert de mens
zich zijn vroegere kennis te herinneren.
(http://kabbalabib.be/teksten.php
(De kabbala ontcijferd. Samenvatting)
De kabbala ontcijferd, Janet Berenson-Perkins, Uitgave: Kerkdriel, 2007)
Deze gedachte komt uit de 16e-eeuwse
mystieke chassidische traditie: met
ieder nieuw mens wordt iets nieuws ter
wereld gebracht dat er nog niet was.
Een eerste en enig iets.
Yitzchaq (Isaak) Luria, De door zijn vroegere en latere aanhangers
hoogvereerde Jitzchaq Loeria (Isaak Luria, 1534-1572), ook wel de 'Ari'
(leeuw) genoemd, naar de beginletters van Adonénoe Rabbi Jitzchaq, onze
Heer Rabbi Isaak), of ook wel 'Ri haQadosj, Rabbi Jitzchaq de Heilige.
(Lucht, water, vuur; Willem Zuidema , blz.. 81)
Als mens ben je uniek in de wereld; jouw
gelijke is nog niet op aarde geweest,
want was die hier al wel geweest, dan zou
jij er niet behoeven te zijn.
Met iederen mens is er iets nieuws ter wereld gebracht, dat er nog niet was,
een eerste en enig iets. ‘Het is ieders plicht in Israël te weten en te
bedenken, dat hij in zijn hoedanigheid enig is ter wereld en dat zijns gelijke
nog niet op aarde is geweest, want ware zijns gelijke reeds hier geweest, hij
zou er niet behoeven te zijn.
(De weg van den mens, Blz. 18)
Iedereen
Iedere enkeling is een nieuwe verschijning op aarde en zijn taak is het, zijn
(Lucht, Water, Vuur. Blz. 109)
Iedere enkeling is een nieuwe
verschijning op aarde en heeft als taak
de eigen aanleg en persoonlijkheid te
ontwikkelen, vorm te geven en te
vervolmaken. Wanneer dat niet gebeurt
wordt de komst van de Messias
vertraagd.
aanleg te vervolmaken in deze wereld. <18> Want waarlijk: dat dit niet
geschiedt, zulks is wat de komst van den Messias vertraagt’. Dit enige en
uitzonderlijke is het, dat ieder vóór alles is opgedragen te ontwikkelen en
vorm te geven, niet echter, nog eens te doen, wat een ander, al is het de
grootste, reeds heeft verwezenlijkt.
(De weg van den mens, Blz. 17)
Luister dus goed naar het klankbord van
jouw eigen goddelijke ziel. Luister of je
ervaringen, opgedane informatie, een
gesprek, of iets wat je leest iets nieuws
teweegbrengen in je leven. Soms lijkt het
alsof de ziel zich iets herinnert - volg
dan de keuze van je hart.
De zielen bezitten een oneindige wijsheid omdat zij een deel van de Hochma
(wijsheid) met zich meedragen. Alle zielen in de schatkamer kennen de hele
Thora, maar zij verliezen deze kennis bij de geboorte. Thoraleren is dus
eigenlijk een zich weer herinneren. De Neschama (met verstand begaafde
ziel) ontvangt men pas bij het volgen van de Thora.
Volken die dat niet doen ontvangen geen Neschama.
(D. S. Ariel: De mystiek van het Jodendom
http://www.mystiek.net/mystiek/d-s-ariel-de-mystiek-van-het-jodendom/)
Dit is de plaats waar een mens bezield wordt!
Wat bezielt jou?
Dit kan leiden tot de erkenning van Gods
koningschap over jouw handelen en over
de schepping. Het gaat niet om een
eenmalige religieuze topervaring over je
betrokkenheid bij een allesomvattend
toekomstperspectief, maar om
Het gaat niet om een eenmalige erkenning van Gods koningschap, als een
soort religieuze topervaring, maar om de dagelijkse, doodgewone
concretisering in de discipline van het gebed en in de omgang met de
medemens. Dit is waarschijnlijk veel moeilijker!
(Abinoe blz. 39)
dagelijkse, doodgewone concretisering
van die erkenning in de omgang met de
schepping en je medemens.
Met zo’n houding van betrokkenheid kun
je je als het ware inoefenen in het
klankbord van je ziel, geconcretiseerd in
het dagelijks leven: jouw eten en
drinken, je ademhaling en liefhebben, je
geld en je ziel.
Het Sjema wil deze houding van betrokkenheid als het ware inoefenen bij de
mens, geconcretiseerd in zijn dagelijks leven; zijn eten en zijn drinken, zijn
ademhalen en liefhebben, zijn geld en zijn ziel.
Partner
Toets jezelf en onderzoek wat hierdoor
in jezelf allemaal in beweging wordt
gebracht.
Het jodendom maakt de mens juist door zijn regels bewust van wat hij doet.
Het begrip 'naastenliefde' wordt ingevuld met hulp aan de medemens, met
'tsedaqa', d.w.z. gerechtigheid.
(Abinoe blz. 39)
(Gods partner, Willem Zuidema. Blz. 181)
Steeds opnieuw kun je kiezen of je dit
alles voor jezelf, uit eigenbelang, of ten
dienste van de ander wilt inzetten.
Wees eerlijk tegenover jezelf en je
ziel: een mens is vindingrijk bij het
bedriegen van de stem in zichzelf.
Het effekt van het formuleren van een dergelijke regel is, dat geven tegelijk
een bewust kiezen wordt, waardoor de gever ook de implicaties van zijn
manier van geven aanvaardt.
Zo’n toets is tegelijkertijd opdracht en
voorrecht.
De regel is niet verwoord om iemand een meetlat in handen te geven om
andermans geven daar nu naar af te meten. 'De Tora is mij gegeven om te
leren hoe ik handelen moet, niet hoe ik een ander beoordelen moet!
(Gods partner, Willem Zuidema. Blz. 181)
De mens laat zich erdoor betrekken in
Gods zorg voor de schepping, Zijn
wereld. Daarmee wordt de mens partner
van God en medeverantwoordelijk voor
de wereld.
Gebed is tegelijkertijd opdracht en voorrecht. De mens laat zich door het
gebed betrekken in Gods zorg voor de schepping, Zijn wereld. Daarmee wordt
de mens partner van God en medeverantwoordelijk voor de wereld.
(Abinoe blz. 16)
Toets jouw eigen bevinden ook samen
met anderen die je vertrouwt! Je hele
leven is een leerschool om te ontdekken
wat jij kunt doen voor je medemens,
voor de samenleving en voor de
schepping.
Als je dit zoekt kun je kiezen voor een
engagement met God, en erken je niet
alleen Gods bestaan maar ook Zijn
bemoeienis met de wereld.
Het uitspreken van deze regels (Sjema) is een act van engagement van de
mens met God en hiervoor is volledige concentratie (kawwana) vereist. De
mens erkent hierin niet alleen Gods bestaan maar ook Zijn bemoeienis met de
wereld.
(Abinoe blz. 37)
Door die keuze verklaar je je bereid om
als partner mee te werken in de zorg
voor de schepping.
Door het uitspreken van het Sjema verklaart de mens zich bereid om als
partner mee te werken in de zorg voor de schepping.
Dit partnerschap is volledig en totaal,
het is een overgave waarbij niets wordt
Maar dit partnerschap is volledig en totaal; een overgave waarbij niets wordt
achtergehouden.
achtergehouden.
Je engageert je met alle potentie en
ongebruikte reserves waarover je
beschikt - lichaam en ziel, verstand en
onderbewuste, huid en haar.
De mens engageert zich met alle potenties en ongebruikte reserves waarover
hij beschikt, lichaam en ziel, verstand en onderbewuste, huid en haar.
(Abinoe blz. 37)
Programma voor de schepping
In de profetie van Jesaja worden zijn
lippen gereinigd om zuivere taal te
spreken.
Jesaja (5:8)
- zie het lied, tevens titel van dit artikel -
Ook niet de hedendaagse slavernij aan
geld, dat ooit (betaal)middel was, maar
nu doel is geworden. De beurzen voor
aandelen, (edel)metalen, voedsel, olie,
medicijnen en wat al niet, zijn er alleen
voor manipulatie en winst, terwijl de
mensen - vaak kinderen - die de
productie leveren daarvan nauwelijks
kunnen eten, of erger.
En voor de vervuiling die allerlei vormen
van productie met zich meebrengen, is
alleen aandacht als potentiële kopers
die producten uit protest niet kopen.
Ook in het Onze Vader vinden we diezelfde samenvoeging van toewijding aan
God en de concrete menselijke noden. In de eerste regels verbindt de mens
zich met Gods koningschap en met Zijn naam, maar dan opeens vraagt hij
eenvoudigweg om brood voor vandaag, voor ons, niet voor mij alleen.
We zien dus dat het gebed een lichamelijke dimensie heeft, en juist de
lichamelijke mens wil opvoeden tot solidariteit. De mens hoeft zijn lichaam
niet ‘weg te denken’ in het gebed. Het lichaam is geen ‘instrument’, maar
expressie van mens-zijn.
Mensen zijn geen engelen, en geen louter spirituele wezens. Want juist die
lichamelijkheid, met alle onhandige kanten, soms zelf kwellend en absurd,
maakt de grootheid van het gebed van de mens uit. Wat dat betreft hebben
engelen reden om jaloers op de mens te zijn.
(Abinoe blz. 41)
Materieel - spiritueel
Is dit alles niet te materialistisch, of
zelfs economisch getint? Het is toch
een religieuze zaak, geen wereldse
aangelegenheid? Levinas zegt hierover:
‘Natuurlijk is mijn eten en drinken
slechts een materiële kwestie. Maar het
brood dat een ander ontbeert is voor
mij een zaak van de hoogste
spiritualiteit!’ En elders zegt hij: ‘Onze
harten openen zich voor de
onderdrukten gemakkelijk, de
portemonnee moeilijker. En de deuren
van ons huis het aller-moeilijkst!’ Alleen
een mens van vlees en bloed is in staat
tot solidariteit, en tot het zich iets
ontzeggen ten behoeve van de ander.
Bijvoorbeeld door het breken van het
brood.
Is wat we hier zeggen nu niet te materialistisch of zelfs economisch? Het
gebed is toch een religieuze zaak, geen ‘wereldse’ aangelegenheid! Levinas
zegt hierover: ‘Natuurlijk is mijn eten en drinken slechts een materiële
kwestie. Maar het brood dat een ander ontbreekt is voor mij een zaak van de
hoogste spiritualiteit!’
Mijn wens voor u, lezer, is, dat u zich
elke dag, al is het maar een ogenblik,
bewust bent van de oneindig kostbare
waarde van elke minuut van uw bestaan.
En dat u God dankt, niet met
dankgebeden alléén, maar ook door te
In de jaren ’60 las ik eens enkele regels; ik moest toen de Engelse taal zien
machtig te worden: .. to remind myself every day to the infinite precious
value of every minute of my existence, and to show my gratitude tot God not
only with prayers of thanksgiving, but by living as close as possible to the way
God wants me to live. .. Bron: onbekend.
En elders zegt hij: ‘Met heel je vermogen’ is vaak belangrijker dan ‘met heel
je leven’. Want onze harten openen zich makkelijk voor de onderdrukten, de
portemonnee moeilijker. En de deuren van ons huis het allermoeilijkst!’
(Abinoe blz. 41)
Je kunt het brood met iemand breken,
en het kan iemand ont - breken
zoeken en te leven bij de weg die uw ziel Ik ben die woorden nooit vergeten, en in mijn eigen vrije vertaling zijn ze een
vermoedt en die God u uitdaagt te gaan. soort van credo geworden in mijn eigen leven, die mij regelmatig weer met
beide voeten op de grond zetten en bij de les roepen.
Jelke Weistra
Email: [email protected]
Mobiel 06 16 066 418
Zie www.dgwereldwerk.nl
In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw
heb ik tijdens mijn vakanties stapels SF
verhalen gelezen. Slechts één is mij
bijgebleven, en vorig jaar heb ik het
boekje op internet weer teruggevonden;
en wat ik mij meende te herinneren vond
ik inderdaad terug.
‘Je weet waar ik heenga?’
‘Ja’
‘En wat ik daar wil gaan doen?’
‘Dat weet ik, ja’
‘Vertel me dan eens, als je dat tenminste weet:
zal ik succes hebben bij wat ik nastreef?’
‘Je zult succes hebben bij je streven,
maar tegen die tijd is het misschien niet meer wat je verlangt’
Het verhaal vertelt dat het mechanisme
voor de draaiing van de aarde is stil
gezet, waardoor één kant van de aarde
voortdurend in het licht staat, en de
andere kant altijd duister is. (zoals ook
bij onze maan het geval schijnt te zijn.)
‘Jack’ van de schaduwkant van de aarde
besluit dit mechanisme weer in werking
te willen stellen, en op zijn toch komt
’isitilord.pdf met uitgebreide verwijzing naar gebruikte literatuur; en
beluister het lied: ’isitilord.mp3
‘Ik begrijp je niet, Morgenster’
‘Ook dat is mij bekend.
Maar zo gaat het nou eenmaal met alle orakels, Jack.
Wanneer datgene wat voorspeld was gebeurt,
is de vrager niet meer dezelfde als toen hij de vraag stelde.
Het is onmogelijk een mens te doen begrijpen
hoe hij in de tijd zal worden;
hij op de scheiding van licht en donker in en daarom is het alleen die toekomstige persoonlijkheid
gesprek met een orakel, Morgenster
voor wie een profetie waarlijk relevant is’
genoemd.
(Jach van de schaduwen; door Roger Zelazny;
Uit het gesprek dat zij voeren heb ik
het Spectrum B.V. Utrecht/Antwerpen)
hiernaast een deel weergegeven, dat ik
mij herinnerde. Deze gedachte heeft
mij altijd behoed voor te grote
stelligheid in wat ik beweer.
Here I am Lord, Is it I, Lord?
Daniel L. Schutte (1947) schreef (1981) dit lied nav Jesaja 6:8
I, the Lord of sea and sky,
I have heard My people cry.
All who dwell in dark and sin,
My hand will save.
I who made the stars of night,
I will make their darkness bright.
Who will bear My light to them?
Whom shall I send?
Here I am Lord, Is it I, Lord?
I have heard You calling in the night.
I will go Lord, if You lead me.
I will hold Your people in my heart.
I, the Lord of snow and rain,
I have borne my people's pain.
I have wept for love of them, They turn away.
I will break their hearts of stone,
Give them hearts for love alone.
I will speak My word to them
Whom shall I send?
Here I am Lord, Is it I, Lord?
I have heard You calling in the night.
I will go Lord, if You lead me.
I will hold Your people in my heart.
I, the Lord of wind and flame
I will tend the poor and lame.
I will set a feast for them,
My hand will save
Finest bread I will provide,
Till their hearts be satisfied.
I will give My life to them,
Whom shall I send?
Here I am Lord, Is it I, Lord?
I have heard You calling in the night.
I will go Lord, if You lead me.
I will hold Your people in my heart.
Isaak Loeri, was een zestiende-eeuwse rabbijn in Oost Europa,
heeft een omwenteling in het denken van kabbalisten teweeggebracht,
en geldt tot op de dag van vandaag
als één van de grootste kabbalisten die ooit heeft geleefd.
Zijn iedeeën,
zijn manier van denken,
zijn metaforen
zijn de algemeen aanvaarde opvattingen geworden
die de laatste vijf eeuwen zijn bestudeerd.
In één van zijn fundamenteelste beelden,
geeft hij een metaforische beschrijving
van het ontstaan van de wereld.
Hij legt het als volgt uit.
God had een vat geschapen, een soort beker,
en goot vervolgens Zijn oneindige, goddelijke licht in dit vat.
Het vat kon het oneindige licht niet bevatten en brak in stukken.
De scherven van het vat
verspreidden zich overal,
en het materieaal van de schepping
– alle stukjes en beetjes –
zijn in feite de scherven
die bij dat gigantische ongeluk zijn ontstaan.
Deze scherven bevatten nog altijd sporen
van het oorspronkelijke goddelijke licht.
Of het nou over
vaste, vloeibare of gasachtige
vormen gaat,
of het goed of kwaad is,
materieel of spiritueel;
alles bevat goddelijk licht.
En volgens deze kabbalistische traditie
heeft ieder individu
de verantwoordelijkheid
om de scherven open te breken
en het licht dat erin gevangen zit
te bevrijden.
Omdat alles in de wereld
goddelijk licht bevat,
zit in elke situatie iets goeds
- goddelijk licht –
verborgen.
De taak van de kabbalist,
en van iedereen trouwens,
is dat goddelijke licht
te zoeken of te herkennen,
en het te laten stralen.
Een vonk van God in iedereen!
Kabbalisten geloven
dat lichamen fysiek zijn
en zielen spiritueel,
en dat lichamen daarom tijdelijk zijn
en zielen eeuwig.
Fundamenteel is
dat zielen al voor de geboorte bestaan,
en na de dood zullen voortbestaan.
Wanneer een ziel
door God naar de aarde wordt gestuurd,
wordt deze als het ware
in een lichaam gehuisvest,
en is het lichaam
een instrument van de ziel
tijdens haar incarnatie
in het tijdelijke leven.
Wanneer het lichaam is opgebruikt,
wordt het in de grond begraven,
en gaat de ziel
weer verder
op haar spirituele reis.
Deze traditie leert
dat de hele schepping
een manifestatie is van God,
maar de ziel is
in haar diepste aspect
een deel van God zelf.
In dit diepste aspect
deelt de ziel iets
van het vermogen van God zelf,
namelijk het vermogen
om iets in beweging te zetten,
te kiezen,
te bouwen en te vernietigen;
in feite dus het vermogen tot scheppen.
https://www.youtube.com/watch?v=x-8r3Z-BR7M
we-are-stardust
from “Woodstock”,
an anthem sung by the 60′s generation.