Commissie brengt verslag uit over visumvrij reizen voor de

Europese Commissie - Persbericht
Commissie brengt verslag uit over visumvrij reizen voor de Westelijke
Balkanlanden
Brussel, 25 februari 2015
De Commissie heeft vandaag haar vijfde verslag gepubliceerd over de werking van de regeling voor
visumvrij reizen met Albanië, Bosnië en Herzegovina, de voormalige Joegoslavische Republiek
Macedonië, Montenegro en Servië. Uit het verslag blijkt dat meer maatregelen nodig zijn om de
integriteit van de visumvrije regeling te bewaren en mogelijk misbruik van het asielstelsel van de EU
aan te pakken.
"De Europese Commissie wil nog steeds dat de visumvrije regeling voor de burgers van de Westelijke
Balkanlanden blijft gelden. Visumvrij reizen heeft duidelijke voordelen opgeleverd: het brengt mensen
bij elkaar en schept zakelijke kansen. Wel moet er op systematische wijze en met voldoende middelen
worden opgetreden tegen misbruik van de visumvrije regeling om asiel te zoeken in de EU. We doen in
het verslag een aantal aanbevelingen om de afstotende en aantrekkende factoren die een rol spelen bij
onregelmatige migratie aan te pakken, en ik vraag alle betrokken landen om hun volledige steun en
inzet", aldus Dimitris Avramopoulos, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap.
Belangrijkste bevindingen
Asielmisbruik door burgers van de visumvrije Westelijke Balkanlanden blijft een groot punt van zorg.
Het aantal asielverzoeken dat in de EU en de geassocieerde Schengenlanden wordt ingediend door
burgers van de vijf visumvrije Westelijke Balkanlanden, neemt sinds de visumliberalisering gestaag
toe. In 2013 werd een recordaantal van 53 705 verzoeken ingediend. In de eerste negen maanden van
2014 werd een stijging van 40 % vastgesteld ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Tegelijkertijd blijft het percentage ingewilligde asielverzoeken in de EU en de geassocieerde
Schengenlanden voor alle burgers van de visumvrije Westelijke Balkanlanden verder dalen. Kennelijk is
nog steeds de overgrote meerderheid van de verzoeken duidelijk ongegrond. Het
erkenningspercentage bedroeg 3,7 % voor Montenegrijnen, 2,7 % voor Serviërs en 1 % voor burgers
van de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië. Van de aanvragers uit Albanië en Bosnië en
Herzegovina kreeg respectievelijk 8,1 % en 5,9 % internationale bescherming in 2013 in de EU en de
geassocieerde Schengenlanden.
Serviërs vormen nog steeds de grootste groep asielzoekers uit de visumvrije Westelijke Balkanlanden
in de EU en de geassocieerde Schengenlanden (42 % in 2013). Na Servië volgen de voormalige
Joegoslavische Republiek Macedonië (21 %), Albanië (21 %), Bosnië en Herzegovina (14 %) en
Montenegro (2 %).
Het grootste aantal asielverzoeken uit de Westelijke Balkanlanden die van de visumplicht zijn
vrijgesteld, wordt nog steeds ingediend in Duitsland. Het percentage asielaanvragers uit de Westelijke
Balkan dat in Duitsland een verzoek indiende, steeg van 12 % in 2009 tot 75 % in de eerste negen
maanden van 2014.
Belangrijkste aanbevelingen
Elk visumvrij land van de Westelijke Balkan moet kunnen aantonen dat zijn burgers steeds minder
ongegronde asielverzoeken indienen in de EU.
De Commissie beveelt de visumvrije Westelijke Balkanlanden aan de afstotende factoren die
aanzetten tot onregelmatige migratie naar de EU, resoluut aan te pakken, door:
·
meer doelgerichte bijstand te bieden aan minderheden, met name de Roma;
- te zorgen voor meer operationele samenwerking en informatie-uitwisseling met de EU-lidstaten, de
Commissie en Frontex, Europol en het EASO op het gebied van grensbeheer, migratie, asiel en
overname;
- onderzoek in te stellen naar personen die onregelmatige migratie faciliteren en personen te
vervolgen die misbruik van de visumvrije regeling mogelijk maken;
- het grenstoezicht te verbeteren, met strikte inachtneming van de grondrechten van de burgers;
- te zorgen voor meer gerichte informatie- en voorlichtingscampagnes om de burgers beter te
informeren over de rechten en plichten van visumvrij verkeer.
Daarnaast beveelt de Commissie de EU-lidstaten en de geassocieerde Schengenlanden die de meeste
verzoeken ontvangen, aan om de aantrekkende factoren voor onregelmatige migratie aan te
pakken, door:
- de asielprocedures te stroomlijnen voor de burgers van de vijf visumvrije Westelijke
Balkanlanden, bijvoorbeeld door tijdens piekperiodes meer personeel in te zetten bij het
beoordelen van asielzaken of door een versnelde procedure in te voeren waardoor verzoeken in
piekperiodes of voor burgers van bepaalde landen snel kunnen worden behandeld;
- terughoudender en selectiever te zijn bij het verstrekken van financiële voordelen zoals
betaling in contant geld en financiële steun bij terugkeer, zodat er minder financiële stimulansen
zijn voor asielmisbruik;
- bezoeken op hoog niveau aan de betrokken landen te organiseren en informatiecampagnes te
houden, in samenwerking met plaatselijke ngo’s en bestuursorganen;
- de operationele samenwerking en informatie-uitwisseling met de autoriteiten van de
betrokken landen te versterken, onder meer via verbindingsfunctionarissen.
Achtergrond
In december 2009 is de visumvrije regeling van kracht gegaan voor burgers van de voormalige
Joegoslavische Republiek Macedonië, Montenegro en Servië (IP/09/1852). In november 2010 volgden
Albanië en Bosnië en Herzegovina (MEMO/10/548).
Sinds de visumliberalisering worden in een aantal EU-lidstaten steeds meer ongegronde asielverzoeken
ingediend door burgers van de visumvrije Westelijke Balkanlanden. De Commissie heeft een
mechanisme ingesteld dat toezicht houdt op de maatregelen die de Westelijke Balkanlanden treffen om
mogelijk misbruik van de visumvrije regeling tegen te gaan.
De verslagen na visumliberalisering moeten ervoor zorgen dat de Westelijke Balkanlanden de
toezeggingen die zij voor de opheffing van de visumplicht hebben gedaan, blijven uitvoeren. Het
verslag van vandaag is het vijfde verslag sinds 2011.
De verslagen zijn gebaseerd op bezoeken ter plaatse waarbij deskundigen van de Commissie en de
lidstaten de voortgang en de kwaliteit van de hervormingen in verband met de visumvrije regeling
controleren. Verdere input wordt gehaald uit verslagen van de Westelijke Balkanlanden over hun
maatregelen tegen onregelmatige migratie, en uit analyses door Frontex, Europol en het Europees
Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) van de laatste trends op het gebied van grenscontrole,
onregelmatige migratie en asiel.
Naast de regelmatige verslagen na visumliberalisering heeft de EU ook een algemeen mechanisme
ingesteld waarmee in uitzonderlijke omstandigheden de visumplicht tijdelijk opnieuw kan worden
ingevoerd voor burgers van derde landen die normaal gezien zonder visum naar de EU kunnen reizen
(MEMO/13/784).
Het mechanisme is niet voor een specifiek derde land of specifieke regio bedoeld. Het geldt in gelijke
mate voor alle landen waarvan de burgers zonder visum naar de EU (zullen) kunnen reizen, dus ook
voor de Westelijke Balkanlanden.
Geen enkele lidstaat heeft tot nog toe om activering van het opschortingsmechanisme gevraagd.
Recente ontwikkelingen
De afgelopen maanden is in een aantal EU-lidstaten een aanzienlijke stijging vastgesteld van het aantal
onregelmatige migranten uit Kosovo dat via Servië de EU bereikt. De Commissie voert momenteel met
Kosovo een dialoog over visumliberalisering en zal met de Kosovaarse regering blijven werken aan een
oplossing voor de afstotende factoren die de recente migratiestroom in de hand werken.
Nuttige links
Vijfde verslag over de controle na de visumliberalisering voor de landen van de Westelijke Balkan
Homepage van commissaris Avramopoulos
Volg commissaris Avramopoulos op Twitter
Homepage van DG Binnenlandse Zaken
IP/15/4482
Contactpersoon voor de pers
Natasha BERTAUD (+32 2 296 74 56)
Milica PETROVIC (+32 229-63020)
Voor het publiek:
Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail