- Acquire Publishing

bouw & zorg
KOP1
Auteur: Eric Schellekens
Het levensloopbestendig- en duurzaam maken van de woningvoorraad
kop2 Twee
inleiding
vliegen
in één klap
ook blijven wonen. Oudere eigenaar-bewoners
primaire woonvoorzieningen gelijkvloers te
hebben vaak lage hypotheeklasten, de overstap
hebben, was een van de conclusies. Anders zou-
naar een geschiktere, recent gebouwde en veelal
den we zeventig procent van de woningvoorraad
kleinere (huur)woning, als die al voorhanden is,
afschrijven als ongeschikt voor deze doelgroep.
levert dan een forse stijging op van de maande-
Voorwaarde is wel dat op de slaapverdieping een
lijkse woonlasten. De stimuli om ‘te blijven zitten
toilet aanwezig is. Als een aantal basismaten vol-
waar je zit’ stapelen zich dus op voor deze seni-
doet (badkamer, hoofdslaapkamer, deurbreedtes
oren. Alle reden om te focussen op de aanpas-
en niveauverschillen bij entree) zijn deze een-
sing van de bestaande woningvoorraad en de
gezinswoningen met een beperkt aantal maat-
mogelijkheden om tevens te verduurzamen.
regelen ook geschikt te maken voor (toekomstige)
rollatorgebruikers, die er nu al wonen en er niet
Slechtste delen woningvoorraad
graag weg willen.
Ouderen zijn oververtegenwoordigd in de wonin-
Het levensloopbestendig- en duurzaam maken van de woningvoorraad is de huisvestingsopgave van de komende jaren. Zo’n 50- tot
60.000 ouderen kunnen de komende jaren door strengere indicatiestelling niet meer naar een verzorgingshuis. Met hun (mobiliteits-)
beperkingen blijven ze veelal aangewezen op de woning waarin zij
nu wonen.
H
Hoofdhuurders
Eric Schellekens, Schellekens
blijven wonen nadat ze hun gezinnen hebben
Veel corporaties hebben al meer dan zestig
Advies.
gesticht en vervolgens hun kinderen weer hebben
procent ouderen als hoofdhuurders. Klantgericht
zien uitvliegen. Energetisch en qua toegankelijk-
en klantgestuurd werken zou voor woningcorpo-
heid en geschiktheid zijn dit de slechtste delen
raties kunnen betekenen dat zij de basiskwaliteit
van onze woningvoorraad. Met relatief veel
van hun woningen aanpassen aan de plausibele
huurwoningen. Zeventig procent van de eenge-
wensen en behoeften van deze meerderheid van
‘Langer Thuis? Toekomst-
zinswoningen van corporaties had enkele jaren
hun huurders. Zij zouden veiligheidsmaatregelen
bestendig wonen begint
geleden nog geen tweede toilet op de slaapver-
standaard kunnen toepassen waartegen andere
vandaag’
dieping. De trap is volgens Stichting VeiligheidNL
doelgroepen moeilijk bezwaar kunnen maken.
Platform31 heeft in opdracht van
een belangrijke bron van valongelukken, zeker
Denk bijvoorbeeld aan het bij mutatie weghalen
SVn de brochure ‘Langer Thuis?
bij ouderen. Hoe minder zij deze hoeven te
van drempels, ophogen van toegangspaden,
Toekomstbestendig wonen begint
gebruiken, hoe beter dat is voor hun gezondheid.
plaatsen van een tweede toilet op de badkamer
vandaag’ gepubliceerd, met acht
Een toilet op de slaapverdieping kan nachtelijke
met antisliptegels, een inloopdouche, een tweede
inspirerende voorbeelden van
escapades naar het toilet in de hal voorkomen en
trapleuning, verlichting bij voor- en achterdeur
projecten en initiatieven die erop
transfers als het nodig is beperken tot twee per
en driepuntsluitingen op toegangsdeuren zodat
gericht zijn ouderen bewust te
dag. Slopen van deze woningen is steeds minder
ook de thuiszorg met één sleutel binnen kan,
maken van de mogelijkheden om
geaccepteerd.
gelegenheidsdieven worden geweerd en de
hun woning aan te passen en
bewoner zichzelf niet opsluit. Combineer het
langer de regie in eigen hand te
Babyboomers
prefab plaatsen van een seniorenproof badkamer
houden. Naast praktijdvoorbeelden
Door hun aantallen zijn de babyboomers nog
met het vervangen van gevels (met inbraakveilig
geven zes smaakmakers vanuit
steeds heel bepalend voor de woningmarkt. Het
en zorggeschikt hang- en sluitwerk en drempel-
wonen, welzijn, zorg en particulier
Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft
loze deuren) die de woning in één dag opwaar-
initiatief hun visie op wat ouderen
becijferd dat het aantal woningen dat vrijkomt
deren van label F of G naar B of C. Twee vliegen,
zelf zouden kunnen en de rol van
door het overlijden van een oudere bewoner tot
misschien wel drie, in één klap.
hun organisatie daarin, plus de
2038 oploopt tot ruim 92.000 woningen per
opgaven waar ze voor staan.
jaar (in 2008 was dat nog 77.000 woningen).
Financiering
Dat aantal overtreft ruim de totale nieuwbouw-
Veel gemeenten realiseren zich dat een groeiende
De brochure Langer Thuis?
productie die we in Nederland in de bouwjaren
groep ouderen op termijn aanspraak zal willen
Toekomstbestendig wonen begint
voor de crisis opleverden. Het PBL pleit daarom
maken op woningaanpassingen die hen in staat
vandaag” is te downloaden via :
voor terughoudendheid met nieuwbouw, vooral
stellen langer zelfstandig te blijven wonen en deel
platform31.nl/publicaties/langerthuis
et aantal 65-plussers stijgt volgens het
ouderen erg honkvast zijn: verhuizen? Waarom,
in krimpgebieden, en focus op het aanpassen van
te nemen aan de samenleving, betaald vanuit de
CBS van 2,7 miljoen in 2012 tot 4,7
waarheen? De meesten zitten op de top van hun
de woningvoorraad.
Wmo. Veel ouderen beseffen op hun beurt dat
miljoen in 2041. Een derde daarvan zal
wooncarrière en in hun vertrouwde buurt, maar
80-plus zijn, ruim 1,5 miljoen mensen.
in woningen die niet geschikt zijn en die energe-
Piramidemodel
zelfstandig willen blijven wonen. Op termijn is
tisch niet tot de kopgroep behoren.
Onderzoek met het Piramidemodel naar toe-
ook van de ouderen zestig procent eigenaar-
komstige vraag en huidig aanbod van geschikte
bewoner. Het traphekje voor hun kinderen heb-
Aanpassing bestaande woningen
woningen voor mensen met (toenemende)
ben ze indertijd zelf aangeschaft bij de Gamma,
gaan zijn, enkel bestemd voor de zeer zwaar
Dat veel ouderen door de strengere indicatie-
mobiliteitsbeperkingen (stokloper, rollator- en
het nachtlampje op de overloop was evenmin een
i
zorgbehoevenden. De andere 65-plussers zijn en
stelling niet meer naar een verzorgingshuis kun-
rolstoelgebruiker) van ABF en Schellekens Advies
gemeentelijke voorziening. Waarom zou een anti-
www.schellekensadvies.nl
blijven aangewezen op de bestaande woning-
nen, betekent echter niet dat hun beperkingen
voor Platform31 (toen nog SEV) en Aedes toont
slipvloer, een tweede toilet of een inloopdouche
voorraad. Want in nieuwbouw voegen we de
verdwijnen. Daardoor zijn zij aangewezen op de
aan dat in pilotgemeenten steeds forse tekorten
dat dan wel zijn? Voorlichting met het accent op
noot
laatste jaren niet meer dan een kleine 40.000
woning waarin zij nu wonen. Prettige bijkomstig-
vastgesteld werden aan rollatorgeschikte wonin-
comfort en gemak kan een omslag in het denken
1.Zie: bit.ly/piramidemodel
woningen per jaar toe. En we weten al langer dat
heid: zeven van de tien ouderen willen daar
gen 1). Deze woningen hoeven niet per se alle
betekenen.
Daar staat tegenover dat in 2016 van de huidige
160.000 intramurale plaatsen (verzorgings- en
verpleeghuizen) nog maar 110.000 plaatsen over
24
gen uit de Wederopbouwperiode. Ze zijn daar
zij zelf verantwoordelijkheid zijn als zij langer
stedebouw & architectuur | nr. 1 | februari 2015
25