ORTHOPEDISCH CHIRURGEN EN DE PERS

ORTHOPEDISCH
CHIRURGEN
EN
DE PERS
 Benadert een journalist u om mee te werken aan een artikel?
 Krijgt u ongevraagd een journalist aan de telefoon en verwacht hij uw
directe mening over een gebeurtenis?
 Hebt u zelf nieuws en wilt u actief de pers benaderen?
Dit document geeft u een aantal handreikingen waarmee u zich kunt
voorbereiden op perscontacten. Hebt u vragen, wenst u advies of
ondersteuning, neem dan contact op met de NOV.
Dit kan via het secretariaat: (073) 700 34 10 of via [email protected].
1
1. Zet orthopedie en de orthopedisch chirurg op de kaart
Veel Nederlanders weten niet goed wat ze zich precies moeten voorstellen bij het werk van een
orthopedisch chirurg. Niet zelden wordt de orthopedisch chirurg aangezien voor, uitsluitend, een
steunzolen- of korsettendokter, een schoenmaker voor afwijkende voeten of zelfs een vogelkenner.
Het is daarom belangrijk dat alle orthopedisch chirurgen richting de media dezelfde boodschap
geven:
Orthopedie is het gebied van de geneeskunde dat zich bezighoudt met de operatieve en nietoperatieve behandeling van mensen met stoornissen aan het houdings- en bewegingsapparaat
(botten, spieren en gewrichten).
De orthopedisch chirurg is de medische specialist op het terrein van het steun- en
bewegingsapparaat. De missie van de NOV en dus de orthopedie is:
Orthopedie houdt Nederland in beweging.
Dit zijn waardevolle definities, maar het is prettig om bij gesprekspartners (journalisten) en hun
lezers/kijkers/luisteraars ook een bijpassend gevoel op te roepen.
Dit doet u door als uitgangspunt te nemen dat de orthopedie een volwaardig, veelzijdige en
maatschappelijk zeer relevant specialisme is, doordat het:
 een zinnig specialisme is: orthopedisch chirurgen houden mensen in beweging,
 een veilig specialisme is: het minimaliseert de kans op complicaties,
 een zuinig specialisme is: door efficiënte en effectieve behandelingen draagt de orthopedie
bij aan de verlaging van arbeidsverzuim en arbeidsongeschiktheid.
2. Reclame of voorlichting
Marktwerking heeft ook zijn intrede gedaan in de medische wereld. Reclame in de zin van ‘wij zijn de
beste’ is nog steeds niet gepast, maar het wordt steeds gewoner om anderen te laten zien wat je
doet en waar je goed in bent. In die zin is elk mediaoptreden een vorm van reclame. Mits goed
doordacht en voorzien van een duidelijke boodschap.
Publieke media kunnen ook een belangrijke rol spelen bij voorlichting; voorlichting over
aandoeningen en klachten aan het steun- en bewegingsstelsel, behandelingsmogelijkheden,
preventie en revalidatie, bijvoorbeeld.
Ook als u teksten publiceert via een website, een Blog, via e-nieuwsbrieven en columns dient u zich
te realiseren dat u niet alleen als orthopedisch chirurg optreedt, maar door de buitenwacht gezien
wordt als een vertegenwoordiger van de gehele beroepsgroep.
Hieronder vindt u een aantal zaken waarmee u rekening kunt houden als de pers u benadert, of als u
zelf de pers opzoekt. Een goede voorbereiding is absoluut noodzakelijk.
3. Perscontacten: wees voorbereid
De pers bestaat grofweg uit de schrijvende pers, radio en televisie. Internet loopt hier zo’n beetje
doorheen, met zowel teksten, (bewegende) beelden als geluidsfragmenten.
U ziet hier per type medium een aantal praktische punten. Hebt u de tijd en gelegenheid een
perscontact voor te bereiden, werk ze dan zo nauwkeurig mogelijk uit (voorbereiding!).
Wordt u min of meer overvallen door de pers, neem dan een time out (bijvoorbeeld door te vragen
of de journalist over vijf minuten terugbelt omdat u iets voor een patiënt moet afronden). U kunt de
overzichten dan snel doornemen en focussen op de boodschap die u wilt overbrengen.
2
Want dat is het belangrijkste: dat u vooraf goed formuleert wat uw boodschap is en dat u deze
boodschap weet over te brengen. Houd hierbij in gedachte: “Never mind the question, just give your
answer!”
Onderstaande aandachtspunten helpen u dit in de praktijk te brengen.
3.1. Schrijvende pers
De ‘schrijvende pers’ is een breed begrip. Dagbladen met hun verschillende rubrieken, opiniebladen,
special interestbladen, vakbladen, patiëntenmagazines, weblogs, et cetera. Ze hebben met elkaar
gemeen dat uitspraken letterlijk zwart op wit staan.
1. Welke titel benadert u? Wat voor uitgave betreft het? Welke lezers bereikt het artikel en wat
wil de journalist met zijn artikel bereiken?
2. Over welk onderwerp wordt u benaderd? Bent u de aangewezen persoon om hier iets over
te vertellen? Zo ja: bedenk vooraf wat u over dit onderwerp wilt vertellen en wat per se niet.
Zet dit eventueel op papier, respectievelijk met groene en rode inkt. (NB houdt deze
aantekeningen alleen bij u als het interview per telefoon plaatsvindt; bij face-to-face
interview zult u ze in uw geheugen moeten opslaan.) Bent u niet de aangewezen persoon om
dit interview te geven, begin er dan niet aan. Als u twijfelt of u in moet gaan op het verzoek;
neem dan contact op met de NOV.
3. Als u in wil gaan op het verzoek; neem dan contact op met de NOV. Het NOV bestuur heeft
vaak over actuele (politiek-strategische) ontwikkelingen maar ook over inhoudelijke zaken
reeds een standpunt geformuleerd.
4. Verdiep u vooraf in de krant/het tijdschrift; kijk in welke rubriek het artikel verschijnt,
achterhaal wat de teneur is van de artikelen in het algemeen en specifiek van deze journalist.
5. Vraag altijd vooraf inzicht in de aanleiding tot het interview, verzoek (of eis) om de vragen
vooraf in te zien en vraag of de journalist ook andere mensen gaat benaderen voor dit
artikel.
6. Komt er ook beeld bij het artikel? Krijg hier zicht op en lever zo mogelijk zelf beeld aan, zodat
uw boodschap optimaal overkomt.
7. Komt een fotograaf bij u langs, denk dan goed na over de setting en wat u met de beelden
wilt overbrengen.
8. Maak vooraf afspraken over correcties. Leg vast dat u het artikel voor publicatie kunt inzien
om eventuele feitelijke onjuistheden te corrigeren (beperk u ook tot dergelijke correcties en
bemoei u niet met vorm en stijl).
9. Luister goed naar de vragen van de interviewer. Geef antwoord op basis van wat u vooraf
hebt besloten wat u wilt vertellen. Laat u niet verleiden tot uitspraken waar u spijt van krijgt.
Bereid een informatiepakketje voor dat uw boodschap ondersteunt en de journalist zijn werk
eenvoudiger maakt (bijvoorbeeld: cijfers uit meerdere bronnen, wetenschappelijke
referenties, informatie over uw maatschap. Beperk u tot voor de journalist relevante
informatie.)
10. Ontspan en laat het een prettig gesprek zijn. Ook als u op bepaalde vragen geen antwoord
kunt of wilt geven, kan het een prettig gesprek zijn voor de luisteraar. U kunt de interviewer
immers uitleggen waarom u geen antwoord geeft.
11. Spreek in eenvoudige en begrijpelijke taal; vermijd vakjargon.
12. Doe geen vertrouwelijke mededelingen (off the record bestaat niet). De journalist komt voor
nieuws en is niet verplicht mededelingen vertrouwelijk te behandelen. Bedenk ook dat de
journalist na het interview niet uit zijn rol stapt; laat u ook na het interview niet tot
uitspraken verleiden.
3
3.2. Radio-interview
Het radio-interview kan zowel informatief als verklarend zijn. In het eerste geval gaat het om
nieuwsfeiten. In het tweede geval vooral om toelichting op het nieuws. Mengvormen komen
veelvuldig voor. Bij radio staan snelheid van berichtgeving en begeleiding van het nieuws voorop.
Daarom staat het interview meestal onder druk van tijd en lengte: er is haast bij en het gesprek mag
niet te lang duren.
1. Welk programma is het? Welke luisteraars heeft dit programma en wat wil de
programmamaker met zijn programma bereiken?
2. Over welk onderwerp wordt u benaderd? Bent u de aangewezen persoon om hier iets over
te vertellen? Zo ja: bedenk vooraf wat u over dit onderwerp wilt vertellen en wat per se niet.
Zet dit eventueel op papier, respectievelijk met groene en rode inkt (NB houdt deze
aantekeningen alleen bij u als het interview per telefoon plaatsvindt). Bent u niet de
aangewezen persoon om dit interview te geven, begin er dan niet aan. Als u twijfelt of u in
moet gaan op het verzoek; neem dan contact op met de NOV.
3. Als u in wil gaan op het verzoek; neem dan contact op met de NOV. Het NOV bestuur heeft
vaak over actuele (politiek-strategische) ontwikkelingen maar ook over inhoudelijke zaken
reeds een standpunt geformuleerd.
4. Vraag altijd vooraf wie de interviewer is, of er nog andere mensen aan de uitzending
deelnemen (als gesprekspartner, sidekick of anderszins), hoe lang het interview gaat duren
en of het rechtstreeks wordt uitgezonden.
5. Probeer vooraf contact te krijgen met de interviewer (of zijn redactie). Een gesprekje vooraf
kan erg nuttig zijn om te achterhalen wat de interviewer van u wil. Verzoek (of eis) om de
vragen vooraf in te zien.
6. Luister goed naar de vragen van de interviewer. Geef antwoord op basis van wat u vooraf
hebt besloten wat u wilt vertellen. Laat u niet verleiden tot uitspraken waar u spijt van krijgt.
7. Ontspan en laat het een prettig gesprek zijn. Ook als u op bepaalde vragen geen antwoord
kunt of wilt geven, kan het een prettig gesprek zijn voor de luisteraar. U kunt de interviewer
immers uitleggen waarom u geen antwoord geeft.
8. Spreek in eenvoudige en begrijpelijke taal; vermijd vakjargon.
9. Het herhalen van de vraag van de interviewer is een slecht middel om na te denken.
10. Bedenk dat van elk antwoord het eerste en het laatste wat u zegt, het beste blijft ‘hangen’ bij
de luisteraar.
11. De journalist stapt na het interview niet uit zijn rol; laat u ook na het interview niet tot
uitspraken verleiden.
3.3. Televisie-interview
Televisie is een machtig medium met een breed scala aan programma’s. Reality programma’s volgen
patiënten in het ziekenhuis, talkshows bespreken de gevolgen van aandoeningen en welke
behandelingen mogelijk zijn, actualiteitenprogramma’s brengen zorgnieuws en achtergronden
hierbij.
1. Welk programma is het? Welke kijkers heeft dit programma en wat wil de programmamaker
met zijn programma bereiken?
2. Over welk onderwerp wordt u benaderd? Bent u de aangewezen persoon om hier iets over
te vertellen? Zo ja: bedenk vooraf wat u over dit onderwerp wilt vertellen en/of wilt laten
zien (de essentie, uw boodschap) en wat per se niet. Bent u niet de aangewezen persoon om
dit interview te geven, begin er dan niet aan.
3. Als u in wil gaan op het verzoek; neem dan altijd contact op met de NOV. Het NOV bestuur
heeft vaak over actuele (politiek-strategische) ontwikkelingen maar ook over inhoudelijke
zaken reeds een standpunt geformuleerd. Veelal wordt dergelijke persaandacht in overleg
met de Federatie Medisch Specialisten voorbereid.
4