Chris van den Abeele

Nieuwjaarsbrief aan een gevangene
Chris Van den Abeele, VRT radio journalist.
Beste mijnheer of mevrouw,
een brief naar een gevangene schrijven,
precies omdat die mens in de gevangenis
zit,
‘t voelt raar aan. De maatschappij heef
t u gestraft. Ge zit vast. Achter
tralies. Misschien zijn daar goede redenen
voor. Maar ik wil ze niet kennen,
die redenen. Tenzij ge er zelf wil over
praten of schrijven natuurlijk, dan
interesseert het me wél.
Wat ik ook wil weten is welke job je hebt
. Nee, niet daar achter de muren
(al hoop ik dat arbeid helpt als wapen tege
n de verveling). Nee, ik bedoel je
job, voor je in de gevangenis bent beland,
en ook het werk dat je wilt doen, of
terugdoen, als je opnieuw vrij bent. Of miss
chien was je werkloos. En droom je
van een degelijke job, een goed inkomen,
als er opnieuw vrijheid zal zijn.
Ik heb al gevangenissen bezocht. Verschill
ende dagen. Ik heb Sint Gillis gezien,
Leuven Centraal, de Leuvense Hulpgeva
ngenis, Gent ook, Dendermonde.
Dat heeft met mijn stiel te maken; ik ben
een reporter. Ik heb als journalist
ervaren hoe gevangenen worden afgeschi
lderd. Niet proper, nee. Eigenlijk wil
ik mij verontschuldigen, want ik heb daar
aan meegedaan.
Interviews met gevangenen, dat is iets waa
r wij mediamensen doorgaans van
smullen. De vraag ‘waarom zit hij/zij daar
’ lijkt daarbij van levensbelang.
(Precies daarom wil ik ze deze keer niét
stellen). Ik heb ondervonden dat de
meeste gevangenen daar niet zitten op te
wachten, om een interview te geven.
Dat versta ik maar al te goed. Maar toch
waren er uitzonderingen. Mensen die
wél wilden praten. Daar kwamen wel veel
voorbereidende gesprekken bij te
pas. Gesprekken waarbij mensen zoals jij
de illusie kregen dat ik hun vriend
was, of kon worden. Die mensen gaven zich
bloot. En dat was natuurlijk wat ik
als journalist wou bereiken. Sommige van
mijn gesprekspartners stonden dan
een ‘officieel’ interview toe, voor de telev
isie. Dan was ik blij. En mijn bazen
ook!
En die gevangen mensen? Euh,... die moe
sten na dat interview maar voort
hun plan trekken he.
Ik schrijf het zo een beetje brutaal, maar
zo ging het echt. Ik herinner mij dat
één van de mensen die ik kon interview
en mij na enkele maanden een brief
schreef. Het ging niet goed met hem. Wee
t je, ik heb toen geen tijd gemaakt
om op die brief te antwoorden. Ik had het
te druk met nieuwe journalistieke
projecten, en met zoveel andere dingen.
Plots had ik geen energie meer over
om in die medemens die gevangen zat te
steken. Dat heeft me aan het denken
gezet. Ik schaam me daarvoor. En ik wil
zeggen dat het me spijt. Jij zit in
die gevangenis, wellicht voor een strafbaa
r feit. Ik heb toen een medemens
laten stikken, en ben er nooit voor in de
bak gevlogen. Blijkbaar was dat geen
strafbaar feit. Zo gaat dat in onze maatsch
appij...
Weet je wat ik mij overigens het mee
st herinner van die bezoeken aan
gevangenissen? Dat onvrijheid, gevangen
schap, een specifieke geur heeft.
Nee, het stonk niet in de gevangenissen
, dat was het niet, maar er hing toch
een geur die ik nog nergens buiten de geva
ngenismuren had geroken. Kunt
u zich nog voorstellen hoe vrijheid ruik
t? Ik hoop het voor jou, want zonder
hoop kan een mens niet leven, zonder het
perspectief dat je op een dag opnieuw
vrij zal zijn.
ngene. Maar kijk,
hrijven naar een geva schap met een
sc
ief
br
n
ee
,
ht
ac
dr
en
moeilijke op
nadenken wat gevang
Eerst vond ik het een
Omdat ik ben gaan
?
om
ar
wa
je
et
We
het lukt wel.
mens doet.
bij jou terecht te
vertrek bij mezelf om
ik
ar
Ma
.
at
ga
lf
ze
n. En ik kwam uit op
effe over me
een contente mens be n, op café gaan met
ik
Sorry dat het opnieuw
om
ar
wa
en
nk
de
on gaan
geliefden en kindere
komen. Ik ben gewo
artet bestond uit mijn n probeerde ik me voor te stellen wat
kw
t
Da
r.
vie
top
n
va
een soort
. En dan, da
voor één of andere
n en tenslotte mijn job
ngenis zou belanden
va
ge
mijn vrienden, fietse
de
in
ik
t
da
or zijn stommiteit in
jven, gesteld
alleen vliegt de één vo
n,
ite
daarvan zou overbli
ite
mm
sto
at
ga
ereen be
stommiteit. (want ied
t).
nie
re
de
an
de
de bak en
zoekjes van mijn
afgezien van wat be
ts,
nie
le
na
bij
Of
.
ets
zo’n ongetwijfeld ka
erblijven? Ni
sschien ook, daar in
mi
s
Wat zou daarvan ov
kje
.
oe
ez
job
nb
en
de
ge
ien
ts,
fie
n, wat vr
ven, geen cafés, geen
geliefden en kindere
: niets. Geen gezinsle
st
re
de
or
Vo
al.
tza
ontvangs
er jouw situatie na
geschreven. Door ov Hoe moeilijk het
b
he
ief
br
ze
de
ik
t
ben blij da
zijn vast te zitten.
Weet je, beste X? Ik
hoe moeilijk het moet rd voor je. Ik duim ervoor dat het
en
ijp
gr
be
ter
be
ik
n
daarbij heel ha
te denken, ka
inken
t te verliezen. Ik duim Blijf dromen, blijf plannen maken. Ooit dr
moet zijn de hoop nie
.
en
lev
t er hoop is in je
leefbaar is daar, en da
n glas op café.
ee
n
we misschien same
en ging het
ldoende persoonlijk,
vo
on
ief
br
ze
de
is
, en van
goed, beste X, daarom terugschrijft, dan zal ik je als mens lezen
Ik ken je nog niet zo
je
d naar
en
als
er
ar
kkelaars, hunk
n over jou. Ma
soms meer over mij da en. Want uiteindelijk zijn we allemaal su
oord
mens tot mens antw
, niet?
ap
ch
ds
liefde en vrien
hartelijke groet,
chris
Schrijf met een gedetineerde
Meer info op www.bzn.be/briefwisseling