CPAP therapie bij obstructief slaapapneu syndroom

Patiënteninformatie
CPAP therapie
bij obstructief
slaapapneu
syndroom
Informatie over het gebruik van een CPAP-apparaat bij de
behandeling van obstructief slaap apneu
InhoudsopgavePagina
CPAP4
CPAP-therapie5
Drukinstelling5
Controle tijdens de eerste periode
5
Het is daarom belangrijk dat u bij ieder bezoek aan de
slaapverpleegkundige uw apparaat, slang en masker meebrengt.
5
Gebruiksinstructie5
Voorbereiding voor het slapen
5
De handelingen na het slapen
6
’s Nachts wakker worden
6
Tips om aan CPAP te wennen
6
Het masker
6
Bevochtiging7
Schoonmaak en onderhoud
7
Maskers7
Slang8
Filters8
Bevochtiger8
Veel gestelde vragen
8
Wat moet ik doen als ik last heb van koude lucht en/of condens in de
slang en het masker?
9
Wat te doen bij ziekenhuisopname en/of operatie?
9
Wat te doen als ik op reis ga?
10
Tot slot
10
Tergooi locatie Blaricum
10
Tergooi locatie Hilversum
10
3
CPAP therapie
bij obstructief
slaapapneu syndroom
Informatie over het gebruik van een CPAP-apparaat bij de
behandeling van obstructief slaap apneu.
U heeft een afspraak in Tergooi gehad voor een slaaponderzoek. Onze
artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te
omringen en uw bezoek aan het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk
te maken.
Uit het slaaponderzoek is gebleken dat u een matig tot ernstige vorm
heeft van slaapapneu (zie folder Slaapapneu). In overleg met u heeft
uw behandelend specialist besloten dat u met CPAP-therapie gaat
starten.
CPAP
CPAP staat voor Continuous Positive Airway Pressure en betekend
letterlijk ‘voortdurend positieve druk in de luchtwegen’. Het is een
manier om de ademhaling te ondersteunen. Een CPAP apparaat
verhoogt de luchtdruk in de neus- en keelholte. Dit voorkomt
afsluiting van de keelholte en verstoring van de ademhaling. De pomp
haalt extra lucht uit de slaapkamer en blaast die door een slang en
een masker in uw neus. Zo blijven de luchtwegen open en worden
ademstops voorkomen. De meeste patiënten met slaapapneu zijn
gebaat bij deze therapie.
4
CPAP-therapie
Drukinstelling
Een behandeling met CPAP start met een zogenaamde titratieperiode
van ongeveer vier weken. In deze periode wordt het apparaat ingesteld
in een automatische stand. Hierbij wisselt de druk binnen een
minimale en maximale ingestelde waarde. Door het apparaat
automatisch de druk te laten zoeken, wordt bepaald welke vaste druk u
nodig heeft om alle ademstops weg te blazen. Nadat u het apparaat
ongeveer een maand in deze automatische stand heeft gebruikt, kunnen
we kijken welke vaste druk voor u moet worden ingesteld.
Controle tijdens de eerste periode
Nadat u van de slaapverpleegkundige instructie heeft gekregen, bellen
wij u na één week op om te horen hoe het bevalt. Na één tot twee
maanden CPAP gebruik krijgt u een controleafspraak bij de
slaapverpleegkundige. Ook maken we na twee tot drie maanden CPAP
gebruik een controle afspraak bij de longarts. Mocht u tussendoor nog
vragen hebben, dan kunt u altijd contact opnemen met de
slaapverpleegkundige.
In het CPAP apparaat worden al uw gebruiksgegevens opgeslagen op
een kaartje. Bij ieder bezoek aan de slaapverpleegkundige lezen we het
kaartje uit en controleren we de volgende zaken:
• het aantal overgebleven ademstops;
• de drukinstelling;
• de maskerlekkage;
• het aantal uren CPAP gebruik.
Het is daarom belangrijk dat u bij ieder bezoek aan de
slaapverpleegkundige uw apparaat, slang en masker meebrengt.
Gebruiksinstructie
Voorbereiding voor het slapen
• U begint met het opzetten van het masker.
• Wanneer het masker voor uw gevoel goed zit, gaat u rustig door de
neus in- en uitademen.
• Monteer de slang aan het masker.
• Zet het apparaat aan door op de aan/uit-knop te drukken.
5
De handelingen na het slapen
• U zet het apparaat uit door op de aan/uit-knop te drukken.
• U maakt de slag los van het masker.
• Vervolgens zet u het masker af.
’s Nachts wakker worden
Wordt u wakker en wilt u naar het toilet?
• Schakel het apparaat uit.
• Maak de slang los van het masker.
• Ga met het masker op naar het toilet.
• Bevestig de slang weer aan het masker.
• Schakel het apparaat weer in.
Tips om aan CPAP te wennen
Bij thuiskomst van het eerste bezoek aan de slaapverpleegkundige kunt
u het beste overdag, op een rustig moment, het masker en apparaat
uitproberen. Ga er bijvoorbeeld even mee voor de televisie zitten. Dan
bent u afgeleid en al wat gewend voor de nacht. Als u de eerste nachten
met CPAP gaat slapen, probeer dit dan zo goed mogelijk vol te houden.
Lukt het u niet, doe het masker dan af en probeer het de volgende nacht
opnieuw en langer. Zo kunt u het CPAP gebruik langzaam opbouwen en
bereikt u een beter resultaat. Doet u overdag een middagdutje? Gebruik
het CPAP apparaat dan ook. Uit ervaring weten wij dat bij een juist
gebruik van het CPAP apparaat de behoefte aan het doen van
middagdutjes afneemt.
Het masker
Om de ademstops te voorkomen wordt via een masker lucht ingeblazen.
Dit is een drukmasker en het moet dus perfect passen. Het masker
wordt door middel van banden op het hoofd bevestigd. Er zijn
verschillende type maskers. De belangrijkste zijn:
• het neusmasker, ook wel nasaal masker genoemd. Dit is een kapje
dat alleen over de neus gaat. In de meeste gevallen volstaat een
neusmasker. Door de overdruk die het apparaat creëert, slaapt u
vanzelf met uw mond dicht.
6
• Het volgelaatsmasker, ook wel full facemasker genoemd. Dit masker
gaat over de neus en de mond. Dit masker wordt voornamelijk
gebruikt bij mensen die ‘s nachts met de mond open slapen of slecht
door de neus kunnen ademen.
• Neusdoppen, ook wel intra-nasaal of nose pillow masker genoemd.
Dit zijn relatief kleine doppen die van onderaf tegen de neus
drukken. Ze dekken het gezicht het minste af. Ze voldoen met name
bij rustige slapers met een lage CPAP druk instelling (minder
dan 10). Dit masker is minder geschikt bij gevoeligheid voor
neusverkoudheid, hooikoorts of andere neusallergieën. De
slaapverpleegkundige zal samen met u bepalen bij welk masker u
zich het prettigste voelt.
Bevochtiging
Het voortdurend blazen van lucht kan zorgen voor uitdroging van de
slijmvliezen. Elk CPAP apparaat is daarom standaard voorzien van een
bevochtiger. De bevochtiger is een bakje waarin u water kunt doen en
aan de pomp is gekoppeld. Langsstromende lucht neemt vocht op
waardoor de lucht minder droog is.
De instelling van die bevochtiger kunt u zelf regelen. Belangrijk
bij het instellen van de juiste bevochtigingstand:
• Wanneer u last heeft van neusklachten, kunt u de bevochtigingstand
hoger zetten.
• Wanneer u de lucht te warm en/of te benauwend vindt, kunt u de
bevochtigingstand lager zetten.
• Lucht met een hogere temperatuur kan meer waterdamp bevatten
dan lucht met een lagere temperatuur. In de winter is vaak meer
bevochtiging nodig dan in de zomer. In de winter is de kans op
neusklachten ook groter in verband met de koude droge lucht.
Schoonmaak en onderhoud
Maskers
• De zachte onderdelen van het masker die de huid raken (de
maskerinzet en het voorhoofdsteunkussen) dienen iedere dag
gereinigd te worden met warm water en afwasmiddel (zonder
citroen). Deze onderdelen moeten zoveel mogelijk vetvrij en ‘stroef’
blijven, omdat deze anders minder goed sluiten.
7
• De harde delen van het maskerframe dienen eenmaal per week
gereinigd te worden met een warm sopje.
• De hoofdbandage kan gewassen worden in een handwas. De
hoofdbandage mag niet in de wasmachine, omdat hij daardoor zijn
elasticiteit verliest en het klittenband kapot gaat.
Slang
• De slang dient éénmaal per week doorgespoeld te worden met warm
kraanwater. Desgewenst kan de slang eerst doorgespoeld worden
met een zeepoplossing.
Filters
De reiniging van de filters hangt af van welk type apparaat u heeft.
Indien uw apparaat een groffilter (of foam filter) bevat, dient deze
éénmaal per week uitgespoeld te worden met water. Deze filters kunt u
hergebruiken. Indien u apparaat een fijnfilter (of stoffilter) bevat, dient
deze éénmaal per maand vervangen te worden.
Bevochtiger
U dient de bevochtingingskamer elke dag om te spoelen, te drogen en
het water in de bevochtiger te verversen. U kunt daarvoor gekookt en
afgekoeld kraanwater gebruiken of mineraalwater (spa blauw).
U kunt de bevochtigingskamer ontkalken met bijvoorbeeld
schoonmaakazijn, verdund met water. Als u dit éénmaal per maand
doet, is dit voldoende.
Veel gestelde vragen
Hoe vaak moet ik het apparaat gebruiken?
Elke nacht, omdat u zonder CPAP-apparaat ademstops heeft tijdens de
slaap.
Hoe snel na het begin van de behandeling merk ik verbetering?
Dit varieert. Sommige mensen zullen direct verbetering merken,
anderen pas na enkele weken. Het is echter wel belangrijk dat u telkens
als u gaat slapen, uw CPAP gebruikt. Als u dit niet doet, keren uw
klachten terug naar het eerdere niveau.
8
Welke bijwerkingen kunnen optreden?
• Maskerdrukplekken in het gezicht kunnen ontstaan door een niet
goed passend of verkeerd afgesteld masker. Deze drukplekken
kunnen onafhankelijk van het type masker ontstaan. Om deze
plekken te voorkomen, is het belangrijk dat de banden, waarmee het
masker om uw hoofd vastzit, op de juiste stand staan afgesteld. Bij
reeds ontstane drukplekken adviseren wij de om de huid in de
ochtend in te smeren met zinkzalf (bijvoorbeeld Bepanthen of
Sudocreme). Ook kan een stukje Vileda zeem, geplaatst tussen de
huid en het masker, de druk verlagen.
• Een droge neus en/of mond. Dit kan verholpen worden door gebruik
te maken van de luchtbevochtiging die bij het apparaat geleverd
wordt.
• Irritatie van de ogen. Dit ontstaat als het masker niet goed aansluit
en er lucht langs het masker naar buiten komt. Aanpassing van het
masker kan dit verhelpen.
• Tijdelijke spierpijn op de borst van het tegen een hogere druk
uitademen.
• Oprispingen of winderigheid in de ochtend door het inslikken van
lucht.
Wat moet ik doen als ik last heb van koude lucht en/of condens in de
slang en het masker?
De slaapkamertemperatuur is te koud, sluit ramen. Zet de bevochtiger
een stand omlaag of gebruik eventueel een verwarmde slang. U kunt
een hoes van fleece om de slang maken om afkoeling te voorkomen.
Wat te doen bij ziekenhuisopname en/of operatie?
Bij een ziekenhuisopname en/of operatie moet u het CPAP-apparaat
altijd meenemen. Meld bij uw behandelend arts en de verpleegkundige
dat u slaapapneu heeft. Ook voor de anesthesioloog is het belangrijk dat
hij weet dat u slaapapneu heeft en behandeld wordt met een CPAPapparaat. Hij houdt hier dan voor, tijdens en na de operatie rekening
mee.
9
Wat te doen als ik op reis ga?
U moet uw CPAP-apparaat als handbagage vervoeren. Verder dient u
een douaneverklaring mee te nemen. Neem contact op met de
slaapverpleegkundige. Zij kan deze verklaring voor u regelen.
Tot slot
Meer informatie over slaapapneu en de werkwijze van de
slaappolikliniek kunt u vinden op de website www.tergooi.nl/
slaappolikliniek.
Als u na het lezen van deze folder vragen heeft, dan kunt u terecht bij
de afdeling Longziekten: bij uw behandelend arts, bij Marie-Jose
Bosscha (slaapverpleegkundige) of bij Babette Groen (slaapconsulent),
telefonisch (zie onder) of per e-mail: [email protected].
Tergooi locatie Blaricum
Aanwezig:
Maandag van 08:30 – 17:00 uur
Dinsdag van 08:30 – 17:00 uur
Donderdag van 08:30 – 17.00 uur
Telefoon:
088 753 12 10
Tergooi locatie Hilversum
Aanwezig:
Maandag van 08:30 – 17:00 uur
Dinsdag van 08:30 – 17:00 uur
Woensdag van 08:30 – 17:00 uur
Telefoon:
088 753 12 10
© Tergooi 000905032 09022015
10
11
T 088 753 1 753
www.tergooi.nl
Locatie Blaricum
Rijksstraatweg 1
1261 AN Blaricum
Locatie Hilversum
Van Riebeeckweg 212
1213 XZ Hilversum
Locatie Weesp
C.J. van Houtenlaan 1b
1381 CN Weesp