Nieuwsbrief Vrienden Carillon Zaltbommel

Nieuwsbrief Stichting Vrienden van het Carillon Zaltbommel
Nr 1 - september 2014
Inhoud Nieuwsbrief Vrienden Carillon:
● Interview met beiaardier Wout van der Linden
● Najaar 2014: repertoire en speellijst
● Over het najaarsrepertoire
● Fotowedstrijd: mooiste foto van de gasthuistoren met carillon
● Agenda
● Maak nieuwe vrienden van het carillon
● Colofon
Van de redactie
In deze nieuwsbrief kunt u lezen over het carillon in de Gasthuistoren van Zaltbommel, wie het bespeelt en wanneer –
en wat voor muziek er over de historische binnenstad van Zaltbommel neerdwarrelt. De stichting Vrienden van het
Carillon zorgt ervoor dat het carillon steeds handmatig bespeeld blijft – en dat alle mensen in Zaltbommel kunnen
genieten van deze speciale oud-Hollandse traditie van muziek in het openbaar.
Interview met beiaardier Wout van der Linden
“Omdat ik zo vreselijk van klokken hou…”
Met deze liefdesverklaring verzekerde Wout van der Linden zich
jaren geleden van een opleiding tot beiaardier. Op dat moment was
hij al lang en breed afgestudeerd aan het Utrechts conservatorium,
waar hij orgel en klavecimbel studeerde. “Piano was toen standaard
het bijvak, maar ik zat met
lijf en hoofd volop in de oude muziek. Het kostte even moeite, maar
uiteindelijk mocht ik klavecimbel als tweede vak gaan doen.” Met
klokken wilde hij altijd al iets gaan doen, maar pas toen hij een
vierhandig concert hoorde op de pas gerestaureerde beiaard in Tiel,
was hij echt verkocht. “Ik was onder de indruk van het mooie spel
van Boudewijn Zwart. Dat wilde ik ook leren.” Mede op aandringen
van Wout richtte Boudewijn Zwart een tijdje later de beiaardschool
in Dordrecht op.
Muzikale vriendschap
Als leerling aan de Van Anrooy muziekschool in Zaltbommel leerde Wout al de beiaardier Ru Stolk kennen. “Ru gaf
toen geloof ik blokfluitles. Ja, ik vind het heel erg dat die muziekschool niet meer bestaat. Er wordt niet goed gezorgd
voor de cultuur in Nederland…” Voor Wouts muzikale ontwikkeling is de vriendschap met Ru Stolk, nu zijn collega, van
grote betekenis. “Ik heb onvoorstelbaar veel opgestoken van Ru. Hij is misschien wel de belangrijkste
persoon in mijn muziekleven. Als we samen aan een vierhandig concert werken, dan haalt hij altijd
onverwachte dingen naar boven. Als je je daarvoor openstelt , gebeuren er de leukste dingen.”
Moeilijk te bespelen
Het carillon in Zaltbommel heeft prachtige klanken, maar is niet eenvoudig te bespelen. “Het is uit 1654, dus een vrij
vroeg carillon van de gebroeders Hemony. Het is ook licht vergeleken met de klokkenspelen die ze later in Amsterdam
maakten. Je hebt te maken met de beperkte omvang van drie octaven, dan kun je in de hoogte met je handen en
omlaag met je voeten. Daarnaast heeft het een middentoonstemming uit de 17e eeuw, dat maakt het erg mooi maar het
beperkt je repertoire. Met drie mollen klinkt de as veel te vals…”
Beperkt repertoire
“Een deel van het repertoire valt af bij het
Bommelse carillon – of je bent eindeloos muziek aan
het bewerken.”
Dat het repertoire niet alle kanten op kan gaan,
maakt de twee beiaardiers wel inventief. Ze zijn altijd
op ontdekkingstocht door muziekantiquariaten, op
zoek naar speelbare muziek.
Dat levert onverwachte vondsten op zoals het
György Ligeti (1923-2006)
Ligeti is een Hongaars-Oostenrijks componist, geboren
in Roemenië. Hij vestigde zich als componist in
Hongarije, maar vluchtte na de Hongaarse Opstand van
1956. Ligeti woonde tot zijn dood afwisselend in
Oostenrijk en Duitsland. Hij componeerde in
verschillende stijlen, waaronder kamermuziek, opera en
vierhandig stuk van Ligeti dat ze najaar 2013 ten
elektronische muziek. Sommige van zijn muziekstukken
werden gebruikt als filmmuziek, o.a. door Stanley
beste gaven op het carillon. “Dat was een
onverwachte meevaller bij zo’n hedendaagse
Wide Shut' (1999) en 'The Shining' (1980).
Kubrick voor '2001: A Space Odyssey' (1968), 'Eyes
componist.”
Repertoire najaar
Onze beiaardiers Ru Stolk en Wout van der Linden gaan de komende maanden het volgende repertoire spelen:
September
Ru Stolk heeft voor september het thema ‘vogels’
bedacht. “Veel componisten laten zich in hun
composities inspireren door vogelgeluiden!” Maar
eigenlijk is het vogelmaand vanwege zijn bewondering
voor de Nederlandse componist Willem Vogel (19202010) die de beiaard leerde bespelen puur omdat hij
voor het klokkenspel wilde componeren.
Een hoogtepunt is diens Sonate voor klokken. Ook zal
Ru werk van de renaissancecomponist William Byrd
laten horen, uit diens werken voor klavierinstrumenten
(vooral virginaal, een soort klavecimbel, dat je nog kunt
zien op schilderijen van Vermeer).
November
Hongaarse volksmuziek en liederen rond het St.
Maartensfeest.
Oktober
Oorspronkelijk voor het carillon geschreven muziek van de
renaissancecomponist Jacob van Eyck, een jonkheer uit
Heusden. Blind vanaf zijn geboorte, ontwikkelde Van Eyck
zich tot musicus. Hij is dé carilloncomponist van de Lage
Landen, tot op de dag van vandaag kent iedere
Nederlandse beiaardier zijn werk. Van Eyck bestudeerde
hoe vorm en klank van de klokken samenhingen en
deelde deze kennis met de gebroeders Hemony. Vanaf
1625 rees zijn ster in Utrecht, waar hij beiaardier van de
Domtoren werd en later op veel andere carillons in
Utrecht.
December
Traditionele Sinterklaasliederen, daarna Advent, Kerst en
jaarwisseling, met kerstliederen, carols en noëls.
Fotowedstrijd
Wie maakt de mooiste, meest romantische, geheimzinnigste, scherpste foto van de
gasthuistoren met het carillon? Pak de camera of duik in je (digitale?) fotoboek. Ook
oude historische foto’s zijn van harte welkom. Stuur je foto op naar:
[email protected]
Iedereen ontvangt een leuke attentie, de hoofdprijs is een mooie fles uit de winkel van
Luuk van Boort.
AGENDA
AGENDA
Carillonbespelingen
Marktdagen dinsdag 11.00-12.00 uur:
9 en 23 september, 7 en 21 oktober;
4 en 18 november;
2, 16 en 30 december.
St. Maarten 11 november 18.00-18.30 uur;
Verjaardag prinses Amalia: zondag 7-12 13.00-13.45
uur;
Orgelconcert
Historische jubileumtocht
zaterdag 6 september 2014 om 20.00
uur
in St. Maartenskerk Zaltbommel.
Met werk van: Heredia, Scheidemann,
Kotter, Clérambault, Frescobaldi, van
den Kerckhoven en Bach.
23 en 28 oktober van 10-17 uur (€ 78 p.p.)
Geheel verzorgde dag met stadswandeling,
museumbezoek en lezing door Thera Coppens over
Suzanne Leenhoff, dochter van de stadsbeiaardier die
‘ontdekt’ werd door Frans Liszt en in Parijs trouwde met
Edouard Manet .
Boekingen: historisch-toerisme-bureau.nl
Maak nieuwe vrienden!
Maak ook een ander vriend(in) van het carillon. Voor 30 euro ondersteun je de bespelingen op de
Gasthuistoren en draag je bij aan de bijzondere sfeer van de Bommelse binnenstad. Stuur een
mail naar [email protected], of maak een gift over naar:
NL51 RABO 0134946022 t.n.v. Stichting Vrienden van het Carillon Zaltbommel.
Colofon
Redactie & vormgeving
Bestuur
Beiaardiers
Klazien Laansma | Sacha Wijmer
Koningstraat 30
5301 EB Zaltbommel
[email protected]
Emile Kaiser (voorzitter)
Klazien Laansma (secretaris)
Herman van Loon (penningmeester)
Wout van der Linden
Ru Stolk
Herman van Dijk
This email was sent to [email protected]
why did I get this? unsubscribe from this list update subscription preferences
Carillon Redactie Nieuwsbrief · Koningstraat 30 · Zaltbommel, 5301 EB · Netherlands