Lesmap

Lesmap Verboden Toegang.
Beste leerkracht, begeleider,
Jullie komen naar de voorstelling Verboden Toegang.
In deze lesmap vind je diverse opdrachten, discussie opdrachten, beeldende
opdrachten, toneelopdrachten, een originele rap gemaakt door een ‘probleemjongere’
1) Wat moeten de leerlingen weten op voorhand?
Vorm: Ze gaan kijken naar een voorstelling die geen verhaaltje vertelt van A tot Z.
Ze zien een voorstelling vol fragmenten, indrukken, verhalen uit het leven van twee
meisjes.
Het is een beetje een gothic sprookje, niet alles is realistisch, net zoals niet alles
realistisch is als je iets van drugs geslikt zou hebben. Het is soms grappig, soms
horror, soms ontroerend, soms wat gewelddadig, soms sprookjesachtig.
Ik heb op voorhand interviews afgenomen met probleemjongeren, probleemouders
en begeleiders van beide groepen, in diverse instellingen in Vlaanderen.
Een aantal elementen uit hun verhalen zijn verwerkt in de voorstelling.
Waar speelt de voorstelling zich af?
Deze meisjes zitten in een fictief onderaards depot voor problematische jongeren.
Dit depot is in een bos.
Als je leerlingen niet vaak naar het theater gaan: is het handig om hen uit te leggen
dat theater verschilt van film/tv: Hier heeft geen enkele acteur last van wat het
publiek doet.
In deze voorstelling gaan twee actrices een uur lang intensief voor jouw leerlingen
spelen.
Als je leerlingen praten, gaan bellen, smssen, dan zien zij dat en dat stoort hun spel.
Dat beseffen leerlingen niet altijd.
Vraag je leerlingen aub om hun telefoons uit te zetten en respect op te brengen voor
de actrices, zelfs als het hen niet interesseert.
Het kan helpen om de vergelijking te maken met een spreekbeurt; als jij als leerling
voor de klas staat en een spreekbeurt houdt, dan voel/zie/registreer je ook wat de
klas doet.
Waar gaat de voorstelling over? De centrale vraag is: bestaan er probleemjongeren
zonder probleemouders, zonder een problematische samenleving?
Of met andere woorden: kan je problematisch gedrag los zien van de
(familiale/maatschappelijke) context? Wat bepaalt je gedrag ? Is probleemgedrag
een vicieuze cirkel of…?
Ik wens jullie veel plezier toe.
Hartelijke groet
Hanneke Paauwe (schrijver, regisseur van Verboden Toegang)
Ter inspiratie:
-Onderaan vind je een originele rap van een jongere die ik uitgebreid interviewde, die
zijn hele leven doorbracht in instellingen, die ontspoorde maar nu goed op weg is.
-You tube filmpje waarin hij meedoet, ook gemaakt door instellingsjongeren:
het filmpje heet: Thomas tv, prijzen aan de meet.
http://www.youtube.com/watch?v=ZLP8_DEqzPo
Zeker eens kijken en de tekst lezen die erbij staat over het project ‘Probleemkind’!
-Een film over dit onderwerp, die de moeite van het kijken waard is:
Le gamin au vélo. Van de gebroeders Dardenne, is in het Nederlands ondertiteld.
-Wat zorgwekkende feiten uit De Morgen, De Standaard die mij oa ‘inspireerden’ om
deze voorstelling te maken :
Een kind op tien is bang om te mislukken op school.
66.000 Vlaamse jonge kindjes nemen rilatine tegen ADHD
In elke klas van 20 kinderen zitten 4 à 5 probleemkinderen.
Bijna een kind op vijf leeft in armoede in België. (140.000 kinderen leven in
kansarmoede)
Een op de drie politie ingrepen heeft te maken met huiselijk geweld.
Een op de zeven jongeren haalt geen diploma op school.
Zelfmoord is doodsoorzaak nummer drie bij jongeren.
Steeds meer jongeren belanden in de psychiatrie, hebben depressies, slikken
medicatie.
1) Discussieopdracht: ( mede aan de hand van deze feiten)
Hoe omschrijf jij een probleemjongere? ( gedrag, karakter, enz)
Hoe omschrijf jij een probleem maatschappij?
Hoe omschrijf jij probleem ouders?
Kan je probleem gedrag van jongeren los zien van hun ouders/samenleving?
Waarom wel/niet?
Wat vind jij van de gas boetes?
Als je de kranten leest, zie je dat jonge mensen steeds vaker zinloos gewelddadig
zijn (van Breivik, Kim de Gelder, schietpartij bij première Batman: The Dark Knight
Rises tot de dader van de schietpartij op de Sandy Hook Elementary school en vul
maar aan)
Waarom denk jij dat dit steeds vaker gebeurt?
Wat zou de oorzaak kunnen zijn?
Fantasie opdracht: ( goed om voor de voorstelling te doen)
Als jij een recept moet schrijven van allemaal ingrediënten waardoor het gedrag
van een jongere kan ontsporen, wat er zou er dan allemaal in dat recept staan?
3) Beeldende opdracht:
( kan voor de voorstelling maar ook nà de voorstelling)
1) In de voorstelling creëert een van de meisjes voor zichzelf een soort ‘magische’
beschermmantel, die haar moet beschermen tegen pijn, verdriet, vernederingen
Het is een mix tussen beschermmantel/wapenschild.
Teken, of knutsel een beschermmantel/ wapenschild voor jezelf en leg bij elk
onderdeel uit waartegen het jou beschermt, ofwel waartegen moet/wil jij je
wapenen.
4) Opdracht in 4 groepen. Dit is een goede opdracht om voor de voorstelling te doen.
Vooroefening: om je groep wat op weg te helpen: laat je groep per twee bv,
associëren wat je aan positiefs/negatiefs kan doen met je ogen, oren, wenkbrauwen,
handen, voeten, hoofd, romp, armen, nagels, benen, neus, mond. ( toon
bijvoorbeeld een anatomische tekening , waar allemaal streepjes, pijltjes ed staan
die aanduiden wat dat onderdeel is.)
Groep A: Teken een ideale ouder De lichaamsdelen kan je symbolisch bekijken: bv
iemand tekent een ouder met hele grote oren: die ouder kan zeer goed luisteren.
Iemand heeft zeer grote handen en is heel hulpvaardig.
Groep B: tekent zo problematisch mogelijke ouders: bv een superscherpe tong voor
iemand die vaak vernederend spreekt en kwetst en nooit positief is
Een uitpuilende maag: binnenvetter enz enz.
Groep C: Teken een ideaal kind/jongere.
Groep D: Teken een zo problematisch mogelijk kind/jongere.
Leg alle kinderen/jongeren naast elkaar.
Hang ideale en probleem ouders in verschillende combinaties
( ideaal – ideaal/ problematisch- problematisch /ideaal- problematisch)
Hang daaronder hun mogelijke kinderen
Voorspel opdracht: welke ouders zouden volgens jou, welke kinderen krijgen?
Waarom?
5) Discussie opdracht:
(kan voor de voorstelling maar ook na de voorstelling)
Mag iedereen kinderen krijgen?
Waarom wel, niet?
Wanneer zou jij geen kinderen willen krijgen?
Zijn er omstandigheden waarin mensen beter geen kinderen krijgen? Leg uit.
Toen Hitler aan de macht was, vond hij het belangrijk dat mensen met psychische
problemen, zware handicaps, erfelijke ziektes geen kinderen zouden krijgen, want zij
zouden ook die psychische problemen en handicaps zouden krijgen.
Dus er werden mensen onvruchtbaar gemaakt en in latere instantie gedood.
Wat vind je daarvan?
6) Leesopdracht: ( kan voor de voorstelling maar ook na de voorstelling)
Onderstaande rap werd geschreven door O, een jongen van 18 die de meeste tijd
van zijn leven doorbracht in diverse instellingen.
(schrijffouten in de tekst hebben we laten staan)
Welke problemen is O in zijn leven tegengekomen?
Welke vragen stelt O zichzelf?
Wat zou O graag willen?
Welke vragen stelt O zichzelf die jij jezelf ook wel een stelt?
7) Toneelopdracht:
Bereid in kleine groepen voor. Per groep speelt een persoon O en een persoon ofwel
de moeder/vader/zus/slachtoffer
Dit kan meerdere groepen gedaan worden en de uitslag kan je vergelijken.
Situatie:
1) Na
2) Na
3) Na
4) Na
18 jaar komt O zijn moeder tegen. Thuis.
18 jaar bezoekt O zijn vader in de gevangenis.
18 jaar ontmoet O zijn tweelingzus.
..jaar ontmoet O de man bij wie hij inbrak en veel geld/goederen stal.
Een meisje speelt de moeder van O.
Een jongen speelt O
Een jongen speelt de vader van O.
Een meisje speelt O’s tweelingzus.
Een jongen speelt de man bij wie ingebroken is.
Een meisje speelt een meisje dat verliefd is op O, maar hem niet mag zien van haar
ouders.
Bedenk per persoon: Wat wil je personage? Hoe voelt je personage zich? Wat wil je
personage met de ander bereiken?
Je kan denken aan verschillende gevoelens: boosheid, verdriet, schaamte,
vergevingsgezindheid, agressie, bezorgdheid, liefde, wantrouwen enzovoorts.
Je kan de scène laten stoppen door te bevriezen ( niet meer te bewegen)
als je denkt: nu is er niks anders meer mogelijk.
Bespreek de scènes na: wat heb je gezien, welke gevoelens heb je gezien, denk je
dat er andere eindes of een ander verloop mogelijk zijn?
RAP:
Als jongetje van vijf werd ik al geslagen
Niemand die me hielp, ik kon geen hulp vragen
Van school naar huis het ware echt lange dagen
Bed’lend aan de deur en niemand deed open
Rugzak van men rug en dan maar blijven hopen
dat er binnen dit,,,, iemand komt aangelopen
Ik was vijf jaar oud maar wist: dit is klote
na drie uur wachten ging de deur tog open men moeder riep me binnen
maar wat moet ik beginnen want discussiëren met men moeder kan’k toch nie
winnen
Ze kijkt in men ogen: waar heb je gezeten ze kijk in men ogen
Ze ziet ik heb gebleten ga maar naar u kamer en wacht met die pet
Mama ik heb geen kamer dus ik heb ook geen bed
Het is hoe het is maar het blijft je moeder
Het is hoe het is maar het blijft je vader
Loop je weg van thuis dan ben je een verrader
Kom je voor de rechter dan ben je een dader
Ik begon in het leven als een crimineel
maar het werd allemaal een beetje teveel
Ik begon te beseffen dat dit me ni deugde
Ik heb een kapot zware moeilijke trage jeugd
maar toen ik da besefte was het allemaal te laat
Het is pijnlijk gevoel dat je stillekes vergaat
Het doet pijn het doet zeer en telkens maar weer
Ik kan het niet meer aan jullie maken me kapot
Ik zweer het bij god ik zal blijven bidden maar toch blijf ik int midden
Ik hou het niet meer vol ik ben net als een tol word, gesleurd van hier tot daar
of is het ni waar, geef me dan een reden, ik durf er voor wedden dat jullie die niet
hebben
Van instelling hier van instelling daar geloof het niet maar het is echt waar
Het is hoe het is maar het blijft je moeder
Het is hoe het is maar het blijft je vader
Loop je weg van thuis dan ben je een verrader
Kom je voor de rechter dan ben je een dader
Moeders en vaders die hun kindren slagen
ik kan het ni begrijpen ga mentale hulp vragen
Vaders die verkrachten moeders die lachen
Ik kan het niet begrijpen het doet pijn in men gedachte
Wat wil je dan verwachten ik heb geen hoop meer
Wat had je dan verwacht liefst val ik hier dood neer
Dit is de vraag die ik vertel dit is de vraag die ik me stel
Dit is de vraag die ik ni wil dit is de vraag die ik ni duld
Het is hoe het is maar het blijft je moeder
Het is hoe het is maar het blijft je vader
Loop je weg van thuis dan ben je een verrader
Kom je voor de rechter dan ben je een dader
Wie ben ik, wat doe ik, van waar zou ik komen
Zeg me het, doet me iets, fluister in men oren
waarom haat je zo waarom praat je zo
Men leven ruineren willen kunnen zwart maken
Zelfs bij familie wil je slecht kunnen praten
Men ziel is verscheurd als een stukje papier
Nooit een brief och kom terug hier
Je sloeg in men gezicht maar dat deed nie eens pijn
Het enige dat me raakt is het gene da je zei
Ik wil je als men moeder, schreeuwde ik elke dag
Ik wil zussen en broers zoals iedereen da mag
Me against the World, ging het voor een lage tijd
Mama waarom wil je niet, zeg me dan de feit
Papa zeg me eerlijk: waarom heb je nooit de tijd
Men jeugd is onbekend een onbekende strijd
Met tranen in men ogen wil ik jou zeggen
Ik heb tranen in men ogen, ik wil jou hebben
Men ziel is de mijne, wat ga je zeggen
Als je zoon aan de top staat met zen rappe
Ze kunnen honderd woorden geven om te zeggen wat het is
Maar stop je dan met lijden, als je weet wat je mist
Als je ziel is verscheurd door alles dat gebeurt
Niet eens herkenning krijgen als men ziel wordt genackt
Geen plek om te gaan dus geplaatst in de bak
Ouders op bezoek maar niet richting mijn pad
Ik wou gewoon in een gezin kunnen wonen
Familie hebben, waren mijn jeugd dromen
Gebroken als het glas, die klap met een steen
Haat en aggresie adhd
Zodra je begint praten krijg je die shit mee
Dus laat me ni meer praten tegen opgeleide mensen
Geef mij maar een theepot en geest voor men wensen
Dan wens ik ouders die er voor me zijn
Die me zien staan want ik voel me zo klein
Maar dromen zijn bedrog, dat weet ik wel
Maar toch droom ik het nog zolang ik leef wel
Met trage in men ogen wil ik jou zeggen
Ik heb tranen in men ogen ik wil jou hebben
Men ziel is de mijne, wat ga je zeggen
Als je zoon aan de top staat met zen rappe
Als de engel op men schouders is, is men duivel erbij
Ik moet keuzen kunnen maken want wie hoort er nu bij mij
Is het juiste wel het goede of ga ik verkeerd
Vraag me niks over school want dat heb ik ni geleerd
Als je me had laten doen was ik nu een ingenieur en generaal yes sir
Zij ma zeker dat ik dingen kan bereiken
Maar jullie hielde me dom en nu moet ik van ver kijken
Hoe die dingen verslijten, maar ik maak me sterk
en bouw met wijsheid, leer uit men foute
Want ik weet dit is mijn strijd
Wakker worden zweten, slapen zonder dromen
Ik vraag mezelf af wanneer men tijd gaat komen
Ik ben geer rapper om te zeveren voor men geld
Want als ik op straat sta is er niemand die me belt
Het zijn de vragen in men hoofd
Als een leugen niet geloofd, van de kast naar de muur
Overal word ik gestuurd maar in 2012 is verdwalen te duur
Dus hou ik me sterk voor zolang het ook duurt
Ik duw me weg van het slechte maar is het wel het goede
Zoveel dingen om je weg in te zoeken
Ik leef van dag tot dag ik leef op een vermoeden
Zoveel dingen om je weg in te zoeken
Ze geven me een nummer ook al kennen ze men naam
Ze zeggen dat ze weten. Geef een rede van bestaan
© Ado / Oda