zie bijlage - VVD afdeling Utrechtse Heuvelrug

BIJLAGE : Plan van aanpak ‘Utrecht zijn we samen!’
Reeds langere tijd is er in de Nederlandse samenleving sprake van polarisering tussen
bevolkingsgroepen en (signalen van) radicalisering van (jonge) burgers. We zijn als stad op
verschillende gebieden actief om te werken aan verbinding, signalering, begeleiding en repressie. De
recente terroristische aanslagen in Parijs versterken echter de sense-of-urgency om ook op lokaal
niveau hier meer aandacht aan te besteden. Ook in Utrecht speelt dit in de lokale samenleving. Het
college van B&W wil graag actief een extra bijdrage leveren aan het versterken van de verbinding en
open dialoog tussen onze inwoners in de stad onder het motto Utrecht zijn we samen!
Hoe is de situatie in Utrecht op dit moment?
Op dit moment is het relatief rustig in de stad. Wel is er al geruime tijd sprake van signalen van
(gevoelens van) discriminatie en radicalisering. Deze signalen komen vooral voort vanuit scholen en
het jongerenwerk met betrekking tot onderbuikgevoelens bij jongeren zoals ‘we horen er niet bij’ en
bij het vinden van stageplaatsen. Er is een behoorlijke groep inwoners van de stad die zich niet
gehoord en gezien voelt. Zij voelen zich buiten gesloten. Dit biedt mogelijk een voedingsbodem voor
radicalisering. Belangrijk besef is dat mensen die zich niet serieus genomen voelen, vaak ook geen
meldingen meer gaan doen. Zij hebben het vertrouwen verloren dat iemand hen serieus neemt. Er
is ook positieve energie in de stad zoals bijvoorbeeld bleek bij de ‘potlodenactie’. Mensen voelen de
behoefte om de boodschap uit te dragen dat we als stad één zijn in verscheidenheid en dat geweld
nooit het antwoord mag zijn op verschil van mening. Ook de lesbrief die vanuit Vreedzaam naar alle
Vreedzame scholen is verzonden, biedt een positieve handreiking voor docenten en andere
betrokken om gevoelens die leven in de samenleving bespreekbaar te maken.
Wat doen we al en wat is nieuw aan Utrecht zijn we samen?
De gemeente is zowel vanuit veiligheid als vanuit maatschappelijke ontwikkeling al op verschillende
gebieden actief:
Lokale veiligheidsaanpak (onder aansturing va de driehoek: Voeren van casusoverleg waarin we
personen monitoren die zijn vertrokken of zijn teruggekeerd. In het casusoverleg zitten de
gemeente, politie en het OM. Verder zijn we continue bezig met het activeren van alle
(multi)culturele netwerken en deze te betrekken bij dit probleem en de signalering ervan.
1

Korte termijn preventie: Voorkomen van maatschappelijke onrust, polarisatie in de
samenleving en het versterken van de weerbaarheid van de samenleving tegen een
mogelijke aanslag. Het tijdig reageren op signalen en de kennis m.b.t. dit onderwerp
vergroten, bijvoorbeeld door het organiseren van dialooggesprekken, netwerken,
Vreedzame Wijk, aanscherpen (wijk)plannen, voorkomen maatschappelijk onrust en
crisisbeheersing en training van eerstelijns hulpverleners (JoU, leerplicht, Buurtteams,
wijkagenten, GMV, etc.).

Het jongerenwerk speelt een belangrijke rol in het in gesprek gaan met jongeren over
gevoelens van sociale uitsluiting en hoe daar op een niet gewelddadige manier mee om te
gaan. Naar aanleiding van de gebeurtenissen in Parijs is er een bijeenkomst geweest vanuit
JOU voor alle jongerenwerkers om de situatie te bespreken en er zijn afspraken gemaakt
hoe te handelen.
Voor kinderen in de basisschoolleeftijd wordt in Utrecht gewerkt met de methode
‘Vreedzaam’, die kinderen leert om op een goede manier om te gaan met conflicten,
verantwoordelijkheid en democratisch burgerschap. Inmiddels is meer dan 70 % van de
basisscholen vreedzaam en is een groot aantal organisaties op het gebied van welzijn,
onderwijs en sport getraind in de methode. Vanuit de Vreedzame School is onmiddellijk na
de aanslagen in Parijs een aantal lesbrieven opgesteld voor scholen om de gebeurtenissen
op een goede manier bespreekbaar te maken.

Lange termijn preventie: de lange termijn aanpak om de potentiële voedingsbodem van
radicalisering en polarisatie te voorkomen komt vooral uit de velden onderwijs, werk en
inkomen, economische zaken, maatschappelijke ondersteuning en jeugd, participatie en
emancipatie. Door kwetsbare gezinnen te ondersteunen bij opvoeding en jongeren
perspectief te bieden op opleiding en werk wordt een mogelijke voedingsbodem voor
radicalisering weggenomen.
Naast het bieden van perspectief is het tegengaan van discriminatie in het algemeen en in
het bijzonder op de arbeidsmarkt van groot belang. In onze opdracht aan het antidiscriminatiebureau Artikel 1 hebben we extra inzet gevraagd om discriminatie tegen te
gaan. Daarnaast is er de pilot “Inclusive Works”, waar aan 13 Utrechtse uitzendbureaus
trainingssessies worden aangeboden om discriminatie door werkgevers te herkennen en te
pareren en zijn er workshops vanuit Artikel 1 voor medewerkers van Werk & Inkomen en het
UWV.
Ook wordt het REGI-project uitgevoerd, waarbij de meest kwetsbare jongeren perspectief
krijgen op betaald werk door het doorlopen van een intensief traject. Hierbij werken
Veiligheid, Jeugd en Werk en Inkomen nauw samen. Per jaar is er plaats voor 100 trajecten.
De jeugdwerkloosheid in de provincie Utrecht was eind 2012 11,2 % ( 12,6 % landelijk). Het
blijkt dat de werkloosheid onder niet-westerse allochtone jongeren veel hoger is dan onder
autochtone en westers allochtone jongeren. Voor de stad Utrecht is het
werkloosheidspercentage onder niet westers allochtone jongeren ruim twee keer zo hoog
als het stedelijk gemiddelde.
Met het Plan van Aanpak Utrecht zijn we samen wil de gemeente Utrecht de investering die we
reeds doen op specifieke groepen in de samenleving waar nodig verder intensiveren en de stad
verder uitbouwen als mensenrechtenstad. Wij willen ook meer inzetten op de maatschappij als
geheel om discriminatie tegen te gaan en de verbinding tussen alle Utrechters te bevorderen.
Daartoe zoeken we de komende periode specifiek rond dit thema het contact met onze inwoners.
We zullen luisteren en bijdragen aan het bevorderen van de onderlinge dialoog in plaats van het
debat. Niet door standpunten in te nemen, maar te vragen naar drijfveren van mensen onderzoeken
we wederzijdse mogelijkheden voor veranderingen. Hoewel we beseffen dat we hier als gemeente
een beperkte invloed hebben, is het een krachtig tegengeluid en belangrijke voorbeeldfunctie voor
de lokale samenleving. Daarmee geven we niet alleen aan hen die zich buitengesloten voelen het
signaal af dat wij als overheid er ook voor hen zijn, maar het kan ook een wake-up call zijn voor
andere partijen (organisaties, bedrijven en burgers) in de stad om ook (nadrukkelijker) een
tegengeluid tegen discriminatie te laten horen.
De (voorgestelde) kernboodschap is : In Utrecht leven allerlei bevolkingsgroepen samen. Er zijn
verschillen en die mogen er zijn, die vieren we. Wat wij delen en wat ons verbindt, is ons idee van
vrijheid. Vrijheid om te geloven, zeggen, denken, schrijven wat je wilt. Vrijheid om te zijn wie je bent.
Het college wil actief blijven bijdragen aan de verbinding van alle Utrechters. Het gesprek met de
stad is en blijft de basis voor dit college. Utrecht zijn we samen.
2
Voorgestelde inzet
Voorgesteld wordt om op 3 lijnen in te zetten:
1. Met onze bestaande partners, zoals Artikel 1, Saluti, de Mensenrechtencoalitie, JOU en
partners bij de Vreedzame School en Vreedzame Wijk, in gesprek gaan om te bezien of een
intensivering of bijstelling van inzet wenselijk is;
2. Benutten van energie uit de stad en initiatieven faciliteren die bijdragen aan het doel van
verbinding in de stad en/of het tegengaan van radicalisering;
3. Inzetten op het betrekken van belangrijke partners in de stad en het vergroten van de senseof-urgency bij deze partners dat zij deel kunnen uitmaken van de verbinding, bijvoorbeeld
het Utrechtse bedrijfsleven.
Activiteitenagenda bestuurders
Het gaat zowel om activiteiten op de korte termijn als op de middellange termijn:
1. Agenda opstellen van natuurlijke momenten van portefeuillehouders om gezamenlijke
kernboodschap van Utrecht zijn we samen uit te dragen. Tevens kijken naar momenten waar
portefeuillehouders samen heen kunnen gaan. Het voorstel is om het maandelijkse
themabezoek in februari (20 februari) vanuit het thema Utrecht zijn we samen, te doen.
2. Bespreken van de kerboodschap van Utrecht zijn we samen in de staven van de wijkwethouders
en nader bespreken op welke wijze hier in de wijk uitvoering wordt gegeven. Bij voorkeur
aansluiten bij initiatieven vanuit de wijk.
3. Wijkwethouders uitnodigen bij overleg van het culturele netwerk (bondgenotenoverleg) in de
wijk (sleutelfiguren uit de wijk die draagvlak hebben bij achterban). De gebiedsmanagers
veiligheid zullen met een planning hiervan komen.
4. Vanuit de diverse beleidsvelden gesprekken aangaan met partijen en hen uitnodigen meer te
doen aan de verbinding van Utrecht zijn we samen (uit te werken vanuit de verschillende
beleidsvelden ). Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan:
a.
het uitdragen van de kernboodschap in de gesprekken met het bedrijfsleven die in het
kader van de Collegetour worden gevoerd;
b. met onderwijspartijen spreken over de belangrijke rol die zij kunnen spelen bij het
bespreekbaar maken van onderwerpen, signaleren etc.;
c. ons eigen personeelsbeleid bij de gemeente, met daarbij meer aandacht voor diversiteit
en stageplaatsen;
d. spreken met gesubsidieerde organisaties stedelijk en wijkniveau op gebied van sport,
welzijn, cultuur, zorg over hun rol. Een aantal organisaties heeft zich hiervoor al bij ons
gemeld ;
3
e. met diverse belangenbehartigings- en (wijk-)adviesraden spreken over de rol die zij
kunnen spelen.
Vervolg
Portefeuillehouders zullen in overleg met hun vakafdelingen en wijkregisseurs van hun wijk(en)
invulling geven aan de activiteitenagenda.
Communicatie: zal plaatsvinden op grond van “Be good and tell it”, dus communicatie naar
aanleiding van acties. Collegeleden nemen de kernboodschap steeds mee in alle gesprekken,
overleggen, speeches, etc.. Bestuurscommunicatie zal de publiciteit coördineren.
Maatschappelijke Ontwikkeling zal de voortgang van de uitvoering van dit plan van aanpak
Utrecht zijn we samen monitoren.
4