de notitie Winkeltijden Houten 2015

Winkeltijden Houten 2015
Notitie
Afdeling Ruimtelijke ontwikkeling
Januari 2015
Inhoudsopgave
1.
2.
3.
4.
5.
Aanleiding en doel
De rol van de gemeente
Koers en richting
Drie varianten
Planning, participatie en besluitvorming
Bijlagen:
I uitslag ondernemersenquête
II vragenlijst ondernemersenquête
- burgerpanelonderzoek Zondagsopenstelling (separate bijlage)
1. Aanleiding en doel
Aanleiding
Op 29 oktober 2012 is het regeerakkoord “Bruggen slaan” gesloten. Over de Winkeltijdenwet is het
volgende opgenomen: “de wettelijke winkelsluiting op zondag wordt opgeheven. Het is aan de
gemeenten om desgewenst nadere regels te treffen.” Dit onderdeel van het regeerakkoord heeft
inmiddels geleid tot een wijziging van de Winkeltijdenwet per 1 juli 2013. Hierdoor kunnen gemeenten
zelf besluiten over de openingstijden van winkels en inspelen op de lokale behoefte.
Landelijk gezien sluit de wetswijziging aan op het in de afgelopen jaren veranderende koopgedrag van
de consumenten en hierop aansluitend de wensen van een groot aantal ondernemers in de
detailhandel. Binnen huishoudens werken steeds vaker beide partners. Dit betekent dat men op
andere tijdstippen wil winkelen: later op de dag en in het vrije weekend. Het veranderende
consumentengedrag heeft ook gevolgen voor de rol van de centra in steden en dorpen. Het
samenspel tussen retail, horeca, dienstverlening, cultuur, wonen, de markt en leisure is daarbij
essentieel. Bezoekers gaan naar een centrum om te kijken, vergelijken en te snuffelen. Hier vindt het
vergelijkend winkelen plaats. Naast het winkelen brengt de consument een bezoek aan de horeca of
maakt gebruik van het aanbod aan cultuur of komt voor een evenement. Ook ondernemers spelen in
op het veranderend consumentengedrag: de supermarkten staan in de rij om op zondag open te
gaan, omdat de consument ook dan zijn dagelijkse boodschappen wil doen.
De vraag is welke invloed het veranderende consumentengedrag en de daarbij behorende nieuwe
trends en ontwikkelingen heeft op de centra en overige winkels in de gemeente Houten. Hoe kan de
gemeente zodanig in spelen op deze lokale behoefte van zowel de consument als de winkelier dat het
ondanks de economische mindere tijden en het afnemen van bestedingen, de centra en overige
winkels meer weerbaar maakt voor de toekomst. Samen met winkeliers(verenigingen),
vastgoedeigenaren en de bewoners is de gemeente de discussie aangegaan over de huidige
winkeltijden.
In het collegeprogramma 2014 - 2018 “Houten maken we samen” is aangegeven dat het college van
B&W in gesprek gaat met ondernemersverenigingen over de verruiming van winkeltijden. Een eerste
aanzet is hiertoe reeds gegeven middels een discussieavond met de winkeliers. Over dit onderwerp
wordt een voorstel aan de raad gedaan. Tevens worden hierbij conform het bestuursakkoord de
uitkomsten van het burgerpanelonderzoek betrokken. Deze notitie is de eerste aanzet tot het voorstel.
Doel
We willen, op basis van een inventarisatie van mogelijkheden en wensen van de diverse partijen en
rekening houdend met al die verschillende belangen, onderzoeken of een nieuwe Verordening
Winkeltijden voor Houten moet worden opgesteld.
2. De rol van de gemeente
Wettelijk Kader
1. Ondernemers bepalen niet zelf wanneer zij hun winkel open hebben
Het Rijk heeft sinds 1 juli 2013 de Winkeltijdenwet verruimd. De gemeente kan sindsdien bepalen in
hoeverre zij vrijstellingen of ontheffingen wil verlenen op het wettelijk verbod om winkels op zon- en
feestdagen en op werkdagen vóór 6 uur en na 22 uur open te kunnen stellen. Onderstaand is de
wettelijke basis hiervan weergegeven.
Conform artikel 2, lid 1 van de Winkeltijdenwet is het verboden een winkel voor het publiek geopend te
hebben:
- Op zondag;
- Op Nieuwjaarsdag, op Goede Vrijdag na 19 uur, op tweede Paasdag, op Hemelvaartsdag, op
tweede Pinksterdag, op 24 december na 19 uur, op eerste en tweede Kerstdag en op 4 mei na
19 uur;
- Op werkdagen voor 6 uur of na 22 uur.
Op grond van artikel 3, lid 1 van de Winkeltijdenwet kan de gemeenteraad bij verordening vrijstelling
e
verlenen van de in artikel 2 vervatte verboden. Op grond van het 2 lid kan de gemeenteraad bij
verordening B&W de bevoegdheid verlenen om in de gevallen, in de verordening aan te wijzen, en
met in achtneming van de daarin gestelde regels op daartoe strekkend verzoek ontheffing van de in
e
het 1 lid bedoelde verboden te verlenen.
2. Huidige koopzondagen
In de huidige Verordening winkeltijden is (gebaseerd op de oude Winkeltijdenwet 1996) aangegeven
dat B&W ten hoogste 12 zon- en feestdagen per kalenderjaar kunnen aanwijzen als koopzondag. De
bevoegdheid geldt voor, indien aangewezen, elk deel van de gemeente afzonderlijk. Naast een
algemene vrijstelling kunnen B&W daarnaast op diverse gronden en onder diverse voorwaarden
ontheffing verlenen in meer specifieke situaties. Ook voor 2015 is de gemeente weer ingedeeld in
afzonderlijke gebieden waarvoor voor de diverse afzonderlijke gebieden 12 koopzondagen zijn
aangewezen.
3. Avondwinkels
Op basis van de Verordening winkeltijden kan ons college avondwinkels op zondag toestaan. Deze
winkels mogen dan van 16.00 tot 24.00 uur geopend zijn. Hierbij geldt de bepaling dat ten hoogste
één avondwinkel per 15.000 inwoners in de gemeente is toegestaan. Het gaat daarbij alleen om
winkels die hoofdzakelijk eet- en drinkwaren verkopen. In de gemeente Houten zouden 3 ontheffingen
aan supermarkten kunnen worden verleend. Bij de discussie hierover in 2012 is door het toenmalige
college besloten van deze mogelijkheid geen gebruik te maken.
4. Nachtwinkels
Eveneens op basis van de Verordening winkeltijden kan ons college ontheffing verlenen voor
nachtwinkels, geopend van 22.00 tot 06.00 uur op werkdagen. Ook hier gelden criteria van openbare
orde, veiligheid, leefbaarheid en werkgelegenheid. Een voorbeeld van een verleende ontheffing is een
nachtopenstelling in verband met de release van een computergame.
3. Koers en richting
Uitgangspunten en ontwikkelingen
1. De gemeente draagt zorg voor een goede afweging van de betrokken belangen.
Op basis van de nieuwe Winkeltijdenwet heeft de gemeenteraad de bevoegdheid vrijstelling te
verlenen van het verbod om op zondag winkels te mogen openen. Deze mogelijkheid houdt in dat
geheel of gedeeltelijk vrijstelling kan worden verleend van het verbod door middel van aanpassing van
de Verordening Winkeltijden. Conform het collegeakkoord vindt onderzoek plaats naar de wens om de
verordening aan te passen. Hierbij stelt de wet dat een belangenafweging moet plaatsvinden over de
belangen van werkgelegenheid (werkgevers en werknemers), economische bedrijvigheid,
zondagsrust, leefbaarheid, veiligheid en openbare orde. Het college beschrijft in deze notitie een
drietal varianten om te komen tot de meest ideale situatie voor Houten.
De vereiste belangenafweging wordt onder meer vormgegeven door het bevragen van de
ondernemers. Het college is zich ervan bewust dat in ondernemerskringen de meningen over een
verschuiving van winkeltijden en uitbreiding van het aantal koopzondagen verdeeld zijn. In het
algemeen is het filiaal- en grootwinkelbedrijf hiervan voorstander, terwijl dit genuanceerder ligt bij de
zelfstandige ondernemers. Het is belangrijk dat men gezamenlijk tot een standpunt komt. De
detailhandel moet immers voldoende massa, aantrekkingskracht én bereidwillige ondernemers
hebben, zodat verruiming van winkeltijden meerwaarde heeft. Draagvlak bij de ondernemers is voor
ons een belangrijk uitgangspunt.
Daarnaast zijn de resultaten uit het burgerpanel uit 2012 (discussie zondagsopenstelling
levensmiddelenwinkels en supermarkten) betrokken bij de afweging. Voorafgaand aan het debat in de
raad vindt een Ronde Tafel Gesprek plaats, waarbij winkeliers, belangenverenigingen, bewoners en
overige betrokkenen kunnen inspreken.
2. De ondernemers bepalen de richting van de mogelijkheden.
Het overleg van de ondernemers heeft plaatsgevonden tijdens een discussieavond met winkeliers en
vastgoedeigenaren in de raadzaal op 29 oktober 2014. Tijdens deze avond is gevraagd naar de
mening over een eventuele verruiming van de winkeltijden. Tevens is een enquête ingevuld door de
ondernemers. Ondernemers die op die avond niet aanwezig waren zijn gevraagd deze enquête
nadien in te vullen. In totaal zijn 87 enquêtes ingevuld en verwerkt, dat is 43% van alle winkeliers. De
belangrijkste conclusies, die uit de enquête getrokken kunnen worden, zijn:
 Van alle winkelondernemers is 60% (52/87) VOOR verruiming van winkeltijden en 40% (35/87)
TEGEN.
Aantal VOOR en TEGEN
80
70
60
50
40
52
35
30
20
10
0




Bij verruiming van winkeltijden gaat het winkeliers vooral om openstelling op zondagen.
Feestdagen wordt ook genoemd. Openstelling voor 06.00u en na 22.00u is nauwelijks aan de
orde.
Alle eigenaren van winkelvastgoed, die samen het overgrote deel van het winkelvastgoed in
handen hebben, zijn voorstander van verruiming van winkeltijden. In alle winkelgebieden Het
Rond, Castellum, het Oude Dorp en de winkels in de overige gebieden is een meerderheid VOOR
verruiming van winkeltijden.
Ongeacht het aantal personeelsleden in de winkel, is er een meerderheid van de winkeliers voor
zondagsopenstelling. Wel zijn er naar verhouding meer ondernemers met ≥ 10 personeelsleden
die aangeven VOOR verruiming van winkeltijden te zijn, dan de ondernemer met minder dan 10
personeelsleden. Een meerderheid van de ondernemers is voor een op maat gemaakte regeling
voor Houten. Van de reeds bestaande regelingen bij buurgemeenten is de regeling van de
gemeente Nieuwegein het meest gekozen. De regeling van Nieuwegein houdt in: openstelling
mogelijk op zon- en feestdagen van 12.00-19.00uur, met uitzondering van Nieuwjaarsdag, 1e
Paasdag, 1e Pinksterdag en 1e Kerstdag.
De meest gemaakte opmerkingen in de enquête en op de georganiseerde ondernemersavond
zijn:
o Laat de winkelier vrij om zelf te bepalen wanneer men open of dicht gaat.
o Bescherm de positie van de kleine ondernemer en verplicht tot niets.
o Open alleen supermarkten op zondag.
o Laat de klant bepalen wat de winkels moeten doen.
o Als Houten dicht zit en de omliggende gemeenten zijn open, dan vloeit er omzet weg. Alle
zondagen open, leidt niet tot extra omzet.
o Is Houten wel een gemeente voor zondagswinkelen, moet het daar niet veel meer sfeer
en beleving voor kunnen bieden aan de consument? Als je op zondag opengaat,
organiseer er dan een evenement omheen. Anders trek je te weinig winkelend publiek.
Zie voor een meer gedetailleerde uitwerking van de enquêteresultaten bijlage 2. De vragenlijst van de
enquête is als bijlage 3 bijgevoegd.
Hieruit blijkt dus dat sprake is van een meerderheid van de winkelondernemers die voor verruiming
van de winkeltijden is. Zowel voor- als tegenstanders geven daarbij wel nadrukkelijk aan zelf te willen
besluiten wanneer de winkel wel of niet opengaat.
Daarnaast hebben de ondernemers tijdens de discussieavond aangegeven behoefte te hebben aan
onderling overleg. Zij zien daarbij voor de gemeente een rol weggelegd als coördinator en/of mediator.
3. Consumenten sturen door hun veranderende wensen.
In het najaar van 2012 is onderzoek gedaan naar de verruiming van winkeltijden voor
levensmiddelenwinkels. Via het burgerpanel Houten zijn 1.374 panelleden benaderd om hun mening
te geven over een eventuele wekelijkse zondagsopenstelling van deze winkels. In totaal hebben 985
panelleden deelgenomen aan het onderzoek, wat een hogere respons is (72%) dan normaal. Dit
betekent dat de bewoners zich meer dan gemiddeld betrokken voelen bij dit onderwerp. Daarmee is
dit onderzoek ook voldoende representatief. In onderstaande tabel is de samenvatting van het
onderzoek weergegeven. Het gehele onderzoek is als apart document bij deze notitie gevoegd.
Afweging wekelijkse zondagsopenstelling
Het iedere zondag openstellen van
levensmiddelenwinkels
hoort
bij
de
moderne tijd
Het iedere zondag openstellen van
levensmiddelenwinkels is makkelijk
Ik geniet van de zondagsrust, daarom wik
ik geen wekelijkse zondagsopenstelling
van levensmiddelenwinkels
De supermarkten iedere zondag open is
oneerlijk voor de kleine ondernemer die
niet open kan of wil
Ik ben tegen wekelijkse zondagsopstelling
vanwege mijn geloofsovertuiging/religie
Voorstander
Maakt niet uit
Tegenstander
(39%)
(15%)
(46%)
96%
19%
1%
92%
15%
1%
2%
15%
90%
23%
71%
88%
1%
4%
51%
Uit de resultaten blijkt dat de bewoners in Houten verdeeld zijn over de verruiming van zondagsopenstelling voor levensmiddelenwinkels. Er is zowel sprake van een grote groep tegenstanders als
voorstanders. Factoren en motieven die hierbij een rol spelen zijn onder andere consumentengemak,
zondagsrust, concurrentieverhouding tussen ondernemers en levensovertuiging. De verwachting is
dat deze argumenten grotendeels ook van toepassing zijn als het gaat om verruiming van winkeltijden
voor alle winkels.
Doordat een kleine groep van 15% van de bewoners aangeeft dat het niet uitmaakt, zal een
meerderheid van de bewoners geen bezwaar hebben tegen verruiming van de winkeltijden. Evengoed
kan geconcludeerd worden dat daardoor eveneens een meerderheid geen bezwaar zal hebben tegen
het handhaven van de huidige mogelijkheden.
Naast het bovenstaande blijkt uit het onderzoek dat er een stijging van 15% naar 45% te verwachten
is van het aantal bewoners dat op zondag in Houten boodschappen zal doen. Bij deze te verwachten
stijging vinden de potentiële gebruikers van zondagsopenstelling het volgende van belang:
 68% vindt de afstand naar de winkel (zeer) belangrijk bij de beslissing om op zondag
boodschappen te doen;
 De kleine ondernemer moet ook de kans krijgen om op zondag open te gaan;
 45% verwacht op zondag dagelijkse boodschappen te zullen doen;
 28% verwacht op zondag wekelijkse boodschappen te zullen doen;
 30% verwacht op zondag vooral losse / vergeten boodschappen te zullen doen.
Ten tijde van de enquête in 2012 gaf 36% van de Houtenaren aan weleens boodschappen te doen op
zondag daar waar het levensmiddelen betreft. Daarbij werd minder vaak (ook) in Houten gewinkeld
(15%) dan daarbuiten (21%). Dit lijkt op omzetverlies te duiden voor de Houtense middenstand.
4. Twee varianten
Wat zijn de belangrijkste onderwerpen die uit de ondernemersenquête en het burgerpanelonderzoek naar voren zijn gekomen?








Ruimere mogelijkheden voor het aantal koopzondagen
Meer bevoegdheid voor ondernemers bij het bepalen van openingstijden
Differentiatie van openingstijden per branche
Mogelijkheid voor supermarkten om op elke zondag open te zijn
Respecteren van zondagsrust
Bescherming van kleine ondernemers
Geen verplichte openingstijden voor ondernemers
Tegemoet komen aan wens van consumentengemak
Daarnaast blijkt uit de beschikbare gegevens dat de diverse betrokken partijen (consumenten,
ondernemers, werknemers, omwonenden, gemeente) verschillende meningen hebben over de
genoemde onderwerpen. Om dit te vertalen naar een nieuwe Verordening Winkeltijden Houten, zijn de
onderstaande twee varianten beschreven. Per variant zal in verschillende mate rekening kunnen
worden gehouden met de verschillende belangen.
Variant 1 – We laten de winkeltijden geheel over aan de ondernemers
De gemeente biedt een zo groot mogelijke vrijheid aan winkeliers over de openingstijden van de
winkels. De winkeliers mogen zelf weten op welke tijden ze met hun winkels open gaan en of ze op
een zondag of een feestdag geopend willen zijn. Dit betekent in de praktijk, dat winkels alle zon- en
feestdagen open kunnen zijn en er geen beperkingen meer gelden. Ook nachtwinkels zijn dan
mogelijk. Ontheffingen en vrijstellingen zijn niet meer nodig. De ondernemers kunnen in onderling
overleg de openingstijden bepalen, waarbij ze hebben aangegeven dat zij na vaststelling van een
verordening, in onderling overleg en tezamen met de gemeente, de nadere invulling van de
winkeltijden willen bepalen. In afstemming met de ondernemers is de gemeente bereid hierin de rol
van coördinator en/of mediator op zich te nemen.
Voordeel:
+ alle ondernemers kunnen zelf bepalen wanneer zij de winkel geopend willen hebben
+ door vrije openingstijden kunnen consumenten op meer momenten winkelen
+ winkelcentra kunnen zelf bepalen hoe zij concurreren met centra van andere gemeenten
+ ondernemers kunnen de openingstijden maximaal aanpassen aan de wensen van de consument
+ ondernemers kunnen beter concurreren met internet
+ ondernemers kunnen zelf invulling geven aan de wensen van de consument, zowel t.a.v.
consumentengemak als respect voor de zondagsrust
+ tegemoet komen aan wens van de ondernemers om gezamenlijk overleg te kunnen voeren over
de nadere invulling van de openingstijden, waarbij gemeente de gevraagde rol als coördinator
en/of mediator heeft en blijft sturen op lokale belangen mogelijk
+ geen en procedures met bijbehorende kosten
+ vergroting levendigheid in centrum waarvan ook horeca en culturele instellingen kunnen profiteren
+ extra inkomsten parkeergarages
Nadeel:
- sluit niet aan op wensen meerderheid ondernemers, die voorstander zijn van eigen ‘Houtense
regeling’
- de MKB-ondernemers voelen zich gedwongen om open te gaan
- voor MKB-ondernemers betekent het een lastenverzwaring die mogelijk niet opweegt tegen de
extra inkomsten, en verwatering (dezelfde inkomsten, verspreid over langere openingstijden)
- vrije openingstijden zorgen alleen voor een bruisende binnenstad als het merendeel van de
ondernemers mee doet
- voor de consument is het onduidelijk wanneer welke winkel geopend is als er geen gezamenlijke
openingstijden zijn
- risico’s van meer overlast op het gebied van openbare orde en veiligheid, dit vereist meer toezicht
- uitbreiding toezicht en reiniging openbare ruimte, eventuele kosten komen voor rekening van
gemeente
Variant 2 – We verruimen de winkeltijden met beleid
Naar aanleiding van de uitslag van de enquête en rekening houdend met de uitslag van het
burgerpanelonderzoek wordt aangesloten bij een regeling die meer toegepast wordt in de regio.
Ondanks dat de meerderheid van de ondernemers in de enquête te kennen hebben gegeven
voorstander te zijn van een eigen ‘Houtense regeling’, is zelf kiezen voor een regeling noodzakelijk,
omdat uit de enquête geen eenduidig beeld te herleiden valt voor een eigen ‘Houtense regeling’. De
regeling, zoals die wordt toegepast in de gemeenten Nieuwegein en Zeist, sluit het beste aan op de
wensen van de ondernemers die voor verruiming van winkeltijden zijn. Tevens houdt de regeling
rekening met de belangen van de inwoners. Hoofdregel wordt dat winkels op zon- en feestdagen
geopend mogen zijn van 12.00 uur tot 19.00 uur, met uitzondering van Nieuwjaarsdag, eerste Paasdag, eerste
Pinksterdag en eerste Kerstdag. De ondernemers hebben aangegeven dat zij na vaststelling van een
verordening, in onderling overleg en tezamen met de gemeente, de nadere invulling van de
winkeltijden willen bepalen. In afstemming met de ondernemers is de gemeente bereid hierin de rol
van coördinator en/of mediator op zich te nemen.
Voordeel:
+ tegemoet komen aan de wensen van ondernemers voor ruimere openingstijden.
+ van de regelingen bij buurgemeenten kiezen ondernemers het meest voor de Nieuwegeinse
regeling.
+ uit de enquête worden allerlei varianten genoemd voor de invulling van een eigen ‘Houtense
regeling’, wat een verordening ingewikkeld en moeilijk leesbaar zou maken; door te kiezen voor
een grotendeels algemene verruiming ontstaat er een overzichtelijke regeling en blijft maatwerk
middels onderling overleg over de nadere invulling van de winkeltijden mogelijk.
+ door ruimere openingstijden kunnen de consumenten op meer momenten winkelen, wat aansluit
op het gewijzigd consumentengedrag.
+ rekening houden met de belangen van de inwoners ten aanzien van het respecteren van de
zondagsrust.
+ aansluiten bij dezelfde openingstijden als Nieuwegein en Zeist biedt duidelijkheid voor de
consument.
+ tegemoet komen aan wens van de ondernemers om gezamenlijk overleg te kunnen voeren over
de nadere invulling van de openingstijden, waarbij gemeente de gevraagde rol als coördinator
en/of mediator heeft en blijft sturen op lokale belangen mogelijk
+ naar verwachting nemen de bestedingen van consumenten niet verder af door verplaatsing
bestedingen van consumenten naar omliggende kernen en/of internet
+ vergroting levendigheid in centrum waarvan ook horeca en culturele instellingen kunnen profiteren
+ extra inkomsten parkeergarages
Nadeel:
- de gemeente blijft nog een aantal regels en procedures hanteren
- verruiming van openingstijden kan voor MKB-ondernemers een lastenverzwaring betekenen die
mogelijk niet opweegt tegen de extra inkomsten
- verruiming van openingstijden zorgt alleen voor een bruisend centrum als het merendeel van de
ondernemers mee doet
- uitbreiding toezicht en reiniging openbare ruimte met de daarbij behorende kosten voor rekening
van gemeente
5. Planning, participatie en besluitvorming
Notitie
Deze notitie is de basis voor de discussie of de Verordening Winkeltijden Houten moet worden
aangepast. Tijdens het Ronde Tafel Gesprek van 27 januari 2015 kunnen de raad en betrokkenen hun
mening geven over deze notitie, aanvullende input leveren voor de discussie tijdens de debatraad en
vragen stellen aan het college. Vervolgens zal de discussie over deze notitie in een debatraad
plaatsvinden. Aansluitend zal het college de raad voorstellen in te stemmen met deze notitie en
daarbij de raad te verzoeken een voorkeur uit te spreken voor één van de varianten. Indien de
gemeenteraad besluit om de verordening aan te passen, zullen de eventueel aangedragen
aanvullende of afwijkende inzichten worden meegenomen bij de uitwerking van de voorkeursvariant.
Planning
De planning van de invoering van een nieuwe ‘Verordening Winkeltijden Houten 2015’ ziet er als volgt
uit:
-
Bespreking raadsvoorstel en notitie tijdens Ronde Tafel Gesprek
Debatraad over raadsvoorstel en notitie
Besluitvorming door gemeenteraad over raadsvoorstel en notitie
Inwerkingtreding nieuwe ‘Verordening Winkeltijden Houten 2015’
27 januari 2015
10 februari 2015
10 februari 2015
1 maart 2015
Participatie externe partijen
De openingstijden van de winkels raken de belangen van uiteenlopende groepen: bewoners,
bezoekers en ondernemers. Om voldoende rekening te houden met al deze belangen wordt tijdens de
bespreking van deze notitie en het bijbehorende raadsvoorstel in het RTG ook de mogelijkheid aan
betrokkenen gegeven om hun mening hierover te geven. Het concept wordt in ieder geval voorgelegd
aan:
- Winkeliers gemeente Houten
- Belangenverenigingen winkeliers
- Alle bewoners van Houten via het Groentje
Twee jaar na inwerkingtreding van de nieuwe verordening zal deze worden geëvalueerd, waarbij
eveneens de ondernemers en inwoners betrokken worden. De evaluatie vindt plaats als het besluit
genomen wordt om de winkeltijden te verruimen, niet als de winkeltijden door de gemeente volledig
worden vrijgegeven.
Communicatie
Na vaststelling van de nieuwe ‘Verordening Winkeltijden Houten 2015’ wordt een communicatietraject
ingezet om belanghebbenden te informeren over het nieuwe en geactualiseerde beleid.
Bekendmaking vindt plaats via de wettelijk voorgeschreven procedures en via persbericht, website
van de gemeente Houten en via belangenorganisaties.
Bijlage I:
Resultaten winkeliersenquête

november 2014
In totaal zijn 87 enquêtes ingevuld. Een respons van meer dan 40%.
Aantal enquêtes
60
50
40
30
20
10
0
Het Rond

Oude Dorp
Castellum
Overig
De kernwinkelgebied Het Rond levert de meeste ingevulde enquêtes op. Onder ‘Overig’
vallen winkels buiten de winkelcentra, zoals winkels in de kleine kernen, winkels in het
gebouw bij de Praxis en winkels in het retailcentrum op bedrijventerrein De Meerpaal.
Wie heeft de enquete ingevuld?
7
Eigenaar van het pand
2 5
17
Eigenaar en
ondernemer
Ondernemer
Medewerker
55

Overig
De meeste enquêtes zijn ingevuld door de winkelier, die als ondernemer zelf de winkel runt en
soms ook in eigendom heeft. Ook hebben vijf eigenaren van winkelvastgoed de enquête
ingevuld.
Hoeveel personeel in de winkel?
19
1-5 personeelsleden
6-10 personeelsleden
39
11 en meer
personeelsleden
19

Ruim de helft van de ondernemers die de enquête hebben ingevuld, kunnen worden
aangemerkt als ‘kleine’ ondernemer met 1-5 personeelsleden.
Aantal VOOR en TEGEN
80
70
60
50
40
52
35
30
20
10
0

Van de 87 ondernemers hebben 52 ondernemers voor de verruiming van winkeltijden
gestemd en 35 tegen. Hiermee is 60% van de winkelondernemers VOOR en 40% TEGEN.
Standpunt per gebied
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Het Rond

Oude Dorp
Castellum
Overig
In alle gebieden van Houten zijn er meer voor- dan tegenstemmers voor verruiming van
winkeltijden.
Verdeeld naar gebied blijken naar verhouding de meeste voorstemmers in Castellum en de
overige locaties, zoals het retailcentrum en de Praxis-locatie te zitten.
Procentueel gezien komen de meeste tegenstemmers uit het Oude Dorp en winkelcentrum
Het Rond.


Standpunt naar grootte onderneming
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
1-5 personeelsleden


6-10 personeelsleden
11 en meer
personeelsleden
Ongeacht de omvang van het bedrijf zijn de meeste winkelondernemers voor verruiming van
winkeltijden.
Ondernemers met meer dan 10 personeelsleden geven er vaker de voorkeur aan om in
ruimere winkeltijden te worden voorzien, dan ondernemers met 1 tot 10 personeelsleden.
Standpunt per type ondernemer
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Eigenaren


Winkeliers
Alle vastgoedeigenaren van winkels zijn voor verruiming van winkeltijden.
Van de winkeliers, die winkelruimte bezitten of huren en zelf als ondernemer actief in de
winkel zijn, is 57% VOOR en 43% TEGEN de verruiming van winkeltijden.
60
50
40
30
20
10
0
open op
open op
open op
open op
geen
werkdagen werkdagen zondagen feestdagen verdere
voor 6.00u na 22.00u
verruiming
van
winkeltijden
Anders
De gemeente kan voor de verruiming van de Winkeltijdenwet diverse mogelijkheden
toepassen. Als u de keuze had, welke winkeltijden zou u dan willen verruimen
(meerdere antwoorden mogelijk):




Op de vraag naar de tijden die ondernemers het liefst verruimd zien worden (waarbij meerdere
antwoorden mogelijk zijn), blijkt de grootste behoefte uit te gaan naar openstelling van winkels
op zondagen. Dit is in totaal door 48 winkeliers genoemd.
Openstelling op feestdagen wordt minder genoemd. Iets meer dan de helft van het aantal
voorstemmers noemt de openstelling van feestdagen voor winkels.
Openstelling voor 6.00u en na 22.00u is maar een beperkt aantal keer benoemd als wens
voor verruiming van de winkeltijden.
Onder anders wordt bijvoorbeeld genoemd: alleen open op de zondagen voor de feestdagen,
ik wil zelf kiezen welke dagen ik sluit, alleen op zondag open als er regelmaat en duidelijkheid
is, 16 koopzondagen per jaar (1x per maand en 4x in december), geen koopavond meer op
vrijdag!
70
60
50
40
30
20
10
0
Belangrijk
Neutraal
Onbelangrijk
De belangrijkste argumenten VOOR de verruiming van winkeltijden en openstelling van winkels op
zondag, zijn:

Het beter bedienen van de consument (60x genoemd; 70% van totaal)

Zelf openingstijden bepalen (49x genoemd; 57% van totaal)

Meer omzet (49x genoemd; 57% van totaal)

Ik wil net als de concurrent open kunnen (41x genoemd; 48% van totaal)

Een toename van werkgelegenheid is een minder genoemd argument, veel ondernemers zijn
ook neutraal op dit punt.
50
40
30
20
10
0
Belangrijk
Neutraal
Onbelangrijk
De belangrijkste argumenten TEGEN de verruiming van winkeltijden en openstelling van winkels op
zondag, zijn:

Met afstand het meest genoemde argument is hoge personeelskosten (42x genoemd; 49%
van totaal)

Meer open leidt niet tot extra omzet (31x genoemd; 36% van totaal)

Nooit meer vrij (28x genoemd; 33% van totaal)

Winkeliers zijn niet bang, dat eigenaren de verruimde openstelling op bijvoorbeeld zondagen
zullen afdwingen.

Het principiële standpunt van behoud van zondagsrust wordt weinig genoemd. Dit argument
wordt door de meeste winkeliers als onbelangrijk aangemerkt.
Gelijke winkeltijden
buurgemeenten
50
40
30
20
10
0
JA

NEE
Geen mening
Een meerderheid van de winkelondernemers wil niet aansluiten bij dezelfde regeling voor
winkeltijden als al gehanteerd wordt bij een buurgemeente.
Welke winkeltijdenregeling is
gewenst?
35
30
25
20
15
10
5
0
Nieuwegein


Bunnik
IJsselstein
Vianen, Wijk bij
Duurstede
Specifieke
regeling
HOUTEN
De meeste winkelondernemers kiezen voor een eigen regeling in Houten.
De volgende specificaties voor de eigen regeling worden genoemd:
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Verruiming alleen voor supermarkten (en bouwmarkten): 4
Alleen de zondagen in december: 4
Nooit op feestdagen open: 3
Alleen de zondagen voor de feestdagen: 1
Bakkers open op zondag vanaf 8.00u: 1
Door de week: 06.00-21.00u; zaterdag: 09.00-18.00u; zondag: 12.00-17.00u: 1
Alleen op zondagen open als er evenementen zijn: 1
Zondag van 12.00-17.00u: 1.
e
e
e
Alle zondagen open m.u.v. 1 Paasdag, 1 Pinksterdag, 1 Kerstdag en dan open van
12.00 – 17.00u: 1.
Bij de vraag om nog opmerkingen te plaatsen, zijn de volgende zaken meerdere keren genoemd:
Aantal opmerkingen VOOR verruiming:

Laat elke winkelier vrij om wel of niet open te gaan: 15

Alleen openstelling voor supermarkten op zondagen: 6

De klant bepaalt wat de winkelier moet doen: 4

Als je opengaat, zorg dan dat iedereen opengaat: 3

Vanwege beperkte belangstelling voor winkelen op zondag, alleen in december open: 2

Zondagsopenstelling leidt tot meer werkgelegenheid voor jongeren: 1

We moeten alles uit de kast halen om de winkels in Houten overeind te houden: 1

Vrijdagavond dicht, zondag open: 1
Aantal opmerkingen TEGEN verruiming:

Bescherm de positie van de kleine ondernemer, ga niets verplichten: 14

Alle zondagen open, leidt niet tot extra omzet: 4

Bescherm de zondagsrust: 2

Als je zondags wilt winkelen, doe je dat in Utrecht. Houten is er geen geschikte gemeente
voor: 2

Vasthouden aan 12 koopzondagen per jaar: 2

Alle zondagen open, drukt te zwaar op loonkosten: 1
Bijlage II:
Vragenlijst winkeliersenquête
november 2014
WINKELNAAM:………………………………………………………………
ADRES:……………………………………………………………………….
1. Waar is uw winkel gevestigd?
o Het Rond
o Het Oude Dorp
o Castellum
o Overig, namelijk:...................................................................
2. In welke relatie staat u tot de winkel?
o Eigenaar van het pand
GA NAAR VRAAG 4
o Eigenaar van het pand en als ondernemer werkzaam in de winkel
o Als ondernemer werkzaam in de winkel
o Als medewerker werkzaam in de winkel
o Overig, namelijk....................................................
GA NAAR VRAAG 9
3. Hoeveel personen werken er in uw bedrijf?
personen (inclusief uzelf).
4. De gemeente kan voor de verruiming van de Winkeltijdenwet diverse mogelijkheden toepassen.
Als u de keuze had, welke winkeltijden zou u dan willen verruimen (meerdere antwoorden
mogelijk):
o Open op werkdagen voor 6 uur
o Open op werkdagen na 22.00u
o Open op zondagen
o Open op feestdagen
o Geen verdere verruiming van winkeltijden
o Anders, namelijk............................................................................................................................
5. Kunt u aangeven wat voor u van toepassing is bij de volgende redenen VOOR de verruiming van
winkeltijden?
Belangrijk
Neutraal
Onbelangrijk
Zelf openingstijden kunnen bepalen
o
o
o
Meer omzet
o
o
o
Ik wil net als de concurrent open kunnen
o
o
o
Consumenten beter bedienen
o
o
o
Meer werkgelegenheid
o
o
o
Anders, namelijk:…………………………………………………………………………………………
6. Kunt u aangeven wat voor u van toepassing is bij de volgende redenen TEGEN de verruiming van
winkeltijden?
Belangrijk
Neutraal
Onbelangrijk
Hoge personeelskosten
o
o
o
Leidt niet tot extra omzet
o
o
o
Nooit meer vrij
o
o
o
Eigenaar kan openstelling gaan verplichten
o
o
o
Principieel voor zondagsrust
o
o
o
Anders, namelijk:……………………………………………………………………………………………
7. Vindt u het van belang om gelijke winkeltijden te hanteren als buurgemeenten doen?
o JA
o NEE
o Geen mening
8. Er worden diverse regelingen gehanteerd bij de buurgemeenten. Welke ziet u het liefst toegepast
op Houten?
o
NIEUWEGEIN: openstelling mogelijk op zon- en feestdagen van 12.00-19.00 uur, met
e
e
e
uitzondering van Nieuwjaarsdag, 1 Paasdag, 1 Pinksterdag en 1 Kerstdag.
o
BUNNIK: openstelling mogelijk op zon- en feestdagen van 12.00-22.00 uur, en 12 zon- en
feestdagen naar keuze ook van 6.00 – 12.00 uur.
o
IJSSELSTEIN: openstelling mogelijk op alle zon- en feestdagen.
o
VIANEN, WIJK BIJ DUURSTEDE: openstelling mogelijk op ten hoogste 12 zon- en
feestdagen in het jaar.
o
GEEN VAN ALLEN, HOUTEN moet de volgende eigen regeling krijgen (denk aan alleen
de zondagen in december, alleen de supermarkten, enz.):…………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
9. Wat zou u de wethouder Economische Zaken/de gemeente Houten willen meegeven ten aanzien
van de verruiming van de winkeltijden?

Download Report