Identiteit – Verdieping - Luister verder Lezen en tekst

Identiteit – Verdieping - Luister verder
Lezen en tekst: Matteüs 13:1-23
Jongens en meisjes, wat zie je hier?
Slide
Van Gogh: de zaaier (afbeelding)
…
Dit is een schilderij van Vincent van Gogh. Het heet: de zaaier. Zo werd het land ingezaaid in de tijd
van van Gogh. En dat is nog niet eens zo heel lang geleden. Er kwamen geen machines aan te pas.
Gewoon, alles met de hand. Hard werken. En bidden om een goede oogst.
Dat is niet alleen in de tijd van van Gogh een bekend beeld. Maar ook in de tijd van Jezus. Een zaaier
die met de hand het zaad strooit. Toegewijd werk. Alleen in Israël is er nog iets anders aan de hand.
Het land is veel weerbarstiger. Geen mooie gladde akkers, maar grond die zich als het ware bijna
verzet. Waar je als zaaier de vruchtbare stukjes moet raken. Op goed geluk. Of: God zegene de greep.
Er gaat veel zaad verloren. Dat ligt niet aan het zaad, maar aan de grond.
En Jezus zegt: de hoorders. Die luisteren naar het evangelie. Dat is de grond. Ik, jij, u, wij. Wij zijn de
grond. De luisteraars. Daarom is het thema vanochtend:
Slide
Luisteren is een serieuze zaak
Het zaad dat uitgestrooid wordt is in alle gevallen hetzelfde, mijn broeder en mijn zuster. Het Woord,
Jezus, presenteert zich. En zeker, dat doet hij in verschillende soorten verkondiging. Preken en prekers verschillen. Maar Bijbelse prediking reikt altijd Jezus Christus zelf aan. Zoals we twee weken
geleden zagen onder het thema ‘lees verder’. De Bijbel gaat alleen maar over Jezus. Hij wordt verkondigd. En is altijd dezelfde. Altijd betrouwbaar. Altijd vol genade en liefde. Altijd oproepend tot
geloof. Dat is alles wat je kunt vertellen over het zaad. Het wordt in gelijkmatige strooibewegingen
over de akker uitgestrooid. Jezus is gunnend. Het evangelie is voor iedereen die het horen wil. En
daar zit hem nou juist de kneep.
Want de ontvangst. Dat is andere koek. De kern van dit hoofdstuk zit in vers 9 (voorlezen) Goed luisteren. Daar komt het op aan. En er zijn zoveel manieren van luisteren mogelijk.
Een deel valt op de weg. Dat zijn niet geasfalteerde wegen, maar van die platgetreden paadjes. Letterlijk. Als jij denkt: dit wil ik horen en dit. Want dat heb ik altijd al gehoord. Of je denkt: die kant zal
deze preek wel opgaan. Of je denkt: oh, deze predikant zal er wel niks van maken. Of je denkt bij
jezelf: ik mis dit in deze preek en dat. Ik mis diepgang, bijvoorbeeld. Dan zit je dus te veel in jouw
verwachtingsmodus. En dat is zomaar gebeurd. Daar hebben we allemaal last van. En dat voorkom je
niet zo snel, maar daarom is het wel fout. Want als de grond bij jou vastgestampt zit. Dan is er geen
ruimte voor vrucht. Dat was het geval bij Farizeeërs in de tijd van Jezus. Jezus kon gewoon de Messias
niet zijn. Dat mocht gewoon niet. Nou, als je zo hardnekkig luistert, dan komt er niks binnen. Dan zie
je Jezus niet echt zoals hij is. Het overkomt ons ook. Het is goed dat onze Heiland ons hierin spiegelt.
1
Het kan ook zijn dat het wel even aanslaat. Maar dat er geen wortels ontstaan, omdat er rotsen vlak
onder het oppervlak zitten. Er is best veel oppervlakkigheid in onze tijd. Het gaat nogal eens om uiterlijkheden. En we denken het al snel te weten. We knappen ook snel op dingen af. Zijn snel verveeld. Kerk zijn. Luisteren. Dat is een kwestie van lange adem. Dat merken predikanten. Het duurt
vaak jaren voordat een boodschap echt landt. Voordat er echt verandering optreedt. Wij zijn vaak te
snel klaar met luisteren. Het horen van het woord roept soms weerstand op. Vaak is het saai en lijkt
het helemaal niet aan je leven te raken. Soms worden je emoties niet aangesproken. Dan is het een
kwestie van volhouden. Niet meteen afhaken. Niet het bijltje er bij neer!
Ook kan het dat je al jaren het evangelie hoort. En dat je het ook wel gelooft. Maar dat er toch wat
tussen komt. Dat de focus wegraakt. We kennen dat allemaal wel, denk ik. Dat je zo in beslag genomen wordt door zorgen. Of doordat het goed gaat. Dat je je focus kwijtraakt. Dat Jezus uit beeld
raakt. En dat de woorden niet meer doordringen in je hart. Terwijl Jezus juist in zorgen jouw enige
uitvlucht wil zijn. En als het goed gaat is het aan hem te danken. Des te meer reden om je toch op
hem te focussen. Jezus laat hier zien dat zorgen of voorspoed je zo in de weg kunnen zitten. Dat je
hem langzaam maar zeker kwijtraakt. En dat het gezaaide zaad geen vrucht draagt.
Er zit ook iets van veroordeling in. Dat zie je aan het citaat uit Jesaja. Wie Jezus niet wil zien, die begrijpt uiteindelijk niets van de verkondiging. Hij is namelijk het geheim van het koninkrijk, waar hij het
zelf over heeft (vers 11). Echt luisteren betekent ook dat je je ook echt openstelt. Openstelt voor
hem. Voor zijn aanwijzingen. Voor zijn genade vooral. Je moet je klein maken en ontvankelijk. Geloven als een kind. Daar gaat het trouwens vanmiddag over. Maar dan krijgt het weer een heel andere
wending. Maar goed: geloven als een kind. Ontvankelijk zijn. Niet te vol van jezelf. Niet te veel beladen met ballast. Ga er maar open voor zitten. Dat is niet gemakkelijk, maar het geeft zoveel meer. Ik
merk dat daar vaak onze moeite zit. Om elke keer weer onbevangen te gaan zitten.
Deze gelijkenis heeft ook iets bemoedigends voor de leerlingen. Zij worden straks ook zaaiers van het
woord. En ook voor ons heeft het die bemoediging. Als wij het doorgeven. Als wij zaaien. Dan moeten we er niet meteen op rekenen dat het altijd en overal goed valt. Er is best veel weerstand. Niet
altijd wordt de boodschap van Jezus begrepen. Soms wel en dan afgewezen. Soms zie je mensen in
eerste instantie enthousiast een alphacursus beginnen. Of bevlogen naar catechisatie toe komen. En
dan toch komt de klad er in. Jezus zegt als het ware hier: volhouden! Blijf zaaien. Je zult zien dat het
ook regelmatig vrucht zal dragen. De bodem is weerbarstig, maar het zaad is goed.
Het zaad is goed. De gelijkenis eindigt met een drievoudige opbrengst. Jezus wil niet focussen op dat
wat fout gaat. Er zijn drie manieren dat het fout kan gaan. Maar dat moet niet blijven hangen. Want
het wonder gebeurt! En dat gebeurt regelmatig. Dat is waar Jezus mee afsluit. Vrucht. Honderdvoudig. Zestigvoudig. En dertig keer zoveel opbrengst. Daar moet een zaaier toch blij van worden. Hij
gooit zijn kostbare zaad over de akker. En dan komt er wat uit. Er groeien plantjes die het volhouden!
Die steeds verder groeien. En meer zaad opleveren. Het woord heeft kracht. En verandert levens.
Ook jouw leven wil het veranderen. Jezus wil dat je vrucht draagt. En komt daarvoor zelf naar je toe.
Want hij is het woord dat uitgestrooid wordt. Zoals we de vorige keer zagen. Hij zelf wil er voor zorgen dat jij vrucht draagt. Dat jij langzaam maar zeker verandert. Heiliger wordt. Daarvoor moet je
vruchtbare bodem zijn.
2
En het mooie is: wat in het echte beeld niet kan, kan in de werkelijkheid wel. Bodem kan niet veranderen. Het hart van mensen wel. Jezus vertelt deze gelijkenis omdat jij de kans hebt. De kans hebt
om er naar te gaan leven. Om je luisterhouding tegen het licht te houden. Om jezelf te spiegelen aan
alle soorten grond. Om te streven naar het dragen van vrucht. En daarom enkele aandachtspunten
als je hier over door gaat spreken. Of denken.
Slide
Dat vraagt:
Slide
1. Een welwillende houding
Denk steeds goed na als je naar de kerk gaat. Als je de Bijbel opendoet. Hoe ga ik hier nou in? Wat wil
ik dat het woord met mij bereikt? Te vaak gaan we er met vooroordelen voor zitten. Of we laten zorgen en andere dagelijkse dingen de overhand hebben. Te vaak nemen we niet de tijd om het woord
te laten bezinken. En gaan we te snel over tot de orde van de dag. Zelfs op zondag.
Slide
2. Oprechte aandacht
Wees in je luisteren oprecht geïnteresseerd in wat God je te bieden heeft. God wil met zijn woord
met jou in gesprek. Maar wat is het vaak sleur. Hoe vaak lees je uit gewoonte? En dringt het gehoorde woord niet echt door? Oprechte aandacht betekent dat je de Bijbel toegewijd leest. Er op uit om
Jezus Christus te ontmoeten. Elke keer weer. En zo’n ontmoeting gaat je niet in je koude kleren zitten. Hij komt voor je staan en je kunt niet om hem heen. Dat is wat luisteren naar Gods woord betekent. Als het goed is.
Slide
3. Veel gebed
Bid om vrucht. Vraag God of hij jou een aandachtige houding wil geven. Een goede luisterhouding,
die er toe leidt dat je geraakt wordt. Jezus belooft je zijn Geest als je hem er om vraagt. Hij wil je helpen. Hoe diep is jouw verlangen daarnaar? Bidden om een open hart is misschien best spannend.
Misschien wil je wel helemaal niet dat het woord jou aanraakt. Want wat gaat er dan gebeuren?
Weet dat de zaaier te vertrouwen is. Hij wil graag dat jij vrucht draagt. Lever je maar uit. En bid om
de Geest.
Slide
4. Trouw en gehoorzaamheid
Soms is het woord lastig. Jezus kan soms confronterend zijn. Ook kan het zijn dat je een tijdje minder
geraakt wordt. Bij beide situaties heb je misschien de neiging om je af te wenden. Nu past het even
niet. Maar luisteren naar het woord heeft ook met trouw te maken. Volhouden in je verlangen om
Jezus te ontmoeten.
Natuurlijk moeten dominees en kerken de boodschap zo proberen te brengen, dat je graag komt.
Maar soms lukt dat gewoon een tijdje niet. En soms zit er ook bij jezelf e.e.a. in de weg. Waar we het
3
net over gehad hebben. Waar Jezus het over had in zijn gelijkenis. Dan toch volhouden. Blijven verlangen naar meer ontmoeting met Jezus. Blijven bidden om de Geest.
Soms is het woord ook confronterend, zoals ik al zei. Jezus neemt geen genoegen met een geestdodend bestaan. Hij wil jou dan bekeren. En dat is heftig. Zeker als je sommige dingen niet wilt loslaten.
Dingen, waarvan je weet dat ze niet heilzaam zijn. Maar die toch zo bij jou lijken te passen.
Hierover schrijft Jakobus iets.
Slide
Jakobus 1:21-22
Deze woorden spreken voor zich. Luisteren naar het woord vraagt ook van je dat je er naar handelt.
Jezus wil vruchten zien in jouw leven. Ook als hij confronteert is dat zijn oogmerk.
Tenslotte:
Slide
Gemeente als luistergrond
Wat voor bodem is onze gemeente? Welk stukje akker ligt hier in Nieuwerkerk en Nesselande? Luisteren doe je ook samen. Hoe je samen met het gehoorde woord omgaat is van levensbelang. Voor
jou. Voor de ander. Wat is het dan fantastisch dat er allerlei Bijbelstudie is in de gemeente. Allemaal
mogelijkheden om samen te luisteren. En elkaar te helpen in het zijn van goede grond. Elkaar stimuleren. Bemoedigen. Bij de les houden. Vandaar dat het zo mooi is dat er morgen opnieuw een Bijbelstudie start. Ik hoop dat er veel vrucht van mag komen.
En dat er meer initiatieven komen. Zeker waar je vaak in je eentje niet de tijd neemt om te luisteren.
Naar de stem van de Herder. Zeker dan is het goed om elkaar op te zoeken. Samen bidden, samen
zoeken naar het plan van onze Heer. Samen zingen en getuigen. Samen leven tot zijn eer. Want heel
de wereld moet het weten dat God niet veranderd is. En zijn liefde als een lichtstraal doordringt in de
duisternis. ’t Werk van God is niet te keren, omdat hij er over waakt. En de Geest doorbreekt de
grenzen, die door mensen zijn gemaakt. Samen in de naam van Jezus dus. Omdat hij je vrucht wil
geven. Veel vrucht.
Amen
Stellingen ter bespreking in de miniwijken:
 Het moet niet uitmaken wie er preekt. Als Jezus gepreekt wordt moet jij je hart openstellen.
Wij gaan vaak te veel met verwachtingen naar de kerk.
 In onze gemeente is een goede gemeenschappelijke bodem.
 Ik vind het prettig om twee kerkdiensten per zondag te hebben.
 De vrucht in mijn leven is aanwijsbaar.
4