een overzichtelijk document - Vrije Universiteit Brussel

Verwante documenten
•
•
•
•
•
Onderwijs- en examenreglement
ZAP-reglement
Werkingsreglement
PointCarré gebruikersovereenkomst
Richtlijnen reservatie lokalen
INHOUD
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Doel van het document
Scope
Definities
Waarom lesopnames?
Administratief gedeelte
Juridische principes
Specifieke situaties
Bijlage: overeenkomst gastsprekers
1. Doel van dit document
Alle informatie met betrekking tot lesopnames bijeenbrengen in een overzichtelijk document. Inclusief
alle beleidsbeslissingen en juridische procedures. Dit betekent ook dat dit document zal worden
aangepast na elke wijziging in een van de betrokken documenten, beleidsbeslissingen of reglementen.
2. Scope: Opnames in het kader van opleidingsonderdelen die officieel deel uitmaken van een
bachelor- of masterprogramma (incl. schakelprogramma en voorbereidingsprogramma).
3. Definities
• Lesopname : Integrale registratie van een college dat wordt verspreid onder de
studenten die zijn ingeschreven in dit college. Deze verspreiding gebeurt via een
omgeving die is beschermd met een login en wachtwoord. De term ‘weblecture’ wordt
hiervoor ook regelmatig gebruikt.
• Gastdocent: Iemand die op uitnodiging een of meerdere colleges geeft.
• Teleclassing : Live en interactief contactonderwijs tussen verschillende locaties. Hiervoor
worden speciaal uitgeruste lokalen gebruikt.
30/10/2014
•
•
•
Live streaming : Live uitzending van een college via het internet.
Screen cast: Opname van het beeldscherm, waarbij audio kan worden toegevoegd. De
opname kan bewerkt worden om er een didactische meerwaarde aan te geven. De VUB
stelt hiervoor de software Camtasia ter beschikking.
Kennisclip: Een korte opname (via lesopnamesoftware of screencastsoftware) rond één
specifiek onderwerp. De kennisclip kan worden opgeladen via het leerplatform
(PointCarré) waardoor het enkel zichtbaar is voor de studenten die toegang hebben tot
deze lesruimte op het leerplatform.
4. Waarom lesopnames?
Lesopnames kunnen om verschillende redenen worden gemaakt en gebruikt in een lescontext. In het
kader van de werkstudentenprogramma’s kunnen opnames een aanvulling zijn voor de beperktere
contacturen met de avondstudenten. Ook bij een gastcollege kan een opname ervoor zorgen dat alle
studenten toegang hebben tot het college.
Bij dagstudenten zorgen lesopnames ervoor dat studenten minder tijd gaan besteden aan het noteren
van alles wat er gezegd wordt en zich meer op de inhoud kunnen concentreren. Ook ter voorbereiding
van examens worden lesopnames gebruikt. Studenten kunnen een bepaalde moeilijkere passage terug
bekijken.
Studies tonen aan dat studenten de lesopnames zeer gericht gebruiken voor passages die ze tijdens de
les zelf minder goed begrepen. Het houdt studenten zeker niet weg uit de lessen.
Lesopnames kunnen ook een meerwaarde betekenen voor studenten met bepaalde functiebeperkingen.
Verstoort het opnemen uw college?
De opnames van de hoorcolleges gebeuren zo veel mogelijk in speciaal uitgeruste aula’s en lokalen. De
camera’s zijn klein en worden zo opgesteld dat een goede opname kan worden gemaakt zonder de
studenten of de docent te hinderen.
5. Administratief gedeelte
Reservatie opnameapparatuur en ondersteuning: de procedures voor de reservatie van een lokaal met
lesopnameapparatuur worden beschreven op
http://splus.cumulus.vub.ac.be:1184/Procedure%20reservatie%20teleclassinglokaal_lesopnames_facult
eitssecretariaten.htm
30/10/2014
De docent contacteert het faculteitssecretariaat en deelt hierbij mee voor welke lessen hij/zij gebruik
wenst te maken van lesopnameapparatuur. De facultair roosteraar onderneemt dan de volgende
stappen:
1.
Duid in S+ de specificatie ‘leslokaal voor digitale lesopnames (digiles)’ aan bij de ‘eigenschappen’
van het gewenste lokaal:
2.
Geef het te verwachten studentenaantal in.
Afhankelijk van het studentenaantal wijst de algemene roostercoördinator een leslokaal met vaste of
mobiele opnameapparatuur toe.
Aanvragen voor lesopnames moeten binnen zijn tegen 1 augustus wat betreft inroostering van de lessen
in het eerste semester en tegen 1 december wat betreft lessen in het tweede semester.
Wanneer u in de loop van het semester nog een lesopname wil laten doorgaan, contacteert u eveneens
het faculteitssecretariaat.
Aanvragen na deze deadlines:
-
Aanvragen die uiterlijk 10 dagen voor de gevraagde datum gebeuren worden bekeken volgens
beschikbaarheid van apparatuur en personeel. Er kan niet worden gegarandeerd dat de
opnameaanvraag positief zal worden beantwoord.
-
Aanvragen die minder dan 10 dagen op voorhand gebeuren worden niet behandeld.
a. Annulatie van een les met opname
Indien er een les zou wegvallen waarvoor er lesopnameapparatuur is gereserveerd, contacteer
dan altijd het faculteitssecretariaat en vraag hen om het lokaal officieel te annuleren.
b.
PointCarré
Alle opnames verschijnen onmiddellijk in de cursusruimte in PointCarré. Je vindt ze terug onder de tool
Streaming video. Nieuwe opnames verschijnen onder de tab “onzichtbare publicaties”. Om ze zichtbaar
te maken voor de studenten klik je op het oog-icoontje. De opname staat nu onder “zichtbare
publicaties”.
Bij “aankondigingen” zet u de algemene informatie over de doelstellingen van de lesopnames en
aanwijzingen voor het gebruik van de lesopnames in het geheel van de cursus. Hier kan u (eventueel)
ook een onderscheid maken tussen dag- en avondstudenten.
c. Studiedeelfiches
30/10/2014
Wanneer u plant om volgend academiejaar met lesopnames te werken (nieuwe opnames en/of
hergebruik van eerder gemaakte opnames), raden wij u aan om de volgende zin op te nemen in het
CaLi-veld ‘bijkomende info’:
“Voor meer informatie omtrent de concrete inrichting van het studiedeel: zie PointCarré. ”
(Per studiedeel doorloopt u 7 pagina’s in CaLi; het veld ‘bijkomende info’ vindt u terug op pagina 4:
Studiemateriaal, bijkomende info, aanvullende info m.b.t. examinering/evaluatie).
Aangezien de lesopnameapparatuur/ondersteuning pas na 1 augutsus en 1 december kunnen
worden toegekend t.b.v. respectievelijk semester 1 en 2 (= deadlines inroostering studiedelen), kan
u in de studiedeelfiches nog niet aangeven of de studenten al dan niet over lesopnames zullen
beschikken En welke invloed dit heeft op de onderwijsactiviteiten.
Om de studenten toch zo snel mogelijk te informeren, beschrijft u de definitieve situatie bij het
studiedeel schriftelijk via het leerplatform PointCarré, op de cursuspagina van het betrokken
studiedeel. De communicatie van deze aanvullende informatie via het leerplatform moet uiterlijk
op de laatste werkdag voor aanvang van de lesvrije week gebeuren.
Ook bij hergebruik van opnames raden we bovenstaande procedure aan.
d. Praktische richtlijnen bij de opnames zelf
Alle opnames zijn bereikbaar via PointCarré. Je hebt hiervoor enkel de VUB net-id en login
nodig. Dit geldt ook voor de studenten.
Informeer de studenten steeds dat er een opname wordt gemaakt van de les waarbij ze
aanwezig zijn.
Vermeld expliciet dat het onrechtmatig verspreiden van deze opnames strafbaar is en studenten
die zich hieraan niet houden zullen vervolgd worden. De opnames zijn alleen bedoeld voor eigen
gebruik van de studenten.
Vraag de studenten om niet onderling te praten of te beginnen rommelen. Al het geluid wordt
mee opgenomen en verlaagt de kwaliteit van de geluidsopname.
Zorg er voor dat u kledij draagt waar gemakkelijk een microfoon aan kan worden gehecht (een
broek is hiervoor het handigst). Het gebruik van een microfoon zorgt voor een goede
geluidskwaliteit in de opname.
30/10/2014
Zorg voor goede slides met duidelijke titels/subtitels, een overzichtelijke lay-out, gericht
gekozen tekst en functionele afbeeldingen. Hierdoor zullen studenten vlotter door de opname
kunnen navigeren. Zet de door u voorbereide PowerPointpresentatie telkens op usb-stick, en
neem deze stick telkens mee naar de les. Voor de opnames wordt de vooraf geïnstalleerde pc in
het lokaal gebruikt.
Let erop dat de opnamesoftware een nieuw cue point maakt telkens als u doorklikt naar een
nieuwe slide. Als u tijdens de les terug wil verwijzen naar informatie die zeven slides eerder ter
sprake kwam, is het aangeraden om deze slide er opnieuw tussen te steken. (Indien u dit niet
doet en terugklikt tot u op de juiste slide terechtkomt, zorgt u voor een overload aan cue points
en thumbnails in de opname.)
Laserpointers worden niet weergegeven in de opname van de slides (deze opnames gebeurt
rechtstreeks vanuit de ppt-software en niet via het scherm).
Indien u tijdens de les op het bord wenst te schrijven, bespreekt u dit best ook met de technisch
medewerker zodat deze de camera optimaal kan plaatsen. Schrijf duidelijk en groot genoeg om
de leesbaarheid te optimaliseren.
Zorg ervoor dat u tijdens de les steeds in beeld blijft; bekijk met de technisch medewerker over
hoeveel beweegruimte u beschikt.
e. Contactgegevens
• Reservatie en annulatie van lokaal met lesopnameapparatuur: faculteitssecretariaat
•
Technische opleiding: AV Services: [email protected] of [email protected]
•
Contact bij technische problemen tijdens de opnames: telefoongegevens staan op de
opnameapparatuur
•
Contact bij technische problemen na de opname: [email protected]
•
Didactische opleiding: [email protected]
•
Algemene vragen rond lesopnames: [email protected] of website:
http://www.vub.ac.be/kwaliteitszorg/
30/10/2014
6. Juridische basisprincipes
Studenten
(Onderwijs- en examenreglement 2013-2014, Titel I, hoofdstuk III, artikel 4)
“De Vrije Universiteit Brussel behoudt zich het recht om in het kader van onder andere afstandsleren
lessen op te nemen en later via de elektronische leeromgeving voor educatieve doeleinden ter
beschikking te stellen aan de betrokken studenten en onderwijspersoneel. Wanneer de studenten aan
deze lessen deelnemen, geven zij automatisch hun toestemming als geportretteerde voor opnames en
verspreiding binnen het elektronisch leerplatform, wanneer zij in beeld zouden komen. Bij aanvang van
de lessen informeert de lesgever de studenten over het feit dat de les wordt opgenomen.”
(PointCarré gebruikersovereenkomst)
“Het materiaal dat via dit digitaal leerplatform van de VUB wordt aangeboden en/of waarnaar wordt
verwezen dient uitsluitend als studiemateriaal ter ondersteuning van het leerproces. Elk ander gebruik
vergt de voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs en/of docenten. De gebruiker verbindt
zich ertoe de vertrouwelijkheid van de aangeboden informatie te respecteren.”
Lesgevend personeel
Er rust auteursrecht op cursusmateriaal (zowel mondelinge uiteenzettingen als schriftelijk materiaal:
slides, handboek, enz). Deze auteursrechten behoren de docent toe.
Door aan de roosteraar aan te geven dat de docent een opname wil van een of meerdere lessen van een
lessenreeks, geeft de docent de impliciete toestemming om een opname te maken van de aangegeven
lessen, waarbij de stem en het beeld van de docent worden vastgelegd. De docent is zelf
verantwoordelijk voor de verspreiding van de opname(s).
7. Specifieke situaties
- Gastcolleges
- Vertrek van docent van VUB
- Overlijden van docent
- Wissel van docent
30/10/2014
Gastcolleges
Het opnemen van een gastcollege kan om tal van redenen een meerwaarde bieden. De gastdocent,
gastspreker of gastdeskundige kan de studenten met zijn/haar expertise verrassen met nieuwe inzichten
in de materie en/of ervaringen uit het veld. Dergelijke experts in een bepaald vakgebied zijn echter vaak
drukbezet en niet altijd beschikbaar op het tijdstip van een college. Het maken van lesopnames kan in
een dergelijk geval een oplossing bieden.
Om juridisch in orde te zijn, geeft de gastspreker best zijn schriftelijke toestemming voor dergelijke
opnames. Hij/zij wordt immers in beeld gebracht en er zijn niet alleen auteursrechten, maar ook
portretrechten (afbeelding, stem, …) te eerbiedigen. Dergelijke overdracht wordt vastgelegd in een
individuele overeenkomst tussen de gastspreker en de faculteit (zie bijlage 1).
Wissel, vertrek of (plotse) overlijden van de docent
Zoals hierboven uiteengezet rust er auteursrecht op het beschikbaar gestelde cursusmateriaal (zowel
mondelinge uiteenzettingen als schriftelijk materiaal: slides, handboek, etc…). Deze auteursrechten
behoren de docent toe. Door aan de roosteraar aan te geven dat hij/zij een opname wil van een of
meerdere lessen van een lessenreeks, geeft de docent de impliciete toestemming om een opname te
maken van de aangegeven lessen, waarbij de stem en het beeld van de docent worden vastgelegd.
Toch is het beter in onderling overleg te bepalen wat er precies gebeurt/dient te gebeuren met de
lesopnames van zodra de docent niet meer aan de universiteit verbonden is (bijvoorbeeld door plots
overlijden). Mag de VUB die lesopnames dan (voorlopig) nog gebruiken, in afwachting van vervanging of
van de aanstelling van een nieuwe docent? Dergelijke overdracht van auteursrechten van de docent
aan de instelling kan worden bekomen, maar moet in een individuele overeenkomst met de docent
worden opgenomen, bijvoorbeeld op het ogenblik dat een docent er zich toe leent om mee te werken
aan dergelijke audiovisuele opnames. Het is aan de partijen om dan overeen te komen hoe lang de
toestemming geldt (bijvoorbeeld nadat de docent zijn overeenkomst met de instelling heeft verbroken,
na zijn overlijden e.d.m.).
Graag adviseren wij u over de mogelijkheden van het opnemen van uw presentaties. Voor informatie
kunt u contact opnemen met de procescoördinator Blended Learning:
Karla Groen
Departement Onderwijsbeleid
Interne kwaliteitszorg en Onderwijsinnovatie
T 02 629 22 32
E [email protected]
Campus Etterbeek - gebouw M - lokaal 2.M.226
30/10/2014
BIJLAGE 1:
Overeenkomst tot opname en reproductie van de opname van een gastcollege of gastpresentatie
Tussen :
de Vrije Universiteit Brussel, hierna de VUB genoemd, vertegenwoordigd door prof. dr. [NAAM], Decaan
en :
de heer/mevrouw [NAAM], hierna ‘de gastspreker’ genoemd
wordt overeengekomen als volgt:
Artikel 1. Voorwerp van de overeenkomst
Huidige overeenkomst heeft als doel om de voorwaarden en modaliteiten vast te leggen waaronder de
gastspreker de reproductie van zijn/haar lesopname aan de VUB toevertrouwt.
Artikel 2. Het verlenen van een recht tot reproductie
De gastspreker verleent aan de VUB het recht tot opname en reproductie van (een fragment van) de
opname van het door hem/haar te verzorgen college of presentatie, hetgeen inhoudt de toestemming
tot het gebruik van zijn/haar portret, de inhoud van het college of de presentatie en het gebruik en
verspreiden daarvan binnen de VUB.
Artikel 3. Omschrijving van de opname
De verlening van een toestemming tot opname en reproductie van een lesopname, waarvan sprake is in
art. 1 van de overeenkomst, heeft betrekking op volgend college of presentatie:
[…]
Artikel 4. Reproductie
De VUB verzekert:
-
dat de opname enkel gebruikt wordt ter illustratie bij onderwijs of voor wetenschappelijk
onderzoek;
dat de opname enkel en alleen toegankelijk is via een website/server, beschermd met login en
wachtwoord;
30/10/2014
-
dat de opname niet verder verspreid wordt;
dat de reproductie van de opname verantwoord wordt door de nagestreefde niet-winstgevende
doelstelling.
Artikel 5. Duur
De overeenkomst treedt in werking vanaf de ondertekening ervan door beide partijen. Het krachtens
artikel 2 verleende recht wordt verleend voor de duur van vijf jaar. Verlenging van dit recht kan enkel na
uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de gastspreker.
Artikel 6. De vergoeding van de auteur
Voor de verlening van het recht bedoeld in artikel 2 van deze overeenkomst wordt geen vergoeding aan
de gastspreker toegekend.
Artikel 7. De naamsvermelding van de auteur
De naam van de gastspreker zal duidelijk zichtbaar worden aangebracht op of i.v.m. het werk of
exemplaren ervan, rekening houdend met de toegepaste exploitatiewijzen.
Deze overeenkomst werd in twee originele exemplaren opgemaakt, waarvan elke partij verklaart een
origineel exemplaar ontvangen te hebben.
Voor de VUB,
de gastspreker,
Prof. dr. xxx
xxx
Opgemaakt te Brussel, xx-xx-xxxx [datum]
30/10/2014
30/10/2014