Biologische landbouw: op weg naar een duurzame

Biologische landbouw: op weg naar een
duurzame landbouw- en voedingsbenadering
Bionext 2014
[email protected]
Inhoud
1.
2.
3.
4.
Ethische criteria voor landbouw en voeding
Gangbare landbouw
Biologische landbouw
Innovaties nodig: leren van agro-ecologie en eco systeemdiensten
•
•
•
bodemgesteldheid
positieve relaties van intercropping en bosranden
klimaat bestendige en aangepaste gewassen
5. Van aarde naar tafel en van tafel naar aarde
•
Morele superioriteit en mondige consumenten
6. Economische aanbevelingen
7. Sociaal-maatschappelijke aanbevelingen
8. Conclusie
Voeding en landbouw: ethische criteria
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kan het honger, armoede en ondervoeding terugdringen?
Is het duurzaam?
Is het diervriendelijk?
Is het fair en juist voor boeren en anderen?
Stimuleert het leefbaarheid van rurale gebied?
Is het consumenten vriendelijk: vergroot of verkleint het de kloof tussen
productie en consumptie? Verbindt het landbouw positief met stedelijk
gebied?
Voedsel democratie: overbruggen van de kloof tussen consumenten en
producenten???
Mondigheid, context en pluralisme
Kant, Wat is verlichting?:
Het is zo makkelijk onmondig te zijn. Heb ik een boek, dat voor
mij verstand heeft, een therapeut of predikant die voor mij
geweten heeft, een arts, die mijn dieet opstelt, dan hoef ik mij
er immers zelf niet om te bekommeren. Ik hoef niet na te
denken, als ik alleen maar hoef te betalen.
Mondigheid EN context gebonden: interactie
Intensieve landbouw
Veel input, weinig arbeid, massaproductie
1. Kan het honger, armoede en ondervoeding terugdringen? Honger:
ja
2. Is het duurzaam? Nee (uitputting, uitstoot)
3. Is het diervriendelijk? Nee
4. Is het fair en rechtvaardig voor boeren en anderen? Nee
5. Stimuleert het leefbaarheid van rurale gebied? Nee
6. Is het consumenten vriendelijk: vergroot of verkleint het de kloof
tussen productie en consumptie? Verbindt het positief met stedelijk
gebied? Nee
Ethische basis van biologisch
• IFAOM: health, fairness, ecology, care
• Ecocentrisch / holistisch wereldbeeld
• Hoofd figuren
– Vroeg: Rudolf Steiner, Aldo Leopold, Lady Balfour, Rachel Carson, Benjamin
Franklin, Thomas Jefferson, John Taylor of Carolina and others. Ralph
Waldo Emerson, Henry David Thoreau, Josiah Royce, John Steinbeck.
– Recent: Wendell Berry, J. Baird Callicott, Paul B. Thompson, Gene Logsdon,
Eric Freyfogel
– Azië: Confucius, Fukuoka, Vandana Shiva
Ethische spanningsvelden biologisch
•
•
•
•
•
•
Industrieel - handwerk
Ruraal - urbaan
Gezondheid: breed – smal (medisch)
Wetenschap-techologie – anti (natuur)
Holistisch – analytisch
Sterke gemeenschap – zwakke gemeenschap
Biologische landbouw
Weinig (chemische) input; diervriendelijk
1. Kan het honger, armoede en ondervoeding terugdringen? ???
Ondervoeding?
2. Is het duurzaam? ??? (landgebruik; innovaties)
3. Is het diervriendelijk? ja
4. Is het fair en juist voor boeren en anderen? Ja??
5. Stimuleert het leefbaarheid van rurale gebied? ja
6. Is het consumenten vriendelijk: vergroot of verkleint het de kloof
tussen productie en consumptie? Verbindt het positief met
stedelijk gebied? Ja en nee (productie gericht)
Natuur is niet altijd gezond
Duurzaamheid: dynamisch, aanpassing
1. Agro-ecologie en eco systeemdiensten (Push en pull factoren)
2. Innovaties in landbouw nodig
3. Zoek naar minder input substitutie
1. bodemgesteldheid
2. positieve relaties van intercropping en bosranden
3. klimaat bestendige en aangepaste gewassen
Vergroot of verkleint bio de kloof?
1. Morele superioriteit is onverstandig (gelijk halen, paniek
zaaien?)
2. Landbouw: complex, dynamisch (dogmas werken niet)
3. Niet in de gezondheidsval trappen
4. Mondige consumenten: internet, moderne media
5. Voeding niet alleen levensbehoefte, ook identiteit bepalend,
zingevend
6. Van aarde naar tafel en van tafel naar aarde
Opschaling nodig, hoe?
• Naar 10, 20, 30, 40 % biologisch?
• Opschaling een probleem?
– Verlies van identiteit, commercieel, grote geld
– Elitaire bezwaren?
• Opschaling door netwerking
• Lokale, korte ketens nodig
• Pluralisme en inclusie (mensen insluiten)
Economische aanbevelingen
• Gat in de markt voor biologisch buiten de supermarkt bij catering (16,7 procent) en zorginstellingen (-32,5 procent).
• Alleen via transparantie en een duidelijke dienstbare opstelling kan
het vertrouwen van consumenten worden versterkt.
• Beter inzicht in prijsvorming en netwerkrelaties (Waarom zoveel
duurder?)
• Biologische winkels: functies in gemeente
• Aansluiten bij alternatieven voor winkels: happyfresh.nl;
groenteclub, voedselcooperaties
Politiek-maatschappelijk
• Duidelijkheid over relatie met Fair Trade, ontwikkelingslanden
• Deelname publieke debat (niet gelijk halen)
• Onderzoek doen
– Agronomisch
– doelgroepen
• Boeren inzetten voor burgers (stadstuinen etc)
• Soms is snacks, gemaksvoeding ok
• Gezondheidsval: van dit stofje krijg je geen kanker
conclusie
• Biologisch kan beter:
– Landbouwkundig (minder input substitutie)
– Consumentenvriendelijker
• Opschaling nodig: netwerken
• Groter aandeel van voedingsproduktie ook grotere
maatschappelijke verantwoordelijkheid (publieke debat)
– niet dogmatisch en samenwerken met nieuwe
– Doorblijven denken over uitgangspunten
Alle publicaties op: Wu.academia.edu/michielkorthals

Download Report