Verslag 29 januari 2014 Enthousiasme en voorzichtig optimisme tijdens Nationale Balans Top 29 januari 2014 ‘De JOGG-aanpak heeft een vlucht genomen. Er is geen discussie meer over ‘of’ we iets moeten doen tegen overgewicht en obesitas, maar de vraag is ‘hoe’ we het gaan doen.’ Dat zei Paul Rosenmöller, voorzitter van het Convenant Gezond Gewicht en ambassadeur van JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht) in zijn openingswoord tijdens de Nationale Balanstop, afgelopen woensdag in Utrecht. Het was een exclusieve groep die het voorprogramma van de Balanstop bijwoonde. Wethouders van JOGG-gemeenten en bijna JOGG-gemeenten vulden de zaal in het Spoorwegmuseum om elkaar te inspireren. ‘JOGG is een middel om iets te bereiken’, zei Rosenmöller. Hij kon die bewering ook kracht bijzetten met concrete resultaten: 2013 was het jaar van de eerste oogst. Hij wees op de resultaten in de JOGG-wijken in de gemeente Zwolle, waar de overgewichtcijfers voor het eerst een daling laten zien, ook noemde hij de positieve cijfers van de lokale aanpak in Rotterdam en Dordrecht. Hij meldde dat het aantal JOGG-gemeenten is gegroeid naar 37 en dat de teller februari 2014 op 48 zal staan. Volgend jaar willen we 75 JOGG-gemeenten hebben er is een beweging in gang gezet waar gemeenten zich straks als vanzelf bij aan willen sluiten.’ Paul nam de gemeente Uden als voorbeeld. De gemeente ligt ingesloten tussen JOGG-gemeente van het eerste uur Veghel, bijna JOGG-stad Den Bosch, de JOGG-gemeente Cuijk en aspirant JOGG-gemeente Oss. ‘Dan gaan er toch vragen worden gesteld in de raad van Uden, waarom Uden nog niet bij die club hoort’, voorspelde Paul Rosenmöller. En dan waren er ook nog, heet van de naald, de positieve resultaten in de gemeente Utrecht, waar in de JOGG-wijken het overgewichtpercentage daalde van 25% naar 22%. ‘We hebben met JOGG een tool in handen om het monster te verslaan’, aldus de voorzitter, die eraan toevoegde dat voorzichtig optimisme vandaag wel op zijn plaats was. Fotografie: Hilbert Krane ‘Samen Werkt’ ‘Samen Werkt’, de kracht van lokale initiatieven, was het thema van deze Nationale Balanstop. En het programma zat vol voorbeelden die aantoonden dat publiek-private samenwerking op lokaal niveau, in de wijken, ook écht werkt. Erik Dannenberg, wethouder in Zwolle bijvoorbeeld schreef het succes in zijn gemeente vooral toe aan een praktische aanpak. ‘Zorg voor bijvoorbeeld voldoende fietspaden, parken, speelplekken. En maak gebruik van de professionals in de wijk, de juf, de sportcoach. Dat zijn vertrouwde mensen. Stel vragen aan de bewoners. Kan uw kind veilig naar school fietsen, zou u het leuk vinden om een pluktuin te hebben? Daar komen de mooiste dingen uit voort. Je moet aansluiten bij hun leefwereld. Als je jongeren achter hun game vandaan wilt halen, moet je de game op straat zetten,’ zei hij. In het filmpje dat Zwolle had gemaakt over de JOGG-activiteiten in de gemeente, was een ‘SUTUwand’ te zien. Een digitale voetbalmuur met verschillende spelelementen, te bedienen met je smartphone. ‘En je scores kun je via social media delen met je vrienden’, voegde Erik Dannenberg toe. Het was misschien wel het meest innovatieve voorbeeld van de dag. Maar dat ook eenvoudiger middelen werken, vertelde Antoinette Laan, wethouder in Rotterdam. Daar stabiliseren de overgewichtcijfers. ‘We hebben samenwerking gezocht met waterbedrijf Evides. Kinderen kregen een persoonlijk waterflesje. Gadgets, daar zijn ze gevoelig voor. ‘ Grote bedrijven hebben marketingkennis Discussie was er over het participeren van grote bedrijven, zoals Mars in Veghel en Coca-Cola in de gemeente Dongen. Wethouder Peeters van gemeente Almere (‘ik heb het contract gisteren getekend’) zei dat er in zijn raad veel discussie was geweest over de deelname van dit soort bedrijven, maar de wethouders van Veghel en Dongen hielden een vlammend weerwoord. ‘We kunnen gebruik maken van hun marketingkennis’, was één van de argumenten. Maar ook: ‘Onderschat niet wat deze bedrijven willen doen voor de kinderen in hun gemeenten op het gebied van overgewicht en obesitas. En: ‘De kinderen van nu zijn straks hun gezonde werknemers.’ ‘Iets aanleren op jonge leeftijd is makkelijker dan iets afleren op latere leeftijd’ Verder ging Rob Oudkerk, adviseur sociaal- en jeugdbeleid, in op de decentralisatie van onder andere de jeugdzorg. ‘Een gezond leven leidt tot zoveel dingen die je kunt voorkomen. Minder schooluitval, meer diploma’s, gezonde burgers, minder uitkeringen, minder jeugdzorg. En ja, er is minder geld. Maar het lukt ook met minder geld als je het anders organiseert. Je kunt met kleine dingen grote verschillen maken. Goede jeugdzorg hoeft niet te wachten op de politiek. Er is zo weinig ruimte vanuit Den Haag, zoek de grenzen van de wetgeving op. Bij jongeren zijn gedragsveranderingen het meest eenvoudig. Iets aanleren op jongere leeftijd is veel makkelijker dan iets afleren op oudere leeftijd. Waar wachten we nog op?’ Fotografie: Hilbert Krane Utrecht en Veghel verlengen contract Vlak voor de pauze beklommen wethouders Victor Everhardt van Utrecht en Riny van Rinsum van Veghel, samen met Paul Rosenmöller, het podium. De JOGG-gemeenten van het eerste uur hebben besloten ook de komende jaren met JOGG aan de slag te blijven. Onder het toeziend oog van collegawethouders tekenden beiden de samenwerkingsovereenkomst. ‘Het is zaak om de behaalde resultaten vast te houden en juist die groepen te bereiken waaronder overgewicht het meest voorkomt’, zei wethouder Everhardt. ‘De resultaten zijn bemoedigend. Maar we zijn er nog niet.’ En Riny van Rinsum voegde toe: ‘Langdurig commitment en samenwerking van partners is noodzakelijk.’ ‘We kunnen de trend samen keren’ Tijdens de besloten lunch, werd er nog driftig doorgepraat. Terwijl tussen de perrons van het Spoorwegmuseum, een etage lager, de gasten voor het middagprogramma binnendruppelden. De zaal zat tjokvol, een opkomst die onderstreepte hoe zeer het thema ‘overgewicht en obesitas’ leeft in Nederland. ‘Ik kom nog wel eens mensen tegen die zeggen: deze strijd ga je nooit winnen’, zei Paul Rosenmöller. ‘Maar de resultaten zijn veelzeggend. Er is nog geen trendbreuk, maar we kunnen wel de trend samen keren. We zijn bezig om antwoord te vinden op iets dat al in de jaren ’60 is begonnen.’ Hij haalde de samenwerking aan tussen Convenantpartners, maar ook met partijen als de landelijke private partners. En hij memoreerde dat de Koning en Koningin tijdens hun bezoek aan de BES-eilanden aandacht vroegen voor het thema. ‘Samen Werkt’, dat is duidelijk. De BES-eilanden zijn inmiddels ook JOGG-gemeenten. Paprikachips, dat is aardappel en paprika, dus twee keer gezond’ Bas Evegaars, wethouder in Dongen, presenteerde de lokale vertaling van de JOGG-aanpak in zijn gemeente: ‘Dongen Beweegt’. ‘Wij zijn een kleine gemeente, we zitten er bovenop. Duurzame verandering duurt lang, maar als je het dichtbij brengt, naar de scholen, de sportclubs, dan kun je weldegelijk iets bereiken.’ Wethouder Eric van der Burg van Amsterdam begon met een aardige vergelijking: ‘Als 51 op de 100.000 mensen griep hebben, spreken we in Nederland van een epidemie. Vergelijk dat eens met de cijfers van overgewicht. Er zijn nog steeds gemeenten die niet door hebben dat obesitas een probleem is.’ Hij noemde op wat Amsterdam op het lijstje heeft staan voor de bestrijding van overgewicht. ‘Wij kunnen als grote gemeente natuurlijk meer doen. Onderzoek, opleidingen, maar concreter in de wijken met voorlichting bijvoorbeeld. Ik kom mensen tegen die, serieus, zeggen: ik geef mijn kind paprikachips. Dat is aardappel en paprika, twee groenten, dus gezond. En water drinken is in bepaalde culturen een teken van armoede. Die gedachten proberen we te keren. Fotografie: Hilbert Krane Hockeybond zet in op de gezonde sportkantine tijdens WK Johan Wakkie, voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Hockeybond, vertelde dat er tijdens het WK Hockey deze zomer in Den Haag volop aandacht wordt gevraagd voor het belang van de gezonde sportkantine. ‘Ook in onze sportkantines willen we het gezonde voorbeeld geven’. Achthonderd kinderen per dag gaan het Hockey Park bezoeken, waar gezonde voeding centraal staat. Voor het WK wordt een kas gebouwd waarin groenten en fruit worden geteeld. ‘Want er zijn echt kinderen die denken dat Albert Heijn de tomaten maakt.’ Zelf aan de slag De vele woorden en presentaties werden ook nog even onderbroken. Want wie de hele dag praat over gezond leven en bewegen, moet zelf ook aan de bak. Dus was danser en JOGG-ambassadeur van Zaanstad, Juvat Westendorp uitgenodigd om met de zaal wat ‘dance moves’ uit te proberen. Het was even wennen, maar de aanwezigen lieten zich door Juvat behoorlijk opzwepen. Het was de opmaat naar het laatste programmaonderdeel, de praktijktafels en de masterclasses. De aanwezigen zwierven uit over de verschillende zalen van het Spoorwegmuseum om in discussies met experts meer te weten te komen over de thema’s van het Convenant en JOGG. Het ging van de kracht van burgers tot het waarom van een lokale aanpak en van het verbinden en netwerken tot kennisdelen. In de oude wachtruimtes en restauratie van het Spoorwegmuseum waren ondertussen ronde tafelgesprekken bezig over thema’s uit de praktijk, zoals de gezonde schoolkantine, de DrinkWateraanpak en de gezonde werkvloer. Fotografie: Hilbert Krane ‘Wie samenwerkt, zal ook oogsten’ Rond vijven eindigde het middagprogramma en was er een afsluitende borrel. Wie naar huis ging, ontving bij de uitgang het jaarverslag 2013 van het Convenant Gezond Gewicht en JOGG. Daarin wordt teruggeblikt op 2013, maar ook vooruitgekeken naar 2014. Allemaal vanuit het thema ‘Samen Werkt’, want ‘Wie samenwerkt, zal oogsten’, schrijft de enthousiaste voorzitter Paul Rosenmöller in zijn voorwoord. Graag tot ziens bij een volgende Nationale Balans Top in 2015! Fotografie: Hilbert Krane
© Copyright 2024 ExpyDoc