ONDERWIJS RCC Koude & luchtbehandeling Zij-instroom biedt effectieve oplossing voor tekort aan technici Gekwalificeerde technici zijn schaars in Nederland. In 2016 loopt het tekort op tot 155.000 medewerkers. Tegenwoordig is het vrijwel onmogelijk om direct een vakbekwame medewerker in de koudetechniek te vinden. Hoe kunnen koeltechnische bedrijven anticiperen op de krapte en het gat aan kennis en vaardigheden verkleinen? Het beste alternatief voor de korte termijn is het opleiden en inzetten van zij-instromers. Technici met een passende opleiding en de juiste competenties en ervaring? Bedrijven moeten ze steeds vaker met een vergrootglas zoeken. En dat probleem wordt alsmaar urgenter. De komende jaren lopen de tekorten verder op, zelfs in scenario’s zonder economische groei. Er zijn tal van initiatieven om het tij te keren. Zo heeft het kabinet in 2013 het nationaal Techniekpact gesloten. In het pact staan concrete afspraken, zoals het aanstellen van zevenduizend techniekcoaches. Als het Techniekpact succesvol is, zal het tekort echter pas over een jaar of zes flink afnemen. Om de grootste pijn de komende jaren al weg te nemen, zijn aanvullende maatregelen nodig, zoals het gericht omscholen van zij-instromers tot vakbekwame technici. Zij-instromer als missing link In de praktijk blijkt het zoeken naar een servicemonteur koudetechniek meestal onbegonnen werk. Vacatures blijven soms meer dan een jaar openstaan of worden überhaupt niet ingevuld. Zij-instroom is een aantrekkelijk alternatief: ze zijn op korte termijn inzetbaar en beschikken over uitgebreide werkervaring. Hierdoor zijn ze al bekend met het reilen en zeilen op een professionele werkvloer. Bovendien zijn ze vaak gemotiveerder dan welke andere medewerker ook. Veel potentiële zij-instromers zijn hun Via zij-instroom kunnen gekwalificeerde medewerkers worden behouden voor de technische sector. 50 MEI 2014 107 e JAARGANG baan door de recessie kwijtgeraakt en willen graag weer van betekenis zijn voor de maatschappij. Dit maakt ze tot de ideale medewerkers. Neem bijvoorbeeld medewerkers uit de bouw. Door de crisis worden zij met ontslag bedreigd of staan zij al aan de kant. Terwijl deze -medewerkers meestal twee rechterhanden hebben en zeer geschikte kandidaten zijn voor de technische sector. Hun potentieel blijft op dit moment onbenut. Zonde, want zij zijn relatief eenvoudig om te scholen en kunnen het monteursvak in de praktijk leren. Kortom, voor bedrijven die zich breder oriënteren en zich openstellen voor medewerkers uit andere werkterreinen, liggen er genoeg nieuwe kansen om zich te versterken met nieuw technisch talent. Vier typen zij-instromers Zij-instromers kunnen diverse achtergronden hebben, zowel qua opleiding als werkervaring. Zo kan het gaan om iemand die in een andere verticale bedrijfskolom heeft Medewerkers tussen de 62 en 67 jaar met een technische achterhter grond kunnen uitstekend als mentor optreden. ONDERWIJS Koude & luchtbehandeling RCC gewerkt, bijvoorbeeld een onderhoudsmonteur van koelinstallaties die onderhoud gaat plegen aan industriële machines. Maar ook in medewerkers uit een totaal ander vakgebied, zonder enige technische ervaring, kan verrassend genoeg een technisch vakman of -vrouw schuilen. Grofweg onderscheiden we vier soorten zij-instromers: Ŕ Zij-instromers die direct inzetbaar zijn. Deze medewerkers hebben in een andere verticale bedrijfskolom gewerkt, in dezelfde functie (bijvoorbeeld een servicemonteur die in plaats van airco’s nu onderhoud gaat plegen aan industriële machines). Via zij-instroom kunnen deze gekwalificeerde medewerkers worden behouden voor de technische sector. Ŕ Zij-instromers uit een andere technische functie. Deze medewerkers hebben in een andere technische functie gewerkt en zijn hierdoor prima elders in de techniek inzetbaar (bijvoorbeeld een automonteur of conciërge die zich laat omscholen tot basis aircomonteur). Ŕ Zij-instromers uit een ander vakgebied, met een technische opleiding. Deze medewerkers hebben in het verleden een technische opleiding gevolgd, maar zijn in een andere branche terechtgekomen. Ze hebben echter voldoende affiniteit met techniek en beschikken al over de nodige basiskennis en -vaardigheden (bijvoorbeeld een elektromonteur die zich laat omscholen tot servicemonteur werktuigbouw). Ŕ Zij-instromers uit een ander vakgebied, zonder technische ervaring. Deze medewerkers komen uit een (totaal) andere sector en hebben geen technische scholing gehad. Zij kiezen (bewust of noodgedwongen) voor een ander carrièrepad (bijvoorbeeld een medewerker uit de bouw die zich laat omscholen tot installatiemonteur). Praktijkvoorbeeld: van professional in de bouw tot basis koelmonteur Goed opgeleide servicemonteurs besteden vaak veel tijd aan eenvoudige technische werkzaamheden, zoals het uitvoeren van eerstelijnsonderhoud aan installaties. De ervaring leert dat zij-instromers, wanneer zij gericht worden opgeleid, deze taken al gauw goed kunnen uitvoeren. Op die manier kunnen zij-instromers de ervaren servicemonteurs ontlasten, zodat die zich weer kunnen richten op complexere werkzaamheden. Bedrijven in de warmte- en koudetechniek kunnen een zij-instromer zonder technische achtergrond (bijvoorbeeld uit de bouw) in relatief korte tijd klaarstomen voor het vak van basiskoelmonteur. In een praktijkgerichte cursus leert hij zintuiglijke technische inspecties te doen en eerstelijnsonderhoud aan koelinstallaties uit te voeren. Ook is hij in staat eerstelijnsstoringen op te sporen en te verhelpen. In een mum van tijd kan hij al voor het eerst mee richting de klant. In de dagelijkse praktijk krijgt hij het vak nog beter onder de knie en indien gewenst kan hij zich de jaren daarna verder ontwikkelen, bijvoorbeeld tot onderhoudsmonteur. Horizontaal (allround) versus verticaal (specialist) opleiden Er zijn diverse mogelijkheden om zij-instromers op te leiden. Dat kan variëren van horizontaal (breder inzetbaar) opleiden op Check-niveau (binnen MBO-2) tot verticaal (specialiseren) opleiden naar Maintainniveau (van MBO-2 naar MBO-3). OUD IS NIET OUT! Tekort aan menskracht maakt leeftijd onbelangrijk Waar halen wijij in de toekomst onze medewerkers vandaan? Nu gelden de economische wetten, maar straks de demografische. Want dat de beroepsbevolking als gevolg van de ontgroening en vergrijijzing in Nederland structureel vermindert, is een feit. Ook is het een vaststaand gegeven dat de verzorging aan het bed niet naar India kan worden verplaatst en dat menig jongere zijijn neus ophaalt voor technische functies of beroepen waarbijij de handen vuil kunnen worden. Hoe gaan organisaties het verlies aan kennis en ervaring van de babyboomers, die massaal de arbeidsmarkt gaan verlaten, opvangen? Het in dienst nemen van schoolverlaters is vaak een ontoereikende maatregel om medewerkers die met pensioen gaan (op hun 67e?) te vervangen. Organisaties moeten zich daarom nu al mobiliseren om klaar te zijijn voor de war for talent. OVERSPOELD DOOR SCHAARSTE Auteurs Jacco van den Berg en Richard Jongsma ISBN 9789013106268 Prijs € 43,95 excl. btw Bestellen: www.vakmedianetshop.nl/overspoeld 107 e JAARGANG MEI 2014 51 ONDERWIJS Koude & luchtbehandeling RCC Medewerkers voeren onder toezicht eenvoudige technische werkzaamheden uit (inspectie, eerstelijnsonderhoud en het opsporen van storingen). Check: Medewerkers voeren onder toezicht eenvoudige technische werkzaamheden uit (inspectie, eerstelijnsonderhoud en het opsporen van storingen). Maintain: Medewerkers zoeken storingen en voeren onderhouds- en reparatiewerkzaamheden uit in eenvoudige tot uitgebreide installaties. Opleidingsmogelijkheden voor zij-instromers Zij-instromers horizontaal opleiden op Check-niveau, of verticaal opleiden naar Maintain-niveau. Natuurlijke doorstroom in monteursteam De vakdisciplines koude-, klimaaten installatietechniek zijn flink in beweging. Veranderingen waarmee de branche nu te maken heeft, creëren een totaal ander werkveld voor monteurs. De uitfasering van synthetische koudemiddelen, de combinatie van koelen en verwarmen en innovatieve technieken: allemaal hebben ze invloed op het vak van servicemonteurs. Om koel- en klimaatinstallaties in de utiliteit en de industrie te kunnen blijven onderhouden, is het nodig dat zij zich verder ontwikkelen. Veel technici zullen de komende jaren worden bijgeschoold, zodat zij overweg kunnen met bijvoorbeeld natuurlijke koudemiddelen en warmtepompen. Waar een koel¬technicus vroeger op pad kon met alleen een diploma koel- en elektrotechniek op zak, is nu ook kennis nodig van bijvoorbeeld besturingstechniek en meet- en regeltechniek. De komst van zij-instromers zorgt voor nieuwe aanwas van monteurs aan de ‘onderkant’ en biedt meer ervaren monteurs de mogelijkheid om zich binnen de organisatie verder te ontwikkelen naar hogere niveaus. Op tijd werven: van reageren naar anticiperen De inzet van zij-instromers is een effectief en snel middel om personeelstekorten aan te pakken. Wel dienen bedrijven al in een vroeg stadium te beginnen met de werving en selectie. Wie voortvarend te werk gaat, begint de zoektocht naar technici van de toekomst vandaag al. Bedrijven doen er goed aan om twee jaar voor het totale zij-instroomtraject uit te trekken. Zo krijgen nieuwe medewerkers de ruimte om de meest geschikte technische opleiding te volgen en tegelijkertijd raken zij vertrouwd met de organisatie. En tegen de tijd dat een bedrijf een nieuwe medewerker écht nodig heeft (bijvoorbeeld omdat een oudere medewerker met pensioen gaat), is hij of zij volledig inzetbaar. Uiteraard is het gat aan kennis en vaardigheden bij zij-instromers uit categorie 4 (medewerkers uit een ander vakgebied, zonder technische ervaring) het grootst. Vooral deze groep heeft behoefte aan een grondig opleidings- en inwerktraject. Daarbij kunnen bedrijven overigens ook gebruikmaken van oudere -medewerkers (volgens het oude meester-gezelprincipe). Medewerkers tussen de 62 en 67 jaar met een technische achtergrond kunnen bijvoorbeeld uitstekend als mentor optreden en nieuwe medewerkers de kneepjes van het vak leren. Motivatie is leidend Zij-instromers kunnen al op korte termijn enorm veel betekenen voor de koeltechnische branche. Of bedrijven nu gebruikmaken van een zij-instromer uit de techniek of daarbuiten, de instelling van een zij-instromer is essentieel. Het belangrijkste is niet het niveau of de vooropleiding, maar dat een zij-instromer gedreven is om het vak te leren. Er moet een klik zijn met de werkgever en de zij-instromer moet zich thuis voelen in de organisatie. Enthousiaste medewerkers met een goede basismotivatie en proactieve houding zijn voor elke organisatie goud waard. Technische kennis en vaardigheden zijn binnen no time aan te leren via de juiste cursus of opleiding. Bedrijven die op zoek gaan naar gemotiveerde kandidaten en hun de kans geven, worden in de praktijk meestal dubbel en dwars voor dat vertrouwen terugbetaald. RCC K&L 107 e JAARGANG MEI 2014 53
© Copyright 2024 ExpyDoc
