klik hier om het artikel te zien

orthodontie
Orthodontisch herstel na breuk
Herstel incisiefpositie na relapse door composietbreuk van gebondeerde
orthodontische retainer
Na orthodontische behandeling is het in een
aantal gevallen wenselijk de frontstand met een
gebondeerde draad te retineren. De oorspronkelijke orthodontische afwijking bepaalt in grote
mate of er een indicatie is voor een dergelijke
retentie. Zo zijn bijvoorbeeld spacing en rotaties in het bovenfront vóór de orthodontische
behandeling een aanleiding tot het plaatsen
van een vaste retentiedraad. Ook afwijkende
functie, zoals interdentale slik, tongpersen en
een slappe lipmusculatuur, zijn hierin factoren.
De voorkeur gaat natuurlijk uit naar het vóór orthodontisch afbehandelen corrigeren van de afwijkende functie.
De gebondeerde retentiedraad is met composiet en bonding
op de linguale zijde van de frontelementen bevestigd. Door
overbelasting kan deze verbinding verbreken. Het gaat dan
om het bijten op harde dingen of om traumata. Losraken
van de retentiedraad kan ook het gevolg zijn van zwakheid
van de verbinding door een onjuist verlopen procedure bij
het aanbrengen ervan. Meestal zal de patiënt merken dat de
vaste retentie los is gegaan en zich melden bij de praktijk
voor reparatie. Soms echter blijft de breuk onopgemerkt en
kan er een positiewijziging van het betrokken element optreden. Deze positiewijziging zal soms de aanleiding zijn de
praktijk te bezoeken, of deze wordt opgemerkt bij een retentiecontrole.
Wanneer er eenmaal standsverandering is opgetreden (zie
afb. 1) is het niet verkieslijk om de vaste retentie zonder
meer te herstellen. De standsverandering wordt hiermee de
geretineerde positie en doet afbreuk aan het orthodontisch
behaalde resultaat.
Klinische procedures
In sommige gevallen wordt de breuk snel ontdekt en is de
1
26 • MEI 2004
Reinier Hoogeveen
tandarts
standsafwijking zo gering dat deze met vingerdruk kan worden gecorrigeerd. Hiermee wordt gebruikgemaakt van de natuurlijke of nog wat verhoogde mobiliteit van het betrokken
gebitselement. Wanneer er een nieuwe composietverbinding
wordt gemaakt terwijl de tand met vingerdruk in de correcte stand wordt gehouden, kan het probleem op deze wijze
eenvoudig en afdoende worden opgelost.
Is de standafwijking op de hierboven beschreven manier
niet op te lossen omdat de verplaatsing te groot is, dan kan
worden gedacht aan het repositioneren van het element
door middel van plaatapparatuur of zelfs vaste apparatuur.
Wanneer het gaat om een intacte retentiedraad die goed op
de buurelementen van het verplaatste element vastzit, kan
met de hieronder beschreven methode simpel tot een zeer
bevredigende oplossing van het probleem worden gekomen.
Voorgestelde procedure
Door de retentiedraad als verankering te gebruiken, kan met
powerthread de tand weer met lichte druk orthodontisch
worden verplaatst naar de positie die deze oorspronkelijk
had. De powerthread is mesiaal en distaal van het element
naar linguaal/palatinaal gebracht en gaat daar om de vaste
retentiedraad heen. De onder de retentiedraad doorgevoerde
delen worden weer naar labiaal gebracht en geknoopt mesiaal of distaal van het element (afb. 2a-b). Er moet op worden gelet dat de knoop niet stoort bij de migratie van de
tand naar de retentiedraad toe.
Om esthetische redenen kan worden gekozen voor doorzichtige powerthread. Omwille van de de duidelijkheid op de
foto (afb. 2) is grijze powerthread gebruikt. De spanning in
de powerthread hoeft maar zeer gering te zijn voor het
terugtippen van het element: in de orde van 20 gram of lager. Dit voorkomt pijn, endodontologische complicaties en
onnodige wortelresorptie.
In enkele gevallen is de contour van het te verplaatsen
gebitselement zodanig dat de labiaal verlopende power-
2a
2b
orthodontie
3
thread naar cervicaal of incisaal afglijdt. In een dergelijk geval is het nodig labiaal op het element een button, bracket
of een komposietknobbeltje aan te brengen om de powerthread op de juiste plaats te houden.
4a
4b
tand worden verbonden (afb. 4a-b). De hier beschreven procedure is zowel in de onder- als in de bovenkaak te gebruiken.
Contra-indicaties
Na enkele dagen tot twee weken is de tand weer in de oorspronkelijke geretineerde positie (afb. 3). Het is onwenselijk
de tand onnodig lang op de hierboven beschreven wijze ingebonden te laten. Dit omdat er na contactmaken met de retentiedraad een intruderend effect ontstaat door de
elastiektractie tegen het schuine linguale/palatinale vlak
van de incisief. Wanneer er sprake is van een lichte suprapostie van het losgeraakte element, kan dit effect juist worden benut. Zodra de tand in de goede positie is teruggekeerd, kan de powerthread worden verwijderd. De retentiedraad kan dan weer met een nieuw composietdepot met de
De hier genoemde oplossing kan niet worden gebruikt wanneer de wortelpositie van het aangedane element incorrect
is geworden of wanneer er een infrapositie van het verplaatste element is ontstaan. Ook wanneer de retentiedraad is
verbogen, moet er een andere oplossing worden gezocht.«
* Correspondentie-/praktijkadres:
Rijksstraatweg 49a, 4194 SK Meteren, tel. 0345-580570;
e-mail: [email protected]
MEI 2004 • 27