RK Parochie Onze Lieve Vrouw van Lourdes

RK Parochie Onze Lieve Vrouw van Lourdes
Viering:
Thema:
4 mei 2014
Vrijheid geef je door
Inleiding bij de dienst van het woord:
Kom vanavond met verhalen
hoe de oorlog is verdwenen,
en herhaal ze honderd malen:
alle malen zal ik wenen.
Leo Vroman
1e (aangepaste) lezing:
Eerste lezing: Nacht und Nebel
Tijdens de 2e Wereldoorlog werd een speciaal programma ingesteld
om verzetsmensen spoorloos te laten verdwijnen. Te laten
verdwijnen in “Nacht und Nebel”.
Twee speciale Nacht und Nebel-concentratiekampen waren
Natzweiler-Struthof in Frankrijk en Groß-Rosen in Polen. De
gevangenen werden barbaars behandeld en moesten meestal op
een hongerdieet in de steengroeve werken totdat de dood volgde.
De gevangenen mochten geen brieven schrijven of ontvangen, de
familieleden mochten niet weten waar de gevangenen verbleven en
de verwanten werden bij overlijden niet op de hoogte gesteld. De
gedachte was dat als je niets zou weten en horen van je dierbaren,
dat dat mensen zou afschrikken om in verzet te komen.
Veel verzetsmensen uit Frankrijk, Luxemburg, Nederland en
Noorwegen zijn zo op gruwelijke wijze om het leven gekomen.
Zomaar een verhaal
“Beste Margo en kinderen.
Majoor Vuijk is door mij gestuurd,
het is verraden spel.
Maak je niet onnodig ongerust de tijd is kort.
Ik blijf vol moed.
Lieve vrouw hartelijk gegroet en ook de kinderen.
Vele kusjes
Van je L.H. man
Bertus”
Dit kon een politieagent nog naar zijn vrouw en kinderen sturen
toen hij op 25 oktober 1943 werd opgepakt door de Duitsers omdat
hij Joden had geholpen met onder te duiken.
Slinge 775
3086 EZ Rotterdam
Tel 010-4804827
e-mail
Een tijdlang heeft hij in Kamp Vught gezeten en was er regelmatig
briefwisseling met thuis. Op 25 mei 1944 vindt een Nederlander op
de spoorbaan een doosje met 48 adressen. Met daarbij het verzoek
om aan de familieleden te laten weten dat zij met 768
krijgsgevangenen op transport zijn gesteld naar Buchenwald.
Via de concentratiekampen Buchenwald en Dachau komt hij
uiteindelijk in Natzweiler, gelegen in de Elzas in Frankrijk.
[email protected]
www.lourdesparochie.nl
- 1 - van - 5 -
RK Parochie Onze Lieve Vrouw van Lourdes
Een ooggetuige vertelt wat er op 20 juli 1944 gebeurde:
“Een van de ergste ongelukken in de tunnel gebeurde op een nacht
toen er een lorrie in volle vaart op een elektrische trein botste. Een
beruchte Kapo die geen zin had om met zijn ploeg een heel eind te
moeten lopen in de tunnel was op een krankzinnig idee gekomen.
Hij liet zijn mensen wat planken over een wielenstel leggen en
beval hen daarop te gaan zitten. Even aanduwen en dan ging dat
geïmproviseerde transportmiddel door de helling in de tunnel
steeds harder rijden. Zo waren zijn frontaal op de trein gebotst die
van de andere kant kwam.”
De ooggetuige vertelt van de ravage en hoe hij tracht te helpen.
“Opeens hoorde ik iemand in het Nederlands zeggen: “Leo, kun je
even dat pannetje onder mijn rug weghalen, daar heb ik zo’n last
van.” Ik vroeg: “Wie ben jij?”
“Ik ben Gijs van Bemmelen,” zij hij. Gijs was een al wat oudere
man. We hebben hem heel voorzichtig op een bank gelegd, maar
hij was inwendig helemaal gekraakt. En hij besefte dat zelf ook.
“Leo, het is afgelopen met me, ik ga dood. Groet mijn vrouw en
kinderen van me. Hier is mijn rozenkrans, probeer die te bewaren.”
Hij is in mijn armen gestorven, heel rustig, heel stil.”
Deze ooggetuige dook op toen de landelijke pers meldde dat
op 5 november 1996 aan Gijsbertus Gerardus van Bemmelen
(postuum) de Yad Vashem Onderscheiding werd uitgereikt.
Deze politieagent was mijn opa….
Hans Uijlenbroek
2e Lezing uit het evangelie volgens Lucas 24, 13-35
(Het bekende verhaal van de Emmaüsgangers)
Overweging
Vandaag staat deze viering in het teken van de dodenherdenking.
Deze dag is na de 2e wereldoorlog ingesteld om al de mensen te
gedenken, die voor onze vrijheid gevallen zijn.
Natuurlijk de soldaten, meest jonge mannen, die hun leven
gegeven hebben, door voor de goede hun vaderland te strijden. Het
waren allemaal zonen van vaders en moeders en of mannen met
vrouw en kinderen.
Zij lieten hun geliefden achter, die na hun dood verder moesten.
Hans Uijlenbroek vertelde in plaats van de 1e lezing het
oorlogsverhaal van zijn grootvader. Zo hebben allen, die de oorlog
bewust hebben meegemaakt hun eigen verhaal.
Slinge
Slinge 775
775
3086
3086 EZ
EZ Rotterdam
Rotterdam
Tel
Tel 010-4804827
010-4804827
e-mail
e-mail
[email protected]
[email protected]
www.lourdesparochie.nl
www.lourdesparochie.nl
Ook mijn moeder heeft haar oorlogsverleden van zich
afgeschreven. Het heeft in Brabant nog in de krant gestaan. Je
krijgt dan zaken te lezen waarover nooit gesproken is, want veel
mensen praten niet graag over de oorlog.
- 2 - van - 5 -
RK Parochie Onze Lieve Vrouw van Lourdes
Zo was er vorig jaar een aangrijpende documentaire op TV over
een Joodse, die in Auschwitz had gezeten, en er nooit over
gesproken had. Hij kon het nu eindelijk aan om terug te gaan en
deed dit samen met zijn kleindochter. Geleidelijk ging hij haar
vertellen, wat hij allemaal had meegemaakt. Het was voor hem een
helende ervaring en zijn kleindochter leerde hierdoor haar opa echt
kennen, waardoor een nog innigere band tussen hen ontstond.
Want er zijn natuurlijk niet alleen soldaten gesneuveld in de 2e
wereldoorlog. Hitler moest een zondebok hebben voor de slechte
economische situatie in het vooroorlogse Duitsland. Naast de Joden
zijn ook vele zigeuners, gehandicapten, psychiatrische patiënten en
homoseksuelen tijdens de oorlog door de nazi’s omgebracht.
Iedereen, die niet nuttig was of afwijkend, kon opgepakt en
weggevoerd worden.
Oorlogen brengen het slechtste, maar ook het beste in de mens
naar boven. Als je in het Holocaust museum in Jeruzalem of in een
van de concentratiekampen bent geweest, wordt goed zichtbaar tot
welke vreselijke dingen mensen in staat zijn.
Maar in extreme situaties komt ook het beste in de mens naar
boven. Er zijn vele mensen geweest, die opgestaan zijn, en
weerstand hebben geboden.
Sommigen hebben met gevaar voor eigen leven onderduikers
gehad, of hebben joden helpen ontsnappen, hebben
persoonsbewijzen vervalst of op een andere manier in het verzet
gezeten.
Onverzettelijkheid, mededogen en liefde heeft hun handelen geleid.
Uit een recent verleden zien we deze eigenschappen b.v. bij Pater
Frans van der Lugt, die zich inzette voor de oorlogsslachtoffers in
Homs in Syrië, of het vrouwelijke bemanningslid van de Zuid
Koreaanse veerboot, die vele kinderen heeft gered. Beide moesten
hun heldhaftigheid met de dood bekopen.
Angst en macht doen vaak rare dingen met mensen. We zien dit in
het groot, b.v bij Hitler, maar ook in het klein b.v. als iemand een
andere functie krijgt op zijn werkplek.
Het gaat mis, als we de mening van een ander, of een minderheid
niet meer respecteren, en overtuigd zijn van ons eigen gelijk.
Als gevolg van angst voor een andere mening, proberen we macht
uit te oefenen en macht heeft een verslavende werking. We zien
het bij machthebbers in vele landen van de wereld. Turkije is een
mooi voorbeeld. De huidige leider Erdogan heeft Turkije
economisch veel goed gedaan, maar langzaam probeert hij de
macht steeds verder naar zich toe te trekken en de oppositie
probeert hij monddood te maken.
Dit gebeurd overal in landen, binnen bedrijven, binnen groepen,
maar ook binnen gezinnen.
Slinge
Slinge 775
775
3086
3086 EZ
EZ Rotterdam
Rotterdam
Tel
Tel 010-4804827
010-4804827
e-mail
e-mail
[email protected]
[email protected]
www.lourdesparochie.nl
www.lourdesparochie.nl
Anselm Grün ( een duitse monnik) heeft hier een mooi boekje over
geschreven en noemt het de spiritualiteit van boven en beneden.
Als we jong en nog vurig zijn hebben we idealen en daar willen we
voor strijden. We hebben idolen nodig, en willen doelen bereiken.
- 3 - van - 5 -
RK Parochie Onze Lieve Vrouw van Lourdes
Als we echter star vast blijven houden, of ons laten manipuleren,
zoals Hitler destijds deed, dan lopen we vast, of worden
onuitstaanbaar en onaangepast.
Gedurende ons leven, komen we erachter, dat bepaalde doelen
onbereikbaar zijn, of dat idolen van hun voetstuk vallen.
Als we niet leren omgaan met de donkere kanten van onszelf
worden we nooit gelukkig.
Blijven vasthouden aan onbereikbare idealen, niet accepteren van
onze beperkingen en tegenslagen leidt tot frustratie, verslavingen
en eenzaamheid. We zijn dan niet meer bereikbaar voor de ander.
Zo mogen we ook op deze dodenherdenking omgaan met onze
eigen geliefden, die we verloren hebben.
Bij het leven hoort, dat we uiteindelijk onze ouders en partner
verliezen. Soms komt dit niet onverwachts en kunnen we op een
intense manier afscheid nemen, wat enorm helpt bij de
rouwverwerking. Alle ballast kan in een dergelijke wegvallen,
waardoor mensen weer dichter tot elkaar komen.
Maar we kunnen ook iemand onverwacht, of jong verliezen. Het is
vreselijk als we een zoon of dochter moeten afstaan of als een
jonge vader of moeder zijn of haar kinderen moet achterlaten.
Niets is erger dan een kind verliezen horen we mensen vaak
zeggen. Het is onnatuurlijk en wordt als zeer wreed ervaren.
We krijgen echter allemaal in ons leven te maken met geliefden, die
we los moeten laten.
Een nicht van mij, die drie jonge kinderen moest achterlaten, had
een prachtige tekst op haar rouwkaart gezet. Het kwam recht uit
haar hart en heeft later voor veel troost bij de nabestaande
gezorgd.
Ze luidde:
Liefde is sterker dan de dood,
Mijn liefde voor jullie, oneindig, zo veel, zo groot.
Daarom zal ik dichtbij blijven en zijn.
Sta open voor de “tekentjes”
Hoe klein ze ook zijn.
Ik denk dat ze helemaal gelijk had met haar laatste woorden. Onze
overleden geliefden blijven dicht bij ons, en als we er voor open
staan, kunnen we hen blijven ervaren en de mooie herinneringen
koesteren. We kunnen aan iemand denken, bij bepaalde
handelingen die we verrichten, bij feestdagen, bij moeilijke
beslissingen die we moeten nemen. Wat zou hij of zij hebben
gedaan.
Zo blijft iemand dicht bij ons en kunnen we het leven weer
oppakken en langzaam ook weer genieten, zoals die ander dat
gewild zou hebben.
Slinge
Slinge 775
775
3086
3086 EZ
EZ Rotterdam
Rotterdam
Tel
Tel 010-4804827
010-4804827
e-mail
e-mail
[email protected]
[email protected]
www.lourdesparochie.nl
www.lourdesparochie.nl
Dit is ook wat Jezus ons wil zeggen in et evangelie van vandaag.
Twee mensen zijn op weg van Jeruzalem naar Emmaus. Ze zijn
ontgoocheld en neerslachtig.
- 4 - van - 5 -
RK Parochie Onze Lieve Vrouw van Lourdes
Ze hadden hun hoop gesteld op Jezus en zagen in Hem, de
veelbelovende profeet, die veel wonderen had verricht en de
krachtige leider, die de Romeinen zou verdrijven.
Nu lijkt echter alles mis te zijn gegaan en is alle hoop vervlogen.
Dan voegt Jezus zich bij hen en hoort al hun verdriet en
teleurstelling aan. Hij is bij ons, in onze zwaarste en donkerste
periodes, ook al hebben we dat vaak niet in de gaten, zoals ook de
Emmausgangers dit niet beseffen.
Als we verdriet hebben, rouwen, of een burnout hebben en soms
boos zijn op God kunnen we Jezus Geest niet ervaren omdat we
blind zijn en er een sluier over ons hart ligt.
Toch weten we uit ervaring, dat god toen wel bij ons was, zoals het
bekende gedicht van de voetstappen in het zand ons laat zien.
Als we vertwijfeld uitroepen, waar was U toen ik U zo nodig had,
zegt God toen heb ik je gedragen.
Vaak leren we het meest van de moeilijkste en donkerste periodes
in ons leven.
Laten we erop vertrouwen, dat Jezus ons nooit een zwaarder kruis
geeft dan we dragen kunnen.
Amen.
Peter Carpay
Slinge
Slinge 775
775
3086
3086 EZ
EZ Rotterdam
Rotterdam
Tel
Tel 010-4804827
010-4804827
e-mail
e-mail
[email protected]
[email protected]
www.lourdesparochie.nl
www.lourdesparochie.nl
- 5 - van - 5 -