NKTZWAM IVN IJssel en Gouwe Nummer 108 Juni 2014 Colofon Algemene informatie De Inktzwam 2014 – 2 Het IVN (Instituut Voor Natuureducatie en duurzaamheid) is een landelijke organisatie met ongeveer 170 onderafdelingen,waarbij ruim twintigduizend vrijwilligers zich lokaal inzetten om jong en oud bij de natuur te betrekken. Het IVN wil de mensen de natuur van dichtbij laten beleven – op school, in een natuurgebied of in hun eigen buurt. Contactblad IVN Afdeling IJssel en Gouwe Redactie Maps van Popering Dominique vd Lagemaat Kitty van Wijnbergen Redactieadres Elzenhof 30 2411 HR Bodegraven 0172-645234 Emailadres [email protected] Voor de regio Gouda, Vlist, Reeuwijk en Bodegraven zetten de vrijwilligers zich daarvoor in door het organiseren van bv (stilte-)wandelingen, excursies en lezingen. Ledenadministratie [email protected] Website http://ivn.nl/afdeling/ijssel-engouwe Twitter Twitter.com/IVN_IJsselenG KvK: 40465366 ANBI - RSINnr: 804440694 Kopij vóór 20 september 2014 Als u ons werk wilt steunen kunt u donateur worden voor € 9,50 per kalenderjaar. U ontvangt dan 3x per jaar ons contactblad “de Inktzwam”. U kunt ook lid worden voor € 17,50 per jaar en u ontvangt dan naast de Inktzwam ook het landelijke blad “Mens en Natuur”. Neem voor meer informatie contact op met de ledenadministratie via: [email protected] Betalingen/donaties via de Triodos-bank: Rekeningnummer: NL34 TRIO 0390 1459 39 T.n.v. penningmeester IVN te Gouda INHOUDSOPGAVE Wist u dat…............................................................................................................. 4 Fotowedstrijd........................................................................................................... 5 Kleurwedstrijd.......................................................................................................... 5 Van de bestuurstafel ............................................................................................... 6 BIJZONDERE BUITENKANS OP HET WATER:.................................................... 7 Verslag Algemene Leden Vergadering................................................................... 8 Verregende VLB – werkdag.................................................................................. 11 THEO BEDANKT!!!!!! ............................................................................................ 12 IVN - Activiteiten ................................................................................................... 14 WoesteLand! ......................................................................................................... 15 Mijmeringen........................................................................................................... 16 De waterlelie ......................................................................................................... 17 Verslag excursie Surfplas ..................................................................................... 18 Verslag winterwandeling 2 februari....................................................................... 19 Warmste 8 maart ooit gemeten............................................................................. 21 Scharrelkids: Lente in het Groenhovenpark ......................................................... 22 Genieten van het oer-Hollandse poldergebied ..................................................... 23 Nachtegalenexcursie Meijendel ............................................................................ 25 Natuurontbijt.......................................................................................................... 26 En laat de oeverzwaluwen nu maar komen !........................................................ 27 Kleintje inktzwam .................................................................................................. 28 Activiteitenprogramma KNNV ............................................................................... 30 Activiteiten Heemtuin Goudse Hout ...................................................................... 31 3 Van de Redactie Koos, Maps en ik hebben een aantal regels opgesteld voor het aanleveren van kopij voor zowel de Inktzwam als de website, daar we iedere keer tegen een hoop extra werk aanlopen. Daarom graag uw medewerking voor het volgende. Regels voor het aanleveren van kopij voor de website en de Inktzwam: 1. Alle artikelen voor zowel website als de Inktzwam sturen naar het mailadres van de redactie: [email protected], dan komt het vanzelf bij de juiste mensen terecht. 2. Bij het doorgeven van activiteiten graag vermelden: - of men zich moet aanmelden en zo ja naar wie moeten de aanmeldingen dan doorgemaild worden, - of er kosten aan de activiteit verbonden zijn en zo ja hoe hoog - een duidelijk adres van de verzamelplaats, liefst met een Google-Maps kaartje erbij 3. de organisator/trice van een activiteit moet zelf een stukje tekst (zonder opmaak) opstellen en een foto of plaatje (beide JPEG-formaat) daaraan toevoegen 4. geen PDF bestanden aanleveren, maar Word, daar we het anders niet passend kunnen maken voor de Inktzwam of de website en alles zelf moeten overtypen. Wij danken jullie voor jullie medewerking! Wist u dat…. ….de slechtvalk een topsnelheid van 50 km/u heeft, maar dat deze topsnelheid verbleekt bij de snelheid van zijn duikvluchten? Volgens de laatste metingen bereikt de vogel dan een snelheid van 389 km/u! De val maakt deel uit van zijn jachttechniek. Met zijn uitstekende zicht - zevenmaal beter dan dat van de mens kan hij van een grote afstand zijn prooi zien. Wanneer hij in vlucht zijn prooi heeft bereikt, is zijn maaltje meestal op slag dood. …. je vliegende herten alleen tegenkomt in bossen waar oude eiken staan? Ze leven van sap uit deze bomen. ….libellenlarven echte rovers zijn? Ze kunnen zelfs donderpadjes en kleine visjes opeten. ….een bever een 8 cm dikke wilg is in vijf minuten doorknaagt? 4 Fotowedstrijd Ook in 2014 is er weer een fotowedstrijd. Dit keer georganiseerd door zowel IVN IJssel en Gouwe als KNNV Gouda. Dit keer is het thema: wilde planten in de regio Gouda! De sluitingstermijn is 31-12-2014. De jury zal bestaan uit Suze Peters namens het IVN en Yvonne Morak namens de KNNV. De winnaar wordt dit keer bekend gemaakt op de Algemene Leden Vergadering (ALV) van eind maart en krijgt bericht via de mail. Fotografen kunnen maximaal drie foto’s opsturen naar: [email protected]. En de prijs? Voor niet IVN/KNNV leden: een jaarlidmaatschap van IVN IJssel en Gouwe. Voor IVN/KNNV-leden: een jaarlidmaatschap naar keuze van een van de volgende groene verenigingen: Zuid-Hollands landschap; Vogelbescherming; Zoogdierenvereniging; KNNV; Vlinderstichting; Ravon; Stichting Das en Boom; Ver. Nederlands Cultuurlandschap. Prijzen worden niet uitgekeerd in geld en over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. De foto’s mogen door IVN IJssel en Gouwe en KNNV Gouda gepubliceerd worden. Kleurwedstrijd Voor kinderen tot 13 jaar is er een kleurwedstrijd. Een kleurplaat is ingesloten in deze Inktzwam. Vóór 15 augustus kan deze kleurplaat ingezonden worden naar IVN-IJssel en Gouwe, p/a Elzenhof 30, 2411 HR Bodegraven. Meer kleurplaten nodig? Vraag dan een kleurplaat aan via de mail: [email protected]. Je kan kiezen uit: een kleurplaat met apen (moeilijker), een eekhoorn (de makkelijkste), vleermuizen en nog een eekhoorn. De winnaars worden in september bekend gemaakt en ontvangen een aardige verrassing. 5 Van de bestuurstafel Door Ton van Rossum De overvloed nadert, maar is er nog niet helemaal. Nu komt de zomer dacht ik toen ik eind april de eerste gierzwaluwen hoorde boven de kastanjebomen vol witte kaarsen. Het fluitekruid is over het hoogtepunt van zijn bloei heen en niet meer de bruid van Holland en de bosranden zijn groen van nieuw blad aan de bomen. Maar neen het duurt nog even voor al het groen zijn zomerkleur krijgt en het hartje zomer is geworden. Vooral de eik houdt nog lang zijn bronsgroene kleur. Thijsse heeft eens gezegd : “Als ik als Doornroosje na een slaap van honderd jaar, wakker zou worden, zou ik aan de planten en dieren kunnen zien welke maand, misschien wel welke week, van het jaar het dan zou zijn.” Dit voorjaar zou hij zich toch deerlijk vergissen, want door de zachte winter en het vroege voorjaar was de bloei van planten wel drie weken tot een maand vroeger dan normaal. Dat heeft veel mensen naar buiten gelokt en dat was te merken aan de deelname aan onze activiteiten. De lenteactiviteit van de Scharrelkids stak met ruim veertig deelnemers de kroon en ook de stiltewandelingen verheugen zich in een toenemende belangstelling. Ondanks de toename van het aanbod van natuuractiviteiten door de natuurorganisaties in onze regio. Behalve IVN, KNNV, Heemtuin en Cyclus in Gouda biedt ook het Staatsbosbeheer veelvuldig excursies aan en de (groene) consument waant zich in een natuursupermarkt met een aanbod, waar hij/zij soms maar moeilijk uit kan kiezen. Ook hier geldt dat gewaakt moet worden voor een te groot en niet op elkaar afgestemd aanbod. Dat is de reden dat het bestuur met alle aanbieders contact heeft en deel gaat nemen aan een afstemoverleg waardoor aanbod van twee, drie excursies naar een zelfde gebied in korte tijd, voorkomen wordt en ook de soort van activiteiten op elkaar afgestemd gaan worden. Misschien moeten we toe naar een gezamenlijke groene agenda met een voor de consument frequent en divers aanbod dat via de (sociale) media verspreid gaat worden. Ik hoop in de volgende Inktzwam het resultaat van dit overleg te kunnen melden. Behalve met collega natuurorganisaties heeft het bestuur natuurlijk ook contact met andere IVN afdelingen in de provincie onder andere door middel van het periodieke provinciaal overleg. Tijdens een van die vergaderingen bleek de afdeling Rotterdam de wens te hebben om kadercursussen voor haar leden te organiseren, maar hier door gebrek aan menskracht niet aan toe te komen. Dat onze afdeling het zelfde probleem heeft hoef ik u niet te vertellen, terwijl het beschikken over voldoende kader noodzakelijk is voor de continuïteit van de afdeling. Daarom gaan we na de zomer met de afdeling Rotterdam in gesprek om de mogelijkheid van een gezamenlijk op te zetten kadercursus te verkennen. Voorzichtig, op de egeltjesmanier met hopelijk net zo’n mooi resultaat, zodat we in de toekomst de belangstelling voor natuur nog meer kunnen bevorderen en deze net zo overvloedig wordt als de natuur in de zomer. 6 BIJZONDERE BUITENKANS OP HET WATER: Wordt SCHIPPER bij het IVN IVN IJssel en Gouwe onderscheidt zich vanouds als een varende IVN-afdeling met een aantal eigen, karakteristieke, streekeigen vaartuigen. De werkzaamheden in het Reeuwijkse plassengebied deden het IVN al in 1981 besluiten een schouw en een bok aan te schaffen in Boskoop. Inmiddels zijn deze vaartuigen vervangen door mooie, goed onderhouden nieuwe vaartuigen van hetzelfde type. Het is een voorrecht met deze prettige boten te varen met vrijwilligers of natuurliefhebbers aan boord. Er zijn momenteel enkele plaatsen (3) vrijgekomen om binnen de IVN-AFDELING als SCHIPPER te mogen optreden. Het gaat om een bijzondere en verantwoordelijke taak, die in overleg een aantal zaterdagen en zomeravonden per jaar wordt ingevuld. Van kandidaat-schippers wordt gevraagd: Ervaring en affiniteit met watersport en of boten Een klein vaarbewijs of bereidheid om dat op kosten van de afdeling te behalen Technische belangstelling om goed met buitenboordmotoren om te kunnen gaan en licht onderhoud aan de schepen uit te kunnen voeren Leidinggevende kwaliteiten en verantwoordelijkheidsgevoel Kennis van natuur en waterleven is een voordeel, maar niet noodzakelijk Tijdens een excursie kunnen natuurgidsen uitleg geven. Geboden wordt: Gelegenheid tot het volgen van een opleiding. Gelegenheid tot het maken van ervarings-vaar-uren Het genoegen buiten te zijn op het prachtige werkeiland, gelegen aan de ’s-Gravenbroekseweg Genieten van het water en alles wat erop leeft Waardering en plezier van de opvarende vrijwiligers en excursiedeelnemers. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Theo Nering Bogel, e-mail [email protected] telefoon 0182527671, of met Boudewijn Ridder, e-mail [email protected] telefoon 01825531065 U kunt uw belangstelling kenbaar maken door middel van een e-mail waarin u één en ander vermeldt over uw ervaring op het water en of met natuur en techniek. 7 Verslag Algemene Leden Vergadering door Maps van Popering 20 maart 2014, aanvang 20.00 uur, Oudeweg 3 te Reeuwijk. Aanwezig: Ton van Rossum, secretaris, Jasper Schouten, penningmeester. Leden: Edwin Hakkennes, Kitty van Wijnbergen, Henk de Kievid, Boudewijn Ridder, Theo Nering-Bögel, Sonja van Gemeren, Dominique van de Lagemaat, Frans Kingma, Ton Hakkennes, Piet en Lia van Pruissen, Maps van Popering. Bericht van verhindering is ontvangen van oud voorzitter Jan de Lange. 1 Opening Ton van Rossum heet allen welkom. Tussen agendapunt 6 en 7 wordt een agendapunt toegevoegd, uitreiking zilveren speld. 2 Verslag ledenvergadering 20 maart 2013 Met dank aan Theo Compagner wordt dit verslag onveranderd vastgesteld. 3 Inhoudelijk jaarverslag Het verslag wordt goedgekeurd. Het aantal deelnemers aan de activiteiten was hoger dan vorig jaar. VLB zoekt een actief deelnemer met name om met de boot te kunnen varen en het gereedschap te onderhouden. De afdeling wil de kosten van het halen van een vaarbewijs vergoeden. Uit de vergadering komt de suggestie vrijwilligers te vragen voor een specifieke activiteit. 4 Werkplan 2014 – 2015 Het bestuur bestaat nog uit 2 personen en zoekt versterking; mensen die jaren actief waren gaan het rustiger aan doen, anderen verhuizen en nieuwe vrijwilligers zijn nog niet gevonden. Ook de organisatie van cursussen, excursies en andere activiteiten doet het bestuur nu zelf, want ook voor deze taken is er een vacature. Op deze manier is het veel werk voor twee bestuursleden. Andere Groene verenigingen kampen ook met dit probleem. Een optie zou het bundelen van de Groene lokale krachten zijn. Het bereiken van jongeren is moeilijk. Sonja adviseert om meer te richten op de kinderen, zoals reeds gebeurd met de activiteiten van ‘de Scharrelkids’. Ton zegt dat het bestuur dit ook een mooie ontwikkeling vindt. Een paar enthousiaste ouders organiseren dit en de afdeling faciliteert. 8 Het bestuur zoekt ook verder naar samenwerking, Ton heeft morgen een overleg met ‘de Zwanebloem’ en binnenkort ook met de Brede School.. Frans denkt dat het goed zou zijn wanneer KNNV een korte groenbeschermingscursus zou organiseren. Er gebeurt namelijk veel rond en op de Reeuwijkse Plassen en de paar mensen die daar actie tegen voeren raken overbelast. Misschien kan IVN meedoen? Sonja zegt dat deze problematiek zachtjes aan een wespennest is geworden en vraagt zich af of IVN zich daar wel in moet mengen. Edwin merkt op dat IVN van tijd tot tijd acties van andere verenigingen heeft gesteund door het mede ondertekenen van een bezwaarschrift e.d. Ook financieel heeft IVN bijgedragen aan de kosten van bezwaarschriften en/of acties. Deelnemers aan excursies en cursussen zouden gevraagd kunnen worden of zij iets terug willen doen voor de afdeling. Dit moet goed voorbereid worden. IVN en KNNV gaan dit najaar samen een Paddenstoelencursus organiseren. De Scharrelkids gaan dit najaar mee met een VLB-werkdag. 17 en 18 mei 2014 zijn de Hofstededagen. Bestuur zoekt vrijwilligers om de kraam te bemensen. Werkplan 2014 – 2015 wordt goedgekeurd. 5 Financieel jaarverslag + kascommissie Naar aanleiding van opmerkingen van de kascommissie zijn een paar posten op de lijst van inkomsten en uitgaven gewijzigd. Jasper deelt de nieuwe cijfers uit. Het gaat om kleine verschillen. De balans is ongewijzigd gebleven. Voor de niet betaalde contributie over 2013 heeft Jasper aanmaningen verstuurd. Edwin vraagt waarom op de begroting voor 2015 geen reservering meer is gemaakt voor vaartuigen. Jasper antwoordt dat het totaal bedrag van de reserveringen dan wellicht hoger uit kan komen dan het vermogen op bankrekeningen. Nieuw op de lijst van inkomsten en uitgaven is de post Scharrelkids. Zij hebben enkele dingen aangevraagd. De subsidie voor de werkzaamheden van VLB voor de jaren 2014 t/m 2019 zal in één keer uitbetaald worden in 2014. Contributie: Jasper zegt dat landelijk IVN de contributieafdracht voor 2015 waarschijnlijk gaat verhogen. Het bestuur heeft nog geen informatie over het bedrag. Hij vraagt de vergadering toestemming om de contributie van de afdeling met hetzelfde bedrag te mogen verhogen. Edwin vindt dat het Landelijk eerst maar met een duidelijk voorstel moet komen en dat hij gezien de cijfers de contributie voor IVN - IJssel en Gouwe niet wil 9 verhogen. Daar de meerderheid het met Edwin eens is krijgt de penningmeester geen toestemming om de contributie voor 2015 te verhogen. Boudewijn en Ton hebben de cijfers gecontroleerd. De kascommissie adviseert de algemene ledenvergadering decharge te verlenen aan het bestuur. Aldus wordt besloten. 6 Bestuursverkiezing Ton van Rossum heeft zich kandidaat gesteld voor het voorzitterschap. Hij wordt zonder hoofdelijke stemming en met applaus gekozen. Voor de verdere vacatures in het bestuur heeft niemand zich kandidaat gesteld. Zilveren speld De voorzitter reikt aan Theo Nering Bögel de zilveren IVN - speld voor 25 jaar lidmaatschap uit. 7 Rondvraag Geen vragen meer. 8 Sluiting De voorzitter dank allen en sluit de vergadering Na de Pauze Na de pauze was er een boeiende lezing over ontginningspatronen rondom Gouda en Genius Loci (de beschermende geest van een gebied ) door Hans Verweij. In deze lezing werden we meegenomen van Noord Spanje naar de Indianen van New York en van Oost Groningen naar een Jagerskamp rond het jaar 1000 voor Chr. in Gouda. We moesten goed bij de les blijven om het verhaal te kunnen blijven volgen. ‘Elke plek op aarde is anders en ook helemaal uniek’, leerden we en ‘Structuur en Compelxiteit = Ruimte’. Verder kan er ‘gericht, neutraal of complex’ worden gebouwd en een Gotische kathedraal heeft dit laatste allemaal. De ontginningen in Groningen waren eerder in de tijd dan de ontginningen in Holland en hadden een ronde vorm omdat er toen nog gebouwd werd in ronde vormen. In onze omgeving hebben we het Slagenlandschap met de Cope ontginningen besproken. Een oude kaart van Gouda was het slot van de lezing. Bij deze kaart werd door luisteraars en spreker nog lang nagepraat. ‘Waar liep de Gouwe precies’ en ‘waar bevond zich het Jagerskamp’, bijvoorbeeld. 10 Verregende VLB – werkdag door Kor Blakenburg Zaterdag 8 februari het leek wel herfst door de striemende regen en harde wind. Tijd voor werkoverleg of de boot wel kon varen op weg naar het reeds gemaaide riet om dat bij elkaar te rijven en op te ruimen. Maar vooreerst het wikken en wegen van wind en regendruppels Intussen zijn een paar futen bezig om een nest te bouwen met kleine takjes ook al waait het daar net zo hard. Zij zijn er al wel uit en zien de lente al voor zich. Wij kwamen er ook wel uit: We gingen, dit keer, niet en fietsten terug naar de warme kachel. Foto’s: Kor Blakenburg 11 THEO BEDANKT!!!!!! 12 13 IVN - Activiteiten zo 15 juni Open dag Heemtuin met IVN-kraam zo 22 juni Waterbeestjes-excursie ism Heemtuin en KNNV o.l.v. Sandra, Tineke, Gerard Verzamelen bij parkeerplaats Wielerbaan Goudse Hout. Deelname is gratis en aanmelden hoeft niet. 14.00 uur zo 22 juni Stiltewandeling o.l.v. Odile de Westphalen 9.00 tot ca. 11.30 uur Deze keer naar het natuurgebied Willeskop (tussen Oudewater en Benschop) Het startpunt is het bezoekerscentrum de Utrechtse Waarden, Benedeneind Noordzijde 408 (ten oosten van Polsbroekerdam). Deze prachtige route loopt voornamelijk over middeleeuwse houtkaden in een waterrijk gebied. Een oase van stilte die nu en dan onderbroken wordt door het gezang van vogels zoals de karekiet, de grutto, de zilverreiger en de fuut of het geklapwiek van zwanen en het gekwek van eenden en ganzen. Het natuurgebied is in de zomer op zijn mooist met prachtige kleuren van o.a. roze koekoeksbloemen en gele lissen. Deelname is gratis en aanmelden hoeft niet. 29 juni Scharrelkids zomeractiviteit Onderwerp: bodemdiertjes en insecten 14.00 uur Bos tegenover het museum Bisdom van Vliet (ook wel de overtuin genoemd) Hoogstraat 166, Haastrecht. voor niet leden eerste kind €2,00 het volgende kind € 1,50. Voor leden eerste kind €1,50 het volgende kind €1,00. vóór 22 juni via https://www.ivn.nl/afdeling/ijssel-en-gouwe Tijd Plaats Kosten Aanmelden za 23 aug 21.00 uur Vleermuizenexcursie KNNV en IVN In een kantoorpand langs de Coenecoopbrug bevindt zich een kolonie meervleermuizen. Om 21.30 zal Niels de Zwarte ons iets vertellen over het onderzoek dat daar plaats vindt. We verwachten dat ze om ongeveer 22.00 uur uitvliegen. Verzamelen op de carpoolplaats bij de oprit van de A12; we rijden vandaar naar het gebouw aan de overzijde van de Gouwe. 14 oktober/november Cursus paddenstoelen door KNNV en IVN Dit najaar wordt door KNNV Gouda en IVN IJssel en Gouwe een cursus paddenstoelen georganiseerd. De cursus bestaat uit 2 theorieavonden en 3 excursies. De theorieavonden zijn op 1 oktober en 15 oktober en worden gegeven door Lia van der Sandt en Bregje Vellinga in de filmzaal van het Streekmuseum in Reeuwijk. De avonden bestaan uit een theoretisch gedeelte vóór de pauze en een praktisch deel na de pauze, waarbij de deelnemers eigen meegebracht materiaal kunnen determineren. De excursies zijn op resp. zaterdag 4 oktober naar Meyendel, zaterdag 18 oktober naar de Haeck bij de Nieuwkoopse plassen en zaterdag 1 november naar het Brediuspark in Woerden. De excursies duren tot ongeveer 13.00 uur. De kosten bedragen € 20 euro voor leden van KNNV, IVN en Heemtuin en € 30 voor niet-leden. U kunt zich opgeven bij Jan Uilenbroek email: [email protected]. Kijk regelmatig op onze website voor meer informatie over onze activiteiten: http://ivn.nl/afdeling/ijssel-en-gouwe/activiteiten WoesteLand! WoesteLand is de jongerengroep van IVN. In binnen- en buitenland organiseert WoesteLand gezellige en duurzame low-budget activiteiten en vakanties. Iedereen die tussen de 12 en 30 jaar is, kan mee. WoesteLand activiteiten worden door enthousiaste vrijwilligers begeleid. De begeleiders hebben trainingen gevolgd en ervaring in het begeleiden van natuur- en cultuuractiviteiten voor groepen jongeren. Iedere activiteit wordt opgebouwd rond een thema, dat als een rode draad door het programma loopt. Er zijn workshops en creatieve activiteiten. Ochtends of 's middags doen we vaak vrijwilligerswerk in de natuur, zoals hooien, plaggen of boompjes steken. We eten vegetarisch en zoveel mogelijk biologisch http://www.woesteland.nl/civicrm/event/info?reset=1&id=130 https://www.facebook.com/#!/events/1462458687324510/?fref=ts 15 Mijmeringen door Ton van Rossum Eerstelingen Wie op zondagmorgen naar het radioprogramma “Vroege Vogels” luistert kent de rubriek waarin natuurwaarnemingen van luisteraars worden gemeld. Het betreffen eerste waarnemingen van wat er groeit en bloeit in de natuur. Zelf ben ik ook gek op eerste waarnemingen. Ieder jaar weer kijk ik uit naar de eerste grutto, de eerste gierzwaluw, de eerste bloeiende wilde planten en de eerste wakkere vlinder. Alhoewel het een jaarlijks terugkerende oefening is hou ik er geen statistiek van bij. Hooguit maak ik een vergelijking met data van het vorige jaar, als ik de gegevens tenminste ergens genoteerd heb. Voor mij is zo’n eerste waarneming vooral de aankondiging van een nakend seizoen. De eerste grutto en het eerste speenkruid zijn (voor)bodes van de lente, de eerste gierzwaluw kondigt de zomer aan, alhoewel één zwaluw nog geen zomer maakt, en met de komst van de eerste groep smienten melden zich de wintergasten. Eerste waarnemingen hebben ook iets competitiefs. Wie doet de eerste waarneming? Als ik de waarnemingen bij “Vroege Vogels” hoor vergelijk ik ze met die van mij en yes!! ik ben wel eens eerder. Enkele van mijn eerste waarnemingen van dit jaar zijn: Op 8 januari hoorde ik de eerste merel zingen. Nog aarzelend en niet zo melodieus als in maart, maar toch! Op 18 februari zag ik het eerste klein hoefblad bloeien langs de Voorwillense weg in Gouda, op 24 februari het eerste speenkruid langs de Oukoopsedijk en op dezelfde zeer zachte maandag met een heerlijk zonnetje en een temperatuur van 15 graden de eerste (8) grutto’s in polder Stein. Vorig jaar zag ik de eerste grutto’s op 23 februari in het Weegje, moeizaam hun kostje bij elkaar scharrelend tussen sneeuw en ijs. Met een winter die de één na zachtste is sinds de registratie van meteorologische gegevens is het niet verwonderlijk dat dit jaar alles vroeger is, maar een zingende tjiftjaf bij de Broekkade op 7 maart is toch wel verbluffend. Ook vlinders lieten zich dit jaar vroeg zien: Op 9 maart de eerste citroenvlinders en de eerste kleine vos en op 10 maart: drie dagpauwoog vlinders. 16 Maar echte zomergasten laten hun komst niet bepalen door een zachte winter of een zacht voorjaar. In 2013 hoorde en zag ik de eerste gierzwaluw op 24 april boven Gouda. Dit jaar, na dagenlang tevergeefs het luchtruim afgezocht te hebben, was dat op 29 april. Er zijn niet alleen eerste kalenderwaarnemingen, maar ook waarnemingen die je voor het eerst van je leven doet. Van die waarnemingen die je altijd bij blijven en die je bij een volgende waarneming van de soort herinneren aan de tijd en omstandigheden van de eerste keer. Zo zag ik als jongen tijdens een fietstocht met vriendjes vanuit Utrecht voor het eerst een fuut bij de Loosdrechtse Plassen. Het was overigens ook de eerste keer dat ik de Loosdrechtse Plassen zag. Of die keer dat ik minuten lang naar boven in een boom keek om tussen het gebladerte de zanger te ontdekken die zo’n vloeiend aflopend melodietje floot. Later thuis herkende ik het ingeprente vogeltje in een vogelboek als de fitis. Maar hoewel ik sinds mijn dertiende natuurontdekker/belever ben is er door mij ook nog heel veel natuur niet gezien. Naast bekende ontmoetingen zullen zich dan ook nieuwe kennismakingen blijven voor doen. Dat is een plezierige gedachte. De waterlelie Door Frederik van Eeden Ik heb de witte waterlelie lief, daar die zo blank is en zo stil haar kroon uitplooit in 't licht. Rijzend uit donker-koelen vijvergrond, heeft zij het licht gevonden en ontsloot toen blij het gouden hart. Nu rust zij peinzend op het watervlak en wenst niet meer . . . Uit: Van de passieloze lelie, 1901 17 Verslag excursie Surfplas door Ton van Rossum Twee weten er meer dan één, en wat dacht je van drie? Ook met een zachte winter is het de moeite waard om een rondje om de Surfplas te maken. Deze vogelexcursie is altijd bingo. Niet alleen vanwege het grote aantal watervogels op de plas, maar ook door het aantal deelnemers. Een paar dagen voor de excursie van 25 januari werd ik door Frans de Graaff van het Staatsbosbeheer (SBB) gebeld met de mededeling dat zij de zelfde excursie op de zelfde tijd gepland hadden en of ik er wat voor voelde om onze excursies te combineren. Onder het motto beter te combineren dan elkaar letterlijk voor de voeten te lopen, besloten we het experiment aan te gaan. Het SBB moest de deelnemersprijs aanpassen, maar daar stond tegenover dat we onderweg tegen een geringe vergoeding een kop koffie/thee konden gebruiken. De samenwerking met Cees en Theo, gidsen van het SBB verliep vlekkeloos en de kop koffie onderweg met een knappend houtvuur bij de familie de Prez was meer dan welkom. Maar liefst 31 deelnemers gelijkelijk verdeeld over inschrijving via IVN en SBB liepen van het Paviljoen Reeuwijkse Hout rechtsom om de plassen Broekvelden en Vettenbroek. De in het vooruitzicht gestelde waarneming van duizenden smienten werd netjes door deze wintergasten ingelost. Ook tafeleenden, krakeenden, slobeenden, bergeenden en tientallen brilduikers lieten zich spotten. Vooral deze laatste waarneming werd steeds enthousiast gemeld. Natuurlijk ontbraken ook de kuifeendjes en de futen niet. Een enkele dodaars ontsnapte niet aan onze 18 speurende blik. Grauwe ganzen, kolganzen en brandganzen konden met geen mogelijkheid over het hoofd gezien worden. Op afstand lijken kolgans en grauwe gans veel op elkaar. In de Polder Reeuwijk zagen we ze mooi dichtbij en was het verschil goed te zien; (de kolgans is kleiner en heeft een grote witte vlek (“kol”) aan de basis van een rosse snavel (grauwe gans: oranje snavel) en onregelmatige zwarte dwarsbanden op de buik). Kon de waarneming van de grote zilverreiger een aantal jaren terug nog rekenen op enthousiaste reacties, nu wordt die afgedaan als een alledaagse waarneming, leuk, maar niets bijzonders, dat gold ook voor de blauwe reiger, meerkoet, waterhoentje, koolmees, pimpelmees, staartmees en winterkoninkje. Tja niet iedere waarneming is even spectaculair, alhoewel … Verslag winterwandeling 2 februari door Ton van Rossum 17 of 20 km??? Een aangenaam lentezonnetje, een temperatuur van 7 graden in plaats van vorst, sneeuw en ijs, waardoor de winterwandeling op 2 februari over het Hollands-Utrechts polderpad lenteachtig aan deed. De wandeling door het unieke Hollands-Utrechts veenweidegebied ging van station Gouda-Goverwelle over de Steinse Tiendweg, naar de Dubbele Wiericke en vandaar over de Ruigeweidse Achterkade en de Oostkade van Waarder via Papekop naar station Woerden. Het landschap is weinig veranderd sinds de ontginningen van de woeste gronden e e en het moeras in de 12 en 13 eeuw. Als je de hoogspanningsmasten en de in 1855 aangelegde spoorlijn wegdenkt, waan je je zo in de Middeleeuwen. Je mist e dan wel de watermolens die vanaf de 15 eeuw het land bemaalden en het e waterpeil beheersten. Deze taak is eind 19 eeuw overgenomen door (stoom)gemalen. De Oude Hollandse Waterlinie die we bij de Lange Weide (tussen de Enkele en Dubbele Wiericke) kruisen, getuigt van de dubbelrol die het water kon spelen, vijand èn vriend. 19 In de streek kom je veel plaatsnamen tegen eindigent op “koop”. De oorsprong daarvan dateert uit de Middeleeuwen. De ontginning van de woeste gronden, grotendeels bestaand uit moeras, werd door de bisschop van Utrecht (grootgrondbezitter in die tijd) volgens vaste afmetingen uitgegeven aan ondernemende tussenpersonen, ook wel copers genoemd. De wederzijdse rechten en plichten over bijvoorbeeld de omvang van de ontginning, belastingbetaling en bestuurlijke afspraken werden vastgelegd in een overeenkomst, de zogenaamde cope. Vervolgens werden de gronden door de coper verdeeld onder kolonisten, die de gebieden in kavels ontgonnen. Een kavel, mat 6 voorling, oftewel 1250 meter in de lengte en 30 Stichtse roeden, oftewel 113 meter in de breedte. Het zodanig in cultuur brengen van het land, is nog heel duidelijk zichtbaar. De landontginningen begon bij een voorkade en de achterkade markeerde het eind er van. Zo vormt de Ruigeweidse Achterkade het einde van de ontginning vanaf Ruige Weide. Lopend over deze kade horen we opeens de kenmerkende roep van de buizerd, een hoog klagend miauwen. We kijken omhoog en zien zes buizerds cirkelen in de blauwe lucht. De voorjaarstrek is kennelijk al weer begonnen. Een paartje maakt een baltsvlucht, waarbij ze om elkaar heen cirkelen en af een toe een uitval doen naar elkaar. Het lage zonlicht schittert op de ondervleugels met de donkere polsvlekken en de gebandeerde bruingrijze staart met brede donkere eindband. Letterlijk een schitterend gezicht. In Papekop bij eetcafé Dijketelg laten we ons de mosterdsoep goed smaken en gesterkt vertrekken we voor het laatste deel van de wandeling door het buurtschap Diemerbroek naar het station in Woerden. Daar ontspint zich een discussie tussen twee deelnemers van de groep over de lengte van de wandeling. Een (gps) houdt het op 20 km de ander (stappenteller) op 17 km. Ze komen er niet uit, maar wat niet ter discussie staat is de schoonheid van de wandeling. Daar is iedereen het over eens. 20 Warmste 8 maart ooit gemeten door Ton van Rossum Zaterdag 8 maart 2014 weidevogelexcursie Voorofsche polder! Met speciale aandacht voor de grutto in dit door het Zuid-Hollands Landschap beheerde gebied. Toen ik deze excursie plande begin december was er nog de aarzeling of het niet te vroeg zou zijn voor de grutto. Met de winter van vorig jaar in gedachte zou het wel eens een ijzige bedoeling kunnen worden met weinig foerageermogelijkheden voor de steltlopers. Normaal gesproken moet het kunnen, maar ja wat is normaal in de natuur. Dat de natuur zich niet aan vaste regels houdt en het weer niet op lange termijn te voorspellen is, bleek toen 13 deelnemers zich op 8 maart in de ochtendzon en een temperatuur die nog zou oplopen tot een ongeëvenaarde hoogte, genoten van de massale aanwezigheid van de grutto. Na hun lange reis uit het overwinteringgebeid in West Afrika (Senegal, Guinee Bissau en Mauritanië) met een tussenstop in Spanje of Portugal, strijken ze neer in plas/dras gebieden, zoals de Voorofsche Polder om zich tegoed te doen aan het daar aanwezige voedsel. Ze hebben tijdens de reis veel brandstof/lichaamsvet gebruikt en vetten zich nu eerst op, voor ze op zoek gaan naar een geschikte nestgelegenheid. Behalve de grutto, lieten ook scholeksters, bergeenden, krakeend, slobeend, smienten en kuifeenden zich bewonderen. De grote zilverreiger en zijn neef de blauwe reiger waren ook van de partij. De tureluur liet zich horen, maar niet zo makkelijk zien. “Ik wordt tureluurs van die tureluurs” verzuchtte één van de deelnemers, die er maar niet in slaagde om ze in de kijker te krijgen. Dat gold niet voor de grauwe en canadese ganzen die onmogelijk over het hoofd konden worden gezien. Echt spectaculair wordt het als de grote groep van enkele honderden grutto’s op de wieken gaat. Het wit van de staart en de brede witte vleugelstrepen blikkert in de zon. Na afloop van de excursie ontving ik een mailbericht van één van de deelnemers: “ik was over zaterdag erg enthousiast en kreeg er veel energie door”. 8 maart 2014 was niet alleen qua temperatuur een bijzondere dag! 21 Scharrelkids: Lente in het Groenhovenpark door Suze Peters We verzamelden bij de natuurspeelplaats van het Groenhovenpark, waar de meeste kinderen al in verdwenen en uitgevist moesten worden om te beginnen. De groep telde 19 ouders en 21 kinderen, nadat de groep in tweeën gedeeld was, ging ieder al wandelend op zoek naar een mooie eigen boom om te onderzoeken. Van stichting Ecokids hadden we een stapel boompaspoorten gekregen om in te vullen. Helaas waren er zoveel kinderen dat we niet voor iedereen een eigen blad hadden. Maar dat mocht de pret niet drukken, want aan de hand van vragen en tekeningen werd duidelijk welke boom je uitgekozen had. Bladeren, bomen en bloemen werden nagetekend en kinderen gingen op de grond liggen met een gevouwen blaadje in een hoek van 45 graden om de hoogte op te meten. Stammen werden omarmd, de schors met wascokrijt op papier gekleurd en sommige bomen leenden zich uitstekend om eens lekker in te klimmen. Verder werden er kleefkruidaanvallen gedaan en proefden we de bloemen van koolzaad/raapzaad, witte dovenetel en look zonder look. Toen iedereen klaar was liepen we weer terug naar de speeltuin en daar kon ieder naar hartenlust klimmen, klauteren, glijden, graven, schommelen of hutten bouwen van wilgenstokken die daar lagen. Wie moe of dorstig was kwam even bij de picknicktafel aanwaaien om iets te drinken en een koekje te eten. Als het aan de kinderen lag, bleven ze daar tot zonsondergang. Voldaan en tevreden keerde iedereen weer terug naar huis. De volgende Scharrelkids over bodemdiertjes en insecten staat gepland voor 29 juni. 22 Genieten van het oer-Hollandse poldergebied. door Ton van Rossum Het miezert licht als de deelnemers aan de voorjaarswandeling rondom Haastrecht op 27 april om negen uur vertrekken van het oude raadhuis in Haastrecht. Het is koningsdag, maar omdat die dit jaar op zondag valt is het zaterdag gevierd. Mag de zondag geen dag zijn om openbaar te feesten, het is een zeer geschikte dag om te wandelen. De deelnemers willen vooral vogels waarnemen en zo wordt het vanzelf een excursie vogels waarnemen aan de hand van hun zang of roep. Vooral in het voorjaar hoor je vogels eerder dan dat je ze ziet. Het zien leidt tot een bevestiging van wat je hoorde. Ja! Het is inderdaad een vink die ik hoorde. Of een ontkenning van wat je hoorde. Ik dacht toch dat het de heggenmus was die ik hoorde, maar nee het is een roodborstje. We verlaten Haastrecht via de provinciale weg en gaan al gauw de polder Keulevaart in, langs het voormalige ooievaarsstation Het Dove Gat. Het station is al een aantal jaren wegens succes gesloten. We treffen een ooievaar aan op het nest, een bevestiging dat de ooievaars zich weer zelf redden. e De Tiendweg die we daarna oplopen dateert uit de 14 eeuw en was toen niet meer dan een kade. Een kade met aan beide kanten een wetering, als onderdeel van de ontginning van het moerassige land. Het is een prachtig pad met aan weerskanten elzen, essen, knotwilgen en soms een verdwaalde het nog steeds uit een lichtgrijze hemel. Veel zangvogels hebben er hun biotoop. Heggenmus, roodborstje, zwartkop, winterkoninkje, kool- en pimpelmees laten hun zang horen. In de polder horen en zien we de karakteristieke weidevogels: kievit, grutto, tureluur en scholekster. Een buizerd wordt door twee attente kievitouders verjaagd. heggenmus Al wandelend luisteren en kijken we naar de natuur om ons heen. We zinnenwandelen: wandelen met onze zinnen (zintuigen). Het landschap en de natuur zijn er niet alleen om bekeken te worden, ze dringen door tot in ons lichaam en onze geest, beïnvloeden op een bepaalde manier onze stemmingen en gevoelens. De omsloten Tiendweg geeft een gevoel van intimiteit. Het graspad even verder, langs een wetering met een brede rietkraag, dwars door de open polder, geeft een gevoel van ruimte. 23 In de rietkraag wemelt het van de rietzangers, ook de rietgors laat zich horen en zien. De rietgors met zijn stuntelige zang: “tsie-tsie-tsietsisissisk”, de drie eerste tonen langzaam en moeilijk, net of hij stottert, de laatste haastig of de hinderpaal is weggenomen, maar dan is het ook meteen uit. De rietzanger daarentegen zingt zeer gevarieerd met een luide, vlugge opeenvolging van muzikale en scherpe tonen, vermengd met lange, kanarieachtige trillers en strofen van andere vogels. We menen ook de snor te horen, of was het toch een rietzanger? In de wetering zwemt een bergeendenpaar met acht pullen, verderop zien we nog een bergeendenpaar met jongen en Foto Jan van den Heuvel: rietzanger verscholen in het riet een zomertaling. Voorbij het Hoonaardpad, waar het graspad op uit komt, ploegt een tractor een akker om tot ribfluwelen banen witgestippeld door kapmeeuwen en zilvermeeuwen op zoek naar regenwormen en andere bodemdieren in de omgewoelde verse aarde. We treffen een boer die trots vertelt dat het gebied recent ontsloten is door de ingebruikname van nieuwe landpaden. We kunnen de Schutterskade volgen richting Polsbroek en nog verder naar Cabauw en Schoonhoven of via boerenlandpaden naar de Vlist en Stolwijk. We volgen toch maar onze geplande route via de Hoenkoopse Rijweg naar Hekendorp en de koffie die we op het terras gebruiken want inmiddels heeft de motregen plaats gemaakt voor de zon. Langs de Lange Weidsche Boezem in het riet denken we even de kleine karekiet te horen, maar het is opnieuw de rietgors die ons voor de gek houdt. Huiszwaluwen en boerenzwaluwen vliegen er af en aan. De boerenzwaluw onderscheidt zich van de huiszwaluw door zijn lange gevorkte staart. De huiszwaluw is bovendien herkenbaar aan zijn witte stuit. Als we de Steinse Tiendweg oplopen, waarschuwt een geprinte boodschap voor een broedende zwaan op het smalle pad. Toch maar doorlopen. Over de Tiendweg lopend zien we boven de rietkraag langs de spoorlijn een bruine kiekendief en een buizerd in één beeld, zodat het verschil in vliegbeeld en vlieggedrag goed te zien is. Alhoewel we verschillende knobbelzwanen zien, blijft ons een ontmoeting met een broedend exemplaar bespaard. Waarschijnlijk omdat we de Tiendweg niet uitlopen, maar na korte tijd een boerenlandpad opgaan dat op de Steinse Dijk uitkomt die ons weer naar Haastrecht voert. 24 Nachtegalenexcursie Meijendel door Ton van Rossum Ook dit jaar was de nachtegalenexcursie een succes. Een succes dankzij de vele zingende nachtegalen in de bosjes en het struweel van het duingebied Meijendel. 16 mei was het een heerlijke rustige avond, na een zonnige dag. Van verre kon je ze al horen, maar dichterbij komend tot op een paar meter bleek het toch steeds moeilijk om de zanger ook in de kijker te krijgen. Na lang turen lukte het een keer de qua voorkomen onopvallende vogel, onder in het struikgewas te zien zingen. Ja, de nachtegaal! Jac. P. Thijsse noemt hem de koning der zangers. Dankzij Thijsse’s onuitputtelijke liefde voor de natuur en zijn verlangen om zijn medemensen te laten delen in de grote vreugde die hij daarin beleefde, ontwikkelen velen tot op de dag van vandaag dezelfde passie voor de natuur. Dank dus aan Thijsse en de Directie van de Koninklijke Verkade Fabrieken N.V. die samen met hem vanaf 1906 achttien albums over de natuur, geïllustreerd met plaatjes, uitgaven. Albums die nog steeds lezers enthousiasmeren en naar de natuur brengen. De nachtegaal zingt zo gevarieerd dat zijn zang ook wel eens tegen valt. Het is mij wel eens overkomen dat deelnemers aan een excursie zeiden: “vind je dat nu zo mooi, het valt mij tegen”. Maar dan raadde ik ze aan om langer te blijven luisteren. Waarna ze hun oordeel moesten bijstellen. Thijsse schrijft in het album “Vogelzang” over de zang van de nachtegaal: “de nachtegaal heeft wel meer dan tien verschillende “slagen” op zijn repertoire staan. Haast alles, waartoe de andere zangvogels in staat zijn, kan de nachtegaal alleen ten gehore brengen. Hij kan tsjilpen als een huismus of een kwikstaart, driftig slaan als een vink, uithalen maken als een merel of zanglijster, de trillers van de winterkoning overtreffen in heftigheid, zagen als een koolmees, lawaaieren als de boomklever, knorren als een nachtzwaluw enz. Ook stemt hij dikwijls in met onze muzikaliteit, hij is teder zoetvloeiend, krachtig, fors, fel, driftig, majestueus. Zijn crescendo’s zijn onverbeterlijk, de toonvastheid soms verrassend, het uithoudingsvermogen fabelachtig. Wil je de nachtegaal leren kennen, moet je ieder jaar weer opnieuw in de heerlijke lentetijd zijn gezelschap zoeken en er zo lang mogelijk van genieten”. Ook zonder deze aanmoediging staat al vast dat ook in het voorjaar 2015 weer een nachtegalenexcursie in Meijendel georganiseerd zal worden. Houdt voor de datum onze website in de gaten. 25 Natuurontbijt door Ton van Rossum Op weg naar Natuurboerderij Hoeve Stein reed ik door de ochtendmist over de Twaalfmorgen voor het ontbijt van 7 uur. Met mij zaten even later 12 volwassenen en 6 kinderen in de stal van de boerderij op strobalen te ontbijten terwijl de boerenzwaluwen over onze hoofden scheerden, druk bezig met het bouwen van hun nesten. Een ontbijt tussen de koeien die ondertussen gemolken worden is een belevenis, maar dat kon ons toch niet weerhouden om na het ontbijt naar buiten te gaan, waar de mist verdwenen was en de zon volop scheen. De boerderij staat midden in een weidevogelgebied. Door een aangepast maaibeheer werkt de boer mee aan een zo aantrekkelijk mogelijk leefgebied voor de weidevogels. Achter de boerderij liepen we naar de panoramatafel van Staatsbosbeheer. De panoramatafel staat op een verhoging, een paar meter boven de grond, zodat we goed uitzicht hadden op de weidevogelplas, de polder en de grutto’s, kieviten, tureluurs en scholeksters die luid roepend rondvlogen, of zich van dichtbij lieten bewonderen. Vanaf het uitzichtpunt maakten we een mooie rondwandeling over de Oukoopsekade, langs de Oukoopse Molen, over de Prinsendijk en daarna weer terug naar Hoeve Stein. Kinderen en volwassenen genoten van de vroege-ochtend-wandeling door het natte gras, met prachtige vergezichten en kleurrijke kruidenrijke hooilanden. Lopend over de Prinsendijk zagen we dichtbij een paartje buizerds cirkelen. Opgetogen, verbaasd en verrast over de prachtige natuur kostte de wandeling van 4 km geen moeite. Om 10 uur vertrok iedereen weer naar huis. Een natuurervaring rijker. 26 En laat de oeverzwaluwen nu maar komen ! door Iemkje Tijsseling en overgenomen uit Natuurvriend 2014-04 KNNV Het Gouwe Park is er klaar voor ! Zaterdag 29 maart jl. zijn de gaten ( nestholtes) gevuld met een zand-leem mengsel. Er is hard gewerkt door 8 vrijwilligers. En het is mooi om te kunnen vermelden, dat behalve de stadsecoloog André van Kleinwee en de ontwerper/bouwer Evert Hasselaar, vrijwilligers meededen van KNNV, IVN en Milieudefensie. Het uitstel van de bouw van een bedrijf, veroorzaakt door oeverzwaluwen, is uiteindelijk uitgemond in de bouw van een mooie nestgelegenheid ! 5 Kasten hangen tussen (hei-) palen op een landtong in het water,bij het bedrijventerrein Gouwe Park. Vanaf de N207 zijn de kasten goed te zien. Verschillende bedrijven sponsoren dit “bouwwerk”. Ook de ondernemer die niet vrijwillig de eerste oeverzwaluwen op Gouwe Park huisvestte. De directeur van het bedrijventerrein heeft ook heel goed meegewerkt. Het onderhoud zal in ieder geval twee keer per jaar moeten plaatsvinden. In het voorjaar door het vullen van de nestgaten en wij hopen in het najaar van 2014 heel veel gaten schoon te moeten maken. Er is plaats voor 150 broedsels. In het verleden is bewezen dat dit terrein geschikt is. Twee keer hebben de vogels hier gebroed. De aanvliegroute is vrij gebleven van begroeiing, de bomenrij langs de weg is onderbroken. Maar of de oeverzwaluwen deze nestgelegenheid net zo geschikt vinden als dat wij denken, dat moet in de toekomst blijken. De ervaring leert dat het wel eens een paar jaar kan duren voordat er echt genesteld wordt. Wij wachten met z’n allen in spanning af. De werkgroep die dit heeft voorbereid, bestaat uit Marianne Driehuijs ( van de gemeente Gouda), André van Kleinwee ( van Cyclus) en van Milieudefensie Gouda doen 3 vrijwilligers mee. De groep is nu aangevuld met vier vrijwilligers van KNNV en IVN. In de toekomst zijn meer vrijwilligers welkom ! Ik hoop dat we in het najaar goede resultaten kunnen melden ! 27 Kleintje inktzwam 28 Hieronder ziet je een foto-overzicht van alle in Nederland voorkomende dag- en nachtvlinderfamilies. Kom je buiten een mooie rups tegen, dan kun je hier opzoeken welke dat is. 29 Activiteitenprogramma KNNV zaterdag 31 mei Plantenexcursie Loetbos Het Loetbos gelegen tussen Krimpen a/d IJssel en Bergambacht heeft zich ontwikkeld tot een aantrekkelijk natuurgebied. We vertrekken om 9.00 uur vanaf het NS station Gouda, Bloemendaalse zijde. De excursie duurt tot ongeveer 13.00 uur. zaterdag 14 juni Excursie naar de natuur in de Rotterdamse haven Als vervolg op de lezing over natuur in de Rotterdamse haven is Jan Putters van het havenbedrijf Rotterdam bereid ons mee te nemen naar bijzondere plekjes zoals de tweede Maasvlakte. We vertrekken om 9.00 uur vanaf het NS station Gouda, Bloemendaalse zijde. De excursie duurt tot ongeveer 17.00 u donderdag 19 juni Berken trekken Veeerstalblokboezem Ieder jaar helpen we het Zuid-Hollands Landschap met het verwijderen van de berkenopslag. We verzamelen om 19.00 uur bij het toegangshek van de Veerstalblokboezem aan de Gouderakse Tiendweg. Vrijdag 27 juni Nationale nachtvlindernacht De vlinderwerkgroep doet mee met de nationale nachtvlindernacht van de vlinderstichting. Onze werkgroep staat vanaf 22.00 uur bij de kanoverhuur-plaats in het Loetbos. vrijdag 11 juli Nachtvlinderen Huig Bouter staat met zijn team vanaf 21.00 uur op de Kinderboerderij “De Goudse Hofsteden”, Bloemendaalse weg 34. De vlinders worden gelokt met licht en stroop. zaterdag 12 juli Excursie Sophiapolder Midden in de rivier de Noord ligt het natuureiland Sophiapolder. Het gebied is door het Zuid-Hollands Landschap ingericht als natuurgebied als compensatie voor de aanleg van de Betuwelijn en de HSL. We vertrekken om 13.00 uur vanaf het NS station Gouda, Bloemendaalse zijde. De excursie duurt tot ongeveer 18.00 uur. zaterdag 26 juli Excursie waterbeestjes kijken Met de werkgroep Zoetwaterbiologie bekijken we in het kader van de inventarisatie van het Reeuwijkse Hout daar een aantal sloten. We verzamelen om 10.00 uur op de parkeerplaats bij het restaurant. De excursie duurt tot 13.00 uur zaterdag 9 aug. Vlinderexcursie naar de AWD Met de vlinderwerkgroep gaan we naar de Amsterdamse Waterleiding duinen. We starten bij de ingang Panneland bij Vogelenzang. De kans is groot dat we behalve vlinders ook damherten en vossen zien. We vertrekken om 9.00 uur vanaf het NS station Gouda, Bloemendaalse zijde. De excursie duurt tot ongeveer 17.00 uur zaterdag 23 aug. Vleermuizenexcursie In een kantoorpand langs de Coenecoopbrug (Kanaaldijk 30 in Waddinxveen) bevindt zich een kolonie meervleermuizen. Om 21.30 zal Niels de Zwarte ons iets 30 vertellen over het onderzoek dat daar plaats vindt. We verwachten dat ze om ongeveer 22.00 uur uitvliegen. zaterdag 6 sept. Arboretum Schovenhorst Bij Putten op de Veluwe ligt het arboretum Schovenhorst met monumentale bomen. Het is mogelijk (tegen betaling) een 40 m hoge toren te beklimmen voor een fantastisch uitzicht op de boomtoppen. We vertrekken om 9.00 uur vanaf het NS station Gouda, Bloemendaalse zijde. De excursie duurt tot ong. 16.00 uur. zaterdag 27 sept. Vogelexcursie naar de Brabantse Biesbosch Er is in de Brabantse Biesbosch veel veranderd. Grote delen zijn onder water gezet, waardoor er veel watervogels voorkomen. We vertrekken om 9.00 uur vanaf het NS station Gouda, Bloemendaalse zijde. De excursie duurt tot ongeveer 17.00 uur. Activiteiten Heemtuin Goudse Hout Midden in de Goudse Hout bevindt zich de Heemtuin waar een rondwandeling kan worden gemaakt. Het is een openbaar gebied, maar er wordt wel verwacht dat de bezoekers op de paden blijven. Ook worden van tijd tot tijd activiteiten georganiseerd. Hierbij een overzicht. Zondag 15 juni Zondag 22 juni Vrijdag 27 juni Zondag 6 juli Zondag 31 aug Zaterdag 6 sep Zondag 12 okt Zaterdag 1 nov Jubileum-Open dag vanaf 11.00 uur (30-jarig bestaan) Waterbeestjesexcursie samen met IVN en KNNV start om 14.00 uur bij de wielerbaan Nachtvlinderavond op de Heemtuin Libellenexcursie. Start om 14.00 uur bij de wielerbaan Vlinderexcursie door Cyclus met Heemtuin 14.00 in Steinse Groen vertrek vanaf hoek Willenskade/Voorwillenseweg Hooidag vanaf 10.00 uur Najaarsexcursie 14.00 uur op de Heemtuin Natuurwerkdag vanaf 10.00 uur. Zie ook de website: www.heemtuingoudsehout.nl. 31 p/a ledenadministratie, Elzenhof 30, 2411 HR Bodegraven 32
© Copyright 2024 ExpyDoc