De consument van fianciële diensten nog beter

TETRALERT - ONDERNEMING
DE CONSUMENT VAN FINANCIËLE DIENSTEN NOG BETER BESCHERMD
1. INLEIDING
Op 31 mei 2014 treedt boek VI van het
Wetboek van economisch recht (« WER »),
dat betrekking heeft op marktpraktijken en
consumentenbescherming, in werking. Eén
van de belangrijke wijzigingen die gepaard
gaan met de invoering van het WER houdt
verband met de bescherming van de
consument van zogenaamde « financiële »
diensten.
2. VAN
voeren van reclame maar ook over regels
inzake gezamenlijke aanbiedingen, promoties
of verboden onrechtmatige bedingen.
3. EERSTE AFWIJKENDE MAATREGELEN
De Koning heeft echter reeds op 23 maart
2014 maatregelen aangenomen om een
aantal financiële diensten te laten ontsnappen
aan sommige regels van Boek VI WER. Deze
afwijkende maatregelen treden in werking op
31 mei 2014.
TOEPASSING OP ALLE FINANCIËLE
DIENSTEN
De oude wet marktpraktijken was behoudens
door de Koning bepaalde uitzonderingen, niet
van toepassing op financiële diensten.
Diensten waarvoor een afwijking geldt. Het
gaat om volgende diensten:
-
Het WER gaat uit van het omgekeerde
systeem en bepaalt uitdrukkelijk dat de
Koning maatregelen kan nemen die afwijken
van de toepasselijkheid op financiële
diensten. Bij gebreke aan dergelijke
maatregelen zijn de regels met betrekking tot
de bescherming en de informatie van de
consument dus zonder uitzondering op alle
financiële diensten van toepassing.
Het betreft dus iedere dienst van bancaire
aard of op het gebied van kredietverstrekking,
verzekering,
individuele
pensioenen,
beleggingen en betalingen. Het openen van
een bankrekening, het ondertekenen van een
verzekeringsovereenkomst, de uitgifte van
effecten of de aankoop van deviezen op de
beurs zullen dus alle regels van boek VI van
het WER moeten naleven. Het gaat hier over
het loyaal informeren van de consument, het
-
de beleggingsinstrumenten, namelijk
alle financiële instrumenten, met
inbegrip van effecten en, ruimer
genomen, alle instrumenten die het
mogelijk
maken
een
financiële
belegging uit te voeren, ongeacht de
onderliggende activa (art. 4 van de
wet van 16 juni 2006 op de openbare
aanbieding
van
beleggingsinstrumenten
en
de
toelating van beleggingsinstrumenten
tot
de
verhandeling
op
een
gereglementeerde markt) ; en
de financiële producten, namelijk alle
financiële en beleggingsinstrumenten,
met inbegrip van rekeningen, en de
verzekeringsproducten (art. 2, 39° van
de wet van 2 augustus 2002
betreffende het toezicht op de
financiële sector en de financiële
diensten).
1
Prijsaanduiding. Elke onderneming moet in
beginsel de prijs van haar diensten
(i) schriftelijk en (ii) leesbaar, (iii) zichtbaar en
(iv) ondubbelzinnig aanduiden, dit alles op
straffe van boetes. Deze verplichtingen zijn
niet van toepassing op de prijs van
beleggingsinstrumenten die te koop of ter
inschrijving worden aangeboden, wanneer
deze prijs niet op voorhand bepaald is
(bijvoorbeeld wanneer de prijs bepaald wordt
na een bookbuilding procedure in het kader
van een IPO). Enkel de lasten en de kosten
die verbonden zijn aan hun verwerving
moeten schriftelijk, leesbaar, zichtbaar en
ondubbelzinnig worden aangeduid. De
onderneming zal in elk geval niet mogen
vergeten om de consument op de hoogte te
brengen van elke essentiële informatie die hij,
gelet op de context, nodig heeft om met
kennis van zaken een commerciële beslissing
te nemen. De « loyale » informatieplicht blijft
dus gelden.
Ook de principiële verplichting om elke prijs
minstens in euro te vermelden wordt
aangepast
voor
financiële
producten
uitgedrukt in een ander devies dan de euro.
Opnieuw moeten enkel de lasten en de kosten
die erop betrekking hebben in euro uitgedrukt
worden (of onder de vorm van een percentage
van de prijs van het financieel product), maar
niet de prijs van het product zelf.
Promoties. De onderneming die een
prijsvermindering
voor
haar
producten
aankondigt moet een reeks verplichtingen
naleven inzake referentieprijs (de laagste prijs
toegepast in de loop van de maand
voorafgaand aan de eerste dag waarvoor de
nieuwe
(verminderde)
prijs
wordt
aangekondigd) en duur van de aankondiging
(ten hoogste één maand en niet minder dan
een volle verkoopdag). Het niet naleven van
deze verplichtingen wordt ook hier bestraft
door een boete. Deze verplichtingen zijn niet
van toepassing bij de tekoopaanbieding of
aanbieding tot inschrijving aan de consument
van beleggingsinstrumenten waarvan de prijs
afhankelijk is van fluctuaties op de financiële
markt waarop de onderneming geen enkele
invloed heeft. Prijsverminderingen van
dergelijke
instrumenten
mogen
dus
aangekondigd worden zonder acht te slaan op
het wettelijk keurslijf.
Onrechtmatige bedingen. Het WER herneemt
de lijst van bedingen die als onrechtmatig
worden beschouwd en die derhalve ook
verboden en ongeldig zijn in overeenkomsten
gesloten tussen een onderneming en een
consument. Voor financiële diensten gelden
de volgende afwijkingen.
Zijn enerzijds toegelaten, de bedingen
waardoor eenzijdig en zonder opzeg een
einde kan worden gesteld aan een
overeenkomst van onbepaalde duur met
betrekking tot een beleggingsinstrument, mits
de onderneming (i) hiervoor een ‘geldige
reden’ heeft en (ii) de consument hiervan
onmiddellijk op de hoogte stelt.
Anderzijds worden niet als onrechtmatig
geacht, wanneer het beleggingsinstrumenten
betreft waarvan de prijs afhankelijk is van
fluctuaties op de financiële markt waarop de
onderneming geen enkele invloed heeft, de
bedingen
waarmee
de
onderneming
(i) eenzijdig de prijs kan bepalen op het
ogenblik van de levering, (ii) eenzijdig de prijs
kan
verhogen
of
(iii)
eenzijdig de
leveringstermijn kan bepalen of wijzigen.
Overeenkomsten tot aankoop of verkoop van
deviezen mogen ten slotte bedingen bevatten
die ertoe strekken te bepalen dat de prijs van
de producten vastgesteld wordt op het
moment van de levering.
2
4. BESLUIT
Voor het overige zal Boek VI WER, wanneer
het niet onverenigbaar is met de regels eigen
aan de financiële sector, voortaan onbeperkt
van toepassing zijn op financiële diensten.
Contact : departement economisch recht
[email protected]
Consumentengeschillen kunnen ook via bemiddeling
opgelost worden – denk eraan !
Disclaimer : De juridische informatie
verschaft in de « TETRALERTS » is algemene
commentaar met een puur informatief
karakter en kan dus in geen geval worden
beschouwd als juridisch advies. Deze
informatie houdt immers geen rekening met
de omstandigheden eigen aan en
toepasselijk op een persoon of een entiteit
in het bijzonder. Tetra Law doet al het
mogelijke opdat de verschafte informatie zo
precies en actueel mogelijk is. Zij kan echter
niet garanderen dat deze informatie exact is
op de datum waarop de TETRALERT gelezen
wordt of waarop zij in de toekomst gelezen
zal worden. Elkeen zal er dus op toezien zich
te informeren bij een professioneel en
gekwalificeerd
raadgever
voor
zijn
persoonlijke situatie. Tetra Law ontkent
elke aansprakelijkheid voor elke schade die
zou voortvloeien uit de informatie vermeld
in de « TETRALERTS ». Tetra Law is niet
verantwoordelijk voor de inhoud van
externe internetsites die vermeld zouden
zijn in de TETRALERTS.
*************
3