20141209_a_voorb_RV_RB_verhuizing_Museum

Raadsvergadering, 6 januari 2015
Voorstel aan de Raad
Nr.:
-
Agendapunt:
Voorbespreking
Datum:
28 oktober 2014
Onderwerp: Verhuizing Museum Dorestad
Onderdeel raadsprogramma: Cultuur, Recreatie en Toerisme
Portefeuillehouder: Wil Kosterman
Voorgesteld besluit
1. Kennis te nemen van het haalbaarheidsonderzoek ten aanzien van de verbouw van het
Oude Raadhuis voor Museum Dorestad.
2. In te stemmen met de verhuizing van Museum Dorestad van de Muntstraat 42 naar de
Markt 24;
3. In te stemmen met het herinvesteren van een deel van de opbrengst van het pand
Muntstraat 42 (€ 530.000) in de verbouw van het Oude Raadhuis,
4. Kennis te nemen van het feit dat hiervoor op een later tijdstip een kredietvoorstel aan
uw raad zal worden voorgelegd.
Korte samenvatting
In november 2012 heeft de gemeenteraad de beleidsbegroting voor 2013 t/m 2016
vastgesteld. In deze begroting is een taakstellende structurele ombuiging op het museum
opgenomen. Deze bezuinigingstaakstelling is ook opgenomen in de conceptbegroting 2015 –
2018. Vanuit de VVV, Museum Dorestad en de Grote Kerk is een initiatief ontstaan waarin
de VVV en museum Dorestad in één pand gehuisvest willen worden, namelijk het Oude
Raadhuis aan de Markt 24 te Wijk bij Duurstede. De verkoop van het museumpand levert
naast incidentele middelen ook een structurele besparing op. Bovendien wordt leegstand
elders tegengegaan, waardoor er een efficiënter gebruik van gemeentelijke panden
plaatsvindt.
Aanleiding
Aanleiding voor dit rapport is drieledig, te weten;
a. een gezamenlijk initiatief vanuit de VVV, Museum Dorestad en de Grote Kerk om
vanuit de locatie van het Oude Raadhuis te komen tot nauwere samenwerking, waarbij
een aantal arrangementen aangeboden gaan worden die zowel de positie van de drie
partijen als het cultuurhistorische profiel van Wijk bij Duurstede kunnen versterken;
b. de opdracht om een bezuiniging op het museum te realiseren;
c. een onderzoek naar de mogelijkheden om het museum te verhuizen van het pand
Muntstraat 42 naar het Oude Raadhuis, Markt 24.
Acceptabel
In de afgelopen periode is er vanuit de VVV, Museum Dorestad en de Grote Kerk een
initiatief ontstaan om met elkaar de krachten te bundelen en te komen tot een nauwere
samenwerking. Partijen zijn erg enthousiast. Met name door een eventuele verhuizing van het
museum naar de Markt ziet men kansen om meer gebruik te maken van elkaars expertise.
Daarnaast wil men een aantal taken meer gaan integreren (balie, winkel, bezetting), zodat er
in de toekomst beter gebruik kan worden gemaakt van de aangesloten vrijwilligers. Partijen
hebben aangegeven hun eigen identiteit te willen behouden. De samenwerking zal dus nog
niet leiden tot één organisatie. Het museum wil samen met de VVV een belangrijke rol
vervullen bij het versterken van het cultuurhistorische profiel van de gemeente
(Citymarketing). Door het museumbestuur is een toekomstvisie opgesteld. Een conceptversie
is als bijlage aan dit rapport toegevoegd.
Naast bovenstaande ontwikkeling is op 1 oktober jl. een intentieovereenkomst tussen museum
Dorestad en de gemeente ondertekend. In deze intentieovereenkomst zijn een aantal
randvoorwaarden opgenomen die voor deze ontwikkeling noodzakelijk zijn. Ook is door ons
bij de beleidsbegroting 2015 – 2018 aangegeven dat wij voornemens zijn om in de
verhuisplannen van het museum te investeren. Deze investering is noodzakelijk om de
toekomstige bezuiniging op het museum te kunnen realiseren. Door de verhuizing van het
museum komt het pand Muntstraat 42 vrij. Het pand wordt verkocht, waardoor er incidenteel
inkomsten worden gegenereerd en er structureel een besparing op de kapitaallasten.
Draagvlak
Het plan van organisaties om verdere samenwerking met elkaar te zoeken, is een goede
ontwikkeling waarbij men in staat is om gebruik te maken van elkaars kennis en expertise.
Hierin liggen ook voor organisaties kansen naar de toekomst. Het voorliggende plan is
ontstaan vanuit de Wijkse samenleving en kan rekenen op een brede steun bij de deelnemende
partijen. Het plan heeft een grote impact op het museum. Het museum heeft een aantal zeer
turbulente jaren achter zich. Wisseling van besturen en omvorming naar een “Dorestad
profiel”. Het vertrek van de conservator en niet in de laatste plaats en zeker actueel de
wisseling in het bestuur. Binnen het museum zijn nu nog meer dan 30 vrijwilligers actief en
men weet, met de beperkte middelen ruim 5000 bezoekers per jaar te trekken. Een en ander
neemt echter niet weg dat ook het museum zich beter moet voorbereiden op de toekomst.
Hiertoe is door het museumbestuur een concept visie opgesteld die u bij dit rapport aantreft.
Het streven vanuit het museumbestuur is om tot nauwere samenwerking met een aantal ander
maatschappelijke organisaties te komen. Daarnaast zou een hernieuwde samenwerking met
het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden een nog nader uit te werken mogelijkheid kunnen
zijn. Vanuit het museum zijn er inmiddels warme contacten met het Rijksmuseum voor
Oudheden uit Leiden.
Verder moet geconstateerd worden dat vanuit het museum hard wordt gewerkt om het Oude
Stadhuis in de toekomst een beter en intensiever gebruik te geven. Gedacht wordt hierbij aan
het aanbieden van verschillende arrangementen. Hiervoor zijn verschillende lokale
organisaties en ondernemers benaderd. In dit kader zijn verschillende ideeën naar voren
gekomen. Mochten deze plannen tot concrete resultaten leiden, dan krijgt het oude stadhuis
een belangrijke rol binnen de Wijkse samenleving en citymarketing.
Realistisch
Op basis van het haalbaarheidsonderzoek blijkt het plan haalbaar te zijn. Dit betekent echter
dat na besluitvorming er een heldere projectopdracht en projectplan opgesteld moet worden
waarbij er uitdrukkelijk ook op de financiën wordt gestuurd.
Alternatieven
Ten aanzien van dit onderwerp doet zich een aantal varianten voor. De belangrijkste zijn,
met in achtneming dat de huur met ingang van 1 mei 2015 is opgezegd:
a. De activiteiten van het museum worden tijdelijk stilgelegd tot het moment dat het
pand Markt 24 gereed is en weer opnieuw is ingericht. Het pand Muntstraat 42 moet
voor die tijd worden ontruimd. Nadeel van deze optie is dat het museum geen
activiteiten meer onderneemt en dat de collectie tijdelijk moet worden opgeslagen.
Voor het in depot nemen van de collectie is het nodig dat een deel van de collectie een
droogijs behandeling ondergaat, hetgeen een dure kwestie kan zijn. Het pand
Muntstraat 42 komt leeg zodat er ook een antikraakvoorziening moet worden
getroffen. Daar staat tegenover dat voor een deel van 2015 geen activiteitensubsidie
hoeft te worden betaald. Deze activiteitensubsidie zou in dat geval kunnen worden
ingezet ter dekking van de kapitaallasten van de verbouwkosten.
Voor deze optie is niet gekozen. Het is nog maar de vraag of een vrijwilligersorganisatie
een langere periode van inactiviteit overleeft. Met het verstrijken van de tijd zal het ook
moeilijker zijn om alle vrijwilligers binnen boord te houden. Daarnaast moet er voor het
pand Muntstraat 42 alsnog een antikraakvoorziening worden getroffen, terwijl het
museum nog graag gebruik wil maken van het pand.
b. Een tweede alternatief met een ander karakter komt vanuit de Grote Kerk, waarbij
men er vanuit de kerk niet voor kiest om de zolderverdieping van Markt 24 te
verbouwen maar juist een overkapping tussen de kerk en het Oude Stadhuis te
realiseren. Voordeel hiervan is dat de ruimte rond de Grote Kerk beter kan worden
benut en dat er meer een gebied kan ontstaan waar het goed verpozen is.
Voor deze optie is niet gekozen omdat daarmee onvoldoende ruimte ontstaat om het
museum te huisvesten. Bovendien worden dan nog niet alle ruimten binnen het pand
Markt 24 aangepast aan de eisen van deze tijd. Hetgeen onwenselijk is. Vanuit de Grote
Kerk is aangegeven dat men er begrip voor heeft indien de keuze anders uitvalt.
Tijdgebonden
Zie hetgeen hierover is opgenomen in het aanvullende haalbaarheidsonderzoek.
Aanpak/uitvoering
Na besluitvorming door de gemeenteraad zullen de plannen verder worden uitgewerkt. De
verwachting is dat planvorming en uitvoering zeker een periode van anderhalf jaar in beslag
zal nemen. Concreet betekent dit dat het vernieuwde museum voor de zomer 2016 zijn deuren
kan openen.
Communicatie
Communicatie met de direct betrokkenen vindt in eerste instantie plaats via de Projectgroep
en de Stuurgroep. Externe communicatie start als dit onderwerp op de raadsagenda komt. Als
er een definitief besluit over dit onderwerp is gevallen, zal er ook actief (door middel van een
persbericht, de gemeentelijke website en via Twitter) naar buiten worden getreden.
Financiën
De voorliggende plannen leveren het volgende kostenplaatje op.
Het pand alleen omwille van de verhuurbaarheid opknappen kost c.a. €269.000.
Het pand geschikt maken voor de het museum kost globaal zo’n € 480.000
Feitelijk vraagt de huisvesting van het museum in het Oude Raadhuis dus een extra
investering van zo’n € 211.000.
Hoe verhoudt dit zich tot het totale financiële plaatje;
Incidenteel:
Het pand Muntstraat 42 is voor de OZB getaxeerd op
€ 1.313.000
Muntstraat 42 is een pand in de duurdere categorie, dat gezien de ligging en de
perceelsomvang een hoge verkoopopbrengst zou moeten genereren.
Op het pand rust een boekwaarde van
De verbouwingskosten inclusief 10% voorbereidingskosten
Totaal te bekostigen
€ 448.000
€ 530.000
€ 978.000
Geconcludeerd wordt dat dit bedrag binnen de opbrengstpotentie van het pand Muntstraat 42
ligt.
De bezuinigingstaakstelling voor het museum is opgebouwd uit de kapitaallasten voor het
pand Muntstraat 42, de onderhoudslasten voor het pand alsmede een bezuiniging van op het
activiteitenbudget (€ 8.000,-- ingaande 2016). Om de bezuiniging te halen is het noodzakelijk
dat het pand Muntstraat 42 wordt verkocht en is het noodzakelijk dat het museum verhuist. In
zekere zin gaan hierbij de kosten voor de baat. Het Oude Stadhuis wordt op dit moment niet
verhuurd waardoor er sprake is van huurderving. Dit, terwijl de kapitaallasten en de
onderhoudslasten gewoon doorlopen. Zeker om die reden is het van belang om het pand zo
snel mogelijk weer een bestendigde invulling te geven. Op dit moment is nog onduidelijk hoe
hoog de toekomstige huisvestingslasten zullen zijn. Zodra dit bekend is zullen deze bedragen
in de toekomstige begroting worden opgenomen. Deze huisvestingslasten zullen in de
subsidie van het museum worden opgenomen en daarna in de vorm van huurpenningen naar
de gemeente terugvloeien.
Sluiting van het museum en leegstand van het pand gedurende de tijd die nodig is om het plan
verder te ontwikkelen en uit te voeren is, met het oog op mogelijk vandalisme, onwenselijk.
Daarnaast is het nog maar de vraag of een vrijwilligersorganisatie een langere periode van
inactiviteit overleeft . Het museum kan als een vorm van antikraak in het pand blijven tot aan
het moment dat het pand Markt 24 klaar is, tenzij het pand eerder wordt verkocht. Bij eerdere
verkoop en levering dient het pand alsnog te worden ontruimd en zal de collectie elders in
depot moeten worden genomen. Dit betekent dat er kosten voor de opslag van de collectie
moeten worden gemaakt. Een deel van de collectie zal daarbij de droogijs- behandeling moet
ondergaan. Hetgeen een dure kwestie kan zijn. In de tussentijd wordt het pand Markt 24
verbouwd. Het pand Muntstraat 42 komt na de verhuizing leeg te staan indien het tussentijds
nog niet verkocht is.
Risico’s
De verkoopwaarde van het pand dient minimaal de boekwaarde vermeerderd met het
verbouwingskrediet te dekken. Het pand Muntstraat 42 valt in een duurdere categorie.
waardoor niet kan worden uitgesloten dat verkoop een wat langere termijn in beslag neemt. In
die zin kan voorliggend plan een financieel risico met zich meebrengen. Dit risico dient
benoemd te worden in de risicoparagraaf.
De rentelasten voor de verbouwing ad € 530.000 bedraagt maximaal € 1800 per maand. Dit
betekent dat het risico over de periode dat de verbouwing is gestart en de Muntstraat 42 niet is
verkocht als volgt kan worden berekend:
Kapitaallasten Muntstraat 42
€ 3276 per maand
Rentelasten verbouw
€ 1800 per maand
Toevoeging aan de voorziening
€ 667 per maand
Totaal
€ 5743 per maand tot het moment van levering.
Dit risico wordt gecompenseerd als bij de verkoop blijkt dat er een hogere verkoopprijs kan
worden gerealiseerd. Daarbij moet ook afgewogen worden dat deze investeringen
noodzakelijk is, wil de gemeente op termijn deze bezuinigingsdoelstelling kunnen realiseren.
In de komende periode zal er een verdere risico-inventarisatie plaatsvinden. Pas nadat een
volledig inzicht in de risico’s is verkregen zal aan uw raad een voorstel voor het ter
beschikking stellen van een krediet worden voorgelegd.
1e. Haalbaarheidsonderzoek (bijlage 1)
Inleiding
In de afgelopen periode is verkend of het museum daadwerkelijk naar de Markt kan
verhuizen. In totaal gaat het om twee onderzoeken. Het eerste onderzoek omvat een totaal
plan; het tweede onderzoek betreft een fasering ervan, waarbij de verhuizing van het museum
verder is uitgewerkt.
Deze verkenningsonderzoeken zijn door Architectenbureau Van Doeveren uitgevoerd. De
uitkomsten van de onderzoeken geven inzicht in de mogelijkheid van het verplaatsen van het
museum naar het Oude Raadhuis. Het gaat hier om inzicht in de bouwtechnische staat van het
pand en de verbouwingsmogelijkheden (vergunningtechnisch), de mate waarin het gebouw
geschikt te maken valt en last but not least, de kosten die een eventuele verbouwing met zich
meebrengt. Zoals aangegeven betreft het een haalbaarheidsonderzoek en geen voorlopig
ontwerp. Dit houdt in dat het eindresultaat inhoudelijk nog kan afwijken. De daadwerkelijke
uitwerking van het initiatief volgt na besluitvorming door de gemeenteraad. Het door de
gemeenteraad aangegeven budget zal daarbij wel taakstellend zijn.
Uit het eerste haalbaarheidsonderzoek blijkt dat het plan qua ruimte en uitvoering (onder
randvoorwaarden) mogelijk is. Het eerste onderzoek richtte zich aanvankelijk op drie
onderdelen te weten;
a. het oude Raadhuis;
b. een te realiseren overkapping op het achterterrein;
c. het creëren van een doorgang / expositie- bezichtigingruimte in de Grote Kerk.
De kosten die met dit plan gemoeid zijn, bedragen zo’n € 1,5 miljoen. De omvang van deze
kosten en de mogelijke opbrengst van het pand Muntstraat 42 staan niet in verhouding tot
elkaar. Gezien de unieke mogelijkheden die het plan biedt hebben wij eerder besloten om het
plan niet volledig af te wijzen maar om te kijken naar een gefaseerde variant. Hierbij ligt de
eerste prioriteit bij de verhuizing van het museum. Verdere ontwikkeling van de overige
onderdelen van het plan kunnen eventueel op een later tijdstip (als het economisch weer beter
gaat) worden opgepakt. Vanuit het museum wordt gestreefd om door middel van
fondsenwerving aanvullende middelen te verkrijgen. Mocht dit lukken dan kan een groter
deel van het verbouwingsplan op een eerder tijdstip worden gerealiseerd.
Bij de verbouwing is het van belang dat de opbrengsten van de verkoop van de Muntstraat
kunnen worden ingezet voor de financiering van het plan. Hiervoor is verhuizing van het
museum noodzakelijk.
Vervolgonderzoek (bijlage 2)
Naar aanleiding van bovengenoemd collegebesluit heeft een vervolgonderzoek
plaatsgevonden.
Bij het vervolgonderzoek zijn de volgende aspecten betrokken.
a. Het pand Markt 24 is oud en voldoet (ARBO-technisch) niet meer aan de eisen van deze
tijd;
b. Het pand Markt 24 is gezien de historie en de significante ligging in Wijk bij Duurstede,
een van de meest beeldbepalende en waardevolle panden van onze gemeente (daar moeten we
extra zuinig op zijn);
c. Wil men het pand echter weer aanpassen aan de eisen van deze tijd en het weer verhuurbaar
maken, voor welke functie dan ook, dan zullen er kosten gemaakt moeten worden. Dit laatste
betekent dat deze kosten inzichtelijk moeten zijn, wil men een goed beeld hebben van de
meerkosten die de vestiging van het museum in het pand met zich meebrengt. Zo is het
bijvoorbeeld noodzakelijk om een lift aan te brengen om de toegankelijkheid van het pand te
verbeteren. De in het pand aanwezige trappen zijn hiertoe absoluut onvoldoende. De voorkeur
hierbij gaat uit naar het op architectonisch verantwoord aanbrengen van een liftinstallatie aan
de buitenzijde van de achterkant van het pand. Dit heeft als voordeel dat het besteedbare
vloeroppervlak alsmede het monumentale karakter van het pand gehandhaafd blijven.
Bijlagen
1. Haalbaarheidsonderzoek VMK – Van Doeveren, d.d. 12 augustus 2013.
2. Haalbaarheidsonderzoek Aanvulling – Van Doeveren d.d. 26 februari 2014
3. MUSEUM DORESTAD "Van de periferie naar het centrum"
Burgemeester en wethouders van Wijk bij Duurstede,
Wilma van de Werken
secretaris
Tjapko Poppens
burgemeester
Raadsbesluit
De raad van de gemeente Wijk bij Duurstede;
gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders
d.d. 28 oktober 2014, nr.
gelet op artikel 108 Gemeentewet
besluit:
1. Kennis te nemen van het haalbaarheidsonderzoek ten aanzien van de verbouw van het
Oude Raadhuis voor Museum Dorestad.
2. In te stemmen met de verhuizing van Museum Dorestad van de Muntstraat 42 naar de
Markt 24;
3. In te stemmen met het herinvesteren van een deel van de opbrengst van het pand
Muntstraat 42 (€ 530.000) in de verbouw van het Oude Raadhuis,
4. Kennis te nemen van het feit dat hiervoor op een later tijdstip een kredietvoorstel aan
uw raad zal worden voorgelegd.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van dinsdag 6 januari 2015
De raad voornoemd,
griffier,
voorzitter,

Download Report