Selectieprocedure pilot tpo, tweede ronde

Selectieprocedure deelname pilot tpo
Achtergrond
Onze samenleving internationaliseert in toenemende mate en stelt steeds hogere eisen aan de
taalvaardigheid in de moderne vreemde talen en met name het Engels. De overtuiging dat het
aanleren van Engels zo vroeg mogelijk moet worden gestart, groeit. Dit blijkt onder andere uit de
1
sterke groei van het vroeg vreemdetalenonderwijs (vvto) : In 2003 waren er 40 vvto-scholen, in 2013
ruim 1.000. Deze trend zet zich ook voort in een toenemende vraag naar onderwijs dat nog een stap
verder gaat dan vvto, namelijk naar tweetalig primair onderwijs (tpo) waarbij 30-50% van het onderwijs
in het Engels, Duits of Frans plaatsvindt.
De uitgangspunten voor tpo zijn als volgt:
•
•
•
Scholen groeien naar een vorm van onderwijs waarvan 30 tot 50% van het onderwijs in het
Engels, Duits of Frans is.
Het Nederlandse curriculum is leidend wat betreft inhoud en is dekkend voor de kerndoelen.
Het programma kent een sterke internationale oriëntatie.
Tpo bevindt zich tussen het internationaal georiënteerd basisonderwijs (igbo), waarvan 90% in het
Engels plaats vindt en vvto Engels (1-3 uur p/w Engelse les).
De opzet voor de pilot is ontstaan in een werkgroep tpo die bestond uit diverse geïnteresseerde
basisscholen, onderwijsinstellingen en onderzoekers en wordt ondersteund door het Ministerie van
Onderwijs. Meer informatie over het ontstaan en de opzet van de pilot is beschreven in de startnotitie
tpo (op te vragen bij het Europees Platform).
Doelen pilot tpo
De pilot tpo heeft als doel om met maximaal 20 basisscholen die in een hecht netwerk zullen
samenwerken, kwalitatief hoogwaardig tweetalig primair onderwijs te ontwikkelen. Ook wordt
onderzocht of tpo (Engels, Duits of Frans) wettelijk mogelijk moet worden gemaakt. De volgende
opbrengsten zullen na afloop van de pilot ontwikkeld en vastgelegd zijn:
•
•
•
•
•
•
Tpo-leerplan van groep 1 t/m 8
Einddoelen voor groep 8-leerlingen
School-organisatorische eisen (format voor de schoolorganisatie)
Competentieprofiel voor tpo-leerkrachten (incl. vertaling naar nascholing en opleiding)
Doorlopende leerlijn naar het voortgezet onderwijs
Een (onderling) kwaliteitsborgingsysteem
Organisatie
De pilot wordt uitgevoerd door het Europees Platform en geleid door de beleidsgroep tpo. Deze
beleidsgroep bestaat uit vier schoolleiders van deelnemende scholen, EarlyBird en het Europees
Platform. De beleidsgroep tpo is verantwoordelijk voor de opbrengsten van de pilot.
De voorzitter van de beleidsgroep tpo is het aanspreekpunt voor zowel de pilotleden als voor de
buitenwereld, verbindt de pilotscholen en leidt de vergaderingen en netwerkbijeenkomsten. De leden
van de beleidsgroep en de voorzitter worden jaarlijks opnieuw vastgesteld.
Start- en einddatum
De pilot tpo start in januari 2014. Het eerste half jaar zullen de scholen samenwerken in het netwerk
en voorbereidingen treffen voor een start op school per schooljaar 2014-2015.
Scholen kunnen op twee momenten starten, namelijk per augustus 2014 (max. 15 scholen) en per
1
Vvto betekent dat scholen Engels, Duits, Frans of Spaans aanbieden vanaf jonge leeftijd, meestal vanaf groep 1. Gemiddeld
bieden zij een uur vvto aan per week.
augustus 2015 (tot het maximum aantal van twintig scholen is bereikt). Bij een start in 2015 heeft een
school vier pilotjaren in plaats van vijf. De einddatum van de pilot is juli 2019.
Verwachtingen en investering deelnemende scholen
Van elke deelnemende school wordt verwacht dat zij na maximaal een schooljaar deelname minimaal
30% van de onderwijstijd in het Engels, Duits of Frans aanbieden in groep 1-2. Dat kan op meerdere
manieren ingevuld worden, bijvoorbeeld:
- Start in groep 1-2, waarna elk jaar het tpo-programma opgebouwd wordt.
- Start in alle klassen (groep 1 t/m 8) tegelijk, waarbij het bestaande vvto-programma jaarlijks
verbreed wordt.
Beide mogelijkheden kunnen gelden voor alle leerlingen van dat leerjaar, maar er kan ook een aparte
tpo-groep opgericht worden binnen de school. Voor alle tpo-groepen geldt dat minimaal 30% van de
onderwijstijd in de vreemde taal aangeboden wordt. Als de situatie daarom vraagt, mag dit percentage
in bepaalde periodes verminderd worden en daarna gecompenseerd, zolang er per jaar maar 30% in
de vreemde taal is aangeboden.
De tpo-lessen worden gegeven door leerkrachten die voldoen aan de startkwalificaties voor deze pilot.
Bij de start van de pilot gaan we minimaal uit van de competenties voor de ideale vvto-leerkracht (zie
‘Handleiding kwaliteit vvto Engels’ http://www.europeesplatform.nl/vvto/vvto-engels/vvto-engelskwaliteit/). Een van de opbrengsten van de pilot is een competentieprofiel voor leerkrachten tpo. De
school is er verantwoordelijk voor dat de tpo-leerkrachten gedurende de pilot de kennis en
competenties bereiken die in dit profiel komen te staan.
Gedurende de pilotjaren ontwikkelt elke school zijn eigen leerplan voor tpo van groep 1 t/m groep 8,
waarbij alle kerndoelen gedekt zijn. Een sterke internationale oriëntatie maakt onderdeel uit van het
leerplan. Daarbij gaat het om bijvoorbeeld internationale samenwerkingsprojecten (virtueel of fysiek),
grensoverschrijdende contacten waarbij Engels, Duits of Frans de communicatietaal is en
interculturele kennis en vaardigheden.
Daarnaast zorgt de school voor een goede samenwerking met ten minste een vo-school, waarvan een
concreet uitgewerkte doorlopende leerlijn het resultaat is. Dit is bij voorkeur de school waar de meeste
leerlingen naartoe gaan. Dit kan een tto-school zijn, maar aangezien die niet altijd voor alle
leergangen (vmbo, havo, vwo, gym) aanwezig zijn, kan ook met een school met versterkt
talenonderwijs (vto) of een reguliere vo-school een samenwerking aangegaan worden. Binnen deze
samenwerking zullen de overdracht van de behaalde leerlingenresultaten en een gedifferentieerde
opvang van de leerlingen onderwerp van gesprek zijn.
NB. Indien u bij de start van de pilot ook in groep 8 tpo aanbiedt, dient de school bij aanvang van het
eerste pilotjaar aantoonbare samenwerking te hebben met ten minste één vo-school.
Naar verwachting zullen bovenstaande taken voor elke school een forse tijdsinvestering zijn.
Duits en Frans
Scholen die tpo Duits of Frans willen aanbieden, hebben dezelfde verplichtingen als scholen die
Engels aanbieden. Naar verwachting zullen er minder pilotscholen zijn die tpo Duits of Frans
aanbieden dan Engels, wat invloed heeft op de samenwerking (wellicht is er geen andere pilotschool
met Duits of Frans), op de deelname aan het flankerend onderzoek, materiaalontwikkeling,
kennisdeling en op de samenwerking met een vo-school. Er is bijvoorbeeld geen vo-school in
Nederland die tto Frans aanbiedt. Scholen die tpo Duits of Frans willen aanbieden zullen hier dus
rekening mee moeten houden.
Financiën
Elke deelnemende school ontvangt een financiële bijdrage van € 10.000,- per schooljaar. Deze
bijdrage ontvangt u van het ministerie van OCW in de vorm van een jaarlijks uitbetaalde subsidie voor
de inhoudelijke ontwikkeling van het tpo-leerplan, voor kennisopbouw tpo en kennisdeling in het
netwerk tpo. Indien gewenst kunt u van dit bedrag ook begeleiding inhuren voor de invoering van tpo
op uw school. Er hoeft geen aparte aanvraag voor subsidie ingediend te worden. De aanvraag voor
deelname aan de pilot, middels het aanmeldingsformulier deelname pilot tweetalig primair onderwijs,
wordt tevens beschouwd als aanvraag voor subsidie voor deze pilot. Op het aanmeldingsformulier vult
u in welke activiteiten u gaat ondernemen voor de invoering van tpo op uw school. De subsidie wordt
voor deze activiteiten verstrekt. Ten behoeve van deze subsidie dient u jaarlijks een
voortgangsrapportage in.
Het is van belang dat u inzichtelijk maakt wat de voortgang op uw school is bij de invoering van tpo.
Hierdoor maakt u tevens inzichtelijk of u nog voldoet aan de voorwaarden voor deelname aan de pilot
tweetalig primair onderwijs. Deze voortgangsrapportage dient u jaarlijks voor 1 juli in bij het Europees
Platform, conform het daarvoor beschikbare formulier.
U vermeldt het subsidiebedrag in de jaarrekening en hoeft geen bijkomende financiële verantwoording
af te leggen. Indien u tijdens de looptijd van de pilot niet meer aan de voorwaarden voor deelname
voldoet, vervalt uw toestemming om deel te nemen aan de pilot tweetalig primair onderwijs. Als gevolg
daarvan zal de subsidie worden beëindigd en zal de jaarlijkse uitbetaling van de subsidie over de
resterende pilotjaren worden stopgezet. Meer informatie omtrent de subsidieregeling vindt u in de
subsidieregeling pilot tweetalig primair onderwijs, die op te vragen is bij het Europees Platform.
Bijeenkomsten
• 2x per jaar bijeenkomst netwerk tpo
Het netwerk tpo (waarin o.a. directieleden van tpo-scholen participeren) komt minimaal twee
keer per jaar bijeen ter bespreking van o.a. de ontwikkeling van leerdoelen, competentieprofiel
tpo-leerkracht, eindtermen groep 8, kwaliteitsborging, doorlopende leerlijnen, etc.
• 4 x per jaar themabijeenkomst voor coördinatoren en leerkrachten tpo
De coördinatoren en tpo-leerkrachten komen vier maal per jaar bijeen om ervaring en
informatie uit te wisselen aan de hand van een bepaald thema, bijv. over de lesopbouw- en
inhoud, praktische uitvoering van tpo, overdracht naar vo, etc.
• Evaluatiebijeenkomst
De voortgang van de pilot tpo op uw school zal jaarlijks geëvalueerd worden en aan de orde
komen tijdens bovenstaande netwerkbijeenkomsten, waarbij de doelen voor het komende jaar
opgesteld en/of bijgesteld worden.
Flankerend onderzoek
Bij het project zijn diverse (taal)wetenschappers nauw betrokken. In het eerste projectjaar zal het
onderzoek opgezet worden en kunnen trials gedaan worden op de pilotscholen. Het eerste
daadwerkelijke testen van leerlingen wordt uitgevoerd in het tweede projectjaar. Alle pilotscholen
dienen mee te werken aan het onderzoek.
Randvoorwaarden en selectiecriteria
De volgende twee randvoorwaarden zijn van toepassing:
• Alleen regulier bekostigde scholen kunnen deelnemen aan de pilot tpo.
• Scholen die zwak of zeer zwak zijn kunnen niet deelnemen aan de pilot tpo.
Voor de selectie zijn de volgende criteria van essentieel belang:
• Motivatie
Zowel de betrokkenheid van het management (bestuur en directie) als het team bij tpo is van
belang voor de selectie, net als de beoogde resultaten en de reden voor deelname.
• Haalbaarheid invoering tpo
De invoering van tpo is een langlopend, complex, uitdagend en veeleisend traject. Bovendien is
het noodzakelijk dat de school in staat is om na een jaar deelname aan de pilot, 30% van het
onderwijs in het Engels, Duits of Frans aan te bieden. Waaruit blijkt dat de school in staat is om
tpo in te voeren? Welke wezenlijke bijdrage kan de school leveren aan de ontwikkeling van tpo?
• Inbedding taalbeleid en taalontwikkeling
In hoeverre heeft de school nagedacht over de inbedding van het taalbeleid en de
taalontwikkeling in het schoolbeleidsplan. Hoe ziet men de integratie van de vreemde taal en
vakinhoud?
• Rijk internationaliseringsprogramma
Welke plannen en activiteiten heeft de school op het gebied van internationalisering en de
combinatie daarvan met tpo.
• Startcompetenties van tpo-leerkrachten
Voor de invulling van het tpo-programma kan een school native speakers of reguliere
groepsleerkrachten (indien nodig na scholing) inzetten of een combinatie van beide. In ieder
geval dienen de leerkrachten die tpo gaan geven excellente leerkrachten te zijn die over
uitstekende didactische vaardigheden en creativiteit beschikken. Van de tpo-leerkrachten wordt
verder gevraagd dat zij de didactische combinatie kunnen maken tussen taalinput en vakinhoud.
Als minimum startniveau wordt uitgegaan van het ideaalprofiel van de vvto-leerkracht, zoals
omschreven in de ‘Handleiding kwaliteit vvto Engels’ van het Europees Platform. Dat betekent dat
de tpo-leerkracht bij de start van de tpo-lessen in augustus 2014 minimaal niveau B2 van het
Europees Referentiekader (ERK) heeft voor spreekvaardigheid. De overige vaardigheden voor
luisteren, lezen en schrijven dienen binnen het eerste pilotjaar ook op niveau B2 te komen.
Van belang is dat de tpo-leerkrachten voldoen aan de startcompetenties en bereid zijn om hun
vaardigheden verder uit te breiden. Dat gebeurt in ieder geval op basis van de vaardigheden uit
het profiel van de tpo-leerkracht dat gedurende de pilot wordt opgesteld.
•
Faciliteiten en eigen investering van de school
Het is noodzakelijk dat de school een coördinator tpo aanstelt, dat tpo gegeven wordt door
competente leerkrachten, dat tpo regelmatig geëvalueerd wordt, dat men aanwezig is bij de
bijeenkomsten, samenwerkt met de overige pilotscholen en opgedane kennis en expertise deelt,
et cetera. Van de coördinator tpo wordt o.a. het volgende verwacht:
- Kan leerdoelen voor de school als geheel opzetten, maar ook per bouw en per leerling.
- Heeft zicht op een duidelijke doorgaande leerlijn voor tpo binnen de school en de aansluiting
naar het vo.
- Onderhoudt contact met het Europees Platform, de scholen in het netwerk en de
onderzoekers van de pilot.
- Is het aanspreekpunt van de school voor vragen van ouders en leerkrachten.
Welke faciliteiten kan de school hiervoor ter beschikking stellen, zowel organisatorisch (uren) als
financieel?
•
Samenwerking met voortgezet onderwijs
Gedurende de pilot (en voor sommige scholen pas na acht pilotjaren) zullen leerlingen uitstromen
met steeds meer kennis van het Engels, Duits of Frans. Het is noodzakelijk dat de basisschool
contact zoekt met ten minste een school voor voortgezet onderwijs waar men een goede
samenwerking mee kan opbouwen. Bij de selectie hoeft de samenwerking nog geen feit te zijn,
behalve als de school direct in groep 8 start met tpo. Wel is het nodig dat er een eerste gesprek
is gevoerd met het vo en dat de school al een idee heeft hoe de samenwerking eruit kan zien.
•
Selectie bij gelijke geschiktheid
Bij gelijke geschiktheid wordt eerst gekeken naar een gelijke spreiding van de scholen over het
land en naar een gelijke verdeling over onderwijssoorten (bijvoorbeeld scholen met een
internationale afdeling). Indien dat niet de doorslag geeft, wordt geselecteerd op basis van
behoefte. Dat wil zeggen dat gekeken wordt naar aantallen van geïnteresseerde ouders. Indien
daarna nog steeds sprake is van gelijke geschiktheid vindt loting plaats.
•
•
•
•
•
•
•
Verplichtingen deelnemende scholen
De school zorgt ervoor dat na maximaal een jaar deelname in de tpo-klas minimaal 30% van het
onderwijs in het Engels, Duits of Frans aangeboden wordt.
De school ontwikkelt een leerplan voor tpo.
De school draagt zorg voor competente leerkrachten tpo, draagt bij aan de ontwikkeling van een
profiel voor tpo-leerkrachten en schoolt de tpo- leerkrachten op basis van dit profiel.
De school stelt een coördinator tpo aan en stelt daar uren voor ter beschikking.
De school neemt actief deel aan alle bijeenkomsten.
De school werkt samen met de andere pilotscholen en deelt de opgedane kennis en expertise in
het netwerk tpo (o.a. ontwikkelde materialen en opbrengsten zoals leerplannen en leerdoelen).
De school zet een samenwerking op met ten minste een vo-school in het kader van de
doorgaande leerlijn.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
De school neemt deel aan het flankerend wetenschappelijk onderzoek naar tpo.
De school heeft toestemming van de ouders dat alle tpo-leerlingen deel mogen nemen aan het
onderzoek.
De school volgt de ontwikkeling van het Nederlands van de tpo-leerlingen nauwgezet.
Indien de ontwikkeling van het Nederlands van de leerlingen stagneert of tegenvalt, neemt de
school maatregelen (bijscholing) om het Nederlands van de leerlingen weer op een voldoende
niveau te krijgen.
De school zorgt ervoor dat alle leerlingen deelnemen aan een centrale eindtoets in groep 8.
De school evalueert het tpo-programma periodiek op schoolniveau met een eindevaluatie aan het
einde van het schooljaar en doet hiervan verslag in de netwerkbijeenkomst.
De school stuurt jaarlijks (voor 1 juli) een eindevaluatie aan het Europees Platform op basis van
een format.
De school stelt jaarlijks een activiteitenplan tpo op ten behoeve van subsidie op basis van een
format.
De school heeft de ouders/verzorgers van alle leerlingen van de school op de hoogte gesteld van
deelname aan de pilot tpo.
Aanmelden deelname tweede ronde: start tpo per augustus 2015
U kunt zich uiterlijk tot 1 oktober 2014 aanmelden voor deelname voor de tweede ronde middels het
aanmeldingsformulier dat te downloaden is van www.europeesplatform.nl/tpo. Het formulier en de
gevraagde bijlagen kunt u e-mailen naar het Europees Platform t.a.v. Elly Deelder via [email protected].
Na ontvangst van uw formulier vindt eerst een schriftelijke selectie plaats, waarna u eventueel wordt
uitgenodigd voor een gesprek over uw motivatie en de haalbaarheid van tpo op uw school. De
selectiegesprekken vinden plaats op 3, 4, 6, 10 en 13 november 2014 op het kantoor van het
Europees Platform in Haarlem (naast station Haarlem). Na afloop van de gesprekken worden de
geselecteerde scholen voorgelegd aan het Ministerie van OCW die het uiteindelijke besluit neemt over
deelname.
Meer informatie
Op 28 mei 2014 van 13.30 – 16.00 uur wordt in Utrecht een informatiebijeenkomst gehouden.
Aanmelden voor deze bijeenkomst kan via [email protected].
Naar aanleiding van de eerste informatiebijeenkomst in 2013 is een vraag- en antwoordlijst opgesteld
die u op de website van het Europees Platform kunt nalezen: www.europeesplatform.nl/tpo
Mocht u nog andere vragen hebben over de pilot tpo, neem dan contact op met:
Europees Platform
Elly Deelder
[email protected]
023 5531150