SARiV roept samen met VLABEST de Vlaamse Regering op tot

(Geadresseerd aan minister-president Kris Peeters
en minister Geert Bourgeois)
vragen naar / e-mail
telefoonnummer
datum
[email protected]
[email protected]
02 553 01 11
02 553 40 15
06/06/2014
Betreft: Handvest voor Multilevel Governance
Mijnheer de minister-president,
Mijnheer de minister,
Het Comité van de Regio's roept lokale en regionale overheden op om het Handvest voor Multilevel
Governance (hierna: ‘het Handvest’) in Europa te ondertekenen. Het Handvest is een politiek
manifest, goedgekeurd door het Comité van de Regio's op 3 april 2014 en ondersteund door het
Congres van Lokale en Regionale Autoriteiten van de Raad van Europa (zie voor meer info:
https://portal.cor.europa.eu/mlgcharter/Pages/default.aspx).
Het Handvest start vanuit de vaststelling dat vele bevoegdheden en verantwoordelijkheden door de
verschillende bestuursniveaus in de Europese Unie worden gedeeld. Met het oog op een grotere
economische, sociale en territoriale cohesie is samenwerking in partnerschap noodzakelijk. Geen
enkel niveau kan de huidige complexe uitdagingen alleen aan. ‘Multilevel governance’ betekent een
gecoördineerd optreden van de Europese Unie, de lidstaten en de regionale en lokale overheden.
Door de onderlinge afhankelijkheid moeten de kansen op innovatieve en efficiënte politieke en
bestuurlijke samenwerking tussen de overheden ten volle worden benut.
De Strategische Adviesraad internationaal Vlaanderen (SARiV) en de Vlaamse Adviesraad voor
Bestuurszaken (VLABEST) scharen zich ten volle achter het Handvest. De Raden hebben in 2012 en
2013 een studiereeks georganiseerd over de meerlagige bestuurscontext en de Europeanisering van
het lokale, provinciale en Vlaamse bestuursniveau, en dit in nauwe samenwerking met het VlaamsEuropees Verbindingsagentschap (vleva) (meer info: http://www.vlabest.be/studiereekseuropeanisering of http://www.sariv.be/NL/activiteiten/1/1/0/ ). Deze studiereeks vormde de
aanleiding tot een gezamenlijk initiatiefadvies. Ter conclusie adviseerden de beide adviesraden aan
de Vlaamse Regering dat een sterke betrokkenheid van gemeenten, steden en provincies bij het
Europees beleid niet alleen van belang is voor het draagvlak, maar vooral ook voor de realisatie van
het EU-beleid. De Raden pleitten daarom voor het creëren van een betere interbestuurlijke
beleidscultuur die gericht is op participatie en afstemming, met overleg en samenwerking als
basisuitgangspunten. Kortom, deze aanbevelingen liggen volledig in lijn met de doelstellingen van
het Handvest.
1
Mede naar aanleiding van de studiereeks en het initiatiefadvies heeft de Vlaamse Regering bij de
opmaak van de Vlaamse Hervormingsprogramma’s 2013 en 2014 (ter uitvoering van het Europa
2020-programma) de vertegenwoordigers van lokale en provinciale besturen voor het eerst
betrokken (VVP en VVSG). Via de opname van enkele goede praktijken wordt aangetoond dat ook
(boven)lokale besturen een bijdrage leveren tot de realisatie van de Europa 2020-doelstellingen. De
Raden appreciëren dit, maar wijzen erop dat dit slechts een eerste stap is. Er is absoluut nog geen
sprake van een gezamenlijke probleemformulering of agendabepaling of van een pro-actief
coördineren en op elkaar afstemmen van beleidsintenties. Vooralsnog heeft geen enkele instantie
een regierol opgenomen om dit proces vorm te geven. Dit illustreert dat het een uitdaging blijft om
in het Europa-verhaal de lokale en provinciale besturen echt als partners of als mede-overheden (en
niet zomaar als middenveld) te zien. Er moet dringend een duidelijke visie komen op hoe de
bestuurlijke verbinding Europa – Vlaanderen – lokale en provinciale besturen structureel kan worden
gemaakt. De Raden vinden dat de “mid-term review” van Europa 2020 een uitstekende gelegenheid
biedt om de lokale en provinciale besturen hierbij actief te betrekken en een omslag te maken in de
huidige “top down”-gerichte interbestuurlijke praktijk.
De Raden zien in een ondertekening van het Handvest een uitgelezen kans om dit debat op de
Vlaamse agenda te brengen en te houden. Dit zou een duidelijk signaal betekenen dat de nood aan
de verankering van een meerlagige bestuurscultuur ook op Europees niveau als cruciaal wordt
gezien. De Raden vragen daarom uitdrukkelijk aan de Vlaamse Regering om de oproep van het
Comité van de Regio’s ter harte te nemen en het Handvest te ondertekenen. Dit moet het
startschot zijn om in alle beleidssectoren ‘multilevel governance’ als fundamenteel uitgangspunt te
nemen voor besluitvorming en verder werk te maken van de beleidsaanbevelingen uit ons
gezamenlijk initiatiefadvies.
Hoogachtend,
Namens de Strategische Adviesraad internationaal Vlaanderen (SARiV),
(getekend)
(getekend)
Prof. Dr. Jan Wouters
Voorzitter
Freddy Evens
Secretaris
Namens de Vlaamse Adviesraad voor Bestuurszaken (VLABEST),
(getekend)
(getekend)
Prof. dr. Herman Matthijs
Voorzitter
Bram Opsomer
Secretaris
2