Klik hier voor het bericht in PDF.

Feuilleton Theo de Tank deel 1
Johannis van de Kerkhof de bedovergrootvader van een bekende tweeling
Johannis leefde van 1815-1881 in Deurne en was stro- of rietdekker van
beroep en zoals dit vroeger heel vaak voorkwam, ging het beroep over van
vader op zoon. Eén van zijn kleinkinderen van Johannis had dit beroep
ook en was de opa van René en Willy van de Kerkhof, de beroemde
voetbaltweeling uit de gloriedagen van Oranje. Ze woonden in Helmond,
speelden aanvankelijk bij FC Twente onder Kees Rijvers, maar werden
vervolgens aangetrokken door PSV.
In die tijd was het ook gebruikelijk dat mensen een bijnaam kregen, die
was afgeleid van het beroep dat ze uitoefenden. Jullie voelen hem al
aankomen…Johannis stond eigenlijk alleen maar bekend als Johannis
d’un Dekker en dat had niets van doen met de omvang van zijn gezin!
René kreeg als bijnaam De Blinde. Hij was als buitenspeler enorm snel, schoot de
bal naar voren en rende er achteraan, maar verloor regelmatig uit het oog dat hij
nog een aantal medespelers had waarmee je kon combineren. René speelde 47
interlands voor oranje.
Willy werd De Stofzuiger genoemd. Hij was middenvelder en had een enorme
conditie en actieradius en knapte als balveroveraar het vuile werk voor zijn
teamgenoten op. Willy heeft 63 interlands achter zijn naam staan.
Met deze inleiding introduceren we het nieuwe feuilleton bijnamen, dat uit een aantal afleveringen zal
bestaan.
We beginnen met een kort stukje theorie (nooit mis voor onze algemene ontwikkeling)
Definitie
Een bijnaam is een niet-officiële naam van een persoon, een groep van personen of een
zaak/gebouw. Een bijnaam kan zowel een positieve als een negatieve betekenis hebben. Als het
negatief is, gaat het richting spotnaam en als het positief is, wordt het meer een troetel- of koosnaam.
In beide gevallen speelt humor en elkaar “op de hak nemen” wel een belangrijke rol.
Ontstaan van bijnamen
Vroeger droegen veel mensen dezelfde voor- en achternaam. Kinderen werden ook vaak naar hun
ouders genoemd. Men maakte dan onderscheid door er een bijnaam aan toe te voegen. Het ging zelfs
zo ver dat sommige mensen alleen maar onder hun bijnaam bekend waren en niet onder hun
werkelijke naam Bijnamen ontstonden vaak door het werk of beroep van de man of vrouw (Johannis
d’un Dekker of een historische gebeurtenis. Bij personen werden ze vaak aan fysieke
(eigen)aardigheden, kwaal, gebrek, afwijking, maar ook aan kwaliteiten ontleend. Een bekend
voorbeeld van een bijnaam die ontleend is aan een fysieke eigenschap is De Kromme (Willem van
Hanegem). Een derde categorie waren bijnamen voortvloeiend uit gedrag, uitspraken of
uiterlijk/kleding (wel eens van Blonde Dolly gehoord?). De oudere leden van JEKA zullen zich
waarschijnlijk wel een aantal namen herinneren! Bijnamen komen tegenwoordig trouwens veel minder
voor dan vroeger.
Genoeg met het theoretisch “geleuter” en we keren weer terug naar het voetbal waarbij we eerst een
aantal voetbalstadions onder de loep gaan nemen gevolgd door bijnamen van een aantal
voetbalclubs.
Bijnamen van voetbalstadions: de invloed van de commercie en erkenning van personen
De reclame heeft veel stadions van hun nostalgische naam doen veranderen. Voorbeelden zijn
Stadion Het Diekman, dat nu de Grolsch(e) Veste heet en de thuishaven van FC Twente is. Het
Waldstadion in Frankfurt (Eintracht Frankfurt) is omgedoopt tot De Commerzbank Arena.
Een heel andere benadering zijn stadions die als een soort eerbetoon naar bekende sporters of
bestuursleden zijn genoemd. Een paar voorbeelden ter illustratie: Voorheen het Astridpark is
omgedoopt in het Constant vanden Stockstadion (Anderlecht) De Betzenberg heeft nu het Fritz
Walterstadion (Kaiserslautern).
Het Praterstadion noemen we sinds enige tijd het Ernst Happelstadion.
Om dichter bij huis te blijven, moeten we niet uitsluiten dat het Rath Verlegh
Stadion binnenkort wordt omgedoopt tot de Ed Busselaar Arena!!!
Bijnamen van voetbalclubs
We sluiten deel 1 af met een aantal bijnamen van voetbalclubs in binnen- en buitenland en de
verklaring van de namen. Dit leidt soms tot vanzelfsprekende, maar ook tot een aantal interessante
verklaringen. Heeft JEKA trouwens een bijnaam…….??????
a. Nederland
De Graafschap of wel De Superboeren
De oorsprong houdt mogelijk verband met het agrarische achterland van Doetinchem met
als gevolg dat spelers en supporters voor boeren werden uitgescholden. De eerlijkheid
gebied om te zeggen dat dit voor meer clubs gold (zie FC Twente). Er wordt vaak gezegd
dat Hans Kraay jr. de huidige bijnaam heeft bedacht, maar dat is niet correct. Een
onbekende supporter bedacht eind jaren negentig deze (bij)naam door er het woord super aan toe te
voegen. Superboeren is een zogenaamde geuzennaam wat betekent dat anderen hem aanvankelijk
als scheldnaam gebruikten, maar de supporters het zelf als een soort erenaam zien waar ze trots op
zijn.
FC Twente of wel Tukkers
Een mogelijke verklaring is dat het woord tuk in het Twents dialect broekzak
betekent. Men zei vroeger dat Twentenaren vaak met beide handen in de
broekzakken over straat liepen zoals boeren dat wel vaker doen (zegt de
overlevering). Ook hier is de scheldnaam een geuzennaam geworden, die
de supporters vaak op spandoeken zetten.
Excelsior De Oud Papierclub
Deze naam heeft ook een historische verklaring en berust op de werkelijkheid. Excelsior is altijd de
armste club van Rotterdam geweest en tussen 1950 en 1980 werden de eindjes aan elkaar geknoopt
door oud papier in te zamelen en te verkopen. Een stuk geschiedenis waar men nog altijd trots op is
en in hun clublied terugkomt. De historie meldt niet waarom sommige spelers acteerden als (oude)
kranten, maar dat even terzijde!
FC Dordrecht De Schapenkoppen
Inwoners van Dordrecht worden Schapenkoppen genoemd en de naam stamt
volgens overlevering uit de Middeleeuwen. Als men schapen een stad wilde
binnen krijgen, moest er tol (belasting) betaald worden. Dat wilden de Dortenaren
voorkomen en er werd besloten om een schaap als mens te verkleden om het
dier op deze manier gratis binnen de stadsmuren te krijgen. Het bedrog kwam
echter uit…net op het moment dat het schaap door de stadspoort wilde, begon
het dier te blaten! De schaapskop komt ook terug in het embleem en logo van FC
Dordrecht.
PSV of wel De Lemkes
Zowel spelers als supporters dragen deze bijnaam en behoeft geen verdere uitleg met Philips als
sponsor
FC Zwolle of wel De Blauwvingers
Deze bijnaam zou ook een historische achtergrond hebben. Er is altijd een enorme strijd tussen
Zwolle en Kampen geweest. Toen Zwolle rond 1500 zijn klokkentoren aan Kampen wilde verkopen,
werd besloten dat Kampen de wijze van betalen mocht bepalen. Op een dag werd er een enorme kar
met vierduitstukken (2,cent) afgeleverd en de Zwollenaren kregen
natuurlijk blauwe vingers van het tellen.
Telstar of wel De Witte Leeuwen
Het clubtenue van Telstar is volledig wit en zij spelen als leeuwen.
Veel bijnamen van verenigingen zijn ontleend aan de clubkleuren.
b. Buitenland
Arsenal of wel The Gunners
Arsenal werd opgericht door arbeiders van een wapenfabriek. Arsenal is de
Engelse benaming voor arsenaal dat wapenfabriek of wapenopslagplaats
betekent. Er is weinig fantasie voor nodig om vervolgende de bijnaam The
Gunners hieruit af te leiden. Voor de jongere lezers: een gun is een wapen.
AA Gent of wel de Buffalo’s
Het verhaal gaat dat rond 1900 een circus Gent bezocht en haar tenten opsloeg naast
de voetbalvelden van AA Gent. Heel wat supporters bezochten de voorstelling waarin
ook de indiaan Buffalo Billl optrad. In zijn optreden toonde hij veel strijd en kracht en
vanaf die tijd hebben de supporters deze bijnaam overgenomen.
Bayern München of wel FC Hollywood
Bayern dankt deze bijnaam aan het feit dat de spelers én trainers meer in
roddelbladen dan in sportmagazines verschijnen.
Zoals uit bijgevoegde foto blijkt heeft de bijnaam een nieuwe injectie gekregen na de
aanstelling van ons aller Louis als trainer!
Juventus of wel De Oude Dame
Juventus betekent eigenlijk “de jonge volwassene of jeugd”, maar de bijnaam van deze
club is een totaal andere richting ingeslagen. In Italië spreekt men over Vecchia
Signora. 'Signora' (dame) is de koosnaam van de eigen supporters. 'Oude' is er daarna
bijgekomen toen Juventus met een steeds ouder wordende ploeg titel na titel behaalde.
Oude is dus eigenlijk een spotnaam, maar wordt door de supporters absoluut niet zo
ervaren, want resultaat telt niet waar!
Heeft JEKA een bijnaam?
Niks te sorry……lees maar eens op de volgende pagina!
Bijnaam JEKA
Als je zo’n feuilleton aan het uitwerken bent, komt automatisch de vraag naar boven of onze
vereniging ook een bijnaam heeft. En jawel hoor. Zondag 13 maart sprak ik één van de meest trouwe
supporters van JEKA 1 én Dhr. Ad Oomen, die beiden dezelfde bijnaam noemden nl. De Sorry Boys.
De naam stamt uit de historie van JEKA . In de jaren 40-50 voetbalden nogal wat studenten (o.a. van
de Kweekschool en ook Ad) bij JEKA en als zij een overtreding maakten, kwam er al heel snel sorry
over hun lippen. Door het correcte gedrag werd vaak het onderspit gedolven tegen clubs waarbij de
etiketten een minder belangrijke rol speelden en er flink tegenaan werd gegaan. Ad is trouwens
woonachtig in Den Bosch en was geïnteresseerd in zijn oude vereniging. Hij speelde o.a. samen met
Harry Stolk, Ben de Werd(t), Ad de Laat, Henny Soffers. Koos Sins en de tweeling van Eijk. Hij was
aangenaam verrast door het spelniveau en benadrukte dat ook in zijn tijd het amateurisme (dus geen
betalingen) hoog in het vaandel stond.