Factsheet Verslavingszorg Noord Nederland (externe

Verslavingszorg Noord Nederland
Zorgpaden; kwaliteit borgen en verspilling voorkomen
Doel In voor zorg-traject
VNN heeft meegedaan aan In voor zorg! om aan drie doelstellingen te werken:
1) Effectieve en efficiënte zorg: de cliënt staat centraal en ontvangt passende zorg (niet te veel, niet te weinig) zonder
lange wachtlijsten.
2) ‘In the lead’ brengen van professionals: zorgen dat behandelaren inhoudelijke verantwoordelijkheid kunnen en willen
nemen.
3) Cultuurverandering: het creëren van een cultuur en structuur waarin bottom-up werken en continu verbeteren
samengaan. Dit borgt dat zorgpaden niet eenmalig worden ingevoerd, maar duurzaam bijdragen aan een
toekomstbestendig en -behendig VNN.
Resultaten
De zorgpaden zijn een middel om binnen (en straks ook buiten) VNN met elkaar in gesprek te gaan over kwaliteit, effectiviteit en
efficiëntie. Dit heeft al tot de volgende resultaten geleid:

2 maanden na implementatie is 70% van de cliënten ondergebracht in een zorgpad. 85% van de cliënten kan uiteindelijk
worden behandeld via een zorgpad.

Overheadreductie tot 26%. Dit is 5% onder de benchmark voor GGZ instellingen.

Een stijging van 23% naar 46% van de cliënten bij wie een ROM begin- én eindmeting gedaan is. De norm vanuit het
zorgkantoor ligt op 40%. Dit is voor GGZ instellingen al een uitdaging vanwege het hogere percentage drop-outs.

100% van de medewerkers begrijpen het werken met zorgpaden en voeren dit ook uit.

De zorgpaden zijn 4 maanden geleden geïmplementeerd. Om die reden zijn er slechts beperkte cijfers over effecten
bekend. De verwachting is dat deze manier van werken leidt tot wachttijdreductie, afname terugvalpreventie en
afname doorlooptijd van de behandeling.

De zorgpaden borgen behandeling op alle levensgebieden: de behoefte op zorg, wonen, werken en financiën wordt
tijdens de intake al omgezet in een hulpaanbod.

De zorgpaden kwantificeren de woonbehoefte van de cliënt na behandeling. Dit borgt sterkere sturing op uitstroom en
reduceert de wachttijd aan de voordeur tot minder dan 2 weken.

Cliënttevredenheid is gestegen naar 7,9.

Verhoging van de productiviteit tot 72%.

Ziekteverzuim is gereduceerd tot 3,9%
Doel
In voor zorg-traject
Aanpak
VNN heeft meegedaan aan In voor zorg! om aan drie doelstellingen te werken:
De basis voor onze aanpak was de Action Learning methode. Volgens deze methode leren mensen door in kleine groepen
1. Het leveren van goede (effectieve en efficiënte) zorg waarbij de cliënt centraal staat - de juiste zorg, wachtlijsten
werkelijke problemen te bespreken en op hun gedrag te reflecteren. Elke betrokkene is zowel leerling als leraar. In ons
verminderen
zorgpaden traject hebben we dit vormgegeven met een kernteam waarin 5 Zorgpadregisseurs zitten. Deze hebben elk een
2. Het meer / weer ‘in the lead’ brengen van professionals - zorgen dat behandelaren inhoudelijke verantwoordelijkheid
werkgroep, met behandelaren uit de verschillende teams. Elk werkgroeplid linkt weer met haar of zijn team. Daarnaast hebben
kunnen en willen nemen
we een aantal brede sessies en trainingen georganiseerd om met en van elkaar te leren. Voor de twee belangrijkste stappen
3. Het creëren van een cultuur en structuur waarin bottom-up werken en continu verbeteren samengaan - zodat zorgpaden
(vaststellen disciplinemix, vaststellen zorgpaden) organiseerden we een 'feedbackloop' via de werkgroepen (team gericht) en de
niet eenmalig worden ingevoerd, maar duurzaam bijdragen aan een toekomstbestendig en -behendig VNN!
vakgroepen (discipline gericht). Dit leverde: inspraak, verbetering van onze concepten en draagvlak op!
Werken vanuit het paradigma van Action Learning betekent dat iedereen onderdeel is van het leren en gezamenlijk kennis
creëren. Ook bij de daadwerkelijke invoering en inrichting van de zorgpaden zijn we op deze manier te werk gegaan. We hebben
We
bereiktproducten
dat zorgpaden
het
medium zijn om management
- behandelaars
- zorgondersteuning
met
elkaar
in gesprek
niethebben
kant-en-klare
via het
registratiesysteem
ingevoerd, maar
producten die
op dat moment het
beste
waren
dat de te
brengen! Er zijn
concrete
resultaten
op 3niet
niveaus:
werkgroepen
konden
opleveren.
Echter:
compleet en niet foutloos. Hierbij kregen de gebruikers, de behandelaren, een
uitdrukkelijke
om input,
verbetering,
aanvulling
Dit proces
steeds. (jeugd, volwassenen en forensisch). We
1) We hebbenvraag
zorgpaden
beschreven
en ingericht
naaretc.
intensiteit
vanloopt
zorg nog
en doelgroep
kunnen de zorg voor zo'n 85% van onze cliënten vangen in zorgpaden;
Deze manier van werken vraagt geduld en discipline. We zijn er echter van overtuigd dat we door via Action Learning te werken,
2) Onze mensen kennen de structuur en opzet van de zorgpaden en hebben een basale kennis van zorglogistiek, de noodzaak
niet alleen zorgpaden hebben ontwikkeld en ingevoerd, maar ook een goede stap hebben gezet naar een cultuurverandering
voorbetere
het werken
met zorgpaden
ten behoeve
onze cliënten
is bekend;
richting
samenwerking,
verbeteren
en een van
toegenomen
professionele
trots!
3) Op dit moment, anderhalve maand na de invoering van de laatste zorgpaden, is 64% van de cliënten ondergebracht in een
zorgpad.
Wat betekent dit voor de toekomstbestendigheid van VNN?
Resultaten
De organisatie
De beleving
Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) behandelt mensen
die een middelen- of gedragsverslaving, die in meer of
mindere mate hun leven beïnvloedt, hebben. Ook
bijkomende andere psychische aandoeningen worden
behandeld.
VNN besteed in behandeling en voorlichting aandacht aan
de verslaving en de problemen op alle levensgebieden.
Uitgangspunt is dat familie, partner en gezin een rol
hebben in de behandeling en dat er ook aandacht is voor
werk- en woonsituatie. VNN zet zich in om de overdracht
van verslaving naar de kinderen van de huidige patiënten
te voorkomen.
Behandelaren, de gebruikers van de zorgpaden, zien de
zorgpaden als mogelijkheid om het huidige behandelaanbod
kritisch te bekijken. Dit komt zowel de cliënt als de
organisatie ten goede: “De behandelingen hebben we
doorgenomen op duur, kwaliteit en inhoud. Bijvoorbeeld
terugvalpreventie, dat hoort in een leefstijltraining, werd
soms 2 jaar lang gegeven. Te lang om te ‘scoren’ onder 112
of 113, een code voor de leefstijltraining 1 of 2.
Een aparte module terugvalpreventie komt er niet.
Wat doen we inhoudelijk, kan het korter, moet het langer?
Welke kwaliteit bieden we, waar moet het aan voldoen.
Helder moet zijn welke zorg we kunnen bieden, voor cliënt
en hulpverlener! Voorheen had de cliënt nogal eens het
gevoel dat de zorg hem overkwam. Door middel van
de zorgpaden moet nu helder zijn wat de cliënt kan
verwachten, dat hij weet waar hij aan begint en hoe lang
het ongeveer gaat duren.”
De manier van invoeren van en werken met de zorgpaden,
via Action Learning, wordt erg gewaardeerd: “We waren
binnen VNN nogal gewend dat veel dingen vanaf bovenaf
werden opgelegd. Nu, rondom de ontwikkeling van
zorgpaden is dat meer bottum up. Het is prettig om mee te
werken aan een proces waar de werkvloer veel input
heeft.”
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Sector: Verslavingszorg
Regio: Groningen, Friesland, Drenthe, 35 locaties
Omzet: € 65 miljoen
Fte: 797
Aantal medewerkers: 1.003
Aantal cliënten: 9.473
Verzorgingsdagen (incl. beschermd wonen): 94.021
www.vnn.nl
Website:
Tips
Vervolg
Het is een open deur en toch trappen we hem in: neem je
tijd om draagvlak te creëren, blijf met elkaar in gesprek,
zorg hierbij vooral voor begrip en de juiste taal. Zorg voor
een eenduidige en consistente boodschap en
communiceer, communiceer, communiceer deze.
Hoewel het In voor zorg! traject afgerond is, is het
zorgpaden traject dat zeker nog niet. We hebben nog een
slag te slaan m.b.t. het opnemen van cliënten in de
zorgpaden.
Daarnaast willen we het 'sturen' op de zorgpaden nog beter
vormgeven. We bedoelen dan sturen op kwaliteit
(bijvoorbeeld het zorgaanbod nog eenduidiger aanbieden in
de verschillende locaties) en op proces (bijvoorbeeld
wachttijden en verschillen daartussen in verschillende
regio's, duur van behandelingen). Deze informatie hebben
we deels beschikbaar op teamniveau, maar nog niet op
zorgpadniveau. Dat betekent dat we teams van
verschillende locaties die in het zelfde zorgpad werken nog
niet met elkaar kunnen vergelijken. En dat willen we wel,
zien we als voorwaarde voor zelfsturende teams.
Daarnaast blijven we natuurlijk werken aan het verder
ontwikkelen en actueel houden van onze zorgpaden.
Hiervoor gebruiken we vooral ons Product Innovatie Team,
in feite een constante cirkel van ideeën van medewerkers
en toetsing en invoering door de zorgpadregisseurs.
Wat viel tegen?
Tegenvallers waren onder andere de traagheid van
veranderingen in ICT. Dit hebben we getracht te
ondervangen door hen vroegtijdig te betrekken.
Ook de hoge ervaren werkdruk was een belemmering. Dit
hebben we ondervangen door in het begin van het traject
begin veel face-to-face te communiceren, later meer
digitaal (intranet, nieuwsbrieven) en vooral aan te sluiten
bij bestaande overlegvormen. De zorgpadregisseurs
hebben geoormerkte tijd voor hun rol.
Tenslotte merkten we ook een soort vermijding door
medewerkers: 'het waait wel over'. De reactie hierop was
een consistente boodschap en zichtbaarheid van de
project- en werkgroepen (werkbezoeken, bijeenkomsten).
8 mei 2014