Nieuwsbrief LIS juli 2014

juli 2014
nieuwsbrief
LIS
flits
preventie
door registratie
In deze editie van de LIS-flits leest u
onder andere over:
R
einier de Graaf Gasthuis werkt
mee aan een veiliger samenleving;
V eiligheidNL lanceert Hoofdletsel
Sport App;
A
lcoholmisbruik: via cijfers naar
preventie.
Alcoholmisbruik: via cijfers
naar preventie
In tien jaar tijd is voor alcoholvergiftiging, ‘coma­zuipen’
in de volksmond, het aantal behandelingen op de
Spoedeisende Hulp meer dan verdrievoudigd: van 1.500
naar 5.300 in 2012. In de groep van 15-24 jarigen zelfs
vervijfvoudigd! Wij registreren daarbij de gevallen die
binnenkomen op de SEH. Er gaan natuurlijk ook patiënten
via de huisartsenpost naar het ziekenhuis.
Reinier de Graaf Gasthuis
werkt mee aan een veiliger
samenleving
Ongevallen bij oudere
voetgangers en fietsers
met LIS onderzocht
VeiligheidNL is zeer verheugd dat het Reinier de Graaf
Gasthuis (RdGG) in Delft heeft besloten deel te nemen
aan het Letsel Informatie Systeem (LIS). Per 1 april is de
Spoedeisende Hulp van het ziekenhuis gestart geanonimiseerde gegevens over letselpatiënten aan te leveren aan
het LIS van VeiligheidNL. De gegevens worden verzameld
in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport en gebruikt voor het ontwikkelen van preventieve maatregelen, die bijdragen aan een veiliger samenleving. Dankzij het LIS worden de ontwikkelingen over
ongevallen en letsels in Nederland continu bijgehouden.
Vervolgens kan hier actie op worden genomen. Voorbeelden
zijn een campagne voor het dragen van een fietshelm om
fietsongevallen te voorkomen en voorlichtingscampagnes
op het gebied van veilig verkeer en alcohol gebruik.
Ongevallen met ouderen in de openbare ruimte gebeuren
vooral tijdens fietsen en lopen, niet bij autorijden, zo
blijkt uit het onderzoek “verplaatsingsongevallen bij ouderen”. Van de 33.000 65+ers die na een verplaatsingsongeval op de Spoedeisende Hulpafdeling van een ziekenhuis
werden behandeld raakte 86% gewond bij het fietsen of
lopen. De verwondingen zijn relatief ernstig, zoals blijkt
uit de hoge gemiddelde medische kosten per slachtoffer:
meer dan €6.100. De totale medische kosten voor deze
ongevallen bedroegen €170 miljoen. Ongevalscijfers uit
het Letsel Informatie Systeem (LIS) zijn in het onderzoek
gecombineerd met informatie uit LIS-vervolgonderzoek.
Waarom doet het RdGG mee?
Nicole ten Grotenhuis, manager Spoedeisende Hulp:
“Reinier de Graaf is een van de vijftien ziekenhuizen die
meedoet aan het LIS en de eerste in deze regio.
VeiligheidNL streeft ernaar het aantal deelnemers uit te
breiden tot minimaal vijftig procent van alle Nederlandse
ziekenhuizen in 2015, om zo niet alleen landelijk maar
vooral ook op regionaal niveau meer met de verzamelde
gegevens te kunnen doen. In dat kader zijn wij ook benaderd en wij verlenen graag onze medewerking.”
Wat betekent het voor patiënten?
Wanneer een patiënt op de Spoedeisende Hulp wordt
behandeld in verband met letsel (onder andere letsel als
gevolg van vergiftigingen, geweldsincidenten, sportblessures, bedrijfsongevallen en privé-letsel) wordt deze
tijdens het bezoek geïnformeerd over de LIS-registratie.
Dit gebeurt onder andere door een poster in de wacht­
kamer, een presentatie over de registratie via het
informatiekanaal in de wachtkamer en folders (in vier
talen beschikbaar) die verspreid worden via de SEH. Zo
wordt de patiënt ook op de hoogte gesteld dat bezwaar
kan worden aangetekend tegen de opname van geanonimiseerde patiëntgegevens in deze registratie.
Voor meer informatie: Hidde Toet,
020-5114555 / [email protected]
of www.veiligheid.nl/letselregistratie
SEH-behandelingen alcoholvergiftiging
alle leeftijden
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
15-24 jr
Onderzoek
Het uitgevoerde onderzoek is illustratief voor de onderzoeksmogelijkheden van het LIS. Het eerste deel betreft
een analyse van alle geregistreerde ‘verplaatsingsongevallen’ waarvoor mensen op de SEH van een ziekenhuis zijn behandeld. Het tweede deel betreft een LISvervolgenquête. Dit type onderzoek wordt ingezet als meer
informatie nodig is over de toedracht van ongevallen en
letsels, of over specifieke aspecten die niet in LIS worden
geregistreerd. Dit levert aanvullende informatie op die
nodig kan zijn voor preventie. Met LIS-vervolgonderzoek
kunnen we slachtoffers die in LIS zijn geregistreerd via de
deelnemende ziekenhuizen benaderen met het verzoek om
bijvoorbeeld een vragenlijst in te vullen. Naast een steekproef van patiënten is het ook mogelijk om een specifieke
selectie van patiënten te benaderen. Voorbeelden uit het
verleden zijn vervolgonderzoeken onder hockeyspelers,
naar ongevallen met glas of ongevallen bij fietsers.
Voor meer informatie: Paul den Hertog,
020-5114536 / [email protected]
Naast alcoholvergiftiging kan alcohol ook een rol spelen
bij het ontstaan van een ongeval of bij geweld. Hoe
vaak dat voorkomt, is niet precies in beeld. VeiligheidNL
probeert door de handen ineen te gaan slaan met SEH’s,
kinderartsen en het NIVEL, de omvang van de totale
alcoholproblematiek nog beter in beeld te krijgen. Op
landelijk en regionaal niveau. En we willen dan niet alleen signaleren, maar ook een oplossing kunnen bieden.
Daarvoor benaderen we om te beginnen lokale partijen
om hun behoefte te toetsen. En houden we ons bezig met
de vraag ‘Met welke partij kunnen we samen op trekken
die al effectieve alcoholinterventies inzet? Aan welke
gegevens heeft deze partij behoefte om de interventie
nog gerichter in te kunnen zetten?’ Wij hopen deze vragen op lokaal niveau bij elkaar te brengen en een mooie
pilot te starten.
SEH-specifieke interventie
‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 ‘12
Preventie
In het LIS-vervolgonderzoek noemen de ouderen de
toestand van stoep, fietspad of straat als belangrijkste
oorzaak van de ongevallen. Daarnaast speelt gladheid
door weersomstandigheden vaak een rol. Van de fietsers
geeft een vijfde aan dat zij na het fietsongeval de fiets
niet meer gebruiken. Veel ongevallen kunnen voorkomen worden door aanpassingen van de infrastructuur.
VeiligheidNL roept gemeenten op om de investeringen in
verkeersveiligheid en infrastructuur te prioriteren op het
voorkómen van ongevallen bij oudere voetgangers en fietsers. De kosten hiervoor betalen zich terug via de afname
van de zorgkosten.
Totale alcoholproblematiek in beeld
Bron: LIS 2003-2012 © VeiligheidNL 2014
Uit onderzoek is duidelijk geworden dat de SEH op het
gebied van preventie van alcoholmisbruik een cruciale
rol speelt. Om te beginnen voor signalering en doorverwijzing, maar ook voor de eerste korte interventie ter
plekke. We willen een alcoholinterventie voor overmatig
alcohol- en drugsgebruik aanpassen aan de mogelijkheden op de SEH. Hiervoor trekken we samen op met het
Trimbos-instituut en willen we de SEH’s vragen naar de
(on)mogelijkheden. Heeft u ideeën of wilt u meedoen in
een pilot: bel of mail ons! Wordt vervolgd!
Voor meer informatie: Annelou Hessels,
020-5114530 / [email protected]
VeiligheidNL lanceert app om hoofdletsel tijdens sporten tijdig
te signaleren
Ieder jaar lopen 76.000 mensen een hoofdblessure op
tijdens het sporten. Daarvan belanden er 14.000 op een
Spoedeisende Hulp-afdeling. Bij 14% is het letsel zo
ernstig dat opname in het ziekenhuis nodig is en naar
schatting overlijden er jaarlijks rond de zes sporters aan
een hoofdblessure. VeiligheidNL heeft met haar partners
de gratis app ‘Hoofdletsel Sport’ gelanceerd. Met deze
app kun je hoofd- en hersenletsel tijdens het sporten tijdig signaleren. Bovendien geeft de app heldere adviezen
om ernstiger gevolgen te voorkomen.
Hersenletsel vaak onderschat
Uit onderzoek van de Hersenstichting blijkt dat sporters
met name licht hoofd- en hersenletsel onderschatten.
Als er niet snel, tijdig en op een juiste manier wordt
gehandeld, kunnen slachtoffers naast een langzaam
herstelproces hun leven lang lichamelijke en psychische problemen houden. Voetbal, hockey, paardrijden,
schaatsen, wielrennen, zeilen en zwemmen zijn de meest
risicovolle sporten en sporten waar de ernstigste hoofdletsels voorkomen.
Tijdig signaleren
Met deze app kunnen sporters,
sportkader en toeschouwers bij
hoofdletsel snel inschatten hoe
ernstig het letsel is, of het verantwoord is om iemand door te
laten sporten en of het nodig is om
medische hulp in te schakelen. De
app geeft advies hoe te handelen
in verschillende situaties, tot en
met het direct bellen van 112. Een
locatiezoeker met routeplanner leidt
gebruikers naar de dichtstbijzijnde
huisartsenpost of Spoedeisende
Hulp-afdeling, die je ook automatisch kunt bellen. De
app is bedoeld voor iedereen ‘langs de lijn’, alsook voor
sporters die in verenigingsverband of individueel en
ongeorganiseerd hun sporten beoefenen.
Voor meer informatie: Casper Driks,
020-5114562 / [email protected]
Wilt u meer weten over het LIS,
of wilt u als SEH d­ eelnemen?
Neem dan contact op met Hidde Toet
020-5114555 / [email protected]
Colofon
De LIS-flits is een uitgave van stichting VeiligheidNL
en is met name bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd
is in registratie van letselinformatie op Spoedeisende
Hulp­afdelingen voor preventiedoeleinden.
VeiligheidNL werkt aan veilig gedrag. Ons doel:
het voor­kómen van letsel dat ontstaat door
­ongevallen, ­geweld, sport of psychische onbalans.
www.veiligheid.nl