"Verdrinken zonder water" : boekbespreking (26 11 2014)

“Verdrinken zonder water”
BOEKBESPREKING
Door: Frank NEYTS
Bij Walburg Pers verscheen zopas ‘Verdrinken zonder water. De memoires van VOCmatroos Jan Ambrosius Hoorn, 1758-1778’.
Bezorgd en ingeleid door Perry Moree en Piet van Sterkenburg.
De 17-jarige Jan Ambrosius Hoorn, geboren in Gouda, vertrok in 1758 zonder medeweten
van zijn ouders naar Azië op het VOC-schip ‘Leiden’. Hij maakte veel mee: ziekte en sterfte
aan boord, mishandeling door officieren, kannibalisme op Timor, en een militaire expeditie in
Siak.
Hoorn keerde in 1762 terug in Amsterdam en scheepte een jaar later in op de ‘Lekkerland’
richting Ceylon.
Ongelukkig in de liefde, zeilde hij gedesillusioneerd naar Batavia. Na allerlei baantjes werd
Hoorn in 1770 benoemd tot substituut waterfiscaal bij de Raad van Justitie in Batavia. Zo
kreeg hij gelegenheid te participeren in de wijdverspreide corruptie en zelfverrijking tijdens
de nadagen van de VOC.
In 1778 keerde Hoorn als welgesteld man naar de Republiek terug en vestigde zich als
rentenier in Zwolle, en later in Kampen, waar hij overleed.
De Groninger uitgever Wolter van Boekeren tekende Hoorns Aziatische avonturen op. Het
resultaat verscheen in 1819 onder de titel “Mijne lotgevallen ter zee, en bedrijven op
Batavia. In dienst de (voormalige) O.I. Comp.’
Het is een goed leesbaar verhaal, vol overdrijving en zelfoverschatting, van een eigenwijze,
handige en soms emotionele man.
De bezorgers van Hoorns memoires gingen op zoek naar het waarheidsgehalte van de sterke
verhalen van Hoorn. En wat bedoelde hij met “verdrinken zonder water”?
“Verdrinken zonder water” (ISBN 978-90-5730-995-3) telt 256 pagina’s, werd als hardback
uitgegeven, en kost 33,65 euro. Aankopen kan via de boekhandel of rechtstreeks bij
Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, Postbus 4159, 7200BD Zutphen. Tel. +32(0)575.510522,
Fax +31(0)575.542289. .
In België wordt het boek verdeeld door Agora Uitgeverscentrum, Aalst/Erembodegem.
Tel. 0032(0)53.78.87.00, Fax 0032(0)53.78.26.91, www.boekenbank.be , E-mail:
[email protected].