Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Voorjaarsnota 2014 Programma / Programmanummer BW-nummer Bestuur & Middelen / 1042 BW-01339 en BW-01332 Portefeuillehouder B. Jeene Samenvatting Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. In de managementrapportages per 1 april rapporteren programmamanagers en afdelingshoofden over de voortgang van het lopende begrotingsjaar. Deze rapportages zijn de basis voor de Voorjaarsnota die ons college naar de raad zendt. Het algehele beeld bij deze Voorjaarsnota is positief. Er zijn geen grote tegenvallers en ook het aantal tegenvallers is beperkt. We verwachten een voordeel van € 0,65 mln. Dit voordeel is vooral veroorzaakt door het incidentele voordeel op de rente. We melden een aantal programmarisico’s is die het resultaat voor dit begrotingsjaar zullen beïnvloeden. We gaan er vanuit dat deze risico’s, vooral vanwege de verwachte voordelen in het sociale domein, niet zullen leiden tot een nadeel in 2014. FA20, Bert Swartjes, 2134 Datum ambtelijk voorstel 7 mei 2014 Registratienummer 14.0005399 Ter besluitvorming door het college 1. De Voorjaarsnota 2014 ter besluitvorming aan te bieden aan de gemeenteraad (zie bijgevoegde nota); 2. Bestemming van niet voorziene voordelen expliciet ter Concern B & V besluitvorming aan het college voor te leggen. Paraaf akkoord Datum Paraaf akkoord Datum Leidinggevende Aan de Raad voor te stellen 1. De Voorjaarsnota 2014 vast te stellen; 2. Begrotingswijziging BW-01339 (Voorjaarsnota 2014) en BW01332 (Maatwerkinterventie) vast te stellen. Programmamanager R. van Wamel Programmadirecteur R. van Wuijtswinkel Ter besluitvorming door de Raad Besluit B&W d.d. 13 mei 2014 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.1 Bestuursagenda Gemeentesecretaris Portefeuillehouder collegevoorstel Collegevoorstel 1 Probleemstelling In de managementrapportages per 1 april rapporteren programmamanagers en afdelingshoofden over de voortgang van het lopende begrotingsjaar. Deze rapportages zijn de basis voor de Voorjaarsnota die ons college naar de raad zendt. Het algehele beeld bij deze Voorjaarsnota is positief. Er zijn geen grote tegenvallers en ook het aantal tegenvallers is beperkt. We verwachten een voordeel van € 0,65 mln. Dit voordeel is vooral veroorzaakt door het incidentele voordeel op de rente. We melden een aantal programmarisico’s is die het resultaat voor dit begrotingsjaar zullen beïnvloeden. We gaan er vanuit dat deze risico’s, vooral vanwege de verwachte voordelen in het sociale domein, niet zullen leiden tot een nadeel in 2014. 2 Juridische aspecten Niet van toepassing. 3 Doelstelling Twee keer per jaar (Voor- en Najaarsnota) rapporteren we aan de gemeenteraad over de uitvoering van de Stadsbegroting. We maken melding van te verwachten afwijkingen, op basis van een prognose einde van het jaar. Waar mogelijk nemen we maatregelen om de gemelde afwijkingen ongedaan te maken. Waar dat niet mogelijk is verwerken we de afwijkingen in de begroting, door middel van een begrotingswijziging. 4 Argumenten Beslispunt 1: de Voorjaarsnota 2014 ter besluitvorming aan te bieden aan de gemeenteraad (zie bijgevoegde nota) Financiële resultaten Bij deze Voorjaarsnota verwachten we een voordeel van € 0,65 mln. In onderstaande tabel hebben we de belangrijkste afwijkingen opgenomen. Een aantal van deze afwijkingen heeft een structureel effect; in onderstaand overzicht zijn deze posten gemarkeerd met een (*). We stellen bij deze Voorjaarsnota voor alleen de begroting voor 2014 aan te passen. De structurele effecten vanaf 2015 worden meegenomen in het coalitieakkoord danwel worden voorzien van een oplossing bij het samenstellen van de Stadsbegroting 2015. Het algehele beeld bij deze Voorjaarsnota is positief. Er zijn geen grote tegenvallers en ook het aantal tegenvallers is beperkt. Het voordeel van € 0,65 mln. is vooral veroorzaakt door het incidentele voordeel op de rente. Voor meer tekst en uitleg over de verschillen verwijzen we naar de uitgebreidere toelichting per programma in de Voorjaarsnota (hoofdstuk Tussentijdse Bestuursverantwoording). Belangrijkste afwijkingen Voordeel Nadeel Bedragen x € 1.000 Dienstverlening en Burgerzaken Vervallen vermissingsleges (*) Verlaging maximale prijs ID-kaarten (*) Facilitaire Diensten € 55 € 40 Collegevoorstel Vervolgvel 2 Verhuurdersheffing (*) BTW-effect Horeca welzijnaccommodaties (*) Exploitatie panden Wonen Rentevoordeel startersleningen Bestuur & Middelen Rentevoordelen 2014 en vrijval 2013 € 147 € 40 € 166 € 400 € 1.060 Werk & Inkomen Opstart- en voorbereidingskosten ESF-projecten Uitvoeringskosten inburgering € 100 € 176 Openbare Ruimte Waterschapslasten (*) € 85 Afronding Subtotaal Totaal nadeel Totaal (voordeel) €1 € 1.460 € 810 € 810 € 650 Risico’s Bij deze Voorjaarsnota melden we ook een aantal risico’s dat nog niet budgettair is vertaald. Bij de Najaarsnota verwachten we meer inzicht te hebben. We stellen nu vast dat er een aantal programmarisico’s is die het resultaat voor dit begrotingsjaar zullen beïnvloeden. We gaan er vanuit dat deze risico’s, vooral vanwege de verwachte voordelen bij de programma’s Zorg & Welzijn en Werk & Inkomen niet zullen leiden tot een nadeel in 2014. Investeringen Doornroosje, de Damwand Waalkade en Wijkcentrum Waterkwartier worden dit jaar opgeleverd. Voor de damwand stellen we voor om, inclusief het restant van het krediet Baggeren en Havens, in totaal € 4,9 mln.krediet toe te voegen wegens het duurder uitvallen hiervan. Door de Provincie Gelderland is € 2 mln. subsidie in het kader van Robuuste Investeringen beschikbaar gesteld voor de Keizer Karel Podia. Herberekening van de kapitaallasten naar de stand van 1 januari 2014 levert, buiten het al begrote overschot van € 1,5 mln. euro, een extra onderuitputting op van € 2,9 mln. Van de in totaal € 4,4 mln. onderuitputting reserveren we € 0,4 mln. voor de rente van de damwand. Dan resteert een bedrag van € 4,0 mln. Voorheen was de beleidslijn deze middelen toe te voegen aan de RSI (Reserve Strategische Investeringen). Omdat sinds een aantal jaren de prioriteit ligt bij het versterken van het weerstandsvermogen, stellen wij voor de bestendige beleidslijn te volgen en deze middelen – in dit geval een bedrag van € 4,0 mln. - toe te voegen aan de Saldireserve. Collegevoorstel Vervolgvel 3 Bezuinigingen De opgave voor het jaar 2014 bedraagt in totaal € 7,2 mln. Gereed op 1 april is een bedrag van € 4,4 mln. of te wel 61%. Een eerste, forse stap is daarmee gezet. Aan de invulling van het restant wordt hard gewerkt. In de loop van dit jaar komen daar op terug. Zoals bekend is het beleid er steeds op gericht het bezuinigingsprogramma volledig uit te voeren. De afgelopen jaren is dat goed gelukt en hebben we nauwelijks verliezen geleden. We vertrouwen erop dat dit ook dit jaar gaat gebeuren, wetende dat de gevolgen steeds meer voelbaar zijn. Effect op de Stadsbegroting 2014-2017 en de Saldireserve In deze Voorjaarsnota hebben we meldingen opgenomen die ook een structurele doorwerking hebben naar 2015 en volgende jaren. De structurele effecten vanaf 2015 worden meegenomen in het coalitieakkoord danwel worden voorzien van een oplossing bij het samenstellen van de Stadsbegroting 2015. De besluitvorming door de Raad vindt plaats bij de behandeling van de Stadsbegroting 2015 in het najaar. Overig Deze nota is een tussentijdse bestuurlijke melding op weg naar de Najaarsnota en naar de Jaarrekening. Afwijkingen – voor zover thans bekend ‐ zijn gemeld. Bij de Najaarsnota zullen we de posten die we nu nog als ‘risico’ hebben meegenomen, opnieuw wegen en zo nodig verwerken in de begroting. Beslispunt 2: bestemming van niet voorziene voordelen expliciet ter besluitvorming aan het college voor te leggen Het incidentele voordeel van deze Voorjaarsnota heeft een licht positieve invloed op onze financiële positie. Gezien de risico's die we lopen en onzekerheid over toekomstige ontwikkelingen, willen we behoedzaam om blijven gaan met financiële mee- en tegenvallers. Daarom blijven wij ons inspannen om ons bestaande financiële beleid zorgvuldig na te leven en een zo gunstig mogelijk financieel resultaat 2014 te behalen. Dat houdt tevens in dat alle niet‐geprognosticeerde voordelen ter expliciete heroverweging aan ons College worden voorgelegd, zodat wij de bewuste en integrale afweging kunnen maken om deze voordelen in te zetten ter compensatie voor eventuele nadelen die na deze Voorjaarsnota nog naar boven komen. Om de Saldireserve voldoende op niveau te houden zullen we bij de Najaarsnota zeer behoedzaam om gaan met budgetoverhevelingen. Overigen De programmanagers en afdelingshoofden gaan in hun managementrapportages ook in op bedrijfsvoeringsresultaten. Deze rapportages geven geen aanleiding om daarover nu iets te melden in de Voorjaarsnota. Ten aanzien van de afdelingsresultaten verwachten we dit jaar een vrijwel neutraal afdelingsresultaat, maar zien daarnaast een flink aantal risico’s van niet geringe omvang. In vergelijking met vorig jaar is het verwachte afdelingsresultaat positiever, maar er waren toen minder risico’s. Ten aanzien van de Maatwerkinterventie constateren we bij deze voorjaarsnota dat dit niet leidt tot onoverkomelijke dekkingsproblemen. De directieraad wordt separaat geïnformeerd over de afwikkeling van deze regeling en de manier waarop de vervangingsvraag wordt gecompenseerd. Het algehele beeld bij deze Voorjaarsnota is positief. Om dit vast te houden heeft de Directieraad een aantal besluiten genomen, zodat de organisatie blijft koersen op een goed jaarresultaat. We vatten dit als volgt samen: Collegevoorstel Vervolgvel 4 1. Programmamanagers worden opgedragen actief te sturen op gemelde programmarisico’s en eventuele nadelen binnen het eigen programma op te vangen en al nog niet bij deze Voorjaarsnota verwerkte voordelen ter expliciete heroverweging aan het College voor te leggen; 2. Ook aan de Afdelingshoofden wordt gevraagd actief te sturen op risico’s en beheersmaatregelen en behoedzaam om te gaan met nog vrij besteedbare ruimte en waar mogelijk besparingen te realiseren en daarover aan de Directieraad te rapporteren. Over de voortgang wordt de Directieraad in de rapportage per 1 juli geïnformeerd; 3. Daarnaast is de Afdelingshoofden gevraagd actief te sturen op frictiekosten door herschikkers zoveel mogelijk te plaatsen of te laten uitstromen. 5 Financiën Zie vorige paragraaf. 6 Participatie en Communicatie Over de Voorjaarsnota wordt geen persbericht opgesteld. 7 Uitvoering en evaluatie De Voorjaarsnota met bijbehorende begrotingswijzigingen wordt ter vaststelling verzonden aan de gemeenteraad. 8 Risico Aan dit voorstel zijn geen specifieke risico’s verbonden. Bijlage(n): Voorjaarsnota 2014 Voorjaarsnota 2014 Vastgesteld door het College van B&W op 13 mei 2014 1 2 Inhoud INHOUD ....................................................................................................................................................................1 VOORSTEL ................................................................................................................................................................5 FINANCIEEL PERSPECTIEF .........................................................................................................................................7 TUSSENTIJDSE BESTUURSVERANTWOORDING ......................................................................................................11 BEGROTINGSWIJZIGINGEN.....................................................................................................................................27 BIJLAGEN ................................................................................................................................................................28 3 4 Voorstel Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 11 juni 2014 / 63/2014 Fatale termijn: besluitvorming vóór: Niet van toepassing Onderwerp Voorjaarsnota 2014 Programma / Programmanummer Bestuur & Middelen / 1042 Portefeuillehouder B. Jeene Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 13 mei 2014 Samenvatting ___________________________________________________________________________________________ Voor u ligt de Voorjaarsnota 2014. Met deze bestuursrapportage willen wij u informeren over de uitvoering van de Stadsbegroting 2014. Kern van de nota is het melden van afwijkingen ten opzichte van de voornemens en de budgetten, zoals die in de begroting zijn opgenomen. Waar niets wordt gemeld, ligt de uitvoering van de begroting op koers. ___________________________________________________________________________________________ Voorstel om te besluiten 1. De Voorjaarsnota 2014 vast te stellen; 2. Begrotingswijziging BW-01339 (Voorjaarsnota 2014) en BW-01332 (Maatwerkinterventie) vast te stellen. 5 Financieel Perspectief Inleiding Twee keer per jaar, in het voor- en najaar, informeren wij uw Raad tussentijds over de uitvoering van de lopende begroting. In voorliggende Voorjaarsnota informeren wij uw raad - zoals gebruikelijk - voor het eerst over de uitvoering van de Stadsbegroting. We richten ons daarbij op de inhoudelijke en/of financiële afwijkingen ten opzichte van de in de begroting opgenomen beleidsvoornemens en bijbehorende budgetten. We volgen de programma-indeling en hanteren de stand van 1 april 2014. Als basis gebruiken we de financiële maandafsluiting en de managementrapportages per 1 april, die wij van de gemeentelijke organisatie hebben ontvangen. Ook in die rapportages ligt de nadruk op afwijkingen, zowel inhoudelijk als financieel (lasten als baten). De ontvangen informatie hebben wij in deze Voorjaarsnota samengevoegd op programmaniveau, zijnde het stuurniveau van uw Raad. We richten ons in de voorliggende rapportage vooral op het melden van afwijkingen bij de uitvoering van de Stadsbegroting 2014. Waar niets wordt gemeld, mag worden verondersteld dat de uitvoering op schema ligt. Waar afwijkingen worden gesignaleerd, zijn we nagegaan of we kunnen bijsturen. Als dat niet kan, en de afwijkingen dus onontkoombaar zijn, maken we daarvan melding in deze nota. In die gevallen stellen we aan u voor de Stadsbegroting aan te passen. Leeswijzer Nieuwe opzet Deze Voorjaarsnota is anders van opzet dan de vorige tussentijdse rapportages. Daarbij is zoveel mogelijk aangesloten bij de wijze waarop de Perspectiefnota vorm en inhoud is gegeven. Nieuw is het hoofdstuk Financieel Perspectief. In dit hoofdstuk is de informatie opgenomen die voorheen verspreid was over de hoofdstukken Samenvatting en Inleiding en de paragraaf resultaten van het hoofdstuk Bijstelling Begroting. De paragrafen investeringen, bezuinigingen, bedrijfsvoering en verbonden partijen zijn vervallen. De belangrijke ontwikkelingen op het gebied van investeringen en bezuinigingen zijn opgenomen in het hoofdstuk financieel perspectief; detailinformatie is opgenomen in de bijlagen. Ontwikkelingen op het gebied van bedrijfsvoering worden kort toegelicht bij het programma Bestuur en Middelen; nadere informatie is opgenomen in bijlage V. Relevante informatie over verbonden partijen is opgenomen bij het desbetreffende programma. De lijst met afkortingen is vervallen: deze worden in de tekst toegelicht. Leeswijzer In het hoofdstuk 'Financieel Perspectief' schetsen we het financiële beeld en gaan daarbij in op de belangrijkste financiële afwijkingen. Ook gaan we in op de belangrijkste risico’s voor dit begrotingsjaar, investeringen en bezuinigingen. 6 In het volgende hoofdstuk 'Tussentijdse Bestuursverantwoording' lichten we per programma de belangrijkste afwijkingen nader toe. Per programma hebben we ook nadere informatie opgenomen over de belangrijkste risico’s en verbonden partijen. In het hoofdstuk 'Begrotingswijzigingen' geven we een toelichting op de begrotingsaanpassing die voortvloeit uit de meldingen in deze nota. In de bijlagen is informatie opgenomen over een aantal specifieke onderwerpen. In bijlage I zijn alle mee- en tegenvallers verzameld die in deze nota worden gemeld en die zijn opgenomen in begrotingswijziging BW01339. Bijlage II bevat het geactualiseerde bezuinigingsprogramma. In bijlage III is de stand van zaken rondom de lopende investeringen opgenomen. Tot slot is in bijlage IV een overzicht van de taakmutaties vanuit het gemeentefonds opgenomen. Financieel perspectief FINANCIËLE RESULTATEN Bij deze Voorjaarsnota verwachten we een voordeel van € 0,65 mln. In onderstaande tabel hebben we de belangrijkste afwijkingen opgenomen. Een aantal van deze afwijkingen heeft een structureel effect; in onderstaand overzicht zijn deze posten gemarkeerd met een (*). We stellen bij deze Voorjaarsnota voor alleen de begroting voor 2014 aan te passen. De structurele effecten vanaf 2015 worden meegenomen in het coalitieakkoord danwel worden voorzien van een oplossing bij het samenstellen van de Stadsbegroting 2015. Het algehele beeld bij deze Voorjaarsnota is positief. Er zijn geen grote tegenvallers en ook het aantal tegenvallers is beperkt. Wel is er sprake van risico’s die het resultaat nog kunnen beïnvloeden. Het voordeel van € 0,65 mln. is vooral veroorzaakt door het incidentele voordeel op de rente. Voor meer tekst en uitleg over de verschillen verwijzen we naar de uitgebreidere toelichting per programma (hoofdstuk Tussentijdse Bestuursverantwoording). Belangrijkste afwijkingen Voordeel Nadeel Bedragen x € 1.000 Dienstverlening en Burgerzaken Vervallen vermissingsleges (*) Verlaging maximale prijs ID-kaarten (*) € 55 € 40 Facilitaire Diensten Verhuurdersheffing (*) BTW-effect Horeca welzijnaccommodaties (*) Exploitatie panden Wonen Rentevoordeel startersleningen Bestuur & Middelen Rentevoordelen 2014 en vrijval 2013 € 147 € 40 € 166 € 400 € 1.060 7 Werk & Inkomen Opstart- en voorbereidingskosten ESF-projecten Uitvoeringskosten inburgering € 100 € 176 Openbare Ruimte Waterschapslasten (*) € 85 Afronding Subtotaal Totaal nadeel Totaal (voordeel) €1 € 1.460 € 810 € 810 € 650 RISICO'S Zoals vastgelegd in de door uw Raad op 13 november 2013 vastgestelde Kadernota Risicomanagement en Weerstandsvermogen toetsen we twee keer per jaar, bij de Stadsbegroting en - rekening, alle risico’s. In de tussentijdse verantwoording kijken we daarom alleen naar afwijkingen voor zover die voor het lopende begrotingsjaar relevant zijn en kwantificeren deze risico's zoveel mogelijk. Ook rapporteren we over risico's voor zover deze afwijken van de integrale risico-inventarisatie en -analyse die bij de Stadsbegroting en Stadsrekening wordt opgesteld. De risico’s bij deze Voorjaarsnota zijn samengevat in onderstaande tabel. Een uitgebreide toelichting is opgenomen bij de programma's. Bij deze Voorjaarsnota zijn deze risico’s nog niet budgettair vertaald. Reden hiervoor is dat ze nog niet volledig te kwantificeren zijn of dat nog niet duidelijk is dat ze zich dit jaar gaan voordoen. Bij de Najaarsnota verwachten we hier meer zicht op te hebben. We stellen nu vast dat er een aantal programmarisico’s is die het resultaat voor dit begrotingsjaar zullen beïnvloeden. We gaan er vanuit dat deze risico’s, vooral vanwege de verwachte voordelen in het sociale domein (zie de laatste vier risico's), niet zullen leiden tot een nadeel in 2014. Risico’s Dienstverlening & Burgerzaken 1. Lagere leges burgerlijke stand en lagere opbrengst reisdocumenten vanwege lagere indexering 2. Mogelijk lagere legesopbrengsten naturalisaties vanwege taakoverheveling naar IND Citymarketing & Externe Betrekkingen 3. Ontwikkeling legesopbrengsten evenementen nog onzeker (te vroeg in het jaar om uitspraak te doen) Grondbeleid 4. Verkopen Strategische Gronden vallen tegen Facilitaire Diensten 5. Leegstand Maatschappelijk Vastgoed vanwege huuropzeggingen Schatting van het risico pm Max. € 58.000 nadeel pm pm € 0,2 - € 0,3 mln. nadeel 8 Economie & Toerisme 6. Teruglopende belangstelling wijkmarkten, onduidelijkheid over locatie markten in het centrum 7. Lagere omzet toeristenbelasting dan begroot vanwege achterblijven groei hotels Bestuur & Middelen 8. Ontwikkeling heffingen (OZB e.d.; te vroeg in het jaar om uitspraak over te doen) 9. Proceskosten voor bezwaar en beroep afdeling Juridische Zaken 10. Wachtgeld, pensioen wethouders 11. BTW over indirecte kosten en aanpassing te hanteren mengpercentage; mogelijk op te vangen binnen stelposten Bestuur & Middelen Zorg & Welzijn 12. Uitkering resultaat 2013 aan deelnemers GGD 13. Ontwikkeling individuele voorzieningen WMO (te vroeg in het jaar om nu een uitspraak over te doen; waarschijnlijk wel een voordeel) 14. Hogere kosten maatschappelijke begeleiding statushouders Werk & Inkomen 15. Ontwikkeling bijstandslasten; positief risico met grote onzekerheidsmarge 16. Positieve ontwikkeling voorziening bijstandsdebiteuren € 0 - € 48.000 nadeel € 0,1 mln. nadeel pm pm € 0,33 mln. pm pm pm pm € 2 mln. voordeel € 1 mln. - € 2 mln. voordeel INVESTERINGEN Doornroosje, de Damwand Waalkade en Wijkcentrum Waterkwartier worden dit jaar opgeleverd. Voor de damwand stellen we voor om, inclusief het restant van het krediet Baggeren Havens, in totaal € 4,9 mln. krediet toe te voegen wegens het duurder uitvallen hiervan. Door de Provincie Gelderland is € 2 mln. subsidie in het kader van Robuuste Investeringen beschikbaar gesteld voor de Keizer Karel Podia. Herberekening van de kapitaallasten naar de stand van 1 januari 2014 levert, buiten het al begrote overschot van € 1,5 mln. euro, een extra onderuitputting op van € 2,9 mln. Van de in totaal € 4,4 mln. onderuitputting reserveren we € 0,4 mln. voor de rente van de damwand. Dan resteert een bedrag van € 4,0 mln. Voorheen was de beleidslijn deze middelen toe te voegen aan de RSI (Reserve Strategische Investeringen). Omdat sinds een aantal jaren de prioriteit ligt bij het versterken van het weerstandsvermogen, stellen wij voor de bestendige beleidslijn te volgen en deze middelen – in dit geval een bedrag van € 4,0 mln. - toe te voegen aan de Saldireserve. Een uitgebreide toelichting is opgenomen in bijlage III. 9 BEZUINIGINGEN De opgave voor het jaar 2014 bedraagt in totaal € 7,2 mln. Gereed op 1 april is een bedrag van € 4,4 mln. of te wel 61%. Een eerste, forse stap is daarmee gezet. Aan de invulling van het restant wordt hard gewerkt. In de loop van dit jaar komen daar op terug. Zoals bekend is het beleid er steeds op gericht het bezuinigingsprogramma volledig uit te voeren. De afgelopen jaren is dat goed gelukt en hebben we nauwelijks verliezen geleden. We vertrouwen erop dat dit ook dit jaar gaat gebeuren, wetende dat de gevolgen steeds meer voelbaar zijn. EFFECT OP DE STADSBEGROTING 2014-2017 EN DE SALDIRESERVE In deze Voorjaarsnota hebben we meldingen opgenomen die ook een structurele doorwerking hebben naar 2015 en volgende jaren. De structurele effecten vanaf 2015 worden meegenomen in het coalitieakkoord danwel worden voorzien van een oplossing bij het samenstellen van de Stadsbegroting 2015. De besluitvorming door de Raad vindt plaats bij de behandeling van de Stadsbegroting 2015 in het najaar. Het incidentele voordeel van deze Voorjaarsnota heeft een licht positieve invloed op onze financiële positie. Gezien de risico's die we lopen en onzekerheid over toekomstige ontwikkelingen, willen we behoedzaam om blijven gaan met financiële mee- en tegenvallers. Daarom blijven wij ons inspannen om ons bestaande financiële beleid zorgvuldig na te leven en een zo gunstig mogelijk financieel resultaat 2014 te behalen. Dat houdt tevens in dat alle niet‐geprognosticeerde voordelen ter expliciete heroverweging aan ons College worden voorgelegd, zodat wij de bewuste en integrale afweging kunnen maken om deze voordelen in te zetten ter compensatie voor eventuele nadelen die na deze Voorjaarsnota nog naar boven komen. Om de Saldireserve voldoende op niveau te houden zullen we bij de Najaarsnota zeer behoedzaam om gaan met budgetoverhevelingen. BUDGETOVERHEVELINGEN Bij de Voorjaarsnota worden geen voorstellen tot budgetoverheveling meegenomen. Budgetoverhevelingen inventariseren we bij de Najaarsnota. OVERIG Deze nota is een tussentijdse bestuurlijke melding op weg naar de Najaarsnota en naar de Jaarrekening. Afwijkingen – voor zover thans bekend ‐ zijn gemeld. Bij de Najaarsnota zullen we de posten die we nu nog als ‘risico’ hebben meegenomen, opnieuw wegen en zonodig verwerken in de begroting. 10 Tussentijdse Bestuursverantwoording DIENSTVERLENING & BURGERZAKEN Melding (bedragen x € 1.000) Modernisering GBA Afschaffing vermissingsleges Paspoortwet Lagere maximale prijs ID-kaarten Wijziging geldigheidsduur reisdocumenten Totaal Lasten/Baten 2014 2015 2016 2017 2018 Lasten Baten 55 Baten 39 Baten -389 -432 -432 -432 -432 Lasten 389 432 432 432 432 95 Financiële toelichting Binnen het programma Dienstverlening & Burgerzaken verwachten we in 2014 een nadelig effect van € 95.000. Burgerzaken Op 9 maart 2014 heeft het Rijk de Paspoortwet gewijzigd. Hierin staat dat het gemeenten niet meer is toegestaan vermissingsleges (inclusief leges bij meervoudige vermissingen) te heffen. De werkzaamheden hiervoor blijven wel bestaan, maar de leges kunnen niet meer geïnd worden. Het structurele nadeel krijgt een plek in de coalitiebesprekingen voor de Stadsbegroting 2015 en volgende jaren. Voor 2014 melden we nu een a-structureel een nadeel aan van € 55.000. We stellen voor dit nadeel in de Stadsbegroting 2014 te verwerken. Het Rijk heeft ook bepaald dat we vanaf 9 maart een lagere maximale prijs mogen vragen voor de ID-kaarten (lagere maximale prijs gemeenteleges), vanwege het vervallen van de vingerafdruk op dit document. Het structurele nadeel krijgt een plek in de coalitiebesprekingen voor de Stadsbegroting 2015 en volgende jaren. Voor 2014 melden we een nadeel van € 40.000. We stellen voor dit nadeel in de Stadsbegroting 2014 te verwerken. Vanaf 9 maart 2014 is de geldigheidsduur van reisdocumenten (paspoorten, zakenpaspoorten en ID-kaarten) voor personen vanaf 18 jaar verlengd naar 10 jaar. Hierdoor is de prijs van het paspoort/ID kaart (> 18 jaar) behoorlijk gestegen (prijs paspoort van € 50,30 naar € 66,90). Deze prijsverhoging heeft echter alleen maar betrekking op het rijksdeel van de leges. Dit deel dragen we rechtstreeks af aan het rijk. Dit betekent dat we structureel hogere legesopbrengsten en hogere legesafdrachten krijgen. Zowel de baten als de lasten nemen in 2014 toe met € 389.000 en vanaf 2015 nemen de baten en lasten met € 432.000 toe. Deze melding is budgettair neutraal. We stellen voor dit meerjarig effect in onze begroting te verwerken. De legesopbrengsten van enkele producten zijn niet gelijk aan de begroting, maar de verwachting is dat de voor- en nadelen elkaar op zullen heffen. Bij naturalisaties en de uittreksels GBA verwachten we dit jaar lagere aantallen, wat tot lagere legesopbrengsten zal leiden. De verwachting is dat dit nadelig effect gecompenseerd zal worden door iets hogere aantallen (en daardoor iets hogere legesopbrengsten) bij de rijbewijzen. 11 De Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegeven (GBA) verdwijnt en daarvoor in de plaats komt de Basisregistratie Personen die persoonsgegevens bevat van zowel alle (niet)- ingezetenen van Nederland en straks een volledige digitale voorziening zal zijn. Dit betekent dat er straks nieuwe ICT-voorzieningen in gebruik worden genomen. Dit wordt gerealiseerd door het project Modernisering GBA waarvoor niet geraamde project- en voorbereidingskosten gemaakt worden in 2014. We verwachten deze kosten op te kunnen vangen binnen het programma. Risico's Burgerzaken Bij het product Burgerlijke stand lijken de leges iets achter te blijven maar het is te vroeg in het jaar om dit definitief te constateren. Bij de reisdocumenten zijn de legesinkomsten naar verwachting ook wat lager vanwege het feit dat de gemeentelijk toegepaste indexering van 2,5% voor 2014 niet overeenkomt met de (eind februari 2014 bekend geworden) feitelijk toegestane indexering van het rijk van 1%. We gaan ervan uit dat we dit binnen het programma op kunnen vangen. Bij de najaarsmelding komen we hierop terug. Op dit moment wordt bekeken of de IND de werkzaamheden met betrekking tot naturalisaties volledig over gaat nemen van de gemeenten. De geraamde legesopbrengsten in onze begroting (van € 58.000) zouden dan komen te vervallen. Daarnaast zullen de uitgaven verminderen maar niet in dezelfde mate. Bij de najaarsmelding komen we hierop terug. VEILIGHEID Melding (bedragen x € 1.000) Lagere opbrengsten vergunningen Lasten/Baten 2014 2015 2016 2017 2018 Baten 70 90 90 90 90 Lasten -70 -90 -90 -90 -90 Totaal Financiële toelichting Openbare Orde en Veiligheid In de Najaarsnota 2013 hebben we gemeld dat de opbrengsten van vergunningen € 110.000 lager uitvallen dan begroot. In 2014 gaan we uit van € 120.000. Voor € 70.000 (vanaf 2015: € 90.000) is dit veroorzaakt door teruglopende opbrengsten. Dat nadeel vangen we op door te besparen op personele inzet. De verschuiving naar andere programma's (Mobiliteit en Openbare Ruimte) is € 50.000; die omzet nemen we vanaf nu op bij die programma's (meegenomen in de technische begrotingswijziging). Het totale effect op de begroting is budgetneutraal. We stellen voor dit meerjarig effect in onze begroting te verwerken. Verbonden partijen De Veiligheidsregio verwacht een positief resultaat over 2013. Een deel hiervan zal uitgekeerd worden aan de deelnemende gemeenten. De uitkering aan Nijmegen zal gebruikt worden ter dekking van de kosten van de uitbreiding van de bluswatervoorzieningen bij het spoor; dit is besloten in de raadsvergadering van 12 februari 2014 (raadsvoorstel 3/2014). 12 CITYMARKETING & EXTERNE BETREKKINGEN Risico's Coördinatie evenementenbeleid Het is nog te vroeg om een integraal beeld te kunnen vormen bij de aard en omvang van de financiële afwijkingen. De ervaring leert echter wel dat er jaarlijks tekorten zijn op dit product, met name op batenniveau. Dit vindt zijn oorsprong onder andere in het feit, dat we lagere dan begrote legesopbrengsten realiseren door het vrijstellen van de leges voor kleinschalige evenementen zonder winstoogmerk. Ook doordat we voor de hele vierdaagse één totaalvergunning verlenen in plaats van veel kleine vergunningen zijn er lagere legesopbrengsten. De belangrijkste verbindingen van dit product bestaan met de programma's Openbare Ruimte, Mobiliteit en Veiligheid. Doordat we in nauw overleg zijn met deze programma's, zijn we tijdig op de hoogte van eventuele financiële afwijkingen. Hierdoor kunnen we indien nodig tijdig bijsturingsmaatregelen treffen. We verwachten u bij de najaarsnota 2014 nader te kunnen informeren over de financiële stand van zaken van dit product. WONEN Melding (bedragen x € 1.000) Startersleningen Totaal Lasten/Baten 2014 2015 2016 2017 2018 Lasten -400 -400 Financiële toelichting Er zijn minder startersleningen verstrekt via Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten. Dit leidt tot een voordeel van € 0,4 mln., maar tot een nadeel van het zelfde bedrag binnen het programma Bestuur & Middelen. We stellen voor dit effect in de Stadsbegroting 2014 te verwerken. KLIMAAT & ENERGIE Melding (bedragen x € 1.000) Gemeentefonds provinciale taken VTH Totaal Lasten/Baten 2014 2015 2016 2017 2018 Lasten 358 358 Financiële toelichting Milieubeheer bedrijven In de decembercirculaire 2013 van het gemeentefonds is aangekondigd dat de provinciale taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving(VTH) worden overgeheveld naar de gemeente. Deze taken worden voor onze gemeente uitgevoerd door de Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN). Voor de uitvoering van de VTH taken is structureel € 358.308 beschikbaar. Wij stellen voor de bijdrage 2014 van het programma Bestuur & Middelen over te brengen naar het programma Klimaat en Energie, product Bedrijven, en vervolgens beschikbaar stellen aan de ODRN. Op de gemeentebegroting is het financiële effect budgetneutraal. 13 Verbonden partijen Omgevingsdienst regio Nijmegen (ODRN) De ODRN bestaat sinds 1 april 2013. De gemeente Nijmegen verstrekt vanuit de programma’s Klimaat & Energie en Ruimte & Cultuurhistorie opdrachten aan de ODRN. Een belangrijke ontwikkeling betreft de ontwikkeling van de leges van vergunningen en de vertaalslag hiervan naar de ODRN. Daarnaast heeft de ODRN bij oprichting een aantal belangrijke (financiële) taakstellingen meegekregen. Ook zijn er landelijke ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op handhaving, toezicht en vergunningverlening, zoals: meer of andere richtlijnen voor vergunning vrij bouwen, private kwaliteitsborging (toets aan bouwbesluit) en diverse wijzigingen voortkomende uit de aankomende Omgevingswet. Wij zullen uw Raad medio 2014 hierover separaat informeren. De gemeenschappelijke regeling ODRN heeft het jaar 2013 met een positief resultaat afgesloten. Het Dagelijks Bestuur heeft aan het Algemeen Bestuur voorgesteld een deel van het resultaat aan de deelnemende gemeenten uit te keren. Het Algemeen Bestuur heeft bij het schrijven van deze Voorjaarsnota daarover nog geen besluit genomen. Het voordeel voor de gemeente Nijmegen melden we in de Najaarsnota. GRONDBELEID Melding (bedragen x € 1.000) Beheer strategische gronden Lasten/Baten 2014 2015 2016 2017 2018 Baten -813 Lasten 813 Totaal Financiële toelichting Zowel het lasten- en batenniveau van het beheer van de strategische gronden neemt met € 813.000 toe. De stijging wordt veroorzaakt door de grootte van de portefeuille. We stellen voor dit in de Stadsbegroting 2014 te verwerken. Risico's Strategische gronden Op de strategische gronden is een risico betreffende het resultaat. Zonder verkoop in 2014 ontstaat een tekort. Met maximale inspanning wordt getracht verkopen in 2014 plaats te laten vinden zodat er in 2014 geen nadeel ontstaat. Verbonden partijen Brabantse Poort De bebouwing van plandeel G is afgerond. Oplevering van de 115 woningen heeft plaatsgevonden aan woningcorporaties Standvast en Woongenoot. Over het resterende terreindeel aan de Wijchenseweg naast PLANON zullen nadere afspraken moeten worden gemaakt. Er is nog juridische discussie met de eigenaren van delen van het Winkelcentrum Dukenburg over verrekening van vierkante meters en energiekosten. Daarnaast dient tussen gemeente en BV nog een oplossing te worden gevonden voor een pompput t.b.v. het wooncomplex aan de Draaiom (Zwanenstraat). Naar verwachting zal een en ander zich in de loop van 2014 oplossen. 14 GEM Waalsprong Beheer BV In de Grote Boel wordt in 2014 gestart met de bouwrijpmaakactiviteiten en worden de eerste contingenten kavel verkocht aan de marktpartijen. Voor het plangebied De Stelt wordt in 2014 gestart met de bestemmingsplanprocedure. In de plangebieden Nijland, Visveld, Vossenpels en Laauwik wordt verder gewerkt aan de realisatie van de woningbouw en voorzieningen. Voor Hof van Holland wordt in 2014 gestart met de planontwikkeling en marktbenadering voor de (winkel)voorzieningen en woningen. Ontwikkelingsbedrijf Waalfront Beheer BV De ontwikkeling van het gebied is gestart met de verkoop van de Handelskade. In dit deelplan zal de realisatie van 534 appartementen plaatsvinden. De bouw zal in totaal ca. 4 jaren duren. Indigo BV Indigo BV is voor de exploitatie van het warmtenet afhankelijk van het aantal woningaansluitingen. Vanwege de vertragingen in de woningbouw in het Waalspronggebied is in de jaarrekening 2013 van Indigo BV een bijzondere waardevermindering opgenomen. Deze waardevermindering is ten laste gebracht van het eigen vermogen van Indigo, dat daarna nog voldoende buffer geeft. Door de inzet van financiële beheersmaatregelen kunnen we ervan uitgaan dat er sprake blijft van een sluitende businesscase. Wij volgen de ontwikkelingen nauwgezet. De aanleg van het warmtenet ligt op schema. Op 1 januari 2015 wordt de ingebruikname van het warmtenet verwacht. FACILITAIRE DIENSTEN Melding (bedragen x € 1.000) Verhuurdersheffing BTW effect Horeca Lasten/Baten Lasten Baten Lasten Exploitatie panden Baten 304 7 7 7 7 Lasten -138 -2 -2 -2 -2 353 5 5 5 5 Totaal 2014 2015 2016 2017 2018 147 54 -14 Financiële toelichting Maatschappelijk vastgoed Voor 2014 verwachten we voor het product Maatschappelijk Vastgoed, op basis van de peildatum 1 april, ten opzichte van de begroting ultimo 2014 een nadelig resultaat van € 353.000 en vanaf 2015 een structureel nadeel van € 5.000. We stellen voor deze effecten in de begroting te verwerken. Verhuurdersheffing Voor verhuurders die meer dan 10 woningen verhuren met een huur onder de huurtoeslaggrens geldt de zogeheten "Verhuurdersheffing". De regeling is met name gericht op het tegengaan van "scheefwonen" bij woningcorporaties, maar Gemeenten zijn niet uitgezonderd. Het structurele nadeel krijgt een plek in de coalitiebesprekingen voor de Stadsbegroting 2015 en volgende jaren. Voor 2014 melden we een nadeel van € 147.000. 15 BTW-effect Horeca Vanaf 1 januari is het BTW-regime voor horeca in onze welzijnsaccommodaties gewijzigd van onbelast naar belast. Dit betekent dat we vanaf dit jaar de BTW op de inkopen van circa € 14.000 kunnen terugvorderen en de BTW op de omzet, van circa € 54.000, moeten afdragen. De huidige tarieven bieden, mede gezien de discussie over recente prijsstijgingen, geen ruimte voor verdere verhoging. We stellen voor het nadeel van € 40.000 voor 2014 te verwerken in de Stadsbegroting. Voor de structurele dekking vanaf 2015 wordt een oplossing gezocht bij de voorbereiding van de Stadsbegroting 2015 en volgende jaren. Exploitatie panden We wijzigen de begroting als uitvloeisel van de verkoop van een pand aan de Beverweg en als gevolg van het wegvallen van de huur van het Opusgebouw met een totaal nadelig effect van € 166.000 in 2014 en € 5.000 structureel (pand Beverweg). Risico's Maatschappelijk vastgoed De aanhoudende economische crisis heeft ook zijn weerslag op de exploitatie van het product Maatschappelijk Vastgoed. Enerzijds leiden bezuinigingen en lagere subsidieverstrekkingen bij de gesubsidieerde instellingen tot huuropzeggingen in onze welzijns- en/of vastgoed panden. Op basis van de huidige leegstand en opzeggingen zien we een leegstandsrisico van tussen de € 200.000 en € 300.000. Dit risico bij Maatschappelijk Vastgoed wordt versterkt door de effecten vanuit de Planontwikkeling, die ook op haar beurt sterk wordt beïnvloed door de economische omstandigheden. Als panden wel (of juist niet meer) worden ontwikkeld bestaat een wettelijke verplichting om deze objecten over te dragen naar (of vanuit) VSA. Deze overdracht heeft invloed op de vastgoedportefeuille bij VSA en daarmee op de mate waarin de taakstelling uit de bestaande Onderzoeksopdracht Maatschappelijk Vastgoed gerealiseerd kan worden. Daarnaast kan de overdracht ongewenste budgettaire effecten hebben op exploitatie-elementen zoals afschrijving, ozb, verzekeringen, onderhoud en dergelijke. ECONOMIE & TOERISME Risico's Stimulering bedrijvigheid Opbrengsten markten Door teruglopende belangstelling voor de wijkmarkten en onduidelijkheid over de locatie van markten in het centrum, genereren wij in 2014 a-structureel minder omzet aan marktgelden van circa € 43.000. We proberen het verwacht tekort met bijsturingsmaatregelen ten aanzien van het aantrekken van extra marktkooplieden te beperken. Zo wijst het uitgevoerd onderzoek op het gebied van marktpromotie (“De markt van morgen: hoe pak je dat aan in Nijmegen?”) op een soepelere regelgeving. De waardering voor de Nijmeegse markt en de lokale bestedingen zijn hoger dan landelijk gemiddeld. Ook kijken we naar verbetering van de opstelling van de markt zoals het gebied Kelfkensbos. We zullen hier bij de Najaarsnota 2014 nader op terug komen. Opbrengsten toeristenbelasting Ten opzichte van de ramingen in de begroting verwachten we in 2014 180 minder hotelkamers te realiseren. Dit is met name toe te schrijven aan de vertraagde of onzekere vestiging van grotere hotels in Nijmegen, waaronder het Van der Valk-hotel (140 extra hotelkamers) en het Stadshotel Opus (80 extra kamers). Het 16 nadelig effect op de voor 2014 verwachte opbrengst toeristenbelasting ramen we nu op ongeveer € 100.000. Naar verwachting zal het aantal kamers de komende twee jaar nog licht toenemen, aangezien er nog steeds duidelijk ruimte is op de Nijmeegse hotelmarkt en het RBT KAN inzet op het stimuleren van het verblijfstoerisme in de stad. Ook initiatieven als de 2-daagse promotie van het Huis voor de Binnenstad is er op gericht bezoekers langer (dus met overnachtingen) vast te houden in de stad. Dit is echter niet voldoende om de geconstateerde knelpunten t/m 2016 op te kunnen vangen. We zullen hier bij de Najaarsnota 2014 nader op terug komen. Verbonden partijen Recreatiegemeenschap Veluwe Eind maart 2014 heeft RGV Holding B.V. de aandeelhouders geïnformeerd over de aanvraag van surseance van betaling van twee van haar dochterondernemingen namelijk Interhuis Nieuw Hulckesteijn B.V. (IHN) en Recreatiecentrum Nieuw Hulckesteijn B.V. (RCNH). IHN is aandeelhouder en financier van RCNH. RCNH exploiteerde een camping in Nijkerk. Als aandeelhouder hebben wij onze verbazing geuit over de wijze van informeren en hebben wij vragen gesteld over het maatschappelijk effect, de financiële consequenties en de wijze waarop de Raad van Commissarissen is geconsulteerd. Gezien de beperkte materialiteit zullen de financiële consequenties beperkt zijn en binnen de exploitatie van RGV kunnen worden opgevangen. BESTUUR & MIDDELEN Melding (bedragen x € 1.000) rentevoordeel lagere externe financiering Startersleningen Afwikkeling jaarrekening 2013 Lasten/Baten Baten Lasten Baten Lasten Baten Baten Onderwijshuisvesting Lasten 134 Overheveling naar programma's Lasten -577 Overige Baten 21 Lasten -9 taakmutaties sept-dec circ. 2013 Totaal 2014 2015 2016 2017 2018 481 -1.881 -1.683 1.683 400 -206 -1.637 Financiële toelichting Bestuur & Middelen Binnen dit programma melden we een voordeel van € 1.637 mln. We stellen voor dit effect in de Stadsbegroting 2014 te verwerken. De belangrijkste verschillen lichten we hieronder toe. Rentevoordeel We melden een rentevoordeel van € 1,0 mln. Door de lagere stand van de reserves rekenen we minder toe aan bespaarde rentes. Normaliter zorgt een lagere stand van eigen reserves voor een grotere behoefte aan externe financiering. Dit is nu niet het geval omdat Rijkswaterstaat voor uitgaven in 2014 binnen het project Dijkteruglegging in januari ongeveer € 100 mln. vooruitbetaald heeft. Dit leidt tot een voordeel van € 1,021 mln. 17 Ook zijn er zijn minder startersleningen verstrekt via de Stichting Volkshuisvesting Nederland. Dit leidt tot een nadeel van € 0,4 mln., maar tot een voordeel van het zelfde bedrag binnen het programma Wonen. Doordat minder leningen zijn aangetrokken, tegen een lagere rente, ontstaat een voordeel van € 0,4 mln. Voor de volledigheid merken we hier nog op dat het rentevoordeel leidt tot een lagere toevoeging aan de Saldireserve voor hetzelfde bedrag (zie ook toelichting in het hoofdstuk 'Financieel Perspectief'). Afwikkeling jaarrekening 2013 In de jaarrekening is een post opgenomen voor nog af te handelen bedragen (transitoria). Een deel van deze transitoria kan nu vrijvallen. Dit levert een voordeel op van € 206.000. Onderwijshuisvesting Via de Algemene Uitkering ontvangen we € 134.000 voor onderwijshuisvesting. Dit bedrag is in 2014 ten onrechte alleen als inkomst en niet als last in de begroting opgenomen. Bij deze Voorjaarsnota verhogen we daarom de lasten met dit bedrag. Overheveling gereserveerde bedragen naar programma's (taakmutaties) We ramen de lasten van dit programma af met een bedrag van € 577.308. Zie voor een beleidsinhoudelijke toelichting op deze bedragen de teksten bij de programma's Klimaat & Energie (€ 358.308), Onderwijs (€ 134.000), Zorg en Welzijn (€ 75.000) en Werk en Inkomen (€ 10.000). Beleidsinhoudelijke afwijkingen Bedrijfsvoering Onze bedrijfsvoering is erop gericht om een bijdrage te leveren aan onze doelstellingen rondom de kwaliteit van de producten en dienstverlening aan de burger en daarin ook ontwikkelingen als regionaliseringstrajecten, organisatieontwikkelingen en bezuinigingen te borgen. We zorgen voor kwalitatief beter toegerust personeel dat kostenbewust, professioneel en samenwerkingsgericht handelt vanuit een veranderende overheidsrol, een goede werkomgeving, met een prettige werkgever en een prettige werksfeer. We zetten in ons HRM-beleid in op duurzame inzetbaarheid en mobiliteit van onze medewerkers. Verder geven we vorm aan de werkkostenregeling, een nieuwe plaatselijke cao, digitalisering van onze processen en ontwikkelingen op arbogebied. De werkzaamheden van de financiële functie liggen op koers. De producten uit de Planning en Control-cyclus hebben we dit voorjaar conform planning opgeleverd en in procedure gebracht. Hierbij hebben we een versnelling aangebracht in de totstandkoming van de Jaarrekening 2013 en hebben we een digitaliseringslag gemaakt door een web-versie van de jaarrekening te maken. Dit wordt de komende jaren de trend voor toekomstige producten uit de P&C-cyclus. Over de meer substantiële vernieuwingsmogelijkheden is de discussie met de Raad via de Auditcommissie gaande. Zie voor meer informatie bijlage V. Risico's Heffingen Op het product heffingen verwachten we met de inzichten die we momenteel hebben geen resultaat. Zowel op lasten als baten is de prognose om op begrotingsniveau uit te komen. Aan de batenkant zijn er per belastingsoort wel afwijkingen te zien, maar die compenseren elkaar volledig. Het is nu nog te vroeg in het jaar is om een prognose te kunnen afgeven voor het hele jaar. In de najaarsnota 2014 (en begroting 2015) zullen we hier op terug komen. 18 Bestuurlijke en juridische zaken De proceskosten voor bezwaar en beroep zijn de afgelopen jaren fors gestegen. Wij proberen hierin proactief te acteren, onder andere door afhandeling via informele aanpak, om het aantal bezwaren en beroepen met bijbehorende kosten te beperken. Bestuur & Management Vanwege de bestuurswisseling verwachten we dit jaar extra kosten die niet zijn voorzien in onze begroting. Het risico vanwege wachtgeld en pensioen van de vertrekkende wethouders schatten we nu op een bedrag van € 0,33 mln. Daarnaast kunnen nieuwe wethouders de waarde van hun elders opgebouwde pensioenen overdragen, wat voor de gemeente Nijmegen tot extra kosten kan leiden waarvan we de hoogte nu nog niet weten. Btw indirecte kosten In de begroting is geen post opgenomen voor betaalde btw over indirecte kosten, terwijl deze wel gemaakt worden. Deze btw is namelijk niet verrekenbaar. In voorgaande jaren lag dit bedrag rond de € 0,5 mln. Met de belastingdienst wordt gesproken over het te hanteren mengpercentage. Dit kan gevolgen hebben voor de hoogte van het bedrag. In de najaarsnota komen we met een voorstel of en hoe dit in 2014 opgevangen kan worden binnen het programma, mogelijk binnen de post stelposten of mogelijk door voordelen op andere dossiers waarop door de belastingdienst nog geen uitspraak is gedaan. ZORG & WELZIJN Melding (bedragen x € 1.000) Bijdrage zorgkantoor Overheveling binnen programma Decentralisatieuitkering Vrouwenopvang Totaal Lasten/Baten 2014 2015 2016 2017 2018 Baten -425 Lasten 425 Lasten Lasten 75 75 Financiële toelichting Binnen het programma Zorg & Welzijn stellen we een aantal aanpassingen van onze Stadsbegroting voor met een budgetneutraal effect. Welzijn Het Zorgkantoor, VGZ en de gemeente Nijmegen hebben in een convenant de intentie geuit om de samenwerking op een aantal terreinen waar AWBZ, Zvw, WPG en Wmo elkaar raken, nader vorm te geven met als doel het bevorderen van de gezondheid en kwaliteit van leven van mensen en het terugdringen van de kosten van de Wmo, Zvw en de AWBZ. Dit realiseren de partijen door een gemeenschappelijke aanpak van wijkgericht werken (Sociale Wijkteams), het stimuleren van zelfredzaamheid en het in samenhang organiseren van preventie. De bijdrage van € 425.100 van het Zorgkantoor die voor de uitwerking van het convenant is overeengekomen, bestemmen we voor ontwikkeling van de Sociale Wijkteams en voegen we toe aan de begroting van het programma Zorg & Welzijn. De begrotingswijziging is budgetneutraal. Binnen het product Welzijn zien we een tekort van € 130.000, oplopend naar € 200.000 structureel vanaf 2015. Dit tekort is ontstaan door een dalende begroting aan de ene kant en langlopende subsidieverplichtingen aan de andere kant. Voor 2014 hebben we binnen Zorg & Welzijn een programma brede afweging gemaakt hoe we 19 dit tekort kunnen opvangen. Door geplande bezuinigingen voor 2015 bij het product Maatschappelijke Opvang dit jaar te realiseren creëren we ruimte binnen dit product. Met deze voorjaarsnota hevelen we het bedrag van € 130.000 over van het product Maatschappelijke Opvang naar het product Welzijn. Vanaf 2015 zien we mogelijkheden binnen het product Welzijn om dit tekort op te vangen. Maatschappelijke opvang In de septembercirculaire 2013 heeft het ministerie van BZK aangekondigd dat de decentralisatie-uitkering vrouwenopvang a-structureel wordt verhoogd. Nijmegen ontvangt als centrumgemeente voor vrouwenopvang in 2013 en 2014 een extra bedrag van € 75.000. Deze extra uitkering vrouwenopvang is bedoeld voor het opstellen van regiovisies (regionale beleidsplannen) om te komen tot een toekomstbestendig en flexibel stelsel van hulp en opvang van alle slachtoffers van geweld in huiselijke kring. De centrumgemeente neemt hierbij het initiatief. Om dit proces te faciliteren is in Nijmegen een projectleider aangesteld. De extra Rijksmiddelen voor het jaar 2014 ter hoogte van € 75.000, dienen onder andere ter dekking van de projectleider. Middels deze melding willen we het bedrag van € 75.000 voor het jaar 2014 claimen en toevoegen aan de begroting van Zorg en Welzijn door overheveling vanuit stelpost bij programma Bestuur & Middelen. Binnen het product Maatschappelijke opvang verwachten we vooralsnog een positieve afwijking ten opzichte van de begroting (overschot). Het verwachte overschot wordt grotendeels veroorzaakt doordat we een tweetal bezuinigingen uit de perspectiefnota 2014 die gepland stonden voor 2015 al in 2014 realiseren. Wij willen voorstellen om het verwachte voordeel op het product Maatschappelijke opvang in te zetten ter dekking van het verwachte tekort op het product Welzijn (zie melding product Welzijn). Voorgesteld wordt om een bedrag van € 130.000 via een begrotingswijziging over te hevelen naar het product Welzijn. Risico's Publieke Gezondheid Met ingang van 1 juli 2013 is de GGD regio Nijmegen met de GGD regio Rivierenland gefuseerd tot de GGD regio Gelderland Zuid. Als gevolg van de fusie heeft de GGD Regio Nijmegen halfjaarcijfers 2013 opgesteld. Voor Nijmegen betekent de afwikkeling van de fusie een ontvangst ter grootte van het Nijmeegse deel in het overschot van de algemene reserve. Het definitieve bedrag dat we ontvangen wordt bekend bij de vaststelling van de jaarrekening 2013 van de GGD. Dit definitieve bedrag verwerken we met Najaarsnota 2014 in de begroting. Diversiteit Het product Diversiteit is door genomen College- en Raadsbesluiten financieel uitgeput. Binnen het product zijn en worden al veel (harde) bezuinigingsmaatregelen genomen, maar ondanks deze maatregelen zien we een structureel tekort op het product. Nieuwe initiatieven op het gebied van diversiteit kunnen hierdoor niet bekostigd worden. Al dit jaar kunnen we geconfronteerd worden met hogere kosten voor de maatschappelijke begeleiding van statushouders. Er komen namelijk meer vluchtelingen uit o.a. Eritrea en Syrië naar Nederland en dus ook naar Nijmegen. De kosten voor de begeleiding van deze mensen volgt enig tijd na de instroom. Dit risico is op dit moment echter nog niet te kwantificeren. Europese en nationale besluitvorming met betrekking tot de verplichte begeleiding van asielzoekers vanuit de WMO en het niet strafbaar stellen van illegaliteit versterken dit effect. Individuele voorzieningen WMO Eind 2013 constateerden we dat de kosten voor de individuele voorzieningen waren gedaald. We verwachten dat deze trend zich doorzet en we voorzien voor 2014 een voordeel. Echter, op basis van de realisatie van het eerste kwartaal is het nog lastig een prognose te maken van de kosten aan het einde van het jaar. Ook is het nu 20 nog te vroeg om de financiële gevolgen van het huren van de hulpmiddelen per 1 juni 2014 op de uitgaven voor de individuele voorzieningen te prognosticeren. Met de najaarsnota, wanneer we meer inzicht hebben in het kostenverloop en de bovengenoemde effecten maken we opnieuw een inschatting van onze lasten en melden we het verwachte resultaat. WERK & INKOMEN Melding (bedragen x € 1.000) Subsidie Breed Korting Digitaal klantdossier Uitvoeringskosten Inburgering Opstart-/coördinatiekosten ESF-aanvraag Totaal Lasten/Baten 2014 2015 2016 2017 2018 Baten -928 -928 -928 -928 -928 Lasten 928 928 928 928 928 Lasten 10 Lasten 176 Lasten 100 286 Financiële toelichting De meldingen bij dit programma hebben in totaal een nadelig effect van € 286.000 in 2014. Daarnaast is er een meerjarige aanpassing die budgetneutraal is. We stellen voor deze effecten in de begroting te verwerken. Werk Subsidie Breed Voor het Product Werk verwachten we bij het deelproduct WSW een budget-neutrale afwijking aan lasten- én batenkant. Het ministerie van SZW heeft bij beschikking “Toekenning WSW 2014” van 27 september 2013 de taakstelling voor 2014 op 1.133,22 SE bepaald en een daarmee gemoeide uitkering van € 29.467.711 verleend. Deze Rijksmiddelen worden d.m.v. een subsidiebeschikking in opdracht bij <Breed> weggezet. Zowel de Rijksmiddelen als de subsidie aan <Breed> staan in de gemeentelijke begroting nog op het niveau van 2013 geraamd. Door middel van deze melding worden bij Voorjaarsnota zowel de lasten als de baten bij de uitvoering van de WSW in de begroting 2014 met een bedrag € 928.072 opgehoogd. Compensatie opstart- en voorbereidingskosten ESF-projecten Nijmegen treedt namens de arbeidsmarktregio op als coördinator bij de ESF aanvraag. Het ESF-programma is bedoeld voor de arbeidstoeleiding van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Een goede aanvraag kan er toe leiden dat er in de periode 2014-2020 jaarlijks € 1 mln. voor onze arbeidsmarktregio beschikbaar komt als cofinanciering voor projecten voor de doelgroep. Via de december-circulaire eind 2013 hebben we een bijdrage van € 100.000 ontvangen voor opstart- en voorbereidingskosten voor de aanvraag van ESF-projecten voor de nieuwe ESF-programmaperiode 2014-2020. Deze middelen zijn in 2013 niet tot besteding gekomen en daarom verwerkt in het rekeningresultaat 2013. We stellen nu voor het bedrag van € 100.000 alsnog te begroten bij het programma Werk en Inkomen als voorbereidingsbudget voor aanvraag ESF-projecten. Uitvoeringskosten inburgering Het kabinet heeft besloten dat inburgeraars vanaf 1 januari 2014 zelf verantwoordelijk zijn voor hun inburgering. Nederland telde op 1 oktober 2013 nog ruim 51.000 mensen die voor 1 januari 2013 inburgeringsplichtig zijn geworden en nog niet aan hun inburgeringsplicht hadden voldaan. Voor de handhaving van deze groep is en blijft de gemeente verantwoordelijk. In Nijmegen gaat het om ruim 450 lopende inburgeringstrajecten. Minister Asscher hecht veel waarde aan een goede afronding van de lopende 21 inburgeringstrajecten. Gemeenten hebben kenbaar gemaakt dat wegens bezuinigingen de handhaving minimaal wordt uitgevoerd. Via de december-circulaire eind 2013 hebben we € 176.058 ontvangen voor de uitvoeringskosten inburgering in 2014 en 2015. Deze middelen zijn in 2013 niet tot besteding gekomen en daarom verwerkt in het rekeningresultaat. Door de uitkering van eind vorig jaar hebben wij middelen ter beschikking gekregen voor de uitvoering van de handhavingstaak. Daarom stellen we bij deze Voorjaarsnota voor het bedrag alsnog te begroten bij het programma Werk & Inkomen. Korting digitaal klantdossier In het verleden is een korting doorgevoerd in verband met het digitaal klantdossier. Deze is inmiddels (deels) teruggedraaid. Het gaat om een bedrag van € 10.000 (budgetneutrale verrekening met programma Bestuur & Middelen). Risico's Inkomen Wij verwachten voor het product Inkomen in 2014 vooralsnog uit te komen met de beschikbare middelen. Ondanks de mededeling van het Rijk dat gemeenten rekening moeten houden met een neerwaartse bijstelling van het voorlopige BUIG budget, melden wij een (positief) risico op het BUIG budget (bijstandslasten) van + € 2 mln. Wij merken hierbij op dat de mededeling van het Rijk overigens nog altijd betekent dat wij in 2014 zo’n 6% meer budget krijgen dan in 2013. Bij de bepaling van het voorlopige BUIG budget lag dat percentage dus hoger. Zoals gebruikelijk is de prognose van + € 2 mln. onderhevig aan een ‘bandbreedte’ (onzekerheidsmarge). Deze schatten we nu in op € 3,5 mln. Met andere woorden: het verwachte eindresultaat zal dit jaar liggen tussen de € 1,5 mln. negatief en de € 5,5 mln. positief ten opzichte van de begroting. Omdat in onze begroting rekening is gehouden met een tekort op de bijstandslasten van € 1,2 mln., betekent de mogelijke € 2 mln. voordeel dat wij afstevenen op een feitelijk resultaat dit jaar van € 0,8 mln. Het positieve risico BUIG van + € 2 mln. wordt met name veroorzaakt door: per saldo positieve startpositie dit jaar als gevolg van achterblijvende groei in aantal Nijmeegse bijstandsklanten ten opzichte van landelijke groei; lager negatief effect dan vorige jaren inzake IAU/MAU. Het Rijk houdt dit jaar rekening met een uitname uit het landelijke macrobudget van ‘slechts’ € 28 mln. (dit was in 2013 nog € 163 mln.). Verder is relevant te melden dat wij jaarlijks de hoogte van de voorziening bijstandsdebiteuren bepalen aan de hand van een steekproef op het debiteurenbestand van ruim € 33 miljoen. Het voorzieningspercentage bedraagt momenteel 52% en zou mogelijk naar beneden toe bijgesteld kunnen gaan worden. Dit zal bij de NJN melding bekend zijn en kan dan tot een eenmalige vrijval leiden ter hoogte van € 1 tot 2 miljoen. OPENBARE RUIMTE Melding (bedragen x € 1.000) Stijging waterschapslasten Totaal Lasten/Baten 2014 2015 2016 2017 2018 Lasten 85 85 22 Financiële toelichting Het Waterschap Rivierenland wil met ingang van 2014 een andere tariefdifferentiatie toepassen voor verharde openbare wegen. Dit betekent voor de Gemeente Nijmegen vanaf 2014 hogere lasten. We melden voor 2014 een nadeel van € 85.000 en stellen voor dit in de Stadsbegroting 2014 te verwerken. Voor de structurele dekking vanaf 2015 wordt een oplossing gezocht bij de voorbereiding van de Stadsbegroting 2015 en volgende jaren. Verbonden partijen Milieusamenwerking en Afvalverwerking (MARN) In onze Stadsbegroting van 2014 is een structurele bezuinigingstaakstelling opgenomen van € 300.000 vanwege de veranderingen in het takenpakket van MARN. Hieraan geven we in 2014 invulling met een verwachte uitkering van € 331.000 door de MARN aan gemeente Nijmegen. Deze uitkering bestaat uit het Nijmeegse aandeel in: het positieve exploitatieresultaat 2013 van de MARN (€ 146.000), een uitkering van het niet benodigde weerstandsvermogen van MARN (€ 50.000) en winstuitkering van de ARN bv (€ 135.000). Over de structurele invulling van de bezuiniging gaan we in 2014 met de andere deelnemende gemeenten in gesprek. Over de voortgang rapporteren wij in de Najaarsnota 2014. Dar NV Op 1 januari 2012 zijn 7 regiogemeenten tot Dar NV toegetreden. Toen is ook afgesproken dat er na 5 jaar een moment wordt gekozen om deelname in Dar te heroverwegen. Recent is besloten om dit jaar een tussenevaluatie te laten plaatsvinden, zodat tussentijds de balans wordt opgemaakt en Dar in de gelegenheid wordt gesteld om eventuele knelpunten aan te pakken en tot verbetermaatregelen te komen. Deze tussenevaluatie zal eind 2014 worden afgerond. Bij de regionalisatie is ook als voorwaarde gesteld dat Dar NV marktconform dient te opereren. De wijze waarop de marktconformiteit het beste gerealiseerd én getoetst zou kunnen worden, was bij toetreding van de gemeenten nog niet volledig uitgewerkt. In een werkgroep van Dar en vertegenwoordigers van de gemeenten wordt een document opgesteld waarin dat alsnog gebeurt. Dit document zal medio 2014 gereed komen en aan de aandeelhoudersvergadering ter besluitvorming worden aangeboden. MOBILITEIT Melding (bedragen x € 1.000) Kleine maatregelen OV-infrastructuur Opwaarderen dynamisch busstation Nmg CS Lasten/Baten 2014 2015 2016 2017 2018 Baten -180 Lasten 180 Baten -99 Lasten 99 Totaal Financiële toelichting Binnen het programma Mobiliteit is een aantal meldingen met een budgetneutraal effect. Wij stellen voor dit in onze Stadsbegroting 2014 te verwerken. 23 Openbaar vervoer We hogen de baten en lasten op met € 279.000 in verband met door de Stadsregio voor 2014 toegezegde subsidies uit het Meerjaren Uitvoeringsprogramma Mobiliteit. Het betreft bijdragen die zijn toegekend voor de volgende projecten: Kleine maatregelen OV-infrastructuur, € 180.000. Het gaat hier om jaarlijks terugkerende kleine aanpassingen en maatregelen ten behoeve van een betrouwbare uitvoering van de dienstregeling. Opwaarderen dynamisch busstation Nijmegen CS, € 99.000 Het betreft een technische aanpassing van het Dynamisch Reizigers Informatie Systeem (DRIS) waarmee aansluiting gerealiseerd wordt op de landelijke standaards zoals o.a. gehanteerd door OV9292. Door deze actualisatie van het DRIS-systeem blijven gebruikers van het openbaar vervoer “real-time” geïnformeerd over de actuele vertrektijden. Openbaar vervoer voor ouderen zal naar verwachting een nadeel geven van € 85.000. De ingeboekte bezuiniging op dit budget zullen we niet geheel realiseren doordat er meer ouderen gebruik maken van de regeling. We gaan ervan uit dat we dit nadeel binnen de begroting van het product Openbaar vervoer op kunnen vangen. Parkeren en regulering De inkomsten kort parkeren laten een positieve ontwikkeling zien. In het eerste kwartaal realiseren we € 170.000 meer dan begroot. Ten opzichte van het eerste kwartaal 2013 boeken we een omzetstijging van 6 %. Naast de indexering van de parkeertarieven komt dit ook door hogere bezoekersaantallen als gevolg van het mooie weer en verder lijkt de gunstige economische ontwikkeling een positieve weerslag op de parkeerinkomsten te hebben. We willen aan de ontwikkeling over het eerste kwartaal 2014 nog geen conclusies voor de rest van 2014 verbinden. We blijven de ontwikkeling monitoren en komen bij de najaarsnota met een nadere analyse. De inkomsten uit parkeerboetes blijven € 130.000 op de begroting achter. In 2013 hebben we intensief ingezet op handhaving en onderhoud parkeerapparatuur waardoor minder storingen zijn gerealiseerd. De betalingsgraad is hierdoor sterk verbeterd waardoor de inkomsten parkeerboetes nu achterblijven. We zetten in op realisatie van de begroting en komen hier bij de najaarsnota op terug. Beleidsinhoudelijke afwijkingen Verkeer In 2014 zetten we € 50.000 in voor voorbereidingskosten van de aanpassingen aan de Waalbrug, extra busbaan staduitwaarts en verbreden bestaand fietspad naar 2-richting fietspad. Doorgang van dit project hangt af van de toekenning van de investeringsaanvragen die we bij de coalitie onderhandelingen hebben ingediend. ONDERWIJS Melding (bedragen x € 1.000) Onderwijshuisvesting Totaal Lasten/Baten 2014 2015 2016 2017 2018 Lasten 134 134 Financiële toelichting Zorgplicht onderwijshuisvesting Jaarlijks actualiseren wij de Algemene uitkering van het Gemeentefonds en de wijzigingen in taken en uitkeringen van het fonds. De meest recente gegevens wijzen op een toename van deze uitkering ten behoeve van taken op het gebied van onderwijshuisvesting van € 134.000. Wij stellen conform het oormerkbesluit van 24 uw Raad voor dit bedrag van het programma Bestuur & Middelen over te hevelen naar het programma Onderwijs (budgetneutraal; zie ook toelichting bij Bestuur & Middelen). Stimuleren ontwikkelingskansen Voor 2014 hebben wij de meerjarige subsidie voor de kinderopvangaanbieders KION en KINOP voor de exploitatie van 15 locaties voor Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) berekend. Voor KION gaat het om een bedrag van € 2.053.297 voor exploitatie van 14 VVE-locaties, voor KINOP gaat het om € 371.091. Hiermee komen we uit boven het totale subsidieplafond dat door de raad bij de Stadsbegroting 2014-2017 is vastgesteld van € 1.700.000. Aangezien we het inhoudelijk belangrijk vinden dat alle kinderen gebruik kunnen maken van de VVE-locaties, willen wij aan de raad voorstellen het subsidieplafond met € 724.388 te verhogen tot € 2.424.388. Tegelijkertijd zien we dat de uitgaven voor peuterarrangementen achterlopen bij de begroting. Dit wordt veroorzaakt doordat meer kinderen dan verwacht gebruik maken van de beschikbare wettelijke regeling (kinderopvangtoeslag). Op dit moment is het nog te vroeg om de financiële effecten precies te duiden, maar is onze inschatting wel dat het a-structurele voordeel dat hierdoor ontstaat voldoende is om de verhoging van het subsidieplafond VVE-locaties te kunnen dekken. Per saldo is er op dit moment dan ook geen sprake van een financieel effect op dit product. 25 26 Begrotingswijzigingen Bij deze Voorjaarsnota leggen we twee begrotingswijzigingen ter besluitvorming aan u voor. Begrotingswijziging meldingen, kapitaallasten en investeringen, technische wijzigingen(BW-01339) Deze begrotingswijziging bestaat uit drie onderdelen: 1. meldingen: dit zijn de afwijkingen met een financieel gevolg. Deze effecten zijn nader toegelicht en gepresenteerd in de tabellen in het hoofdstuk bestuurlijke verantwoording. De optelling van deze meldingen leidt tot verwerking van een positief resultaat van € 650.000 in de Stadsbegroting 2014 en een klein structureel nadeel vanaf 2015 van € 5.000. In bijlage I is een totaaloverzicht van deze meldingen opgenomen; 2. kapitaallasten en investeringen: we hebben bij deze Voorjaarsnota de kapitaallasten van investeringen herberekend. Dit leidt tot een voordeel dat direct wordt toegevoegd aan de Saldireserve. Bij de herberekening is rekening gehouden met wijzigingen in investeringskredieten en hogere kapitaallasten vanwege de extra uitgaven voor de Damwand. Met uitzondering van de extra investering in de Damwand betreft het voornamelijk technische aanpassingen. Deze aanpassingen zijn daarom niet opgenomen in het hoofdstuk Bestuurlijke Verantwoording. Nadere informatie is opgenomen in bijlage III, waarin ook een nadere toelichting op de Damwand is opgenomen; 3. technische wijzigingen: uw Raad stuurt per programma op het totaal aan lasten en baten. Onze inzet is ervoor te zorgen dat de ramingen op die niveaus op orde blijven, zodat het juiste lasten- en batenniveau door uw Raad is geautoriseerd (rechtmatigheidsprincipe). Bij deze Voorjaarsnota stellen we een aantal technische aanpassingen voor, die we alleen hebben opgenomen in bijlage I. Bij deze wijzigingen gaat het enkel om aanpassingen ter uitvoering van eerder genomen besluiten, dan wel om noodzakelijke correcties in de begrotingsramingen zonder dat er een beleidsinhoudelijke keuze aan de orde is en - uiteraard - zonder budgettair effect. We volstaan hier met een verwijzing naar de bijlage. Maatwerkinterventie (BW-01332) Op 13 november 2013 (raadsvoorstel 153/2013) is uw Raad akkoord gegaan met de maatwerkinterventie 60-63 jarigen. Op basis van een voorlopige indicatie van het aantal deelnemers is de begroting hierop aangepast. In de begrotingswijziging is er vanuit gegaan dat er in 2013 eenmalig € 12,9 mln. uit de Saldireserve wordt onttrokken en dat dit bedrag vervolgens in de jaren 2014 tot en met 2017 door een inverdientaakstelling in de Saldireserve terug zou worden gestort (meerjarig budgetneutraal). Per brief van 16 december 2013 is uw Raad op de hoogte gebracht van de daadwerkelijke deelname en de uiteindelijk met de maatwerkinterventie gemoeide bedragen. Daaruit bleek dat de benodigde onttrekking aan de Saldireserve – en daarmee de toekomstige terugstorting - lager uitkwam (€ 9,1 mln. in plaats van € 12,9 mln.). We stellen nu bij de Voorjaarsnota voor deze effecten door vaststelling van begrotingswijziging BW-01332 in de begroting te verwerken. 27 28 Bijlagen 29 30 I TOTAALOVERZICHT VAN MEE- EN TEGENVALLERS Alle bedragen x € 1.000. 1.Meldingen Programma Bestuur & Middelen Totaal Bestuur & Middelen Dienstverlening & Burgerzaken Totaal Dienstverlening & Burgerzaken Facilitaire diensten Totaal Facilitaire diensten Grondbeleid Totaal Grondbeleid Klimaat & Energie Totaal Klimaat & Energie Mobiliteit Totaal Mobiliteit Onderwijs Totaal Onderwijs Openbare ruimte Totaal Openbare ruimte Veiligheid Totaal Veiligheid Werk & Inkomen Totaal Werk & Inkomen Wonen Totaal Wonen Zorg & Welzijn Totaal Zorg & Welzijn Totaal Lasten/Baten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Lasten Baten Lasten Lasten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Lasten Baten Lasten 2014 2015 2016 2017 2018 -987 -650 -1.637 -294 -432 -432 -432 -432 389 432 432 432 432 95 358 -5 353 -813 813 7 -2 5 7 -2 5 7 -2 5 7 -2 5 90 -90 90 -90 90 -90 90 -90 -928 928 -928 928 -928 928 -928 928 5 5 5 5 358 358 -279 279 134 134 85 85 70 -70 -928 1.214 286 -400 -400 -425 500 75 -650 31 2.Technische wijzigingen Per programma Programma Bestuur & Middelen Totaal Bestuur & Middelen Citymarketing & Externe betrekkingen Totaal Citymarketing & Externe betrekkingen Cultuur Totaal Cultuur Facilitaire diensten Totaal Facilitaire diensten Groen & Water Totaal Groen & Water Klimaat & Energie Totaal Klimaat & Energie Mobiliteit Totaal Mobiliteit Onderwijs Totaal Onderwijs Openbare ruimte Totaal Openbare ruimte Ruimte & Cultuurhistorie Totaal Ruimte & Cultuurhistorie Sport Totaal Sport Veiligheid Totaal Veiligheid Wijken Totaal Wijken Wonen Totaal Wonen Zorg & Welzijn Totaal Zorg & Welzijn Totaal Lasten/Baten 2014 2015 Baten 1.927 Lasten -1.927 Baten Lasten 65 -52 Baten Lasten 13 -220 220 Baten Lasten Baten Lasten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Lasten Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Lasten 1.876 -1.920 -44 20 -157 -137 111 111 -66 26 -40 -101 81 -20 -1.076 1.066 -10 7 7 44 44 50 50 35 35 254 -248 6 -645 631 -14 2016 2017 2018 65 -65 65 -65 65 -65 65 -65 -8 8 -8 8 -8 8 -8 8 20 -20 20 -20 20 -20 20 -20 180 -220 -40 -76 56 -20 -141 131 -10 180 -220 -40 -76 56 -20 -141 131 -10 180 -220 -40 -76 56 -20 -45 35 -10 180 -220 -40 -76 56 -20 -45 35 -10 50 50 41 41 50 50 41 41 50 50 41 41 50 50 41 41 -20 -20 -20 -20 -20 -20 -20 -20 32 Per onderwerp Techn wijziging Programma Aanpassing meerjarige doelsubsidies (OMBD) Zorg & Welzijn Totaal Aanpassing meerjarige doelsubsidies (OMBD) Aanpassing Volume Externe Projecten Facilitaire diensten Baten Lasten Onderwijs Lasten Openbare ruimte Baten Lasten Totaal Areaaluitbreiding afval (verdeling stelpost) Bijdrage COA Zorg & Welzijn Baten Lasten Totaal Bijdrage COA Bijdrage regiogemeenten CJG Zorg & Welzijn Baten Lasten Totaal Bijdrage regiogemeenten CJG Bijdrage Zorgkantoor zelfregiecentrum Zorg & Welzijn Baten Lasten Totaal Bijdrage Zorgkantoor zelfregiecentrum Bijstellen budgetten huisuitzetting Openbare ruimte Baten Lasten Totaal Bijstellen budgetten huisuitzetting Bijstelling Participatiebudget Onderwijs Baten Lasten Totaal Bijstelling Participatiebudget Bijstelling RMC-budget (voortijdig schoolverlaten) Onderwijs Baten Lasten Totaal Aanpassing Volume Externe Projecten Afboeking onderwijsactiva Totaal Afboeking onderwijsactiva Areaaluitbreiding afval (verdeling stelpost) Totaal Bijstelling RMC-budget (voortijdig schoolverlaten) Lasten/Bat en Baten Lasten 2014 -249 249 0 1884 -1884 0 0 0 -55 55 0 -160 160 0 -84 84 0 -52 52 0 -19 19 0 -69 69 0 -7 7 0 2015 2016 2017 2018 1) -55 55 -55 55 -55 55 -55 55 -20 20 -20 20 76 -76 76 -76 -69 69 -69 69 -69 69 -69 69 -7 7 -7 7 -7 7 -7 7 33 Techn wijziging Programma Convenant laaggeletterdheid Onderwijs Totaal Convenant laaggeletterdheid Corr onttr reserve in verlaagde storting Bestuur & Middelen Baten Lasten Totaal Corr onttr reserve in verlaagde storting Correctie oud-GSB bijdragen Groen & Water Baten Lasten Totaal Correctie oud-GSB bijdragen Doorgeschoven projecten 2013 Mobiliteit Baten Lasten Totaal Doorgeschoven projecten 2013 Exploitatie kinderboerderij Lindenholt Facilitaire diensten Baten Lasten Lasten Wijken Totaal Exploitatie kinderboerderij Lindenholt Exploitatie Walstroom Totaal Exploitatie Walstroom Herprogrammering isv Totaal Herprogrammering isv Herverdelen budgetten IBOR Totaal Herverdelen budgetten IBOR Lasten/Bat en Baten Lasten Openbare ruimte Baten Lasten Citymarketing & Externe betrekkingen Groen & Water Klimaat & Energie Ruimte & Cultuurhistorie Wonen Lasten Lasten Lasten Lasten Baten Lasten Mobiliteit Openbare ruimte Lasten Baten Lasten 2014 -25 25 0 1927 -1927 0 20 -20 0 -246 246 0 -8 8 0 0 -56 56 0 13 -137 111 7 254 -248 0 0 -936 936 0 2015 2016 2017 2018 2) 20 -20 20 -20 20 -20 20 -20 -8 8 -8 8 -8 8 -8 8 -56 56 -56 56 -56 56 -56 56 3) 34 Techn wijziging Programma Interne verrekening parkeervergunningen Mobiliteit Totaal Interne verrekening parkeervergunningen Interne verrekening programmamanager Sport Lasten/Bat en Baten Lasten Facilitaire diensten Sport Lasten Lasten Facilitaire diensten Onderwijs Baten Lasten Citymarketing & Externe betrekkingen Baten Lasten Openbare ruimte Lasten Onderwijs Zorg & Welzijn Lasten Lasten Wijken Zorg & Welzijn Lasten Lasten Totaal Overheveling budget bouwdorpen Programmering 1% regeling 2014 Cultuur Baten Lasten Totaal Programmering 1% regeling 2014 Rijksbijdrage migrantenjeugd Zorg & Welzijn Baten Lasten Openbare ruimte Lasten Totaal Interne verrekening programmamanager Sport Klokuren bewegingsonderwijs Totaal Klokuren bewegingsonderwijs Lagere baten en lasten vertrekarrangement Totaal Lagere baten en lasten vertrekarrangement Nieuw deelproduct beheer stroom Totaal Nieuw deelproduct beheer stroom Overheveling budget bemoeizorg Totaal Overheveling budget bemoeizorg Overheveling budget bouwdorpen Totaal Rijksbijdrage migrantenjeugd Verdeling areaaluitbreidingsbudget Totaal Verdeling areaaluitbreidingsbudget 2014 220 -220 0 -44 44 0 0 0 0 65 -65 0 0 0 -20 20 0 35 -35 0 -220 220 0 -100 100 0 0 0 2015 2016 2017 2018 220 -220 220 -220 220 -220 220 -220 65 -65 65 -65 65 -65 65 -65 -20 20 -20 20 -20 20 -20 20 41 -41 41 -41 41 -41 41 -41 35 Techn wijziging Programma Verschuiving inkomsten Veiligheid Mobiliteit Openbare ruimte Veiligheid Lasten/Bat en Baten Baten Baten Openbare ruimte Lasten Totaal Verschuiving inkomsten Veiligheid Verwerking bezuiniging progr OR Totaal Verwerking bezuiniging progr OR Totaal 2014 -40 -10 50 0 0 0 0 2015 -40 -10 50 2016 -40 -10 50 2017 2018 -40 -10 50 -40 -10 50 1) In lijn met de uitkomsten van de Stadsrekening 2013 brengen we de begroting externe projecten op een realistisch niveau. Bij de Najaarsnota 2014 bekijken we dit nogmaals. 2) In de begroting staat een te hoge onttrekking aan de reserve. We corrigeren dit door naast een lagere onttrekking ook een lagere ontrekking op te nemen. 3) In 2013 is voor het ISV programma meer uitgegeven dan begroot. We corrigeren dit met een herprogrammering van de middelen in 2014. De reserve is hiermee tot nul gereduceerd. 36 II BEZUINIGINGSPROGRAMMA Zoals gebruikelijk informeren wij uw raad enkele keren per jaar over de uitvoering van de lopende bezuinigingen. De vorige keer was dat bij de Jaarrekening 2013 en ging het over de stand per 31 december 2013. Nu rapporteren we over de bezuinigingsopgaven vanaf 2014, naar de stand van 1 april van dit jaar. Het bezuinigingsprogramma voor 2014 omvat bijna 100 opgaven, waarvan we nu de eerste 41 gereed melden. Onder een ‘gereed’ verstaan we dat de bezuinigingsopgave volledig is afgewikkeld door zowel het nemen van inhoudelijke maatregelen, als door het op een juiste manier verwerken in de administratie, inclusief – waar dat nodig is – het aframen van loonsom en van formatie. De opgave voor het jaar 2014 bedraagt in totaal € 7,2 miljoen. Gereed op 1 april is een bedrag van € 4,4 miljoen of te wel 61%. Een eerste, forse stap is daarmee gezet. Aan de invulling van het restant wordt hard gewerkt. In de loop van dit jaar komen daar op terug. Zoals bekend is het beleid er steeds op gericht het bezuinigingsprogramma volledig uit te voeren. De afgelopen jaren is dat goed gelukt en hebben we nauwelijks verliezen geleden. We vertrouwen erop dat dit ook dit jaar gaat gebeuren, wetende dat de gevolgen steeds meer voelbaar zijn. De opgaven voor 2014 maken deel uit van een totaal volume aan bezuinigingen van ruim € 76 miljoen, dat cumulatief is geprogrammeerd tot en met 2017. In dit totaalbedrag zijn alle raadsbesluiten verwerkt tot en met de Stadsbegroting 2014 (stand per 1 januari 2014). We zetten dit kort in schema (bedragen x € 1000) Jr2014 48.546 Jr2015 65.534 Jr2016 72.679 Jr 2017 76.295 8.887 17.252 10.599 4.652 8.887 17.252 10.680 4.845 8.887 17.252 10.680 4.965 8.887 17.252 10.680 4.965 Stand op 1 januari 2014 7.156 23.870 30.895 34.511 Gereed in de periode 1 jan – 1 april 2014 (VJN) - aframen loonsom - overige gereed Gereed 1 april – 1 sept (NJN) Gereed 1 sept – 31 dec (Rek) Totaal gereed 641 3.727 4.368 835 3.636 4.471 835 3.870 4.705 835 3.870 4.705 Resteert in te vullen 2.788 19.399 26.190 29.806 Totaal van de bezuinigingsopgaven waartoe is besloten in de periode 1 jan 2010 – 1 jan 2014 Gereed in 2010 Gereed in 2011 Gereed in 2012 Gereed in 2013 Een gedetailleerd overzicht van alle bezuinigingsopgaven treft u hierna aan. U vindt een opsomming van alle besluiten (bezuinigingsopdrachten) en alle gereedmeldingen tot de peildatum 1 april 2014. Ook de opgaven die 37 we thans gereed melden, staan daar vermeld. Deze hebben de codering ‘g14.a (loonsom) en g14.b (overig gereed)’. We willen u daarnaar verwijzen. Tot slot de formatiereductie als gevolg van bezuinigingen. In de eerste 3 maanden is de formatie afgenomen met 14,43 fte. In de loop van dit jaar verwachten we een verdere reductie te kunnen melden. 38 Basisbestand bezuinigingen versie 2014 nr 1 - VJN 2014 stand 28 april 2014 is de stand per 1 april 2014, conform de Voorjaarsnota 2014 Samenvatting Jr2014 Jr2015 Jr2016 Jr2017 Totaal van alle opgaven, vanaf 1 jan 2010, het begin deze raadsperiode 48.546 65.534 72.679 76.295 Hiervan gerealiseerd/ gereed* tot aan peildatum 31 december 2013 41.390 41.664 41.784 41.784 7.156 23.870 30.895 34.511 Staat nog open per 1 januari 2014 De opgaven vanaf 1 jan 2010 Jr2014 Jr2015 Jr2016 Jr2017 48.546 65.534 72.679 76.295 Cat. Besluitvorming t/m 2009, die doorwerkt vanaf 2010 A A. Geprogrammeerd vanaf 2010 (naar de stand jaarrekening 2009) 8.440 8.440 8.440 8.440 B B. Efficiency personeel 1,5 miljoen vanaf 2011 - Raadsbesluit nov 2008 1.500 1.500 1.500 1.500 8.947 Besluitvorming in 2010 Besloten in de Perspectiefnota 2011 > D D. Reductie taken binnen programma's 8.947 8.947 8.947 E E. Vernieuwing uitvoering programma's 2.900 2.900 2.900 2.900 F F. Verlagen organisatiekosten gemeente 10.100 10.100 10.100 10.100 Verder besloten in 2010 > G G. Doorvoeren korting GF in programma onderwijs, cf VJN 2010 H H. Doorvoeren korting GF (neg.taakmutaties) cf NJN 2010 419 419 419 419 2.031 2.031 2.031 2.031 3.984 4.823 4.823 4.823 238 239 239 239 Besluitvorming in 2011 I I. Doorvoeren nieuwe bezuinigingen PN 2012 / SB 2012 J J. Doorvoeren korting GF (neg.taakmutaties) cf NJN 2011 Conform besluitvorming Stadsbegr.2012 Besluitvorming in 2012 K K. Bezuinigingen Stadsbegroting 2013 (o.b.v. PN 2013 incl amendement) 5.181 7.369 7.866 7.866 L L. Doorvoeren korting GF (negatieve taakmutaties) cf SB 2013, bijlage 3 330 337 340 340 M M. Collegebesluit 10 juli 2012: inverdienopdracht Financien en JZ 202 202 202 202 4.274 9.191 11.068 11.799 - 9.036 13.804 16.689 Gecorrigeeerd bij SB 2013 Besluitvorming in 2013 N N. Bezuinigingen per programma PN 2014 O O. Taakstelling onderzoeksopdrachten PN 2014 (plus correctie SB 2014 pagina 282) * Onder 'gereed' verstaan we > inhoudelijke maatregelen zijn genomen, en de opdracht is financieel én formatief goed verwerkt in de administratie (coda en pof) 39 WAT STOND OPEN PER 1 JANUARI 2014 en KAN PER 1 APRIL 2014 BESTUURLIJK GEREED WORDEN GEMELD? gereed 1 april 2014 Nr Omschrijving bezuinigingsmaatregel Progr PM/ AH Portef.h F F-05 Vermindering inhuur - aandeel W&I 2014 Afd.Werk + Ink Derks/ vWamel Tankir I I-08 vermindering politieke ambtsdragers 1042 Bestuur&M van Wamel burgem. g14.a gereed loonsom/ formatie = 14,43 fte 641 835 835 835 3.727 3.636 3.870 3.870 4.368 4.471 4.705 4.705 2.788 19.399 26.190 29.806 7.156 23.870 30.895 34.511 jr2014 jr2015 jr2016 jr2017 896 896 896 896 n.g. - 764 764 764 n.g. Wordt dr Rijk teruggedraaid? Bij Rijk wordt geinformeerd g14.b gereed overig totaal gereed n.g. nog niet gereed bron melding marap 1 april 2014/ VJN volgt voorjaar 2014 K K-01 Beperken dienstverlening loketten = restant 1011 Dienstverl van Well burgem. 42 42 42 n.g. SB 2013 pagina 36 ligt op schema; idee fte aframen K K-02 Versoberen dienstverlening specialisten 1011 Dienstverl van Well burgem. - 43 43 43 n.g. SB 2013 pagina 36 ligt op schema; idee fte aframen K K-03 Contributie Stadsregio vanaf 2015 1013 Citym &EB Oerle van burgem. - 215 330 330 n.g. SB 2013 pagina 44 K K-10 Toezicht/ handhaving beperken tot (zeer) hoog risico 1031 Ruimte &C Hustinx Kunst 100 100 100 100 n.g. SB 2013 pagina 73 K K-12 Verhogen tarief toeristenbelasting (10%) vanaf 2015 1041 Econ. &T Kielenstijn Jeene - 10 25 25 n.g. SB 2013 pagina 86 tariefaanpassing nog toetsen K K-15 Minder advies van Dirkzwager, meer zelf vanaf 2014 1042 Bestuur&M van Wamel burgem. 175 175 175 175 n.g. SB 2013 pagina 94 ligt op schema; voorstel (meerdere afd) volgt K K-17 Beperken verlaging OZB-NW coalitieakkoord 1042 Bestuur&M van Wamel Jeene 200 200 200 200 K K-18 Herstuctureren veld maatsch instellingen deel 2 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings - 250 250 250 K K-25 Taakstelling sport; niet Goffertbad (am.20-6-12) 2014 1052 Sport Boxtel v. Frings 175 K K-25 Taakstelling sport; niet Goffertbad (am.20-6-12) va 2015 K K-27 Extra opbrengsten reclamebeleid 1052 Sport Boxtel v. Frings 1062 Openb.r. ter Wal Tankir K K-28 Inkomsten uit afvalstromen 1062 Openb.r. ter Wal K K-29 Efficienter inzamelen klein chemisch afval 1062 Openb.r. K K-30 Hervormen MARN vanaf 2014 g14.b SB 2013 pagina 94 n.g. SB 2013 pagina 117; loopt g14.b SB 2013 pagina 122 maatregel is verwerkt in tarief 2014 ligt op schema alleen 2014 gereed; va 2015 onderzoek 175 175 175 n.g. SB 2013 pagina 122 alleen 2014 gereed; va 2015 onderzoek - 500 500 500 n.g. SB 2013 pagina 135 invulling nog niet duidelijk Tankir 400 400 400 400 g14.b SB 2013 pagina 135 gereed via DVO Dar ter Wal Tankir 65 65 65 65 g14.b SB 2013 pagina 135 gereed via DVO Dar 1062 Openb.r. ter Wal Tankir 300 300 300 300 n.g. SB 2013 pagina 135 invulling nog niet duidelijk K K-31 Reinigingsniveau Centrum en Benedenstad 1062 Openb.r. ter Wal Tankir - 200 200 200 n.g. SB 2013 pagina 135 invulling nog niet duidelijk K K-32 Minder toezicht APV OR 1062 Openb.r. ter Wal Tankir - 100 100 100 n.g. SB 2013 pagina 135 invulling nog niet duidelijk K K-35 Tariefsverhoging wijkaccomm. zakelijk tarief van 2015 1063 Wijken Kerkoerle v. Tankir 37 37 37 n.g. SB 2013 pagina 146; loopt K K-41 Bezuiniging cultuur; niet bibliotheek (amend.20-6-12) 1071 Cultuur Bergman n.g. SB 2013 pagina 150 K K-45 P-tarieven bewonersvergunning (amend.20-6-12) 1072 Mobiliteit Ruta K K-47 taakstellend 20% op organisatie, deel 2 / formatie 1042 Bestuur&M van Wamel Kunst K K-47 taakstellend 20% op organisatie, deel 2 / materieel 1042 Bestuur&M van Wamel Kunst M M-02 College 10-7-12 inverdienopdracht Hfd JZ vanaf 2014 Afd. Jur zaken N N-01 Transformatie veiligheidshuis Roos Beerten - 200 350 350 Beerten 70 70 70 70 g14.b SB 2013 pagina 159 tarieven zijn verhoogd 400 502 502 502 g14.a SB 2013 pagina 94 gereed door aframen formatie 9,28 fte 298 398 398 g14.b SB 2013 pagina 94 gereed door aframen materieel budget burgem. 101 101 101 101 g14.a Vanaf 2013 geen probleem gereed; bij VJN POF aframen 1,32 fte 1012 Veiligheid Boelaars burgem. 50 90 125 125 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed fte aframen bij VJN N N-02 Verminderen budget veiligheodsprojecten 1012 Veiligheid Boelaars burgem. 50 50 50 50 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door aframen materieel budget N N-03 Kostenbewuster Citymarketing 1013 Citym &EB Oerle van burgem. 75 150 150 150 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-04 Verminderen rol gemeente bij Stedenbanden 1013 Citym &EB Oerle van burgem. - 29 29 29 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-05 Afschaffen (bouw)projectadvisering 1021 Wonen Donné vd Meer 35 35 35 35 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-06 Afschaffen bemoeienis woonruimteverdeling 1021 Wonen Donné vd Meer 35 35 35 35 n.g. PN 2014 pag 61-63 40 jr2014 jr2015 jr2016 jr2017 N N-07 Verminderen personele capaciteit klimaat en energie Nr Omschrijving bezuinigingsmaatregel Progr 1022 Klimaat &E Hustinx PM/ AH vd Meer Portef.h 70 70 70 70 g14.a PN 2014 pag 61-63 bron gereed door afaramen fte 1,02 N N-08 Geen beleid op nat. wetgeving, geluid, lucht - formatie 1022 Klimaat &E Hustinx vd Meer 70 162 162 162 g14.a PN 2014 pag 61-63 gereed door afaramen fte 1,11 nr 2,81 N N-08 Geen beleid op nat. wetgeving, geluid, lucht - mat.budg 1022 Klimaat &E Hustinx vd Meer 48 48 48 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door aframen materieel budget N N-09 Beperken toezicht en handhaving in gebruiksfase 1022 Klimaat &E Hustinx vd Meer 150 150 150 150 N N-10 Verminderen energiesubsidies en contract Groene Hert 1022 Klimaat &E Hustinx vd Meer - 100 100 100 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door aframen budget in de begroting N N-11 Beeindigen groene allure 1023 Groen &W Derckx vd Meer 50 50 50 50 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door aframen materieel budget N N-12 Verminderen woonmilieuverbeteringen 1023 Groen &W Derckx vd Meer 38 75 113 150 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-13 Minimaliseren monumentenbeleid 1031 Ruimte &C Hustinx Kunst 70 70 70 70 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-14 Geen nieuwe projecten Verleden Verbeeld 1031 Ruimte &C Hustinx Kunst - 70 70 70 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-15 Beperken toezicht en handhaving in gebruiksfase 1031 Ruimte &C Hustinx Kunst 100 100 100 100 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-16 Beëindiging bijdrage aankoop strategische gronden 1032 Grondbel Berends Kunst/vd Meer 70 70 70 70 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-17 Verminderen Ondernemersfonds 1041 Econ. &T Kielenstijn Jeene 200 200 200 200 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed; materieel budget afgeraamd N N-18 Verminderen onderhoudsbudget havens en kades 1041 Econ. &T Kielenstijn Jeene 50 50 50 50 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed; budget is taakstellend afgeraamd N N-19 Verminderen formatie bedrijvenloket 1041 Econ. &T Kielenstijn Jeene 25 25 25 25 n.g. PN 2014 pag 61-63 invulling nog onduidelijk N N-20 Sobere ondersteuning Raad en College 1042 Bestuur&M van Wamel burgem. - 125 250 375 n.g. PN 2014 pag 61-63 invulling nog niet duidelijk N N-21 Verminderen materiele indexering 0,5% 1042 Bestuur&M van Wamel Jeene - 400 400 400 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-22 Verhogen rioolheffing woningen € 11 1042 Bestuur&M van Wamel Jeene - 838 838 838 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-23 Verhogen afvalstoffenheffing € 11 1042 Bestuur&M van Wamel Jeene - 734 734 734 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-24 Beëidigen kwijtschelden hondenbelasting 1042 Bestuur&M van Wamel Jeene - - 110 110 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-25 Rioolheffing niet-woningen 1042 Bestuur&M van Wamel Jeene - 134 134 134 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-26 Verhoging plafond bedrijven in rioolrecht 1042 Bestuur&M van Wamel Jeene - 70 70 140 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-27 Minder verlagen OZB niet-woningen 1042 Bestuur&M van Wamel Jeene 200 200 200 200 N N-28 Minder investeren 1042 Bestuur&M van Wamel Jeene - 500 675 850 N N-29 Verminderen subsidie vrouwengroepen 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings 8 18 18 18 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door beëindigen subsidie N N-30 Beëindigen subsidie Ieder1gelijk 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings 30 60 60 60 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door beëindigen subsidie N N-31 Verminderen subsidie zelforganisaties 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings 10 15 20 20 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door beëindigen subsidie N N-32 Afromen overige kosten Diversiteit en Jeugd (5+11) 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings 45 45 45 45 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door aframen budget N N-33 Korting huishoudelijke hulp 2014 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings 977 - - - g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed en verwerkt N N-34 Hergebruik scootmobielen en rolstoelen 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings - 150 150 150 g14.b PN 2014 pag 61-63 budget verlaagd en beleid aangepast N N-35 Verminderen subsidie Ouderenbonden 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings 14 27 27 27 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door beëindigen subsidie N N-36 Verminderen bijdrage ZZG Zonnebaars 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings 18 35 35 35 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door beëindigen subsidie N N-37 Verhogen eigen bijdrage hobbywerkplaatsen 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings - 50 100 100 N N-38 Verminderen huur voor Huisvesting JGZ 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings - - - 89 N N-39 Efficiency samengaan SHG en AMK 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings - 50 50 50 g14.b PN 2014 pag 61-63 budgetten verlaagd; met het veld afgestemd N N-40 Verminderen verslavingspreventie 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings 75 75 75 75 g14.b PN 2014 pag 61-63 budgetten verlaagd; met het veld afgestemd N N-41 Efficiency Critical Time Intervention (MBZ, Iriszorg, ProPersona) 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings 50 50 50 50 g14.b PN 2014 pag 61-63 budgetten verlaagd; met het veld afgestemd N N-42 Beëindiging beheerskosten OGGZ-monitor 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings - 35 35 35 g14.b PN 2014 pag 61-63 budgetten verlaagd; met het veld afgestemd N N-43 Verminderen bijzondere toeleiding OGGZ 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings - 6 6 6 g14.b PN 2014 pag 61-63 budgetten verlaagd; met het veld afgestemd n.g. PN 2014 pag 61-63 g14.b PN 2014 pag 61-63 n.g. melding marap 1 april 2014/ VJN invulling wordt opgepakt samen met ODRN invulling nog toetsen maatregel is verwerkt in tarief 2014 PN 2014 pag 61-63 n.g. PN 2014 pag 61-63 n.g. PN 2014 pag 61-63 t.z.t. nog in te vullen 41 jr2014 jr2015 jr2016 jr2017 N N-44 Beëindiging project Memosa Nr Omschrijving bezuinigingsmaatregel Progr 1051 Zorg &W Aalzum v. PM/ AH Frings Portef.h 50 50 50 50 g14.b PN 2014 pag 61-63 bron melding marap 1 april 2014/ VJN budgetten verlaagd; met het veld afgestemd N N-45 Afslanking bemoeizorg 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings - - 190 190 g14.b PN 2014 pag 61-63 budgetten verlaagd; met GGD afgestemd N N-46 Verminderen nazorg ex-gedetineerden 1051 Zorg &W Aalzum v. Frings - 60 60 60 g14.b PN 2014 pag 61-63 budgetten verlaagd; met het veld afgestemd N N-47 Verminderen capaciteit management Sport 1052 Sport Boxtel v. Frings 50 50 50 50 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed; fte nog aframen bij VJN N N-48 Sluiten of zelfbeheer zwembad Dukenburg; jr 2014 1052 Sport Boxtel v. Frings 100 g14.b PN 2014 pag 61-63 alleen 2014 gereed; va 2015 onderzoek N N-48 Sluiten of zelfbeheer zwembad Dukenburg; vanaf 2015 1052 Sport Boxtel v. Frings N N-49 Versobering re-integratie 1061 Werk&Ink Braam Tankir N N-50 Opstartsubsidies wetrkcorporaties beëindigen 1061 Werk&Ink Braam N N-51 Versoberen budget Tegengaan Niet-gebruik 200 200 200 n.g. PN 2014 pag 61-63 alleen 2014 gereed; va 2015 onderzoek 60 430 550 730 n.g. PN 2014 pag 61-63 Via bestedingsplan werk en reintegratie - VJ 2014 Tankir 510 510 510 510 1061 Werk&Ink Braam Tankir - 50 50 50 n.g. PN 2014 pag 61-63 ligt op schema; voorstel eind 2014 N N-52 Efficiencybesparing Werk & Inkomen 1061 Werk&Ink Braam Tankir - 230 230 230 n.g. PN 2014 pag 61-63 ligt op schema; voorstel eind 2014 N N-53 Participatie en re-integratie 1061 Werk&Ink Braam Tankir 484 760 851 906 n.g. PN 2014 pag 61-63 Via bestedingsplan werk en reintegratie - VJ 2014 N N-54 Verminderen begrotingstekort Breed 1061 Werk&Ink Braam Tankir - - 463 463 n.g. PN 2014 pag 61-63 Voorstel in de maak; nader toetsen invulling nog niet duidelijk g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed; materieel budget afgeraamd N N-55 Verhogen actief burgerschap/ verminderen ambitieniveau1062 Openb.r. ter Wal Tankir - 300 800 800 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-56 Verminderen wijkbudgetten '1 wijk 1 wijkbudget ' 1063 Wijken Kerkoerle v. Tankir 50 50 50 50 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-57 Efficienter onderhoud speeltuinen 1063 Wijken Kerkoerle v. Tankir 75 75 75 75 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-58 Verminderen subsidies amateurkunst 1071 Cultuur Bergman Beerten - 35 35 35 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-59 Verminderen Artist innrecidence 1071 Cultuur Bergman Beerten - 30 30 30 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-60 Afwijzen astsructurele subsidie Culton 1071 Cultuur Bergman Beerten 50 25 - - n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-61 Het Valkhof en Lux theater en muziek 1071 Cultuur Bergman Beerten - 150 150 150 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-62 Beeindigen korting op openbaar vervoer voor ouderen 1072 Mobiliteit Ruta Beerten - 360 360 360 n.g. PN 2014 pag 61-63 N N-63 Geen nieuw beleid mobiliteit, deel 1 1072 Mobiliteit Ruta Beerten 140 63 63 63 N N-63 Geen nieuw beleid mobiliteit, deel 2 1072 Mobiliteit Ruta Beerten 77 77 77 N N-64 Verminderen lokaal AOB- PO 1073 Onderwijs Leenders Beerten - 200 200 200 g14.b PN 2014 pag 61-63 gereed door verlaging subsidieverlening N N-65 Overdragen New Arts naar schoolbesturen 1073 Onderwijs Leenders Beerten 140 140 140 140 g14.b PN 2014 pag 61-63 subsidieverlening is beëindigd N N-66 Bundelen Leerplicht en RMC/jongerenloket 1073 Onderwijs Leenders Beerten - 100 100 100 n.g. PN 2014 pag 61-63 in bewerking; er loopt een onderzoek O O-01 PN 2014 - stelpost Progr Onderwijs 1073 Onderwijs Leenders Beerten - 3.200 3.200 3.200 n.g. PN 2014 pag 61-63 aan invulling wordt hard gewerkt Frings - - - 385 n.g. PN 2014 pag 61-63 plannen in de maak O O-03 PN 2014 - stelpost Progr Zorg en Welzijn - Indiv.voorz. Huish. 1051hulp Zorg(correctie &W Aalzum SB2013 v. pagFrings 282) - 3.136 5.104 5.104 n.g. PN 2014 p61, correctie SB14 p282 voorstel volgt in 2014 O O-04 PN 2014 - stelpost Progr Cultuur - Modernisering culturele 1071 veldCultuur Beerten - - 700 700 n.g. PN 2014 pag 61-63 Kunst - 200 500 800 n.g. PN 2014 pag 61-63 O O-06 PN 2014 - stelpost Progr Best&Mid dl 1 1042 Bestuur&M van Wamel Kunst - 176 80 80 O O-06 PN 2014 - stelpost Progr Best&Mid- Organisatie 1042 Bestuur&M van Wamel Kunst - 2.324 4.220 6.420 7.156 23.870 30.895 34.511 O O-02 PN 2014 - stelpost Progr Zorg en Welzijn - Ondersteuning 1051 JeugdZorg &W Aalzum v. Bergman O O-05 PN 2014 - stelpost Progr Facilitaire diensten - Vastgoed &1043 accommodaties Fac.dienstenKluver g14.b PN 2014 pag 61-63 n.g. PN 2014 pag 61-63 g14.b PN 2014 pag 61-63 n.g. voornemen is om korting per 1 jan 2015 af te sch gereed; materieel budget/ subsidie afgeraamd volgt najaar 2014 deels gereed door materieel budget PN 2014 pag 61-63 42 43 44 III INVESTERINGEN Beleidsinvesteringen bedragen * € 1 miljoen programma Wonen Groen & Water Groen & Water Groen & Water Ruimte & Cultuurhistorie Grondbeleid Grondbeleid Grondbeleid Grondbeleid Economie & Toerisme Economie & Toerisme Economie & Toerisme Facilitaire Diensten Zorg & Welzijn Zorg & Welzijn Sport Sport Sport Sport Sport Wijken Wijken Wijken Wijken Cultuur Cultuur Mobiliteit Mobiliteit Mobiliteit Mobiliteit Mobiliteit Mobiliteit Mobiliteit Mobiliteit Onderwijs Onderwijs 2014 2015 2016 2017 Investering k-nummer oorspr. mut. 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e4e 1e 2e 3e 4e Masterplan oude stad K000010 0,5 Valkhofpark/Hunnerpark K000080 1,8 De Bastei K000171 0,5 Goffertpark K000185 0,3 Cultuurhistorie K000168 1,0 Stadsbrug (meerwerk) K000213 1,2 Vasim K000214 2,7 Mercuriuspark K000215 1,5 invest.in planexploitatie K000216 6,5 Waalkade K000071 11,9 4,9 Baggeren Havens K000169 1,9 -0,1 Lindenberghaven K000211 0,8 Stevenstoren K000203 1,3 Skaeve Huse K000192 0,3 Jongerencentrum Nijm.Noord K000204 0,4 Ondersteuning Quick K000149 0,9 Talent Centraal K000193 5,0 Kunstgras K000194 1,3 Rev. Binnensportaccomodaties K000200 1,0 Nieuw Balveren 5e veld K000205 0,2 Voorzieninghart Waterkwartier K000116 3,9 Speel- en Sportplekken Noord K000195 0,2 Wijkcentrum Dukenburg K000196 2,5 Bestaande voorzieningharten K000206 0,2 Nieuwbouw Doornroosje K000024 12,5 Keizer Karel Podia K000197 1,5 laatste deel Fietsroute N-Beuningen K000032 1,3 HOV/verkeerstructuur Waalsprong K000144 2,2 Fietstunnels Waalsprong K000161 7,1 Parkeerapparatuur MarienburggarageK000187 0,3 Aanleg dorpensingel K000190 5,0 Groene route K000199 3,0 Parkeren Hezelpoort K000218 2,6 Parkeergarage Plein 44 K000219 2,6 Primair Onderwijs Groot Oosterhout K000198 7,0 Bewegingsonderwijs Kristallis K000207 1,0 Toelichting bij de tabel: oorspr.= door de Raad beschikbaar gesteld budget mut = bij deze Voorjaarsnota voorgestelde aanpassing = onderzoeksfase = voorbereidingsfase = realisatiefase We gaan in op het algemene beeld, eventuele wijzigingen en de effecten op de kapitaallasten in de programmabegroting. De grote investeringen liggen op koers. Doornroosje en Wijkcentrum Waterkwartier worden dit jaar opgeleverd. Aan de damwand Waalkade wordt hard gewerkt en we verwachten dat deze juni dit jaar wordt vrijgegeven voor gebruik. De kosten vallen hier beduidend hoger uit dan verwacht. Naar de stand van maart 2014 verwachten wij een onvermijdbare overschrijding van € 2,4 mln. Voor onzekerheden nemen we een stelpost op van € 2,4 mln. Daarnaast voegen we het restant van het krediet Baggeren Havens, inmiddels afgerond, ook toe aan de Damwand. Daarmee stellen we voor in totaal € 4,9 mln. aan het krediet Damwand toe te voegen. Het project Damwand Waalkade omvat de investering in de nieuwe kademuur van de westelijke Waalkade. De uitvoering van dit investeringsproject is door niet-voorziene ontwikkelingen (o.a. aangetroffen archeologische objecten en verontreiniging in de ondergrond) onder druk komen te staan. Zo worden we geconfronteerd met risico’s op overschrijding van de geplande kosten en de doorlooptijd. Verdere uitloop in de tijd zou gevolgen voor de cruisevaart, horeca en de Vierdaagse kunnen hebben. Gefaseerde oplevering vindt plaats vanaf het voorjaar van 2014, eindoplevering is gepland voor eind juni 2014. Na afronding van het project zal duidelijk worden in hoeverre de stelpost benut zal worden en zal uw Raad hierover worden geïnformeerd. 45 Door de Provincie Gelderland is € 2 mln. subsidie in het kader van Robuuste Investeringen beschikbaar gesteld voor de Keizer Karel Podia. Dit voegen we conform de afspraak die met de provincie is gemaakt toe aan het krediet, waarmee we € 2 mln. aan werkzaamheden kunnen opstarten. In bovenstaand overzicht ziet u deze toevoeging niet terug, omdat er geen sprake is van een budgetuitzetting (hogere uitgave valt weg tegen de subsidie). Bij Wijkcentrum Dukenburg en De Vereeniging worden kredieten toegevoegd voor duurzaamheidsinvesteringen die zichzelf terugverdienen en als budget-neutrale wijzigingen in de programma’s worden verwerkt. Bedrijfsinvesteringen Vanuit krediet Bedrijfsinvesteringen gaan we verder met de herinrichting van de gemeentelijke gebouwen zodat deze geschikt gemaakt worden voor het nieuwe werken en met minder gebouwen kunnen volstaan. Kapitaallasten De herberekening van de kapitaallasten naar de stand van 1 januari 2014 levert, buiten het al begrote overschot van € 1,5 mln., een extra onderuitputting op van € 2,9 mln. Reden hiervan is dat investeringen waarvan verwacht werd dat deze in 2013 gereed zouden komen, pas op later datum gereed zijn. De gereserveerde lasten hiervoor in de begroting vallen daarmee in 2014 vrij (de zogenaamde onderuitputting). Het betreft onder andere de Damwand, het Meerwerk aan de Stadsbrug en een paar investeringen die uitgevoerd worden via de planexploitaties zoals Vasim en Mercuriuspark die te vroeg ingepland stonden. Van de in totaal € 4,4 mln. onderuitputting reserveren we € 0,4 mln. voor de rente van de damwand. Dan resteert een bedrag van € 4,0 mln. Voorheen was de beleidslijn deze middelen toe te voegen aan de RSI (Reserve Strategische Investeringen). Omdat sinds een aantal jaren de prioriteit ligt bij het versterken van het weerstandsvermogen, is de bestendige beleidslijn deze middelen – in dit geval een bedrag van € 4,0 mln. - toe te voegen aan de Saldireserve. Hieronder geven we de onderuitputting per programma weer. Programma 1012 Veiligheid 1023 Groen & Water 1031 Ruimte & Cultuurhistorie Onderuitputting bedragen x € 1.000 -251 -66 -50 1032 Grondbeleid -883 1041 Economie & Toerisme -588 1043 Facilitaire diensten 1052 Sport 1062 Openbare ruimte 97 -131 17 1063 Wijken -27 1071 Cultuur -178 1072 Mobiliteit -697 1073 Onderwijs -39 Kostenplaatsen -125 Totaal 2.921 46 Overig Binnen het programma Openbare Ruimte zijn sinds 2012 geen investeringen meer, de laatste activa bij dit programma worden bij deze VJN afgeboekt. Dit geeft a-structureel een voordeel van 80.000 euro in 2014. Bij programma Onderwijs worden enkele activa afgeboekt die bij de decentralisatie zijn blijven hangen. Het astructurele effect van 169.000 wordt binnen het programma opgevangen. Vanuit het programma Openbare Ruimte voegen we 900.000 euro toe aan het krediet Groene Route ten behoeve van het dynamisch verkeersmanagement. Al deze wijzigingen worden middels de bij de Voorjaarsnota behorende begrotingswijziging verwerkt. 47 IV OVERZICHT TAAKMUTATIES Taakmutaties Gemeentefonds (en de administratieve verwerking) A. Taakmutaties, al opgenomen in de begroting categorie taakmutaties (+DU+IU) jr2014 herkomst NB. alle bestaande taakmutaties zijn bij het opstellen van de SB 2014 reeds bij de betreffende programma’s opgenomen. 0 Toelichting categorieën: 1 deze bedragen worden - conform bestaand beleid - vastgehouden, in afwachting van bestedingsvoorstellen en bestuurlijke besluitvorming (= inzet breed afwegen) 2 3 4 omdat deze bedragen gerelateerd zijn aan bestaand beleid, worden ze bij de VJN2014 overgeheveld naar het programma. deze negatieve bedragen worden - cf bestaand beleid - overgeheveld naar het programma met een inverdienopdracht vrijval B. Nieuwe taakmutaties Deze nieuwe taakmutaties zijn afkomstig uit de september- en decembercirculaire 2013. Jaarschijf 2014 verwerken we nu in de VJN 2014. Effecten vanaf 2015 worden verwerkt in de Stadsbegroting 2015-2018. categorie taakmutaties (+DU+IU) jr2014 herkomst 2 vrouwenopvang ; regio aanpak veilig thuis (2013 en 2014) 4 centra jeugd en gezin 2 digitaal klantdossier; aanpassing uitname 1 intensivering armoede- en schuldenbeleid 2 decentralisatie provinciale taken vergunningverlening toezicht 358.308 onderwijshuisvesting 134.000 eigen begroting 2 75.000 septembercirculaire 2013 -13.432 septembercirculaire 2013 10.000 septembercirculaire 2013 1.240.000 decembercirculaire 2013 decembercirculaire 2013 Te verwerken op product concerninkomsten bij deVJN2014 1.803.876 totaal 1.803.876 48 SAMENVATTING ( A+B) categorie taakmutatie 1 2 3 4 Vasthouden op stelpost Concern in afwachting van bestedingsvoorstellen (*) bij VJN2014 overhevelen naar programma's, ter besteding bij VJN2014 overhevelen naar programma's, met een inverdienopdracht bij VJN 2014 bedragen vrij laten vallen totaal jr2014 1.240.000 577.308 13.4321.803.876 - (*) van de € 1.240.000 die we hier op stelpost Concern zetten, is een bedrag van € 575.000 reeds naar programma Werk & Inkomen overgeheveld d.m.v. raadsbesluit 25/2014 “Extra inzet armoede en schuldhulpverlening 2014”. Een bedrag van € 665.000 is nog vrij te besteden. 49 V BEDRIJFSVOERING P&O We zorgen voor kwalitatief beter toegerust personeel dat kostenbewust, professioneel en samenwerkingsgericht handelt vanuit een veranderende overheidsrol, een goede werkomgeving, met een werkgever en een prettige werksfeer. Deze doelstellingen dragen bij aan de kwaliteit van de producten en dienstverlening aan de burger. Vertrekpunt is een flexibele en professionele organisatie die vanuit een veranderende rolverdeling meer ruimte biedt aan eigen initiatief en verantwoordelijkheid van inwoners, instellingen en ondernemers. De dienstverlening dient daarbij uiteraard op peil te blijven. We blijven de organisatie ondersteunen en adviseren bij het verankeren van de organisatieontwikkeling, regionaliseringstrajecten en de voortschrijdende bezuinigingen. We werken hierbij verder aan het gastheerschap regionaal samen met de andere middelenafdelingen. Vanuit onze HRM-agenda zetten we stevig in op Duurzame inzetbaarheid én Mobiliteit, waarbij we maatregelen nemen op in- door- en uitstroom. Het vertrekarrangement voor 60-63 jarigen heeft gezorgd voor een vrijwillige uitstroom van ouderen. Dit wordt gecombineerd met het aantrekken van nieuwe medewerkers, waarvan de acties eind 2013 zijn opgestart en in 2014 verder worden uitgevoerd. Met aan de ene kant aandacht voor ons mobiliteits- en stagebeleid; het monitoren van onze instroom; het ontwikkelen van visie op onze flexibele schil en aansluiten bij regionale initiatieven én aan de andere kant het toepassen van interventies, zoals het loopbaanbudget en aandacht hebben voor leren en ontwikkelen, willen we ook in 2014 bewerkstelligen dat medewerkers uitdagend en inspirerend werk houden en mobieler worden in hun werk. Bovendien bieden we hiermee het hoofd aan de gevolgen van de bezuinigingen, waarbij we streven we naar een goede mix van jong en oud in onze organisatie. Functiegebouw Alle voorbereidingen voor het inrichten van een nieuw functiegebouw zijn in 2013 afgerond. Met HR 21 krijgen we niet alleen een nieuw functiewaarderingssysteem, maar hebben we ook een instrument dat de organisatieontwikkeling ondersteunt; interne mobiliteit en roulatie van taken vergroot en ruimte biedt voor het vastleggen van resultaatafspraken in de gesprekscyclus. We zijn gestart met de implementatie hiervan. Fiscale maatregelen De huidige vergoedingen en verstrekkingen aan personeelsleden zijn aan een wildgroei van fiscale regels gebonden. De nieuwe werkkostenregeling beoogt een vereenvoudiging door alle bestaande regels te vervangen en treedt per 1 januari 2015 verplicht in werking. We hebben de financiële administratie op orde gebracht eind 2013 en we zijn in 2014 gestart met proefdraaien. We liggen op koers met het werken aan onze lopende zaken als de nieuwe plaatselijke Cao-onderhandelingen en de voortgaande digitalisering van onze processen en formatiebeheer. Op arbo-gebied werken we verder aan de registratie van arbeidsongevallen; implementeren we ons agressiebeleid en ontwikkelen we initiatieven op het gebied van vitaliteit. Verder ronden we de leiderschapsestafette af en bieden we verdiepingscursussen op het gebied van Insights. Financiën De werkzaamheden van de financiële functie liggen op koers. De producten uit de Planning en Control-cyclus zijn dit voorjaar conform planning opgeleverd en in procedure gebracht. De insteek blijft om hierbij te blijven zorgen voor een duurzame gezonde financiële positie van de gemeente. In de huidige tijd met - in economisch en financieel opzicht - zwaar weer, vraagt die extra aandacht van alle betrokkenen. Het gaat immers om financiële dilemma‘s bij complexe vraagstukken. De totstandkoming van deze producten gebeurt in onderlinge samenhang en is verder gestroomlijnd. Hierbij is een versnelling aangebracht in de totstandkoming van de Jaarrekening 2013. Via een moderne web-versie is deze jaarrekening ook digitaal te raadplegen/beschikbaar gesteld. Dit wordt de komende jaren de trend voor 50 toekomstige producten uit de P&C-cyclus. Over de meer substantiële vernieuwingsmogelijkheden is de discussie met de Raad via de Auditcommissie gaande. 51
© Copyright 2024 ExpyDoc