20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd

Patiënteninformatie
Verwijderen van een zaadbal
via een incisie in de lies
(inguinale orchidectomie)
Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies
20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 1
1
29-08-14 11:22
20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 2
29-08-14 11:22
Verwijderen van een zaadbal via een incisie
in de lies (inguinale orchidectomie)
Polikliniek Urologie, route 2.5
Telefoon (050) 524 6920
Algemeen
•
Neem bij ieder bezoek aan het ziekenhuis uw ziekenhuispasje en een geldig
identiteitsbewijs mee.
•
Bent u verhinderd, neem dan tijdig contact op met het secretariaat van de afdeling Opnameplanning (als het gaat om de ziekenhuisopname) of het secretariaat van de polikliniek Urologie (als het gaat om een afspraak op de polikliniek).
Inleiding
In overleg met uw uroloog is besloten om bij u één of beide zaadballen te verwijderen. Dit heet een orchidectomie. Er kunnen verschillende redenen zijn om één
of beide zaadballen weg te nemen. Een reden kan bijvoorbeeld een blijvende of
vaak terugkerende infectie van de zaadbal of bijbal zijn. Een andere reden kan
een draaiing van een zaadbal met bloedvaten (torsio) zijn waardoor deze niet
meer vitaal is. In deze gevallen is de ingreep meestal ook het einde van de behandeling. Als een zaadbal wordt verwijderd, omdat er een vermoeden van zaadbalkanker bestaat, wordt de ingreep vrijwel altijd gevolgd door opvolgende behandelingen. De orchidectomie zal dan zo snel mogelijk plaatsvinden.
Bij een geplande operatie wordt u op de dag van operatie opgenomen op de
verpleegafdeling. U krijgt vooraf een brief met de opnamedatum thuis gestuurd.
Het komt vaak voor dat de uroloog met u bespreekt dat u meteen aansluitend
aan het bezoek op het spreekuur opgenomen wordt. In dat geval meldt u zich
op de Verpleegafdeling 2B bij de balie. In deze folder kunt u lezen hoe de ingreep
zal verlopen en welke voorbereidingen u moet treffen. De folder is bedoeld als
aanvulling op de mondelinge informatie van de uroloog.
Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies
20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 1
1
29-08-14 11:22
De zaadballen
De uitwendige geslachtsorganen van de man bestaan uit de penis en de balzak
(scrotum). In de balzak bevinden zich twee zaadballen (testes), met aan de achterzijde van elke zaadbal een bijbal (epidymis). Vanuit de bijbal loopt een zaadstreng
door de prostaat naar de urinebuis. De zaadballen maken zaadcellen (sperma)
aan. Het zaad wordt vervolgens voor een bepaalde periode opgeslagen in de
bijballen. Bij een ejaculatie of zaadlozing verlaat het zaad vanuit de bijbal het lichaam via de zaadleider en de urinebuis. Daarnaast wordt in de zaadballen het
mannelijk hormoon testosteron geproduceerd.
Vruchtbaarheid (Fertiliteit)
Als een zaadbal verwijderd wordt, heeft u meestal nog één zaadbal over die zaadcellen produceert. U bent dan na de operatie nog vruchtbaar en in staat om kinderen te verwekken. Als het noodzakelijk is om beide zaadballen te verwijderen,
dan bent u na de ingreep minder vruchtbaar of onvruchtbaar. Dit geldt ook als
de zaadbal die niet geopereerd wordt een verminderde of geen functie heeft. In
dat geval kunt u voor de operatie doorverwezen worden naar het Centrum voor
Voortplantingsgeneeskunde van het UMCG. Het is dan mogelijk om uw eigen
zaad (sperma) in te vriezen.
2 20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 2
Martini Ziekenhuis
29-08-14 11:22
Testosteron
Testosteron is het mannelijke geslachtshormoon. Het heeft onder andere invloed
op de seksualiteit: het zorgt voor opwinding en erectie van de penis. Indien een
zaadbal verwijderd wordt, zorgt de andere zaadbal over het algemeen voor voldoende productie van testosteron. Worden beide zaadballen verwijderd of heeft
de zaadbal die niet geopereerd wordt een verminderde of geen functie, daalt uw
testosteronproductie. De uroloog bespreekt met u hoe het tekort aan testosteron
behandeld kan worden.
Voorbereidingen
Preoperatief spreekuur
Voorafgaand aan de operatie een afspraak voor het preoperatief spreekuur op de
polikliniek Anesthesiologie (route 0.1). Als u met spoed wordt geopereerd, wordt
dit ter plekke gedaan. In de folder Anesthesie en preoperatief spreekuur leest u
hoe u zich kunt voorbereiden.
Nuchter zijn
U moet nuchter zijn voor de operatie. Wat u wel/niet mag eten en drinken, leest u
in de folder Anesthesie en preoperatief spreekuur. Wordt u met spoed geopereerd?
Dan mag u vanaf het moment dat de uroloog u vertelt dat u geopereerd wordt,
niet meer eten en drinken.
De opname
U wordt ontvangen door een verpleegkundige die u uw kamer zal wijzen en u
een rondleiding geeft over de afdeling. Tijdens dit gesprek hoort u ook het (verwachte) tijdstip waarop de operatie zal plaatsvinden. Wordt u acuut opgenomen
kan het zijn dat u nog laat in de avond of pas de volgende dag geopereerd wordt.
In het laatste geval krijgt u ‘s avonds een maaltijd.
Wanneer u acuut wordt opgenomen heeft u de gelegenheid om met uw naaste
te bellen en om benodigdheden te laten bezorgen. Soms heeft u de gelegenheid
om zelf nog even naar huis te gaan. Neem vanuit huis alle medicijnen mee die u
gebruikt en zorg voor een strakke onderbroek om aan te trekken na de operatie.
De verpleegkundige scheert de huid van uw scrotum en de liezen, verder wordt
er bloed afgenomen voor onderzoek.
Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies
20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 3
3
29-08-14 11:22
Voor de operatie helpt de verpleegkundige u in het operatiehemd en krijgt u een
slaaptablet. Als u een gebitsprothese (zoals een kunstgebit) draagt, vraagt de verpleegkundige u deze uit te doen. Ook wordt u verzocht horloge en sieraden te
verwijderen.
De operatie
De verpleegkundige rijdt u in uw bed naar de operatiekamer. De anesthesioloog
dient voorafgaand aan de operatie de afgesproken verdoving toe. De uroloog
maakt een horizontale snede net boven de lies en verwijdert de zaadbal en de
bijbehorende zaadleider.
Het verwijderde weefsel wordt opgestuurd naar het pathologisch anatomisch laboratorium voor weefselonderzoek. De balzak is na de operatie aan de kant van
de verwijdering dus leeg. Het is mogelijk om de leegte op te vullen met een prothese. Dit gebeurt bij voorkeur op een later tijdstip.
Na de operatie
Dag van de operatie
Als de operatie achter de rug is, wordt u naar de afdeling Recovery (uitslaapkamer) gebracht. De verpleegkundige belt met uw contactpersoon. Als alles goed
gaat mag u terug naar de afdeling. Een verpleegkundige van de afdeling Urologie
haalt u dan weer op.
Op dat moment heeft u een infuus in uw arm voor het toedienen van vocht en
eventuele medicijnen. Dit wordt verwijderd zodra u niet misselijk bent en geen
koorts heeft. Mogelijk heeft u een wonddrain bij de operatiewond voor het afvoeren van wondvocht. Soms hebben mensen een slang (catheter) in de blaas.
De verpleegkundige helpt u met het aantrekken van een strakke onderbroek en
legt eventueel een opgerolde handdoek onder het scrotum om zwelling tegen te
gaan. Als u pijn hebt of misselijk bent, kunt u dit melden aan de verpleegkundige.
Dan kunt u medicijnen krijgen. Op de operatiedag blijft u in bed. U mag eten en
drinken als u zich goed voelt. Ongeveer 6 uren na de operatie krijgt u een injectie
in het bovenbeen om de vorming van een bloedpropje in de bloedvaten (trombose) te voorkomen.
4 20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 4
Martini Ziekenhuis
29-08-14 11:22
Dag na de operatie
De ochtend na de operatie verwijdert de verpleegkundige het verband. Heeft u
een wonddrain, dan wordt deze verwijderd als de wond geen vocht meer produceert.
De uroloog of zaalarts komt bij u langs, u kunt dan uw vragen stellen. Er wordt
opnieuw bloed bij u afgenomen.
Ontslag
U mag naar huis op het moment dat u geen koorts heeft, de wond dicht is en er
geen overmatige zwelling in het scrotum te zien is. U krijgt een afspraak mee:
•
voor eventueel bloedonderzoek op de derde en vijfde dag na de operatie
•
voor eventueel aanvullend röntgenonderzoek (ct-scan)
•
bij de uroloog voor de uitslag van het weefselonderzoek, bloedonderzoek en
de ct-scan
Eenmaal thuis mag u douchen. In verband met mogelijke infecties mag u een
week lang niet in bad. Gedurende een week draagt u een strakke onderbroek.
Door de eerste dagen veel rust te nemen en het scrotum met een handdoek te
ondersteunen, trekt eventuele pijn en zwelling weg. Vaak is het scrotum blauw
vanwege een bloeduitstorting. Daar hoeft u niet van te schrikken. De bloeduitstorting trekt vanzelf langzaam weg. Tegen de pijn kunt u paracetamol innemen.
Neem contact op met uw huisarts als u veel pijn houdt, de zwelling toeneemt en
u koorts krijgt.
Tevredenheid
Wij gaan ervan uit dat de behandeling naar tevredenheid verloopt. Mocht dit
niet het geval zijn, bespreekt u dit dan allereerst met degene die hiervoor direct
verantwoordelijk is. U kunt in tweede instantie ook een afspraak maken met het
hoofd van de afdeling of met de rombusfunctionaris van het ziekenhuis. Meer
informatie hierover vindt u op onze website of in de folder Uw tevredenheid, onze
zorg.
Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies
20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 5
5
29-08-14 11:22
Tot slot
Heeft u vragen naar aanleiding van uw gesprek met de uroloog of na het lezen
van deze folder? Heeft u psychosociale begeleiding nodig? Of heeft u behoefte
aan een gesprek over zaadbalkanker, uw behandeling en de nazorg, na ontslag
uit het ziekenhuis?
Neem dan contact op met de verpleegkundig specialist van de afdeling Urologie,
tel. (050) 524 7983. U kunt ook de verpleegkundige op de verpleegafdeling vragen om de verpleegkundig specialist op te roepen.
Andere informatiebronnen
•
KWF Kankerbestrijding, tel. (020) 570 0500: www.kwf.nl
•
www.oncoline.nl
•
Stichting Zaadbalkanker: www.zaadbalkanker.nl
•
Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde van het UMCG: www.umcg.nl
6 20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 6
Martini Ziekenhuis
29-08-14 11:22
Ruimte voor eigen aantekeningen
Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies
20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 7
7
29-08-14 11:22
8 20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 8
Martini Ziekenhuis
29-08-14 11:22
20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 9
29-08-14 11:22
Martini Ziekenhuis
Postadres
Postbus 
 RM Groningen
Bezoekadres
Van Swietenplein 
Algemeen telefoonnummer
09-2014
Groningen
www.martiniziekenhuis.nl
20140047 Verwijderen van een zaadbal via een incisie in de lies.indd 10
20140047
()   
29-08-14 11:22