Herwaardering pensioen in eigen beheer

Herwaardering pensioen in eigen beheer
Een Pensioen BV vormt een fiscale eenheid met de Werk BV. De vraag is of bij een ontvoeging van de
fiscale eenheid sprake is van een noodzakelijke herwaardering van de pensioenverplichting. Over
deze vraag oordeelde onlangs de Rechtbank Gelderland.
Algemeen
Als een Werk BV haar pensioenverplichting overdraagt aan een Pensioen BV spreken we van extern
eigen beheer. In dat geval moeten partijen de pensioenverplichting overdragen tegen de waarde in
het economische verkeer. De Werk BV kan voor zover de waarde in het economische verkeer hoger
is dan de fiscale waarde een verlies nemen. Voor de waarde van de indexatie maakt de fiscale
regelgeving hierop een uitzondering. Deze waarde mag de Werk BV niet aftrekken van de fiscale
winst. De waarde van de indexatie moet de Werk BV activeren op de fiscale balans.
Bij de Pensioen BV zien we het spiegelbeeld. De Pensioen BV moet de verplichting tegen de fiscale
waarde op balans zetten. Daardoor behaalt zij meteen een fiscale winst. Maar hier geldt de
uitzondering voor de indexatielast. Deze mag de Pensioen BV wel passiveren.
Als de Pensioen BV samen met de Werk BV in een fiscale eenheid zit is er fiscaal gezien mogelijk geen
sprake van extern eigen beheer, maar wel voor de loonbelasting. Immers voor de belastingheffing is
de Pensioen BV opgegaan in de Werk BV, maar voor deciviel juridische toezegging is er wel sprake
van extern eigen beheer. Een financieringsovereenkomst is op basis van (Hoge Raad) uitspraken uit
het verleden noodzakelijk.
Voor de heffing van de vennootschapsbelasting waardeert de fiscale eenheid het pensioen dus tegen
de fiscale waarde. Maar wat gebeurt er nu als de fiscale eenheid wordt verbroken? Over deze vraag
boog de rechtbank Gelderland zich.
Procedure
Een Werk BV deed in 1987 een pensioentoezegging aan haar DGA. De uitvoering van deze toezegging
werd in 1993 overdragen aan Pensioen BV. Werk BV en Pensioen BV vormden een fiscale eenheid
voor de vennootschapsbelasting. In 2010 werd de fiscale eenheid tussen Werk BV en Pensioen BV
weer verbroken. Direct daarna werd de Werk BV aangemerkt als een VBI in het kader van de
vennootschapsbelasting. Een VBI is een voor de vennootschapsbelasting vrijgestelde
beleggingsinstelling.
De Werk BV stelde dat bij de ontvoeging van de fiscale eenheid alsnog een herwaardering van de
pensioenverplichting moest plaatsvinden. Dat zou betekenen dat de Werk BV op het moment van de
ontvoeging de indexatie last zou moeten activeren. Omdat op datzelfde moment de Werk BV de
status van VBI kreeg, zou de geactiveerde indexatielast ten laste van de fiscale winst kunnen worden
gebracht.
Uitspraak
Volgens de Rechtbank moest de Pensioen BV na de verbreking van de fiscale eenheid doorgaan met
de fiscale waardering. Slechts als binnen een periode van zes jaar vóór de ontvoeging de overdracht
had plaatsgevonden zou een herwaardering moeten plaatsvinden. Omdat in deze procedure de
overdracht meer dan zes jaar geleden heeft plaatsgevonden moet de Pensioen BV na de ontvoeging
gewoon doorgaan met de fiscale waardering van het pensioen. Er is ten tijde van de ontvoeging geen
fiscale winst of verlies in respectievelijk de Werk BV en de Pensioen BV. De Werk BV mag op het
moment van de ontvoeging de indexatielast niet activeren.
Ons commentaar
Wij zien verschillende standpunten inzake extern eigen beheer. Het feit dat er sprake is van een
fiscale eenheid, betekent naar onze mening niet dat op grond van intern eigen beheer de waardering
kan plaatsvinden. Mede gezien het feit dat de overdracht van pensioenaanspraken tegen de waarde
in het economisch verkeer moet plaatsvinden en de Werk BV de indexatielast niet ten laste van de
fiscale winst mag brengen, dient een actiefpost op de fiscale balans opgenomen. Bij een overdracht
binnen de fiscale eenheid is er géén sprake van intern eigen beheer en gelden de commerciële
overdrachtsregels inclusief activering van de indexatielast achterwegen. Mede in het zicht van
verbreking van de fiscale eenheid is deze jaarlijkse boekhouding met premie- en indexatienota’s van
groot belang.
Volgens de Rechtbank moet op basis van de wetgeving de ontvoegde dochter (Pensioen BV)
doorgaan met de fiscale waardering die de fiscale eenheid hanteerde. Alleen als de overdracht
binnen een periode van zes jaar voor de verbreking van de fiscale eenheid heeft plaatsgevonden
volgt een herwaardering op basis van de waarde in het economische verkeer.
Een bijzondere uitspraak waarbij de Rechtbank gedeeltelijk toegeeft aan herwaardering op basis van
het economische verkeer.

Download Report