IS ER NOG PRIVACY IN DE SMART HOME?

VIANEY DE LIMA
User Experience Design
S t u d en t nr. 1 6 2 0 1 5 6
SMARTHOMES
IS ER NOG PRIVACY
IN DE SMART HOME?
DREAM DISCOVER DO
SEMINAR
PA U L I N E W E S E M A N
Seminar - Essay
18-12-2014 periode B
SMARTHOMES
S
mart homes zorgen voor
gebruikersgemak. Van verlichting
tot multimedia: alles in huis wordt
geautomatiseerd. Om dit te kunnen
doen worden er informatie en
privégegevens verzamelt, maar wat
gebeurt hiermee?
In 2017 zullen er in Europa meer dan 37.000.000
smart homes zijn (Kurkinen, 2013). Google,
Samsung en Apple stoppen honderden miljoenen
euro’s in technologieën binnen deze opkomende
markt (Stewart, 2014). Een huis waarin technologie
alles automatiseert waardoor de bewoner zelf bijna
niets meer hoeft te doen. Of het nu gaat over het
bedienen van de lampen, het starten van de
vaatwasser of het instellen van de verwarming:
alles wordt samengevoegd in één slim netwerk die de
bewoner eenvoudig vanaf zijn smartphone of tablet
kan bedienen. Het probleem: consumenten weten
te weinig over de ‘slimme’ technologie die ze in huis
halen.
De oorzaak hiervan heeft verschillende factoren.
Producenten van slimme thermostaten, sloten,
lampen en andere ‘smart devices’ vertellen de
consumenten niets over de informatie die hun
apparaten over hen verzamelen. Al deze informatie
en gegevens komen bijvoorbeeld derden, inbrekers
en hackers uitermate goed van pas. De toenemende
integratie van technologie en diensten in huis zorgt
voor een groot probleem: de privacy van de bewoner
verdwijnt en de consument is zich daar totaal niet
bewust van. Bedrijven moeten meer
verantwoordelijkheid nemen over hun producten,
terwijl de overheid meer aandacht en voorlichting
moet gaan geven aan deze nieuwe vorm van
cybergevaar. Hoe langer hiermee word gewacht,
hoe groter de kans dat er straks privégegevens van
mensen op straat kunnen liggen.
2
SMARTHOMES
De toekomst is hier
S
tel je even het volgende voor: Het is half 7 in de ochtend. Je ogen zitten nog
potdicht maar worden langzaam geopend door het felle licht van je smartphone display. Voordat jij jezelf überhaupt realiseert wat er nou gaande is
hoor je een irritant piepgeluid, wat steeds maar harder gaat. Dan realiseer je het:
de wekker gaat af, tijd om jezelf klaar te maken voor een nieuwe werkdag. Graaiend pak je jouw smartphone erbij en druk je het alarm uit. Tegelijkertijd maakt
beneden het koffiezetapparaat zich klaar, begint de oven zichzelf voor te verwarmen, gaan de gordijnen voor de ramen open en de lichten in huis aan. Klinkt ideaal
niet?
De kans is zeer aanwezig dat bovenstaand voorbeeld
over een aantal jaar in vele huishoudens werkelijkheid
is geworden. Grote bedrijven als Google, Apple en
Samsung investeren meer en meer om hun posities
op de smart home-markt te versterken. Denk aan de
overname van Nest door Google voor 3,2 miljard euro,
de release van Apple’s HomeKit en de overname
van SmartThings door Samsung (Stewart, 2014). De
investeringen in deze markt zullen terug te zien zijn
voor de consument. Het zal toegankelijker worden
om smart-devices en bijbehorende diensten in huis te
halen.
Deze devices kunnen variëren van de slimme
thermometer van Nest tot aan de hue lux lampen
van Philips. Allen zijn ze instelbaar, van afstand
bestuurbaar door bijvoorbeeld een smartphone, in
de mogelijkheid om met elkaar te interacteren en in
staat om onafhankelijk van de bewoner te
functioneren. Huizen zijn in staat om zichzelf te
voorzien en te bedienen, zonder tussenkomst van
de bewoner. Dit kan leiden tot kostenbesparing door
bijvoorbeeld efficiënt en zuinig water- en
energieverbruik. Ieder huis kan getransformeerd
worden in een smart home.
Van een smart home is sprake op het moment dat alle technologie in huis
gekoppeld is in één intelligent digitaal thuisnetwerk en deze technologie vanaf
één controller te besturen is (Robles & Kim, 2010). Een voorbeeld van zo’n
controller is je smartphone of tablet. Hierdoor is het ook mogelijk om van afstand
je huis te beheren.
3
SMARTHOMES
Over het aantal smarthomes in Nederland vandaag de dag is geen voorspelling
te doen. Het is ook moeilijk waarneembaar gezien het feit dat je een smart home
niet letterlijk koopt, een consument maakt zijn huis smart of doet dit voor een
gedeelte. Wel zullen er in 2017 in Europa en Noord-Amerika meer dan 36.000.000
smart homes zijn volgens de Zweedse onderzoeker Lars Kurkinen (2013). Mocht
zijn voorspelling kloppen, dan houdt dit in dat ongeveer één op de negen á tien
huishoudens in een smart home woont. Grote kans dat dus dat het over een paar
jaar een normaal verschijnsel is.
Op basis van de cijfers lijkt het er dus meer op dat het
niet de vraag is of de smart home gaat
doorbreken, maar wanneer. Terwijl de komende jaren
deze ontwikkeling dus langzaam maar zeker zijn
intrede zal doen in de Nederlandse huishoudens, blijft
nog wel de vraag staan: Hoe zit het met onze
veiligheid en privacy?
Een voorbeeld is het Amerikaanse e-commerce bedrijf Amazon, de ontwikkelaar
van de Echo: een 23,5 centimeter lange cilinder met ingebouwde speaker en
zeven microfoons. Het apparaat kan overal in huis worden neergezet en een extra
hulp in huis. De Echo kan door middel van spraakbesturing to-do lijstjes maken,
alarmen instellen, het laatste nieuws meldden en antwoord geven op vrijwel
alles wat de gebruiker wilt weten. Vraag aan de Echo om het weerbericht voor de
volgende dag of laat pindakaas toevoegen aan een (digitaal) boodschappenlijstje:
de Echo doet het allemaal. De speaker communiceert via wifi-connectie met de
cloudservers van Amazon om correct op gebruikers te kunnen reageren. Dit houdt
dus in dat alles wat de gebruiker vraagt opgenomen en doorgestuurd wordt naar
Amazon. Zoals Hoffman (2014) al stelde: afhankelijk van de invalshoek is de Echo
een handig apparaat wat aan het begin van het smart home-tijdperk staat, of een
privacy-verpulverende gadget die alles opneemt en doorstuurt naar de servers
van Amazon.
De huidige situatie valt te vergelijken met 2 kampen: aan de ene kant staan de
bedrijven met hun smart technology devices klaar om huishoudens binnen te
dringen, aan de andere kant staan experts, deskundigen en hoogleraren met hun
berichtgeving over de gevaren ervan. De consument staat er eigenlijk als een
soort muur tussenin en heeft er over het algemeen vrij weinig weet van. Op het
moment dat de consument zich naar één van de kampen zal begeven, verdwijnt
de muur en is de maatschappelijke discussie klaar om massaal los te barsten: Hoe
veilig is een smart home?
4
SMARTHOMES
Veiligheid
V
eilig. Wat is nou eigenlijk veilig? Het begrip veiligheid is relatief, in een situatie waar de één zich totaal onveilig voelt kan een ander zich juist compleet
of zijn plek voelen. Als er gekeken word naar het psychologische aspect
van het begrip veiligheid komen we al snel uit bij de theorie over de behoeftepiramide van de Amerikaanse psycholoog Abraham Maslow (1943). Hij stelt eigenlijk
dat behoefte aan veiligheid en zekerheid voor de mens in het leven de op één na
belangrijkste is, na de lichamelijke behoeften. Uiteraard zijn er ook critici op deze
theorie, zoals Denning (2012). Hij stelt dat aan geen enkele behoefte in Maslows
piramide kan worden voldaan zonder samenwerking en sociale connecties tussen
mensen.
Als er gekeken wordt naar het statistische aspect
dan blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de
Statistiek dat bijna één op de vijf mensen in
Nederland aangeeft zichzelf weleens onveilig te
voelen in eigen buurt. Hierbij geeft zelfs één op de
tien mensen aan zichzelf weleens onveilig te voelen
in eigen huis (CBS,2013).
Opvallend uit de cijfers van het CBS is dat het het
onderzoek zich vooral richt tot criminaliteit. Mensen
denken hierbij snel aan slachtofferschap, onveilige
plekken, hangjongeren of inbrekers. In het artikel ‘Drie
redenen waarom we ons niet veilig voelen’ (Volgens
Nederland, 2014) wordt een quote aangehaald die
journalist Frits Bloemendaal in zijn essay verwoordde:
‘Veiligheid gaat niet alleen over criminaliteit, maar ook
over het gebrek aan zekerheden, saamhorigheid en
geborgenheid.’ Ook door de afbraak van het sociaal
weefsel, de verharding van de maatschappij, kunnen
mensen zich onveilig voelen.
Mede omdat bij het begrip ‘veiligheid’ de link eigenlijk gelijk met criminaliteit wordt
gelegd lijken consumenten (nog) niet in te zien dat ze hun privacy op het spel
zetten bij de aanschaf van smart devices voor in huis. Een interessante discussie
is ook wel de waarde van deze smart devices, zo stelt schrijver Galen Gruman
(2014) eigenlijk dat home automation (integratie van technologie en diensten in
huis) eigenlijk vooral een oplossing is voor het probleem wat het zelf creëert, dus
in feite geen meerwaarde geeft. Waarom zou je alles in huis vanaf één knop op je
smartphone willen bedienen als je zelf handen en benen hebt?
5
SMARTHOMES
Wat ook de mening over smart
technology is, het volgende is moeilijk te
ontkennen: het biedt comfort en gemak
voor de bewoner en maakt alles net iets
makkelijker. Om dit gemak te kunnen
geven aan de bewoner hebben de
devices wel informatie nodig: informatie
wanneer je weggaat, thuiskomt, wakker
wordt, gaat slapen enzovoort. Dit
allemaal om ervoor te zorgen dat je zelf
nog zo min mogelijk hoeft te doen. Maar
wat gebeurt er eigenlijk nog meer met
deze informatie?
Comfort vs privacy
D
it is het punt waarop we weer terug komen bij beide kampen. Laten we even
beginnen bij de kant van de bedrijven. Die beweren bij hoog en laag dat er
niets met verzamelde informatie gebeurt. Zoals het bedrijf Nest eerder zei:
‘Wij moeten het vertrouwen van de consument verdienen’ (NOS, 2014). Nest zegt
zelf de informatie intern te houden en het alleen weg te geven aan derden indien
je daar als consument toestemming voor geeft, in ruil voor flinke kortingen.
Kortingen? Dat klinkt interessant voor consumenten. Maar hier komt het
andere kamp in actie. Zo stelt bijvoorbeeld hoogleraar informatica Bart Jacobs
(NOS, 2014) dat de overheid grenzen moet stellen om de consument tegen
zichzelf te beschermen. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk dat consumenten
wel weten waar ze voor kiezen. Alle informatie die smart home devices
verzamelen wordt in de cloud opgeslagen. Even terug naar oktober 2014: de
massale hack van Apple’s iCloud. Als zelfs Apple, misschien wel het machtigste
bedrijf in deze wereld, niet kan garanderen dat de informatie en bestanden van
hun klanten veilig zijn, welk bedrijf kan dat dan wel? Niemand zit erop te wachten
dat zijn/haar privé gegevens op straat komen te liggen, en dat iedereen straks
weet wanneer je van huis weg bent.
Wat ook opvalt is de rol van de Nederlandse overheid. Er komt wel steeds meer
aandacht voor de aanpak die zich richt op informatieveiligheid, zoals de pas
gelanceerde campagne ‘Alert Online’. Het richt zich alleen op de beveiliging van je
smartphone en computer ten opzichte van hackers, virussen en
gegevensdiefstal. Van grote (landelijke) voorlichting over de privacy van de
bewoner bij gebruik van smart home technology devices is nog geen sprake.
6
SMARTHOMES
Dure prijs
H
oewel dus lang niet iedereen zich met deze
discussie bezig houdt zet het wel aan tot stof
om over na te denken: Moeten we onze levens
wel meer en meer in handen van technologie leggen?
In de toekomst zal technologie ongetwijfeld (verder)
integreren in onze lichamen maar daarbuiten zal het
niet veel dichterbij kunnen komen dan in onze eigen
huizen. Het levert een hele hoop comfort op maar
brengt ook gevaren met zich mee.
Mijn eigen mening is in ieder geval veranderd. Waar ik
eerst laaiend positief was over smart home
technology is dit nu iets genuanceerd. Er ligt voor de
User Experience designers van de bedrijven en
misschien wel voor het gehele vakgebied, een groot
ethisch dilemma: hoe makkelijker je het wilt maken,
hoe meer je van en over je gebruikers moet weten.
Zolang deze informatie maar gegarandeerd bij het
bedrijf zelf blijft en dat is wat er (nog) niet altijd
gebeurt.
Ik ben nog steeds voorstander, maar het is belangrijk dat de consument, de
‘gewone burger’, weet en besef heeft van wat er met de verzamelde informatie
gebeurt en dat het risico’s met zich meebrengt. Of je het wel of niet wilt is een
keuze die je helemaal zelf maakt, zolang je maar weet dat privé informatie over
jou ergens rondzweeft. En of dit nou bij een bedrijf is die alles over jou weet of bij
een inbreker die weet wanneer je van huis weg bent, het lijkt me dat we het hier
allemaal over eens zijn: het gaat ze geen moer aan.
DREAM DISCOVER DO
SEMINAR
7
SMARTHOMES
Literatuurlijst
Centraal Bureau voor de Statistiek (2013). Veiligheidsmonitor 2013. Geraadpleegd op 1 december 2014, van http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/7F48CF73-01A2-4B3B-A953-FFDCBE7E9D5B/0/2014veiligheidsmonitor2013pub.pdf
Denning, S. (2012). What Maslow missed. Geraadpleegd op 9 december 2014, van http://www.
forbes.com/sites/stevedenning/2012/03/29/what-maslow-missed/
Gruman, G. (2014). Home automation is a solution in search of a problem. Geraadpleegd op 3
december 2014 van
http://www.infoworld.com/article/2853026/internet-of-things/home-automation-is-still-mostlya-solution-in-search-of-a-problem.html
Hoffman, J. (2014). Amazon’s Echo: Smart-home nirvana or privacy nightmare?. Geraadpleegd op
12 december 2014 via
http://www.nj.com/business/index.ssf/2014/11/amazons_echo_smart-home_nirvana_or_privacy_nightmare.html
Kurkinen, L. (2013). Smart homes and home automation. Geraadpleegd op 25 november 2014,
van http://www.berginsight.com/ReportPDF/ProductSheet/bi-sh2-ps.pdf
Maslow, A.H. (1943). A theory of human motivation. Geraadpleegd op 8 december 2014, van
http://psychclassics.yorku.ca/Maslow/motivation.htm
NOS (2014). Hoe veilig is het huis van de toekomst?. Geraadpleegd op 1 december 2014, van
http://nos.nl/video/695449-hoe-veilig-is-het-huis-van-de-toekomst.html
Robles, R.J. & Kim, T. (2010). Applications, systems and methods in smart home technology: A review. Geraadpleegd op 22 november 2014, van http://www.sersc.org/journals/IJAST/vol15/4.pdf
Steward, M. (2014). The future of smart home technology: ultimate control for who?. Geraadpleegd op 14 december 2014 via http://www.techradar.com/news/world-of-tech/the-future-ofsmart-home-technology-ultimate-control-for-who--1264949
Volgens Nederland (2013). Drie redenen waarom we ons niet veilig voelen. Geraadpleegd op 12
december 2014 via
http://www.volgensnederland.nl/themas/werk/drie-redenen-waarom-we-ons-niet-veilig-voelen
Aantal woorden: 2005
8
SMARTHOMES
DREAM DISCOVER DO
SEMINAR

Download Report