Scenariostudie slibverwerking (pdf, 98 kB)

PUNT NR. 6A VAN DE AGENDA VAN DE VERGADERING VAN HET ALGEMEEN
BESTUUR D.D. 3 april 2014.
Zwolle, 17 februari 2014
Nr. Bestuur-4380
Aan het algemeen bestuur
Onderwerp:
Scenariostudie Slibverwerking
portefeuillehouder:
J. Oggel
Voorstel:
1 Kennisnemen van de resultaten van de scenariostudie slibverwerking:
- Slibontwatering op twee locaties (Deventer en Zwolle) is optimaal; terugbrengen naar
één locatie heeft geen toegevoegde waarde;
- Slibvergisting op twee locaties (Deventer en Zwolle) is financieel optimaal, terugbrengen
naar één locatie heeft geen toegevoegde waarde.
2 Instemmen met:
- De installatie van een voorbehandelingstechniek voorafgaand aan de gisting op RWZI
Zwolle. Dit verhoogt de gasopbrengst, verbetert de energiebalans en verlaagt de
slibafzetkosten, RWZI Zwolle kan hierdoor een Energiefabriek worden.
- De uitbedrijfname van de gistingsinstallatie op de RWZI Kampen in 2017. Hiermee
wordt een besparing bereikt van € 90.000-€ 140.000 per jaar.
- Het nu (nog) niet grootschalig fosfaat terugwinnen uit zuiveringsslib. De verwachte
opbrengsten uit fosfaatverkoop wegen niet op tegen de benodigde investeringen (ruim 1
miljoen euro) en operationele kosten.
3 Beschikbaar stellen van een eerste voorbereidingskrediet van € 459.000 om de
noodzakelijke voorbereidingen voortvarend op te kunnen pakken.
Toelichting:
Aanleiding
De afzet van ontwaterd slib bepaalt voor een belangrijk deel de totale kosten van
waterzuivering, daarom is een optimaal scenario voor slibverwerking van groot belang.
2
De vorige Scenariostudie Slibverwerking van WGS dateert van 2006, de huidige
ontwikkelingen maken een nieuwe studie noodzakelijk. Een vraag hierbij is hoe nieuwe
inzichten op het gebied van energieopwekkingen en terugwinning van grondstoffen het best
vertaald kunnen worden naar de concrete situatie bij WGS.
Sommige van de installaties voor slibverwerking zijn toe aan groot onderhoud, de vraag is of
vervanging of centralisatie beter zou zijn. Daarnaast hebben de RWZI’s Zwolle en Deventer
sinds enige tijd last van neerslag van fosfaatzouten (struviet) in de installaties na de
slibgisting, dit speelt ook op andere RWZI’s in Nederland. De vraag hierbij is of een
oplossing van deze problemen gecombineerd kan worden met terugwinning van fosfaat.
Op de RWZI Kampen moeten extra maatregelen genomen worden voor de gasveiligheid, (dit
zou leiden tot een jaarlijkse kapitaallast oplopend tot € 140.000). De vraag is of, alles
afwegend, het wenselijk is om te stoppen met de gisting op RWZI Kampen, er moet immers
fors geïnvesteerd worden ten behoeve van gasveiligheid. Daarnaast worden de emissieeisen van de WKK-installatie (warmte-kracht-koppeling) op de RWZI Kampen per 2017
strenger, hiervoor zal ook geïnvesteerd moeten worden.
De commissie Waterkwaliteit is in de vergadering van 19 november 2013 geïnformeerd over
de voortgang van de scenariostudie, de daar gevoerde discussie is verwerkt in dit voorstel.
Probleemstelling
In een interne workshop zijn alle relevante aspecten besproken en zijn de volgende
hoofdvragen opgesteld, waarbij het begrip duurzaamheid ingevuld is als de balans tussen
financiën, milieu en omgeving:
- Is het duurzaam om slibverwerkingsactiviteiten verdergaand te centraliseren; hierbij gaat
het om het vergisten van slib dat momenteel op drie locaties plaatsvindt; en het
ontwateren van uitgegist slib, dat momenteel plaatsvindt op twee locaties.
- Is het duurzaam om aanvullende voorbehandelingstechnieken te installeren waarmee
extra biogas geproduceerd kan worden uit de slibben van WGS.
- Hoe en waar kan fosfaat worden teruggewonnen uit de slibstromen van WGS. Van
andere grondstoffen wordt ingeschat dat er geen relatie is met deze scenariostudie of dat
de technieken en de markt nog onvoldoende ontwikkeld zijn om deze in de scenariostudie
te betrekken.
- Door het besluit (juni 2013) om de slibgisting op de RWZI Raalte niet te herbouwen,
moeten op de RWZI Zwolle compenserende maatregelen genomen worden.
Afbakening
De studie richt zich op de slibstromen van WGS, de omvang van deze stromen is voldoende
voor een ´eigen´ slibverwerkingsstrategie. De ontwikkelingen in Waterkracht zijn vooralsnog
meer gericht op kennisdeling en hier ligt dan ook geen directe link met de voorliggende
scenariostudie.
Er is inventariserend onderzocht op welke manier uitwisseling van slibstromen met
omliggende waterschappen tot synergie kan leiden. Op basis van geografische ligging van
RWZI’s en daaruit voortvloeiende transportbewegingen heeft dit geen andere inzichten
opgeleverd dan de hier voorgestelde maatregelen.
Vergisten en ontwateren op twee locaties
Uit de scenarioberekeningen blijkt dat centralisatie van ontwateringscapaciteit naar één
locatie een kostenverhoging tot gevolg heeft en geen milieuwinst geeft. Ditzelfde geldt voor
centralisatie van gistingscapaciteit op één locatie. Daarom wordt voorgesteld om twee
locaties (Zwolle en Deventer) aan te houden voor gisting en ontwatering.
Sluiting gisting op RWZI Kampen
Er is een kostenverlaging mogelijk door het uit bedrijf nemen van de gisting op RWZI
Kampen. Er blijven dan alleen nog gistingsinstallaties over op de RWZI’s Zwolle en
Deventer. De totale energieprestatie van WGS zal hierdoor enigszins afnemen. De absolute
3
verbetering op WGS-niveau ten opzichte van de huidige situatie blijft echter nog steeds
aanzienlijk.
De extra maatregelen voor gasveiligheid kunnen achterwege blijven. Hiermee wordt
voorkomen dat de kosten toenemen tot € 140.000 per jaar.
Voorbehandeling vóór de gisting
Op de RWZI Zwolle kan een voorbehandelingsinstallatie worden geïnstalleerd waarmee
actiefslib wordt voorbehandeld voorafgaand aan de gisting. Hierbij wordt gedacht aan
Thermische Drukhydrolyse (TDH); het slib wordt hierbij kortdurend onder hoge temperatuur
aan hoge druk blootgesteld. Hiermee wordt de gasopbrengst verhoogd en het
ontwateringsresultaat verbeterd. RWZI Zwolle kan hierdoor Energiefabriek worden, een
voorlopige berekening laat zien dat RWZI Zwolle energieleverend kan worden.
Fosfaatterugwinning
Maximale fosfaatterugwinning is met de huidige fosfaatprijzen niet lonend: alleen al de
kosten van toe te voegen chemicaliën zijn hoger dan de huidige opbrengst van fosfaat.
Daarnaast moet ook aanvullend geïnvesteerd worden. Door echter op beperkte schaal
fosfaat uit het slib terug te winnen (met een zogenaamde struvietbeheersreactor) kunnen
beheersproblemen voorkomen worden en kan ook aanzienlijk bespaard worden op
slibafzetkosten, vanwege de verbeterde ontwateringseigenschappen. WGS volgt de
ontwikkelingen in de markt en mocht het in de toekomst toch financieel aantrekkelijk worden
om grootschalig fosfor terug te winnen, dan kan indien gewenst alsnog deze investering
gedaan worden. Technisch is dit eenvoudig in te passen.
De hier genoemde maatregelen (voorbehandeling en fosfaatterugwinning) compenseren
tevens het wegvallen van de gistingscapaciteit op de RWZI Raalte.
Relatie met Integraal Zuiveringsplan
De hier voorgestelde maatregelen concentreren de slibverwerking van WGS op twee
locaties: Zwolle en Deventer. Voor het nog op te stellen Integraal Zuiveringsplan betekent dit
dat alleen de locaties Zwolle en Deventer vastliggen. De maatregelen uit de scenariostudie
slibverwerking leveren geen belemmeringen op voor het Integraal Zuiveringsplan.
Financiën
De financiële gevolgen van de hier voorgestelde maatregelen kunnen worden opgevangen
binnen de meerjarenbegroting.
Communicatie
Op dit moment is de RWZI Kampen Energiefabriek. Hierover is breed gecommuniceerd. Als
de gisting op RWZI Kampen te zijner tijd uit bedrijf genomen gaat worden, moet duidelijk
gecommuniceerd worden dat daarvoor in de plaats gewerkt wordt aan een energieleverende
RWZI Zwolle.
Vervolg
In de meerjarenbegroting 2014-2018 is rekening gehouden met circa € 8 miljoen aan
voorgenomen investeringen voor het anticiperen op ontwikkelingen in de slibverwerking.
Verwacht wordt dat voor de voorbereidingen een bedrag van in totaal ongeveer € 600.000
nodig zal zijn. Met dit voorstel wordt hiervan € 459.000 beschikbaar gesteld.
4
De bij dit voorstel behorende bijlage(n) is(zijn):
n.v.t.
het dagelijks bestuur van het
Waterschap Groot Salland
de secretaris
de dijkgraaf
ir. E. de Kruijk
ir. H.H.G. Dijk

Download Report