In de kijker – De conjunctuuranalyse uitgelegd

In de kijker – april 2014
In de kijker – De conjunctuuranalyse uitgelegd
Wat leert deze grafiek ons? Om te beginnen moeten enkele concepten van de conjunctuuranalyse worden
gedefinieerd om goed te begrijpen waarover het gaat.
Laten we beginnen met de gegevens, gecorrigeerd voor de seizoensverschillen. Dit zijn gegevens die
worden verwerkt op basis van de ruwe gegevens om de eventuele seizoenschommelingen weg te werken.
De toegepaste statistische methode wil de gevolgen van de terugkerende seizoensgebonden factoren die in
het verleden in een chronologische 1 reeks (of tijdelijke reeks) werden vastgesteld, neutraliseren om de
andere dan seizoensgebonden variaties die het voorwerp zijn van de conjunctuuranalyse 2 duidelijker op de
voorgrond te plaatsen.
Daarna volgen de begrippen tendens en cyclus, berekend op basis van de gegevens, gecorrigeerd voor de
seizoensverschillen. De tendens of meer bepaald de langetermijntendens van de reeks wordt weergegeven
1
Geheel van waarnemingen van een economische statistische variabele, gedaan met regelmatige tussentijden (jaar, kwartaal, maand,
dag ...). (definitie INSEE)
2
Om de gegevens te corrigeren voor de seizoensverschillen wordt de procedure X12-ARIMA gebruikt, ingevoerd in de software
voor statistische analyse en gegevensbeheer SAS.
1
www.ibsa.irisnet.be
In de kijker – april 2014
door een curve die, dankzij de keuze van specifieke parameters, aansluit bij het algemene aspect van de
evolutie van een tijdelijke variabele zonder rekening te houden met de kortetermijnschommelingen.
Grafisch gezien is de tendens, gezien over een relatief korte periode, trouwens in het algemeen een rechte.
In tegenstelling tot de tendens is de cyclus het resultaat van de modellering van de
kortetermijnschommelingen van een tijdelijke variabele. Grafisch gezien mondt dit meestal uit in een curve
met een min of meer uitgesproken sinusoïdale vorm, afhankelijk van de gevoeligheid van de variabele. Een
volledige economische cyclus stemt overeen met de periode tussen twee dalen, de laagste punten in de
hoger beschreven sinusoïdale of twee opeenvolgende pieken, de hoogste punten van deze sinusoïdale.
Wanneer de bestudeerde variabele opveert na een dieptepunt (en dus richting piek evolueert) zegt men
dat deze in een expansiefase of positieve fase zit. Indien deze variabele echter zakt na een piek (en dus
richting dieptepunt evolueert) zegt men dat deze in een recessiefase of negatieve fase zit.
Uiteindelijk komen we tot dat wat we de conjunctuur of nog de conjunctuursituatie noemen, grafisch
weergegeven met een areaal en berekend als het verschil tussen de cyclus en de tendens. Een
conjunctuursituatie kan positief of negatief zijn in functie van de geanalyseerde variabele en het teken van
het verschil tussen de cyclus en de tendens. Terwijl een cyclus die boven de tendens uitsteekt, als positief
wordt beschouwd voor de omzet in een activiteitstak, geldt het omgekeerde voor de werkloosheid (een
stijgende werkloosheid is negatief).
Laten we teruggaan naar de grafiek. Deze leert ons in de eerste plaats dat de reeks een opwaartse tendens
kent, dat wil zeggen dat de langetermijngroei van de omzet in de tak vervoer en opslag in Brussel positief is,
met ongeveer 2,9 %.Verder zien we dat de omzet in deze tak cyclisch is (uitgesproken sinusoïdale vorm van
de cyclus). Wat de conjunctuur zelf betreft, toont de grafiek dat de omzet in de tak vervoer en opslag
tussen januari 2010 en februari 2011 een negatieve conjunctuursituatie kende, maar dat er toch sprake was
van een expansiefase of positieve fase (er was een stijging na een dieptepunt). Daarna gingen we over naar
een positieve conjunctuursituatie met een voortgezette expansiefase tot de piek van april 2012. Daarna
volgde een recessiefase of negatieve fase die ons terugbracht naar een negatieve conjunctuursituatie
vanaf december 2012 en dit, tot eind 2013. We zien echter dat de jongste omzetgegevens, gecorrigeerd
voor de seizoensverschillen, stegen tijdens de laatste maanden van 2013, hoewel dat niet volstond om de
reeks voor het einde van het afgelopen jaar naar een expansiefase te doen kantelen.
Voor meer informatie over de Brusselse conjunctuur verwijzen we naar de jongste Conjunctuurbarometer
van het BISA
2
www.ibsa.irisnet.be

Download Report