ZWAK GELOOF EN DE STEM VAN JEZUS Sta op

Preek van 13 april 2014
gehouden in ‘De Morgenster’ in Papendrecht
door Piet van Die
In deze dienst werd belijdenis gedaan en de lezing was Matteüs 26, 36-46.
ZWAK GELOOF EN DE STEM VAN JEZUS
Sta op, laten we gaan. (Matteüs 26, 46)
Kwetsbaar goedje
Dat is niet het meest opgewekte verhaal voor een dienst waarin jonge mensen
belijdenis doen! Je hebt een lange voorbereiding gehad. Je moest er naartoe
leven. Jullie hebben het zelfs ook nog een jaartje opgeschoven om er nog wat
te groeien in geloof. En nu ben je zover, je hebt een bewuste houding
gevonden in de wereld van kerk en geloof, de sprong wordt gewaagd en dan…
horen we over leerlingen die in slaap dommelen! Een beetje tegenstrijdig!
En toch is het misschien goed dat we het gelezen hebben. Het laat zien dat
geloven een kwetsbaar goedje is. En daarmee vertel ik natuurlijk niks nieuws.
De meeste gelovigen weten dat. De belijdeniscatechisanten weten het. Maar
soms wordt het toch nog een beetje verstopt of zelfs overschreeuwd. En
daarom is het goed om het eens vanuit de schemer in het daglicht te halen.
Geloof is geneigd tot verdampen.
Geloof kan verdampen
Daar ontkomt ook een predikant niet aan. Als dominee word je misschien
geacht een soort fullprof gelovige te zijn. Maar zet mij in een gezelschap
mensen die cynisch zijn over geloven en die deze fullprof gelovige weleens
willen testen met kritische vragen, en ik voel het geloof al in mij wegzakken. Of
in ieder geval de táál voor het geloof. Je staat al snel met een mond vol tanden,
wil ik maar zeggen. Geloof is als dauw dat met een opkomend zonnetje snel
kan verdwijnen. ‘Je moet je geloof vasthouden,’ wordt er wel gezegd. Maar dat
is zoiets als achter het stuur van je auto vechten tegen de slaap. ‘Wakker
blijven, wakker blijven,’ zeg je tegen jezelf. Maar op den duur zakken je ogen
steeds verder en moet je wel even een parkeerplaats opzoeken. De auto van je
geloof komt tot stilstand.
1
En dan hebben we het nog over riante posities van christenen in een vrije
wereld. Maar wat als de doodstraf eens op het geloof zou staan! Hoe zou je
dan reageren? Vorige week spraken we er nog over met elkaar op
belijdeniscatechisatie. De catechisanten zeiden eerlijk: ‘Nou, dan zou ik
misschien ook niet overeind blijven.’
Voor ons
‘Mooie leerlingen van Jezus zijn jullie!’ denkt iemand dan misschien. En
inderdaad, voorbeeldig is het misschien niet. Maar wij hoeven ook geen
voorbeeld te zijn, Jezus is ons voorbeeld. En hij reageerde ook wel teleurgesteld
toen hij zag hoe onstandvastig het geloof van zijn discipelen was, maar hij had
recht van spreken. En toch: tegelijk wist hij wat ze voelden.
‘Blijf wakker en bid dat je niet in beproeving komt,’ zei hij tegen zijn leerlingen.
Maar dat zei hij niet vanuit een onaantastbare positie waarin hem niets kon
gebeuren. Integendeel, Jezus wist wat het was: aangevochten geloof. Hij zag
wat er ging gebeuren: zijn leven liep ten einde. Angst en vertwijfeling
bestormden hem. ‘Dodelijk bedroefd’ – het zijn de woorden die Jezus zelf
gebruikte in dat dramatische uur in de hof van Getsemané. Radeloos was hij.
Toen ging hij doen wat hij zijn discipelen een kwartiertje later ook zou
aanraden: bidden dat hij niet in beproeving zou komen. Stikalleen bad hij dat
het niet zou gaan gebeuren, dat zijn Vader hem de weg van haat en geweld zou
besparen. Maar tegelijk vertrouwde hij zich aan zijn Vader toe: als het niet
anders kon, dan zou hij gaan. Zijn geloof bleef in angst en vertwijfeling
overeind.
Met andere woorden: Jezus heeft het ons voorgedaan. Of nee, dat is weer te
sterk. We moeten niet zeggen: hij heeft het ons vóórgedaan, maar: hij heeft
het voor óns gedaan.
Geloof van Jezus
Wij doen vaak alsof het in de kerk draait om ons geloof in Jezus. Maar er is een
diepere kern: het geloof van Jezus. Ons geloof kan struikelen, indutten,
verdampen, geruisloos wegzakken als water in zand. Die perioden zullen jullie
ook ongetwijfeld meemaken. Dat je nu zeker van je zaak bent, wil niet zeggen
dat het onder alle omstandigheden zo zal blijven. Als het vandaag om één ding
draait, dan is het dan ook niet dat je zegt: zo zal mijn geloof altijd zijn. Ook in
2
jouw leven zullen er ups en downs in je geloof zijn. Daarom draait het vandaag
hier om: dat je belooft dat je in de ups en downs van leven en geloof open zult
blijven voor de stem van Jezus. Het grootste gevaar is niet dat je geloof zou
wegzakken, het grootste gevaar is dat het geloof van Christus je niets meer zou
doen. Het grootste gevaar is niet eens dat je geloof af en toe sluimert, het
grootste gevaar is dat je je nooit meer zou laten wekken door de stem van
Christus. Dat de auto van je geloof voor altijd op de parkeerplaats blijft staan.
Dat je denkt: nou, het is wel goed zo hoor.
Geloven is een zaak van vallen en opstaan. Daar hoef je je niet voor te
schamen. Maar vandaag zeggen we: we geloven dat opstaan altijd het laatste
woord zal hebben. ‘Sta op,’ zegt Jezus tegen slaperige of struikelende
leerlingen. Die stem richt ons zwak geloof op. Opstaan – dat klinkt al naar
Pasen. Want ook wij, struikelchristenen, mogen telkens weer opstaan, Hem
achterna.
3
Afkondigingen van zondag 13 april 2014
Goedemorgen gemeente (even wachten),
Ik heet u en jullie allemaal, hier in de kerk of thuis met ons verbonden, hartelijk
welkom in deze dienst.
Het is vanmorgen een bijzondere dienst. Drie jonge vrouwen uit onze
gemeente zullen belijdenis doen. Hen heet ik dan ook in het bijzonder welkom.
En natuurlijk hun familie en vrienden. Fijn dat u er bent.
Ik heb de volgende mededelingen:
De bloemen uit de kerk gaan na deze dienst, vergezeld van onze hartelijke
groet, naar Corine van Herwijnen (A. Schweitzerstraat 195) die deze week uit
het ziekenhuis thuiskwam. Wie de bloemen bij haar wil bezorgen kan zich na
afloop van deze dienst melden in de kerkenraadskamer.
Na afloop van deze morgendienst is er voor jong en oud koffie, thee of
limonade in de grote zaal.
We zingen nu Lied 887.
Ik wens u en jullie allen een goede en gezegende dienst.
4
Over de dienst
Bijzondere zondag. Belijdenis. Reden dat Annette en ik de dienst samen doen.
Beurtelings de kring ‘Geloof Delen’. Woord zegt het al: we delen geloof en
vragen over geloof. Enthousiaste kring jonge mensen. Maar ook: kweekvijvertje
voor belijdenisdoen. Elk jaar de vraag: wil je eens spelen met het idee om
belijdenis te doen? Dan kun je een kort paralleltraject volgen en kijken of het
iets voor je is. Dit jaar drie dames. Zij zeiden: ja, dat willen we wel.
Voor mensen die niet weten: belijdenis doen is: te kennen geven dat je een
eigen houding hebt gevonden in de wereld van geloof en kerk. Geen eindpunt,
maar een markeringspunt waarop je zegt: ja, ik wil mijn leven stellen in het
teken van het volgen van Jezus. Hij geeft mij hoop, hij brengt mij dichter bij
God en laat zien hoe ik goed kan leven. Ze gaan er straks zelf ook wat over
zeggen.
In deze dienst avondmaal. Ook voor de gasten. In deze kerk zeggen we:
iedereen die bij Jezus wil horen is welkom om met het avondmaal mee te doen.
We doen het lopend. Dat wil zeggen: rij voor rij komen mensen naar boren om
brood en wijn te ontvangen.
Wilt u dat niet, dan kunt u gewoon op uw plaats blijven zitten. Dan moeten de
andere mensen maar even langs u heen schuifelen.
Belangrijkste: voel u vrij om te doen wat bij u past.
Tot slot van deze inleiding: een Bijbelgedeelte dat laat zien dat geloven een
kwetsbare zaak is. Er hoeft maar iets te gebeuren, of het zakt weg. Maar de
stem van Jezus kan ook ons geloof weer tot leven wekken.
We gaan nu eerst bidden voor de nood van de wereld. Lotte, een van de
belijdeniscatechisanten, gaat het met ons bidden.
5
(ik af).
Persoonlijk woord
Lang naartoe geleefd. Zomaar weer voorbij. Maar ik zei het al eerder in de
dienst: hoe plechtig ook, een markeringspunt. Het is niet: nu zijn we er. Ook
niet: nu gaat het beginnen. Je loopt al een tijdje op de weg van het geloof. Van
je ouders meegekregen. Nu eigen gemaakt. Laten weten.
We hebben een goeie weken gehad. Jullie waren een sprankelend groepje.
Open. Kritisch. Maar in alles: nieuwsgierig. En ik vond het buitengewoon
gezellig.
Jullie maken deel uit van de kerk van de toekomst. Een kerk die er misschien
heel anders uit zal gaan zien. Want de volgende generatie heeft een heel ander
levensgevoel, brengt een nieuwe cultuur ook de kerk in. Maar wat blijft is dat
Jezus ons voor blijft gaan.
Ik wil jullie namens de hele gemeente geluk wensen en jullie iets meegeven.
Boekjes van Henri Nouwen, een Nederlandse priester die in Amerika woonde
en wereldberoemd werd met verrassend eenvoudig boeken. Het ene boek is
dikker dan het andere, maar ze waren allemaal even duur!
6
Mededelingen
Thuisgekomen uit het ziekenhuis: Corine van Herwijnen (A. Schweitzerstraat
195), Hilde Kleine Rammelkamp-Jaarsma (F. van Eedenstraat 27) en mevr.
Ineke Jongejan-Morgenstern (Polakstraat 4). Thuis verblijft: de heer Peter
Netten (Randwijk 118). Deze week wordt opgenomen in Dordwijk: de heer
Rien Mudde (Merwehoofd 52). In ‘Crabbehof’: mevr. Sieny van Niekerk-van
Brenk (Huys de Merwede 11). In Waerthove: mevr. Ada Huisman-Nederlof, C.
Huygenslaan 169.
Voorbeden (aangevraagd voor de moeder van Margreet van Keulen)
Vader in de hemel,
Wij danken U voor Wendy, Lotte en Marjolien. We zijn blij met en voor hen.
We bidden U, ga met hen mee hun verdere leven. Laten zij zich omringd weten
door leeftijdgenoten die samen de kerk van de toekomst zullen bouwen. Zo
bidden en zingen wij…
We bidden U voor alle mensen die gehouden hebben van pater Frans van der
Lugt. En wonderlijk genoeg horen we daar zelf ook bij. Want al leefde hij ver
weg in Syrië, zijn voorbeeld om mensen over grenzen van religies en politieke
overtuigingen heen terzijde te staan en met elkaar te verbinden, heeft ook
onze bewondering gewekt. We herkenden in hem het gelaat van Jezus, uw
Zoon. Laat zijn wrede dood niet voor niets zijn geweest. Laat zijn voorbeeld
blijven spreken van vrede en verzoening. Zo bidden en zingen wij…
Voor zieken en stervenden. We denken aan de moeder van Margreet van
Keulen. Wees met haar en haar kinderen en kleinkinderen. We bidden voor hen
7
die moeten vechten met geestelijke stoornissen. Die altijd leven in angst en
onrust. Voor hen die maatschappelijk geïsoleerd dreigen te raken. Dat wij met
elkaar bouwen aan een wereld waarin ieder mens gezien wordt. Zo bidden en
zingen wij..
Hoor ons in de stilte…
(…)
Door Jezus Christus, onze Heer. Amen.
8