Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2016

gemeente Heeze-Leende
Preventie- en Handhavingsplan
Alcohol 2014-2016
Mei 2014
Inhoud
1
INLEIDING ............................................................................................................................................. 3
1.1
1.2
1.3
2
DOEL EN ACHTERGROND ................................................................................................................................................... 3
RECENTE ONTWIKKELINGEN .............................................................................................................................................. 3
LEESWIJZER .......................................................................................................................................................................... 3
VISIE/AMBITIE ...................................................................................................................................... 4
2.1 AMBITIE HEEZE-LEENDE ALCOHOLPREVENTIE EN HANDHAVING ................................................................................. 4
2.1.1
Hoofdlijnen Jeugd en lokaal gezondheidszorg ........................................................................................ 4
2.1.2
Alcoholgebruik en toezicht.............................................................................................................................. 4
2.2 FINANCIËN........................................................................................................................................................................... 5
2.3 DOELEN EN INDICATOREN ................................................................................................................................................. 5
3
ALCOHOLPREVENTIE........................................................................................................................... 6
3.1 WAAROM ALCOHOLPREVENTIE?....................................................................................................................................... 6
3.2 WAT DOEN WIJ? ................................................................................................................................................................. 6
3.3 VOORTZETTEN HUIDIG PREVENTIEBELEID ......................................................................................................................... 6
3.3.1
Vanuit jeugd ......................................................................................................................................................... 6
3.3.2
Vanuit de nota lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016 .......................................................................... 6
3.3.3
Verhoging leeftijdsgrens................................................................................................................................... 6
4
HANDHAVING...................................................................................................................................... 8
4.1 INLEIDING ............................................................................................................................................................................ 8
4.2 UITVOERINGSPROGRAMMA ............................................................................................................................................... 8
4.3 TOEZICHTSTRATEGIE ........................................................................................................................................................... 8
4.3.1
Waar en wat controleren?............................................................................................................................... 8
4.3.2
Wie gaat toezicht houden? ............................................................................................................................. 8
4.3.3
Hoeveel toezicht?................................................................................................................................................ 8
4.3.4
Toezicht door horeca en eigen verantwoordelijkheid............................................................................ 8
4.3.5
Taken gemeente en politie.............................................................................................................................. 9
4.3.6
Toezicht overige horeca-activiteiten............................................................................................................ 9
4.4 SANCTIESTRATEGIE ............................................................................................................................................................. 9
4.4.1
Brabants Alcohol- en horecasanctiebeleid ................................................................................................ 9
4.4.2
Uitgangspunten................................................................................................................................................... 9
4.4.3
De sanctiemaatregelen..................................................................................................................................... 9
4.4.4
De sanctiestrategie...........................................................................................................................................10
4.4.5
Hoogte dwangsom ...........................................................................................................................................10
4.4.6
Nalevingcommunicatie ..................................................................................................................................10
1 Inleiding
1.1 Doel en achtergrond
De invoering van de nieuwe Drank- en Horecawet (DHW) per 1 januari 2013 heeft verschillende
consequenties. Met de DHW beoogt het kabinet o.a. het tegengaan van het schadelijk alcoholgebruik onder
jongeren en het terugdringen van de administratieve lasten voor ondernemers. De burgemeester is belast
met de uitvoering van de DHW. Eén van de belangrijkste wijzigingen is dat het toezicht op de DHW is
overgegaan van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit naar gemeenten.
De DHW is per 1 januari 2014 opnieuw gewijzigd. Een belangrijke wijziging is dan de verhoging van de
leeftijdsgrens van zestien naar achttien jaar.
Een andere wijziging per 1 januari 2014 is dat gemeenten voortaan een preventie- en handhavingsplan
alcohol vaststellen. Uiterlijk 1 juli 2014 moet de gemeenteraad het eerste preventie- en handhavingsplan
hebben vastgesteld. Dit plan moet naast de hoofdzaken uit het beleid met betrekking tot preventie van
alcoholgebruik, vooral onder jongeren, ook beschrijven op welke manier er invulling wordt gegeven aan de
handhavingstaken op grond van de Drank- en Horecawet. Het nieuwe artikel 43a van de DHW geeft aan wat
er in dit preventie- en handhavingsplan moet worden opgenomen:
• wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsbeleid alcohol;
• welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen;
• de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingacties in de door het
plan bestreken periode worden ondernomen;
• welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden.
De handhaving van de Drank- en Horecawet heeft, toen de uitvoering nog bij de NVWA lag, altijd vrij ver van
het preventiebeleid van de gemeente gestaan. Nu de gemeente zelf verantwoordelijk is voor de handhaving,
biedt dat kansen om handhaving en preventie meer op elkaar af te stemmen. Uit onderzoeken blijkt, dat
alcoholpreventie alleen effect heeft wanneer alcohol niet makkelijk beschikbaar is voor jongeren. Handhaving
en preventie gaan dus hand in hand.
1.2 Recente ontwikkelingen
Hoewel de burgemeester wettelijk bevoegd gezag is voor de handhaving van de DHW, heeft door dit nieuwe
artikel ook de gemeenteraad een rol gekregen. Zij moet een plan vaststellen waarin zowel preventie als
handhaving is opgenomen. Er zijn de afgelopen tijd al enkele relevante ontwikkelingen geweest waarbij nu
aansluiting wordt gezocht.
Jaarlijks wordt door het college een uitvoeringsprogramma voor het team Handhaving vastgesteld. In dit
uitvoeringsprogramma zijn uren opgenomen voor het toezicht en de handhaving op de Drank- en
Horecawet. Tevens is er een samenwerkingsverband met Stichting Stadswacht Helmond (SSH). Bij deze
organisatie zijn speciaal voor de Drank- en Horecawet opgeleide Buitengewoon Opsporingsambtenaren
(BOA) werkzaam.
Voor het sanctioneren van geconstateerde overtreden heeft het college op 2 juli 2013 besloten het ‘Brabants
Alcohol- en horecasanctiebeleid’ inclusief de sanctietabel over te nemen en vast te stellen als beleidsregel.
Het beleid is een nadere uitwerking van de Brabantse Handhavingsstrategie welke in de gemeente wordt
toegepast. Bij het constateren van overtredingen van wet- en regelgeving geldt als algemeen uitgangspunt
dat er tegen overtredingen wordt opgetreden.
1.3 Leeswijzer
In hoofdstuk 2 is de visie en ambitie van de gemeente Heeze-Leende met betrekking tot preventie en
handhaving uitgewerkt. In hoofdstuk 3 wordt uiteengezet hoe het preventiebeleid wordt ingevuld. In
hoofdstuk 4 worden de mogelijkheden benoemd om handhaving uit te voeren.
2 Visie/ambitie
De visie op preventie en handhaving vormt de basis voor de uitvoering. In dit hoofdstuk wordt dit benoemd.
2.1 Ambitie Heeze-Leende alcoholpreventie en handhaving
De gemeente Heeze-Leende zet zich al jaren in op preventie jeugd. We willen dat onze jeugd veilig en
gezond opgroeien. Preventie en voorlichting omtrent middelengebruik is daar een vast onderdeel van.
Binnen Jeugd en de nota lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016 is het vergroten/bevorderen van de
weerbaarheid van de jeugd opgenomen als speerpunt. De jeugd staat aan tal van verleidingen bloot (roken,
drugs, alcohol, sociale media, onveilig vrijen, etc.). Samen met maatschappelijke partners en het onderwijs
zetten wij ons in voor het bevorderen van de weerbaarheid van de jeugd en betrekken waar mogelijk ook de
ouders/opvoeders daarbij. Preventie op het gebied van alcohol is slechts één van de elementen binnen het
doel bevorderen van de weerbaarheid van de jeugd in Heeze-Leende.
De uitgangspunten en ambities voor toezicht en handhaving zijn:
• Naleving van de normen uit de DHW en het behouden/verhogen van naleefniveau van regels door
doelgroepen.
• Bedrijven en burgers zijn in eerste aanleg zelf verantwoordelijkheid voor regelnaleving. Zoveel mogelijk
sturen op zelfregulering.
• Er wordt eerst ingezet op het preventieve spoor. Toezicht en handhaving wordt ingezet om regelnaleving
te verbeteren.
• Waar nodig treedt de gemeente bij niet-naleving van regels direct en consequent op. Wie niet mee wil
werken aan eigen verantwoordelijkheid en zelfregulering, moet voelen.
• Verdere professionalisering van toezicht en handhaving.
2.1.1
Hoofdlijnen Jeugd en lokaal gezondheidszorg
Vergroten weerbaarheid jeugd / alcoholpreventie jeugd
Een groot deel van de kerntaken van de GGD heeft betrekking op de jeugd (en de betrokken ouders).
Kernboodschappen uit “Regionale volksgezondheidstoekomstverkenning 2011” over alcohol en jeugd zijn:
Het drinkgedrag van de jeugd is nog steeds verontrustend. Zorg voor een blijvende effectieve
alcoholpreventie, draagvlak ouders + uitvoering, regelgeving, handhaving en vroegsignalering
De jeugd in Heeze-Leende wordt al op jonge leeftijd geconfronteerd met genotmiddelen en riskant
gedrag vooral in groepsverband. Inzet op weerbaarheid vergroot en stimuleert de jeugd om beter
om te kunnen gaan met groepsdruk en verleidingen uit het dagelijks leven.
Een weerbaar kind heeft zelfvertrouwen, kan zijn of haar grenzen goed aangeven en zal hierdoor beter in zijn
vel zitten. Dit is van belang om weerstand te kunnen bieden aan verschillende gezondheidsrisico’s zoals
roken, alcohol, drugs en problematische relatievorming, seksueel gedrag, etc. Ook voor ouders is het soms
moeilijk om in hun rol als opvoeder weerstand te bieden aan de wensen van hun kind, zeker als de ouders
van vrienden en vriendinnen andere regels stellen. Aan ouders wordt daarom opvoedondersteuning in de
vorm van cursussen en thema-avonden geboden via het Centrum Jeugd en Gezin.
Het versterken van sociale vaardigheden en weerbaarheid van de jeugd en hun ouders vraagt blijvende
aandacht in nauwe samenhang met de aanpak van de genoemde (gezondheids)risico’s. Scholen en het
Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) spelen hierin een belangrijke rol.
Inmiddels is de leeftijdsgrens voor het drinken van alcohol verhoogd tot 18 jaar. Preventie rondom
middelengebruik w.o. alcohol richt zich op meerdere leefgebieden: thuis, op school en in de vrije tijd. We
richten ons hierbij met name op de jeugd onder de 18 jaar.
2.1.2
Alcoholgebruik en toezicht
Het toezicht kan zich vele onderwerpen richten. Zo kan toezicht worden gehouden op de bedrijfsvoering en
inrichting van horecazaken, op horecavergunningen, op leeftijdscontroles, etc.
Slim toezicht houden is risicogericht toezicht houden. Door het toezicht gericht in te zetten op
alcoholgerelateerde problemen verbetert de regelnaleving.
Aan de hand van het verleden kan bekeken worden waar zich problemen hebben voorgedaan. Omdat we
willen inzetten op alcoholmatiging bij de jeugd en we weten dat preventie en handhaving daarvoor hand in
hand moeten gaan, leidt dat tot de conclusie dat één van de belangrijkste onderdelen voor toezicht de
leeftijdsgrenzencontroles worden. Dit sluit aan bij de lijn die de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit de
afgelopen jaren ook telkens heeft gevolgd.
2.2 Financiën
Omdat het gaat om bestaand beleid wordt uitgegaan van de huidig beschikbaar gestelde middelen.
In de begroting valt jeugd en alcohol binnen het programma ‘Zorg’. Voor alcoholpreventie en jeugd zijn de
middelen niet afzonderlijk gelabeld.
In de programmabegroting is vanaf 2013 structureel een bedrag opgenomen voor toezicht en handhaving
DHW. Dit bedrag wordt gebruikt voor het daadwerkelijk toezicht houden bij horeca, etc. Daarbij zal de
nadruk liggen op leeftijdsinspecties, maar zullen ook andere controles worden gedaan.
2.3 Doelen en indicatoren
Het primaire doel van de gewijzigde DHW is het verminderen van alcoholgebruik onder de jeugd en alcohol
gerelateerde verstoringen van de openbare orde aanpakken. Preventie, toezicht en handhaving van de DHW
moet daaraan bijdragen.
Jeugdmonitor GGD
Iedere 4 jaar wordt door de GGD een jeugdmonitor gemaakt. De ouders en de jeugd worden hierin bevraagd
o.a. op het terrein van alcohol, school en gezondheid. In 2015 komt er weer een monitor. De resultaten zullen
in 2016 beschikbaar zijn. De resultaten van de monitor dienen als input voor de actualisatie van het
Preventie- en handhavingsplan alcohol.
3 Alcoholpreventie
3.1 Waarom alcoholpreventie?
De jeugd drinkt nog altijd te vaak en te veel. Alcohol is slecht voor de ontwikkeling van het jonge brein. Dit
kan gevolgen hebben voor de leerprestaties op school en uiteindelijk voor de carrière en de gezondheid op
latere leeftijd. Daarnaast zorgt overmatig alcoholgebruik van de jeugd vaak voor overlast op straat en speelt
vaak een grote rol bij veel vernielingen, geweld, en verkeersongevallen. Redenen genoeg om het
alcoholgebruik van de jeugd terug te dringen!
3.2 Wat doen wij?
De maatregelen om het alcoholgebruik van de jeugd terug te dringen richten zich zoals eerder verwoord op
de leefgebieden waar de jeugd te vinden is: thuis, onderwijs en in de vrije tijd (waaronder sport).
3.3 Voortzetten huidig preventiebeleid
Binnen Jeugd en de nota lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016 is ingezet op het vergroten/bevorderen van
de weerbaarheid van de jeugd waar alcoholpreventie een onderdeel van is. We zetten deze activiteiten voort,
zij het dat alle gebruikte programma’s en communicatiemiddelen zijn aangepast op de verhoogde
leeftijdsgrens van 18 jaar.
3.3.1
Vanuit jeugd
Basisonderwijs
In samenwerking met scholen, politie, jongerenwerk en een ervaringsdeskundige wordt jaarlijks voorlichting
gegeven aan:
de ouders van leerlingen van de groepen 8
de leerlingen van de groepen 8
Het doel hiervan is kennisoverdracht in het kader van wat alcohol op jonge leeftijd betekent en voorlichting
over de gevolgen van alcoholgebruik zoals hersenbeschadiging, geweld, etc.
Er heerst een cultuur bij ouders dat het gewoon is om te drinken. Bij de jaarlijkse voorlichting wordt er ook
aandacht geschonken aan opvoeding, voorbeeldgedrag e.d. Door eerst de ouders te informeren over de
voorlichting aan hun kinderen brengen we de ouders en de kinderen in gesprek met elkaar.
Vrije tijd
Op straat is alcohol standaard een onderwerp in gesprekken tussen de jeugd en de jongerenwerker. Ook is er
verschillend foldermateriaal beschikbaar op diverse plaatsen waar jeugd aanwezig is.
3.3.2
Vanuit de nota lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016
Binnen de nota lokaal gezondheidsbeleid wordt verwezen naar de lopende activiteiten binnen Jeugd
namelijk:
- Het jongerenwerk en de politie geven gastlessen over alcohol, tabak en drugs aan de
groepen 8 van de basisscholen.
- Het jongerenwerk en de politie spreekt de jeugd en de ouders zo nodig aan over hun alcohol- en
drugsgebruik.
3.3.3
Verhoging leeftijdsgrens
Communicatie
Naast het aanpassen van de bestaande programma’s en communicatiemiddelen op de verhoogde
leeftijdsgrens, zullen er de komende tijd ook extra acties worden uitgevoerd in verband met de verhoging
van de leeftijdsgrens. Het materiaal wat hiervoor landelijk of via GGD beschikbaar wordt gesteld, zetten wij
hiervoor in.
Mystery guest onderzoek
Om een objectief beeld te krijgen van de alcoholverkoop wordt in 2014 in de gemeente steekproefsgewijs
een zogenaamd ‘mystery guest onderzoek’ uitgevoerd. De uitvoering is in samenwerking met Stichting
Stadswacht Helmond (SSH). Tijdens dit onderzoek proberen jonge toezichthouders alcohol te kopen. Het
onderzoek kan een goed beeld geven van de naleving van de DHW en de Algemene Plaatselijke
Verordening. De uitkomsten van het ‘mystery guest onderzoek’ gaan als input dienen voor het bepalen van
verdere controles, maar bieden mogelijk ook een aanknopingspunt om in gesprek te gaan over
alcoholgebruik door jongeren en de naleving van de wet.
4 Handhaving
4.1 Inleiding
Voor handhaving binnen de gemeente is de Brabantse Handhavingsstrategie van toepassing. Voor het
sanctioneren van geconstateerde overtreden heeft het college op 2 juli 2013 besloten het ‘Brabants Alcoholen horecasanctiebeleid’ inclusief de sanctietabel over te nemen en vast te stellen als beleidsregel. Het beleid
is een nadere uitwerking de Brabantse Handhavingsstrategie.
4.2 Uitvoeringsprogramma
Jaarlijks wordt door het college een uitvoeringsprogramma voor het team Handhaving vastgesteld. In dit
uitvoeringsprogramma zijn uren opgenomen voor het toezicht en de handhaving op de Drank- en
Horecawet.
4.3 Toezichtstrategie
4.3.1
Waar en wat controleren?
Het toezicht op de DHW bestaat uit twee vormen van toezicht: basiscontroles en specifieke controles.
1) Onder basiscontroles vallen de controles op horeca-inrichtingen en evenementen en richt zich dus op
DHW-regels voor de drankverstrekkende inrichtingen (horeca, paracommerciële horeca, slijterijen,
supermarkten, cafetaria’s) en evenementen waar alcoholhoudende drank wordt verstrekt. Daarbij gaat
het vooral over de aanwezigheid en actualiteit van de vergunning of ontheffing en het voldoen aan de
voorschriften. Deze controles vinden vaak overdag plaats en er is direct contact met de drankverstrekker,
waardoor ook voorlichting- en bewustwording-instrumenten zijn in te zetten.
2) Onder de specifieke controles valt de controle op de leeftijdsgrenzen. Leeftijdsgrenzeninspecties bij
drankverstrekkers richt zich op het controleren van verstrekking van zwak alcoholhoudende drank aan
een jongere onder de 18 jaar, of van sterk alcoholhoudende drank aan een jongere onder de 18 jaar.
Eén van de pijlers voor 2014 is het uitvoeren van toezicht op leeftijdsgrenzen. Dit is in 3 terreinen te verdelen:
a) Leeftijdgrenscontrole, gebruik ter plaatse (bijv. café, restaurant)
b) Leeftijdgrenscontrole, bij evenementen
c) Leeftijdgrenscontrole, gebruik elders dan ter plaatse (o.a. supermarkt)
4.3.2
Wie gaat toezicht houden?
Voor het uitvoeren van de basiscontroles op aanwezigheid en naleving van inrichtingsvereisten en de
vergunningvoorschriften worden gemeentelijke toezichthouders ingezet. De inzet is opgenomen in het
uitvoeringsprogramma.
Voor toezichthouders op specifiek de DHW geldt een bekwaamheidseis. De toezichthouder dient in bezit te
zijn van een diploma ‘toezichthouder Drank- en Horecawet’. Daarnaast moet de toezichthouder
Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) zijn. Om aan deze eisen te kunnen voldoen en tevens te
beschikken over voldoende capaciteit is een samenwerking gestart met Stichting Stadswacht Helmond (SSH).
4.3.3
Hoeveel toezicht?
Er is in kaart gebracht welke hotspots er zijn. Dit zijn locaties waar de doelgroep (jeugd) frequent komt voor
de aankoop van alcoholhoudende drank. Daarnaast is een inventarisatie gemaakt van alle verkooppunten
van alcohol, zowel commercieel als para-commercieel. Het is niet mogelijk om alle locaties uitgebreid te
controleren (horeca, supermarkten, slijterijen, sportkantines, cafetaria’s).
4.3.4
Toezicht door horeca en eigen verantwoordelijkheid
De gemeente kan zoals gezegd niet alles controleren. Er is ook een grote rol weggelegd voor de horeca zelf.
Zij hebben een eigen verantwoordelijkheid om de regels van de DHW na te leven.
Het kan bij o.a. evenementen lastig zijn om toezicht te houden op alcoholverstrekking aan de vele bezoekers.
Als er honderden of zelfs duizenden mensen aanwezig zijn is het moeilijk om alles in de gaten te houden. De
gemeente kan en zal hierbij ondersteunen door informatieverstrekking, samen in overleg te gaan hoe dit met
beste opgepakt kan worden, etc.
Mede met het oog op de toezicht- en handhavingstaak die bij de gemeenten is gelegd, willen wij in gesprek
met de alcoholverstrekkers (horecaondernemers, besturen van sportverenigingen, eigenaren van
supermarkten) over het verstrekken van alcohol aan jongeren onder de 18 en over het ‘doorschenken’
wanneer jongeren (18+) al duidelijk een slok teveel op hebben.
4.3.5
Taken gemeente en politie
Naast de gemeente, heeft ook de politie een toezichts- en handhavingstaak. Politieambtenaren zijn bevoegd
strafrechtelijk een geldboete op te leggen wanneer zij jongeren onder 18 jaar op publiek toegankelijke
plaatsen aantreffen die alcoholhoudende drank aanwezig hebben of voor consumptie gereed hebben.
Daarnaast kan de politie verbaliseren op grond van de Wet op Economische Delicten (zoals bijvoorbeeld in
het geval van het schenken van alcohol in een horecabedrijf aan dronken klanten). Daarnaast heeft de politie
een signaleringsfunctie zodat de gemeente, samen met de politie, gericht (bijvoorbeeld op hotspots) kan
optreden. De gemeente zal nog concrete afspraken maken met de politie over verdeling van taken en inzet
van toezichthouders.
4.3.6
Toezicht overige horeca-activiteiten
Naast direct toezicht op eisen uit de DHW, is er meer toezicht op horeca-activiteiten. Toezicht op de
inrichtingseisen van horecabedrijven (bijv. ventilatie, aantallen toiletten, etc.) werd en wordt nog steeds
gedaan door het team Handhaving van de gemeente.
Daarnaast wordt er ook capaciteit gereserveerd voor toezicht op illegale horeca-activiteiten. Te denken valt
aan locaties zoals schuren waar mogelijk feestjes worden georganiseerd (al dan niet met alcohol). Dit kan
zowel strijdig zijn met de DHW (geen horecavergunning) als het geldende bestemmingsplan. Bovendien is dit
oneerlijke concurrentie tegenover de gevestigde horeca.
4.4 Sanctiestrategie
4.4.1
Brabants Alcohol- en horecasanctiebeleid
De sanctiestrategie is een belangrijk onderdeel van de handhaving. In de sanctiestrategie is vastgelegd hoe
de gemeente reageert wanneer zij constateert dat regels uit de DHW of voorschriften die verbonden zijn aan
de DHW-vergunningen en ontheffingen niet worden nageleefd.
Het college heeft op 2 juli 2013 het ‘Brabants Alcohol- en horecasanctiebeleid’ inclusief de sanctietabel
overgenomen en vastgesteld. Daar waar in het beleid gesproken wordt over 16-jarige geldt vanaf 1 januari
2014 de leeftijdgrens van 18 jaar.
Het belang van een sanctiestrategie is dat een gemeente vooraf kenbaar maakt hoe ze gebruik maakt van de
bevoegdheid tot het opleggen van sancties. Daarbij is van belang deze bevoegdheid te gebruiken met
inachtneming van wettelijke bepalingen en algemene beginselen van behoorlijk bestuur (zoals het verbod tot
willekeur, misbruik van bevoegdheid, en dergelijke).
Degene die niet naleeft kan in de sanctiestrategie lezen welke overheidsreactie hij kan verwachten.
4.4.2
Uitgangspunten
De gemeente biedt de partners in de samenleving de ruimte. In die gevallen waarin een degelijk eigen beleid
wordt gevoerd en nageleefd kan worden afgezien van actief toezicht door de gemeente en hoeft toezicht
alleen dan plaats te vinden wanneer signalen (intern of extern) daartoe aanleiding geven.
Ondernemers moeten in de eerste plaats zelf het toezicht op zich nemen. Daarnaast kan steekproefsgewijs
worden vastgesteld of betrokkenen zich aan de regels houden. Is dat niet het geval, dan kan verhoogd
toezicht worden ingesteld en kan snel worden opgetreden bij volharding, waarbij direct een boete wordt
opgelegd. Bij high trust hoort ook high penalty. Op deze manier kan toezicht en handhaving effectief worden
ingezet en dient het als sluitstuk van het DHW-beleid.
4.4.3
De sanctiemaatregelen
Voor de sanctie-instrumenten is onderscheid te maken in bestuursrechtelijke en strafrechtelijke
sanctiemogelijkheden.
De bestuursrechtelijke mogelijkheden zijn:
Opleggen van een last onder bestuursdwang
Opleggen van een last onder dwangsom
Opleggen van een bestuurlijke boete
(Tijdelijke)sluiting van de inrichting
Ontzeggen aan personen van de toegang tot ruimten
Intrekken van een vergunning
Schorsen van de drank- en horecavergunning
Tijdelijk stilleggen van alcoholverkoop in de detailhandel (three strikes out).
Strafrechtelijk waren onder de oude DHW sancties alleen gericht tegen drankverstrekkers en ging de jongere
vrijuit. Op basis van de nieuwe wet zijn jongeren strafbaar wanneer zij alcoholhoudende drank aanwezig
hebben op ‘voor het publieke toegankelijke plaatsen’ (bv. horecagelegenheid of openbare weg). De artikelen
20 lid 6 en 7, 21 en 45 van de DHW kunnen alleen strafrechtelijk worden afgedaan. Bij een strafrechtelijke
sanctie wordt een proces-verbaal opgemaakt. Het Openbaar Ministerie bepaalt de hoogte van de boete.
4.4.4
De sanctiestrategie
In de handhavingstrategie is beschreven welke bestuurlijke sancties worden genomen als de regels worden
overtreden. Dit is weergegeven in een sanctietabel. Daarmee is bij een bepaalde overtreding duidelijk welke
sanctie er geldt en wat eventuele vervolgstappen in het traject zijn. De sancties zijn bij herhaling van de
overtredingen oplopend van aard.
De strategie voor het opleggen van een sanctie deelt overtredingen grofweg in drie categorieën.
Categorie 0 (spoedeisend): bij deze overtredingen gaat het om urgente, ernstige zaken die direct
dienen te worden beëindigd. Er is snelheid vereist.
Categorie 1: dit zijn ernstige overtredingen, maar er is geen sprake van een acute(gevaar)situatie
Categorie 2: overige overtredingen die van minder belangrijke aard zijn.
Naast toezicht en handhaving op de directe artikelen uit de DHW is er ook toezicht op artikelen die in de
APV zijn vastgelegd. Ook deze zijn in de sanctietabel opgenomen. Kortheidshalve wordt voor de nadere
inhoud en toepassing van het sanctiebeleid (incl. de sanctietabel) verwezen naar het bijgevoegde beleidsstuk.
Voor organisaties van bijv. evenementen wordt het uitgangspunt gehanteerd dat bij het stelselmatig niet
nakomen van vergunningvoorschriften en afspraken er (een aantal jaren) geen vergunning meer verleend zal
worden.
4.4.5
Hoogte dwangsom
De hoogte van de (last onder) dwangsom is niet exact in de sanctietabel opgenomen. Dit zal per geval
worden bekeken. Het opleggen van een last onder dwangsom heeft tot doel het ongedaan maken van een
overtreding of het voorkomen van verdere overtredingen. Het bedrag moet in een redelijke verhouding te
staan tot de zwaarte van het geschonden belang en de beoogde werking van de dwangsomoplegging.
4.4.6
Nalevingcommunicatie
Het effect van toezicht en handhaving kan toenemen door communicatie als extra instrument in te zetten.
Planmatige communicatie gekoppeld aan toezicht en handhaving, om de naleving van wet- en regelgeving
te bevorderen, wordt ook wel handhaving- of nalevingcommunicatie genoemd.
Communicatie kan op verschillende momenten en manieren ingezet worden. Voorbeelden zijn communicatie
over toezichtplannen, resultaten van nalevingonderzoek, handhavingacties en best practises binnen de
gemeente.
Als er overtredingen worden geconstateerd en de gemeente overgaat tot het opleggen van boetes,
dwangsommen of schorsing van de vergunning, zal dit publiekelijk kenbaar gemaakt worden (naming and
shaming).

Download Report